ZMIANY POSTĘPOWE

1. Zmiany postępowe - do nich zalicza się zmiany powodujące powiększenie się narządów przez przerost lub rozrost ich komórek.

2. Przerost - jest to powiększenie narządów lub tkanek, powstałe w następstwie powiększenia się komórek, które wytworzyły większą liczbę organelli, te komórki są pełnowartościowe.

3. Rodzaje przerostów:

• wtórne - przerost nerki po usunięciu jednej z nich, przerost mięśni szkieletowych, przerost mięśnia sercowego, przerost kłębuszków nerkowych

• pierwotne - przyczyna nieznana

4. Rozrost - jest podłożem zjawisk:

a) fizjologicznych:

• gojenia się tkanek - ich naprawa

• odrost - regeneracja

b) patologicznych:

• rozrost nienowotworowy

• rozrost nowotworowy

5. Gojenie się tkanek:

• proces polegający na zastąpieniu tkanki martwiczej lub ubytku tkankowego tkanką łączną z wytworzeniem blizny

• wstępny etap gojenia to uprzątanie tkanki martwiczej, skrzepów, bakterii i ciał obcych przez:

• enzymy tkanek - atoliza

• enzymy granulocytów - heteroliza

• makrofagi - one obumierają, co znajduje wyraz w powiększeniu się węzłów chłonnych i śledziony

6. Gojenie się ran:

• rana - przerwanie ciągłości tkanek na skutek urazu

• rodzaje ran - cięta, kłuta, szarpana, rąbana, kąsana, postrzałowa, powierzchowna, głęboka, prosta, skomplikowana, niepowikłana, powikłana

• gojenie pierwotne przez rychłozrost

• gojenie wtórne przez ziarninowanie

7. Podstawowe fazy gojenia:

• faza utajenia - trwa 2-3 dni, odkładany jest włośnik, oczyszczenie miejscowe

• faza rozrostu fibroblastów - następuje ich rozrost i wzrost naczyń włosowatych, tworzą się ziarniny

• faza fibroplazji - dojrzewa kolagen i wytwarza się blizna, trwa to do 40 dni

8. Czynniki utrudniające gojenie:

• zakażenia bakteryjne

• małe stężenie białka w osoczu krwi

• niedobór witaminy C

• kortykosteroidy

• RTG - terapia

• chemioterapia

9. Odrost - regeneracja:

• jest odtworzeniem pierwotnej postaci zniszczonych lub utraconych części ustroju, duża zdolność regeneracyjna - pierwotniaki, robaki, kręgowce niższe

• w ustroju człowieka jest rozlany odrost komórek miąższowych niektórych narządów

• odrosty fizjologiczne - naskórek, nabłonek rogówki i błon śluzowych, błona śluzowa macicy, tkanka łączna właściwa, szpik, włókna osiowe

• uszkodzenie neuronu jest nieodwracalną zmianą

10. Cechy rozrostu nienowotworowego:

• jest niepohamowany

• ustaje po usunięciu przyczyny

11. Przykłady rozrostu nienowotworowego:

• bliznowiec

• nabłonek wapniejący i martwiejący Malherba

• rogowacenie łojotokowe

• kłykciny kończyste

• zapalenie powięzi

• histiocytoza - kości, skóra, układ nerwowy

• mastocytoza - skóra, narządy miąższowe, przewód pokarmowy

• hamartroma - guz z tkanki o nieprawidłowych proporcjach i chaotycznym układzie

• choristoma - zawiązek jednego narządu w innym

12. Guzy nienowotworowe:

• guz (tumor) - jest to każde powiększenie się objętości tkanki na tle obrzęku, wylewu, zapalenia i rozrostu nienowotworowego, torbieli

• torbiel prawdziwa - jest patologiczną jamą wyściełaną nabłonkiem i wypełnioną płynem, może powstać poprzez zamknięcie przewodu wyprowadzającego gruczołu oraz poprzez gromadzenie hipertonicznego płynu

• torbiel rzekoma - jest jamą wypełnioną płynem ale nie wyścieloną nabłonkiem:

• jama poudarowa w mózgu

• torbiele ślinianek

• torbiel w martwicy nowotworowej

---