38. Budowa oka, jego czynności i drogi wzrokowe z uwzględnieniem aparatu ochronnego oraz okoruchowego i jego unerwienia.
Budowa oka
Oko składa się z aparatu optycznego (gałki ocznej) i narządów dodatkowych oka - aparatu ruchowego (mięśnie), aparatu ochronnego (powieki, spojówka), narządu łzowego.
Gałka oczna - aparat optyczny oka; składa się z:
3 błon:
- rogówka - pierwszy element optyczny załamujący promienie świetlne; od rąbka rogówki idzie w tył twardówka
- naczyniówka - z przodu to tęczówka, która ma włókna mięśni gładkich zwężających i rozszerzających źrenicę, co reguluje dopływ światła do wnętrza gałki ocznej; aparat rzęskowy (ciało rzęskowe) - składa się z mięśnia rzęskowego, którego skurcze uwypuklają bądź spłaszczają przytwierdzoną do mięśnia soczewkę - umożliwia to nastawność oka na ostre widzenie.
Naczyniówka odżywia sąsiadujące z nią sąsiednie warstwy oka.
- siatkówka - właściwy receptor bodźców świetlnych; ma:
czopki - reagują na silne światło
pręciki - umożliwiają widzenie o zmroku i w ciemności
plamka żółta - miejsce najostrzejszego widzenia
plamka ślepa - miejsce, gdzie wszystkie włókna zwojowe zbiegają się w nerw wzrokowy
Soczewka -leży na tęczówką i otworem źrenicy; jest odżywiana przez ciecz wodnistą oka; załamuje światło.
Ciało szkliste
Komory oka:
- przednia - między rogówką a tęczówką
- tylna - między tęczówką a aparatem rzęskowym
Narządy dodatkowe oka - aparat ochronny, ruchowy
Powieki - chronią gałkę oczną od przodu; pod ich skórą są tarczki powiekowe, Do tarczki powieki górnej przymocowany jest dźwigacz powieki górnej. W powiekach są jeszcze mięśnie proste poruszające gałką oczną, okrężny oka zwierający powieki. Tylna powierzchnia wysłana jest spojówką, która podczas mrugania ociera się o powierzchnię gałki ocznej.
Rzęsy - chronią oko przed kurzem i innymi ciałami obcymi
Brwi - chronią przed spływającym z czoła potem
Narząd łzowy - zwilża i dezynfekuje gałkę oczną. Jest umieszczony po zewnętrznych stronach oczu.
Aparat ruchowy - mięśnie zewnętrzne pozwalają oku na wszystkie ruchy:
Górny
Dolny
Przyśrodkowy
Boczny odwodzący
Nerwy: (czaszkowe)
Okoruchowy
Bloczkowy
odwodzący