35. Problemy etyczne badań eksperymentalnych nad rozwojem człowieka.
Konkretne procesy rozwojowe czasem można zbadać tylko za pomocą eksperymentów. Jednak w tej metodzie badań istnieje wiele kwestii związanych z problemami natury etycznej. Gdy stosowana jest obserwacja, opis czy kontrola wymaga to wkroczenia w życie prywatne. Obserwacja w domu, jak matka zachowuje się wobec dziecka jest pogwałceniem prywatności i może przy tym sprawić, że zwątpi w poprawność jej metod wychowawczych. Badanie w testach laboratoryjnych np. zdolności zapamiętywania może spowodować, że ktoś się poczuje gorszy i popadnie w depresję. Problemy, na które badacze chcieliby poznać odpowiedzi mogą dotyczyć wpływu nieprzyjemnych lub stresujących przeżyć na jednostkę np. wpływ alkoholu na życie płodowe, zubożenie, śmierć współmałżonka. Ze względów etycznych nie należy dowolnie manipulować zmiennymi (np. nakazać kobiecie w ciąży pić alkohol). Wpływ takich doświadczeń życiowych można sprawdzić jedynie w czasie nieeksperymentalnych projektów badawczych (studia podłużne i przekrojowe). Każde badanie rozwojowe wiąże się z ryzykiem i kwestią granic etycznych. Dlatego zostały wytyczone specjalne wskazówki postępowania. Podstawowym kryterium jest warunek, że biorącym udział w testach nie może się przydarzyć fizyczna ani psychiczna krzywda. Zasady szczegółowe to:
Świadoma zgoda na uczestnictwo w badaniach - każdy dorosły wyraża zgodę na piśmie, gdy badaniom poddawane są dzieci muszą wyrazić chęć, gotowość, dodatkowo zgodę wyrażają rodzice. Należy wyjaśnić postępowanie i prawdopodobne skutki, poinformować o potencjalnym ryzyku. Na koniec należy zapewnić pomoc osobom, które uznają, że badania były stresujące.
Prawo do prywatności - badanych trzeba zapewnić o całkowitej dyskrecji. Za nieetyczne uważa się używanie do badań lustra weneckiego i rejestrowanie przy użyciu ukrytej kamery, bez wiedzy badanego.
Badania na dzieciach - powyższe zasady dotyczą w szczególności badań nad dziećmi. Nie wolno poddawać badaniom i obserwacja dzieci, które wyrażają niechęć do współpracy. Każde dziecko, któremu badania sprawiły przykrość należy pocieszyć. Szczególnie należy unikać ryzyka zachwiania poczucia własnej wartości dziecka.
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. s. 10-11