Konie - choroby układu oddechowego
Myksowirusy A/equi-1/Praga/56 (H7N7) A/equi-2/Miami/63 (H3N8) |
Grypa koni (influenza) |
Herpeswirus koni typ 1 Herpeswirus koni typ 4 |
Zapalenie jamy nosowej i płuc koni oraz ronienie (rhinopneumonitis equorum) |
Arteriwirusy |
Wirus zapalenia tętnic koni |
Reowirusy ssaków (serotyp 1 i 3) |
Zakaźny nieżyt dróg oddechowych |
Rinowirusy (serotyp 1 i 2) |
|
Adenowirusy koni |
|
Herpeswirusy koni typ 2 |
|
Herpeswirusy
Herpeswirus koni typ 1
-Ronienia (masowe i sporadyczne)
-Zapalenia dróg oddechowych
-Zaburzenia neurologiczne
-Śmiertelność noworodków
Herpeswirus koni typ 2
-Niepatogenny (zapalenie spojówek?)
Herpeswirus koni typ 3
-Otręt koni
Herpeswirus koni typ 4
-Zapalenia dróg oddechowych (sporadycznie ronienia lub zaburzenia neurologiczne?)
Herpeswirus koni typ 5
- Niepatogenny
Właściwości EHV-1 i EHV-4
-Dość wrażliwe poza organizmem
- W temperaturze 56°C giną po 30 minutach
-Ale w mniejszych - dłużej zakaźne (do 40 dni)
-EHV-1 i EHV-4 mają zarówno wspólne jak i typowo swoiste glikoproteiny otoczki
Występowanie zakażeń EHV-1 i EHV-4
-Na całym świecie, tylko u koniowatych
-Większość koni zakaża się EHV-4 w I roku życia i dorosłe w 100% pozarażane
-EHV-1 rzadsze infekcje, ale też rozpowszechnione
Epidemiologia zakażeń EHV-1 i EHV-4
-Źródło: chore zwierzęta oraz bezobjawowi nosiciele
-Długotrwałe (dożywotnie?) zakażenia latentne (tkanka limfatyczna, zwoje nerwu trójdzielnego)
-Ich reaktywacja: stałe krążenie EHV-4 (rzadziej EHV-1) w skupiskach, co powoduje zachorowania u młodych
-Wydalanie EHV-1: kaszel, prychanie, ronienie, nasienie
-Wydalanie EHV-4: kaszel, prychanie (ronienie, nasienie?)
-Kontakt bezpośredni dominuje w szerzeniu infekcji EHV-1 i EHV-4 (kaszel, ewentualnie krycie)
Patogeneza infekcji EHV-1
Namnożenie wirusa w nabłonku górnych dróg oddechowych z lub bez rhinopneumonitis (wtórne infekcje bakteryjne)
Wirus w monocytach dociera do regionalnych węzłów chłonnych
Namnaża się w śródbłonku ( uszkodzenia)
Wiremia w leukocytach
Płód OUN
Zakrzepy, niedokrwienie, niedotlenienie ( śródbłonek)
Infekcja płodu Reakcja Arthusa?
Ronienie Niedowłady, porażenia (mieloencefalopatia)
Przebieg infekcji herpeswirusem koni typ 1
(Equine Herpesvirus type 1 - EHV-1)
-Zakażenia bezobjawowe
-Ronienia pod koniec ciąży
-Zapalenie dróg oddechowych
-Niedowłady i porażenia
-Śmiertelność noworodków
Patogeneza infekcji EHV-4
Namnożenie wirusa w nabłonku górnych dróg oddechowych z lub bez rhinopneumonitis (wtórne infekcje bakteryjne)
Wirus w monocytach dociera do regionalnych węzłów chłonnych
Przebieg infekcji EHV-4
-Zakażenia bezobjawowe
-Zapalenie dróg oddechowych
-Ronienia (wyjątkowo)
-Niedowłady i porażenia (wyjątkowo)
-Śmiertelność noworodków (?)
Zjawiska immunologiczne przy infekcji dróg oddechowych źrebięcia wirusem EHV-1 i EHV-4
-Krótkotrwała odporność (około 3 miesiące) ( po przebyciu zakażenia naturalnego)
-Więc wiele źrebiąt przechodzi liczne reinfekcje („trening immunologiczny” i na ogół każda następna przebiega łagodniej)
-Aż u dorosłego konia stają się one bezobjawowe ( drogi oddechowe, ale u klaczy może dojść do poronienia)
Odporność u klaczy po poronieniu w wyniku zakażenia EHV-1
-Około roku?
-Niejasne mechanizmy odpornościowe
-Często wysokie miana przeciwciał nie zapobiegły ronieniu
-Klacze z niskim poziomem przeciwciał nie zawsze ronią po zakażeniu zjadliwym wirusem EHV-1
-Więc chyba odporność komórkowa
( tak, więc można powiedzieć, że klacz roni na tle EHV-1 jeden raz w życiu)
Inne niejasności odnośnie do odporności po infekcji EHV-1 i EHV-4
-Rola zakażeń latentnych (relacje latencja a odporność)
-Odporność krzyżowa EHV-1 a EHV-4 ( chyba zbyt słaba)
Rozwój szczepionek przeciw EHV-1
-Inaktywowany wirus w rozcierach tkanek
-Inaktywowany lub atenuowany wirus zaadoptowany do chomików
-Szczepionki z wirusem namnożonym w hodowli komórkowej (atenuowane lub inaktywowane)
-Szczep RAC-H
-Obecnie mieszane szczepionki EHV-1 + EHV-4
Problemy oceny skuteczności szczepionek przeciw EHV-1
-Koń drogim zwierzęciem doświadczalnym
-Niejasne mechanizmy odpornościowe
-Zawodność zakażenia eksperymentalnego (challenge)
-W obserwacjach terenowych:
---Tylko część poronionych płodów bada się laboratoryjnie
---Często nieregularne szczepienia
Opinie co do skuteczności szczepionek (EHV-1)
-Początkowo wiele danych, że skuteczne
-Potem zwracano uwagę na słabą odpowiedź humoralną po wielu rynkowych preparatach
-Potem na ronienia EHV-1 u regularnie szczepionych klaczy
-Potem producenci zalecali coraz częstsze szczepienia (z 2 szczepień w każdej ciąży na 3 szczep. w każdej ciąży, też nawet klacz ciężarną, co miesiąc)
-Długotrwałe obserwacje nie potwierdzają, iż po wprowadzeniu szczepień liczba ronień się zmniejszyła
-Producenci wykazywali, że nagminnie nie są przestrzegane terminy i programy szczepień
Co dalej ze szczepieniami przeciw EHV-1 i EHV-4?
Nowe formy stosowania dotychczasowych szczepionek?
-Donosowo?
Doświadczalne szczepionki nowej generacji
-ISCOM (immunostymulating complexes)
-Szczepionki delecyjne (np. bez genu kinezy tymidynowej)
-Szczepionki rekombinowane (np. z wirusa ospy)
-Szczepionki z DNA
Otręt - zapalenie zewnętrznych narządów płciowych
U samic - przede wszystkim pochwa
U samców - napletek, żołądź prącia
-Nie zagraża ciąży, ale stanowi problem podczas krycia (może doprowadzić do zrostów u ogiera)
-Pozostają białe plamy po przebytym otręcie
Odporność krzyżowa do pewnego stopnia
Ronienia u źrebnych klaczy EHV-1
Zwłaszcza klacze
Epi19-03
- 1 -