Komisja Europejska
Komisja Europejska, a oficjalnie Komisja Wspólnot Europejskich, to organ o charakterze decyzyjno-wykonawczym, rodzaj rządu Unii Europejskiej. Komisja ma charakter kolegialny, tzn. decyzje podejmowane są przez komisarzy wspólnie, którzy wspólnie odpowiadają za nie przed Parlamentem, ponadnarodowy. W jej skład wchodzi 27 komisarzy (po jednym z każdego kraju), którzy mają obowiązek działać w interesie Unii Europejskiej i w żadnym wypadku nie mogą reprezentować interesów swoich państw członkowskich. Zbierają się co najmniej raz w tygodniu na tajnych posiedzeniach, a decyzje podejmują zwykłą większością głosów. Każdy z komisarzy ponosi odpowiedzialność za jedną z dziedzin polityki Unii Europejskiej, np. rolnictwo, sprawy wewnętrzne, podatki, budżet, zdrowie. Kadencja Komisji trwa 5 lat. Obecnie przewodniczącym Komisji jest José Manuel Durão Barroso. Siedzibą Komisji Europejskiej jest Bruksela.
Do kompetencji Komisji należą:
1.Ochrona prawa wspólnotowego przed naruszeniem
Komisja wszczyna dochodzenie w przypadku naruszenia prawa Wspólnot. Po zebraniu stosownego materiału formułuje wnioski i zaleca podjęcie takich działań, których celem będzie usunięcie niezgodności.
2.Współdziałanie przy tworzeniu prawa
Proces legislacyjny musi rozpocząć się od propozycji Komisji. Komisja może wydawać rozporządzenia, decyzje, dyrektywy, zalecenia i opinie. Może też uzyskać szerokie uprawnienia prawodawcze powierzone jej przez Radę Wspólnot.
3.Wykonywanie funkcji administracyjnych i realizacja budżetu
Komisja przygotowuje roboczy projekt budżetu, kieruje funduszami Unii, kontroluje
wpływy i wydatki z tych funduszy.
4. Koordynowanie polityki gospodarczej, socjalnej i zagraniczne.
Komisja negocjuje umowy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, których wynegocjowana treść, po konsultacji z Parlamentem, zostaje zatwierdzona przez Radę Wspólnot.
Komisja Europejska na mocy Traktatów:
Zmiany przeprowadzone na mocy Traktatu Nicejskiego dotyczą przede wszystkim zasad funkcjonowania Komisji Europejskiej w perspektywie przystąpienia nowych państw do Unii oraz rozszerzenia kompetencji przewodniczącego Komisji.
Zmiany wprowadzone w Nicei do Traktatu Amsterdamskiego o Unii Europejskiej, dotyczące składu Komisji Europejskiej, zostały zapisane w art.4 Protokołu w sprawie poszerzenia Unii Europejskiej, który stanowi załącznik do Traktatu Nicejskiego. Z dniem 1 stycznia 2005 roku zmianie ulegnie art.213 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz art.126 ust.1 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Zmiana ta została zapisana w dwóch wersjach.
W wersji pierwszej stwierdza się, że: „Z dniem 1 stycznia 2005 roku, ze skutkiem od dnia podjęcia obowiązków przez pierwszą Komisję po tej dacie:
1.Członkowie Komisji wybierani są ze względu na ich ogólne kwalifikacje oraz dają wszelkie gwarancje swej niezależności.
W skład Komisji wchodzi po jednym obywatelu każdego z państw członkowskich. Liczba członków Komisji może zostać zmieniona przez Radę jednomyślnie.
Druga wersja przewiduje, że: „ Gdy Unia będzie składała się z 27 państw członkowskich, art.213 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz art.126 ust.1 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej otrzymają następujące brzmienie:
1. Członkowie Komisji wybierani są ze względu na ich ogólne kwalifikacje oraz dają wszelkie gwarancje swej niezależności. Liczba członków Komisji jest mniejsza od liczby państw członkowskich. Członków Komisji wybiera się według opartego na zasadzie równości systemu rotacji, do którego szczegóły ustala Rada, stanowiąc jednomyślnie. Liczbę członków Komisji ustala Rada, stanowiąc jednomyślnie”.
Wyjaśnia się również, że zmiany te będą mogły być wprowadzone wraz z datą objęcia funkcji przez pierwszą Komisję, jaka po dacie przyjęcia do Unii 27 członka. Dodaje się też, że każde państwo z chwilą przystąpienia do Unii ma prawo do posiadania jednego członka Komisji aż do czasu zastosowania przepisu o rotacji.
Inne zmiany bezpośrednio wprowadzone do Traktatu dotyczą wyboru przewodniczącego i członków Komisji Europejskiej(art.214 i 215) oraz organizacji Komisji i wzmocnienia prerogatywy jej przewodniczącego( art. 217 i 219).
Literatura:
1. Dynia Elżbieta „Integracja europejska zarys problematyki”, wydawnictwo prawnicze Lexis Nexis, W-wa 2003