Mikroskopia elektronowa:
Typy mikroskopów elektronowych:
- Transmisyjny
- Skaningowy
Przygotowanie preparatu:
I. Pobieranie skrawków
Małe wielkości tkanek
Optymalna wielkość bloczka 1 mm3
Pobrany preparat należy natychmiast utrwalić
II. Utrwalanie
1. etap utrwalania
Aldehyd glutarowy - uniwersalny utrwalacz stosowany w obróbce przy technice mikroskopii elektronowej
Aldehyd glutarowy + parafolmaldehyd w buforze o pH 7,4 - dodatkowo wzmacnia efekt utrwalania
2. etap utrwalania
Utrwalanie preparatu w roztworze czterotlenku osmu.
III. Wypłukanie utrwalacza z tkanek z wykorzystaniem buforu o pH 7,4
IV. Przeprowadzenie wycinka przez szereg alkoholu o rosnącym stężeniu i roztworów tlenku propylenu w acetonie.
- Tlenek propylenu odwadnia tkanki mocniej niż aceton
- Dobrze łączy się z żywicą używaną do zatapiania
V. Po utrwaleniu skrawek zatapiamy z żywicy epoksydowej „Epon” (4-składnikowa)
- Polimeryzacja utwardza bloczek
- Przeprowadzana przez kilka dób w cieplarce w temperaturze 45 - 60° C
- Materiał jest również poczerniony
- Utrwalony materiał znajduje się na czubku preparatu
Krojenie skrawków:
- Wstępnie preparat kroi się grube skrawki.
- Do krojenia grubych skrawków wykorzystuje się nóż szklany.
- Preparaty krojone są na ultramikrotonie.
- Skrawki są względnie niewielkie
Grube skrawki o grubości 1,5 μ,
Łapiemy je na szkiełko podstawowe na kroplę wody
Grube skrawki barwi się błękitem metylenowym
Widzimy je na szkiełku podstawowym jako niewielkie punkty
- Pod mikroskopem świetlnym poszukujemy elementów, które będziemy później obserwować w mikroskopie elektronowym.
Uzyskanie mikroskrawków:
- Do krojenia cienkich skrawków wykorzystujemy nóż diamentowy
- Grubość noża diamentowego 2-3 mm
- Grubość cienkich skrawków 70 nm
- Skrawek powinien być jak najmniejszy
- Przed rozpoczęciem skrajania cienkich skrawków należy usunąć nadmiar i zbędnych fragmentów tkanki (przykład: w sytuacji kiedy mamy obejrzeć kłębuszek nerkowy wybieramy fragment tkanki w której on się znajduje, nadmiar usuwamy)
- Preparaty cienki podczas skrawania spływają do rynienki i znajdują się w wodzie.
Mikroskrawki wyłapujemy na metalowe siateczki (np. niklowe) zawierające mikropory
Preparat zawiesza się na mikrosiateczce
- Przed pierwszym użyciem mikrosiatki moczy się w etanolu, by je odtłuścić (na nieodtłuszczonych nie przylepiają się cienkie skrawki)
Kontrastowanie mikrosiatek
- Wykorzystywane są sole metali ciężkich (duża liczba atomowa)
- Octan uranylu i cytrynian ołowiu
- Należy nakropić skrawki na siatce roztworem powyższych soli
Próbki są gotowe do obejrzenia pod mikroskopem elektronowym
Mikroskop elektronowy transmisyjny
- Kolumna w której jest wytworzona próżnia
- W górnej części drut wolframowy (katoda)
- Pod wpływem przyłożonego wysokiego napięcia (80kV) katoda emituje wiązkę elektronów, która ulega skupieniu, przechodzi przez kolumnę i preparat
Powiększenie mikroskopu elektronowego: 3 000 - 250 000 X
2 etapy związane z wędrówką elektronów w trakcie obserwacji preparatu w mikroskopie elektronowym
I. etap - kondensacja elektronów w wiązkę
II. etap - powiększenie.
Śluza - miejsce w którym umieszczamy preparat
Próżnia w kolumnie - aby wiązka elektronów nie spaliła preparatu
Długie oglądaniu preparatu w mikroskopie elektronowym prowadzi do zniszczenia próbki, stąd konieczność prowadzenia dokumentacji
Wcześniej wizerunek preparatu utrwalano na kliszy fotograficznej obecnie z wykorzystaniem dołączonej kamery cyfrowej na dysku twardym komputera
Gdy nie wykorzystywano kamer cyfrowych obraz oglądano na ekranie, zawierającym substancje fluorescencyjne znajdującym się na dole kolumny w ciemni
Dołączona kamera cyfrowa ułatwia opracowanie zdjęć, Np. na przeprowadzenie pomiarów
Obraz z mikroskopu elektronowego jest szaro - czarno - biały.