OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA - ćwiczenia I 02.10.2009
3 zasady aksjologiczne
1.Godność - art.30 przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.
art. 233.1 Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wolności i praw określonych w art.30/ godność człowieka/, art. 34 i 36 / obywatelstwo/,art.38 /ochrona życia / art.39,40,41 ust.1 humanitarne traktowanie, art42 / ponoszenie odpowiedzialności karnej/, art. 45 /dostęp do sądu/, art. 47 / dobra osobiste/,art53 / sumienie i religia/, art. 63/petycje/,oraz art48,72 / rodzina i dziecko /
Godność dzielimy na :
Godność osobista - poczucie wł. godności,/ cześć, honor, dobre imię /
Godność osobościowa - relacje człowieka ze społeczeństwem / zależy jak człowiek przeżywa swoje życie /
Godność osobowa - jest tożsama z człowieczeństwem / nie jest zależna od czynników zew. i zachowania przedmiotów/
3 zasady aksjologiczne nie są równorzędne. Równość i wolność wynika z godności człowieka. Godność stanowi fundament porządku konstytucyjnego . / Orzeczenie TK z dnia 23.03.1999 r. - K2/98.
Z praw człowieka wynikają 3 kategorie obowiązków państwa :
1. obowiązek negatywny - materialny / obow. poszanowania, powstrzymanie od ingerencji w prawa i wolności /
2. obowiązek pozytywny - materialny / ochrona życia - istnienie służb, uregulowań prawnych, skuteczne śledztwo w przypadku śmierci człowieka- ukaranie sprawcy/
3. obowiązek pozytywny - proceduralny / zapewnienie konkretnych procedur za pomocą których jednostka może domagać się swoich praw.
pkt. 2 i 3 to są obowiązki skutecznej obrony praw i wolności.
Zasada godności ma wpływ na prawa socjalne, służy wzmacnianiu tych praw.
2. Wolność - art.31.1 wolność człowieka podlega ochronie prawnej. 2. każdy jest obowiązany szanować wolność i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. 3. ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.
3. Równość i niedyskryminacja - art.32 .1 wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.2. nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakichkolwiek przyczyn.
art.33.1. kobieta i mężczyzna w RP maja równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. 2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości , do zabezpieczenia społecznego oraz zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.
Równość w prawie / stanowienie prawa /
Równość wobec prawa / stosowanie prawa /
Zasada równości płci
Zakaz dyskryminacji
Zasada równości odnosi się tylko do prawa. Ma zastosowanie na etapie stanowienia i stosowania prawa. Zasada równości ma charakter względny. Możliwe są pewne odstępstwa ale pod warunkiem, że nie mają charakteru arbitralnego i dyskryminującego. To różnicowanie będzie miało bezpośredni związek z celem i treścią przepisów w których jest zawarte i będzie przyjęte na podstawie obiektywnych kryteriów np. ułatwienia dla osób niepełnosprawnych, dzieci z rodzin biednych, różny wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn.
Wszystkie podmioty podobne w sytuacjach podobnych należy traktować tak samo ale podmioty różne należy traktować różnie.
Podmioty podobne posiadają wspólną cechę istotną / relewantną /. Jest to cecha istotna z perspektywy prawnej.