Wydalanie leków
Wydalanie leków to procesy mające na celu usunięcie leków lub jego metabolitów z ustroju.
Drogi wydalania
nerki
drogi żółciowe
jelita
układ oddechowy
skóra
gruczoły mleczne
ślina
Działanie leku
Przyczynowe
Lek usuwa przyczynę choroby i powoduje wyzdrowienie - antybiotyk.
2. Patogenetyczne
nie usuwa przyczyny, ale hamuje proces chorobowy i poprawia stan pacjenta Np. w niewydolności mięśnia sercowego i osłabienia jego skurczu mięśnia.
3. Objawowe
to znoszenie przykrych objawów bez wpływu na proces chorobowy Np. leki przeciw bólowe, przeciw wymiotne.
Efekt farmakologiczny
To wynik wpływu leku na procesy zachodzące w ustroju.
Modyfikacja procesu
Efekt może być korzystny lub nie.
Mechanizm działania leku
To charakterystyczne efekty działania leku.
Punkt uchwytu
To komórka, tkanka, lub narząd na który musi zadziałać lek aby doszło do efektu farmakologicznego.
Receptor farmakologiczny
To miejsce z którym łączy się lek np. synapsa nerwowa. Receptor musi być dopasowany do cząsteczki leku.
Działanie agonistyczne
Polega na tym ze leki działają podobnie na dany receptor np. ACETYLOCHOLINA zwiększa przepuszczalność błon śluzowych i podobny efekt daje nikotyna.
Działanie antagonistyczne
zablokowanie działania jednego leku przez drugi.
Losy leków w organizmie
transport przez błony biologiczne
wchłanianie leków
- miejscowe
- ogólne
dystrybucja ( rozprowadzanie)
eliminacja leku
redystrybucja to usuwanie leku z miejsca działania
biotransformacja (przekształcenie w związek słabiej działający lub pozbawiony działania).
wydalanie leku
Interakcje leków
To wpływ jednego leku na działanie drugiego.
Używany jest gdy zjawisko ma charakter niepożądany np. antagonizm, synergizm,
To nasilenie działania jednego leku przez drugi (może być korzystny) synergizm niekorzystny np. lek nasenny z psychotropowym.
Interakcje leków poza organizmem np. AMINOFILINA + GLUKOZA = ZATRUCIE I ZGON
Interakcje pogarszające wchłanianie leku
tetracykliny + sole wapnia brak wchłaniania leku
Działania niepożądane leków
nadmierny efekt terapeutyczny np. insulina
działanie uboczne farmakodynamiczne np. ATROPINA podana w kolce jelitowej znosi ból jednocześnie powoduje suchość w jamie ustnej.
działanie uboczne toksyczne np. GENTOMECZNA w dużych dawkach powoduje głuchotę.
Alergia polekowa może wystąpić w postaci wstrząsu anafilaktycznego, skurczu oskrzeli, obrzęku naczynioruchowego, uszkodzenia szpiku, zapalenia skóry.
IDIOSYNKRYZACJA to reakcja po pierwszym kontakcie z lekiem, występuje u niewielkiej ilości ludzi np. hemoliza, uszkodzenie szpiku po CHLORAMFENIKOLU, żółtaczka po doustnych środkach antykoncepcyjnych.
Czynniki wpływające na działanie leków
masa ciała
wiek
droga podania
czas podania
tolerancja leków
współistniejące schorzenia
czynniki psychiczne (PLACEBO)
Nazwa leku
nazwa chemiczna
nazwa międzynarodowa np.
DIAZEPAM to inaczej RELANIUM, VALIUM
SEDUXEN nazwy inne nadawane przez producentów
Polfa Roche RICHTER
nazwa handlowa - występuje na opakowaniu j.w
PARACETAMOLUM APAP PARACETAMOL GRIPEX
ACETYLOSALICID (acid) POLOPIRYNA, ASPIRYNA, ETOPIRYNA ITD