Ceramika, Studia, V rok, V rok, IX semestr, Materiałoznawstwo


Ceramika-kamienie sztuczne-wypalane

Materiały po przerobieniu wypalane lub spieczone, uzyskują stałą twardość i odporność mechaniczną.

Cegły niewypalone - tam gdzie pozwala na to klimat, dawniej w budownictwie wiejskim

Surowce do wyrobu ceramiki:

I surowce plastyczne

II surowce nieplastyczne

Ad. I Zarabiane z H20 dają się łatwo formować a po wysuszeniu zachowują swój kształt: gliny, iły, kaolin. Łupki ilaste.

Powstają na skutek wietrzenia skał magmowych (skalenia)

Złoża pierwotne - w miejscu powstawania, tworząc pokłady (zanieczyszczone)

Złoża wtórne-po wymyciu złóż pierwotnych przeniesione w nowe miejsce i ponownie osadzone

Podstawowe znaczenie ma wielkość ziaren, bardzo małe do 2μm są najlepsze, naturalnie występują także większe i mniejsze frakcje, gliny i iły mają przez to wysoką zdolność wchłaniania H20, ziarna decydują o tym, że masy surowców ulegają odkształceniom plastycznym.

Zdolność do odkształcania daje możliwość formowania surowca i utrwalania przez suszenie i wypalanie.

Glina traci zdolność do odkształceń tylko chwilowo, bo po ponownym nawilżeniu odzyskuje.

Gliny powiększają objętość o kilka-kilkanaście % spowodowane jest to zwiększeniem odległości ziaren od siebie, wysychając kurczy się tym bardziej im mniej zawiera ziaren frakcji pyłowej.

Skurcz przy suszeniu- Skurcz powietrzny

Skurcz przy wypalaniu- ogniowy

Wypalanie - powoduje nieodwracalną utratę plastyczności w wysokich temp.1000 C następuje przekształcenie tlenków glinu i krzemu są odporne na działanie chemiczne i mechaniczne. Wpływ na właściwości glin mają domieszki np. zawartość tlenków Fe-czerwone zabarwienie.

Niektóre związki są niepożądane np.:

-węglanowe- rozsadzanie gotowych wyrobów

- sole rozpuszczalne w H2O - wykwity na powierzchni wyrobów, mogą łączyć się w związki, które zwiększają swoją objętość.

Ważne temperatury:

1.Wypalania - wytrącają się związki chemiczne

2.Topnienia - część zw. Rozpuszcza się i tworzy się struktura bardziej zwarta, bez porów powierza.

3.Spiekanie- większość składników ulega stopieniu, co powoduje zniekształcenie wyrobów

Najbardziej pożądana jest duża różnica między temperaturą spiekania a topnienia, bo mają wtedy dobrą strukturę.

Gliny:

-łatwotopliwe ( poniżej 1350C)

-trudnotopliwe( 1350-1600C)

-ogniotrwałe( powyżej 1600C)

Gliny ceglaste- zawierają pospolite surowce ilaste, najczęstsze, po wypaleniu czerwone, 900C - w tej temperaturze rozpad części ilastych, porowata struktura, temperatura spiekania 1100C, gliny klinkierowe-wyższa temperatura spiekania-1300C-zwarty, nieporowaty czerep, łatwotopliwe.

G. Ogniotrwałe- temperatura topnienia pow.1600C, stosowana do wyrobów szamotowych( wypala się glinę, mieli, łączy z nową partią i znowu wypala).

G. Kamionkowe- ogniotrwałe, spiekają się w 1100-1200C do produkcji kamionki kanalizacyjnej, szlachetnej, kwasoodpornej.

G. Fajansowe - gliny trudnotopliwe w temp.1200-1300 C charakteryzują się białą lub kremową barwą po wypaleniu.

Kaoliny i gliny porcelitowe - biała po wypaleniu, wyrób szlachetnej ceramiki, porcelana, porcelit, ceramika sanitarna,

Ad.II

Spełniają rolę dodatków do plastycznych:

-schudzające

-topniki

-szkliwa

Surowce schudzające: podstawowe do produkcji ceramiki, ograniczają wielkość skurczu.

Piasek kwarcowy, mielony kwarc, mielony szamot

Topniki-obniżają temperaturę spiekania masy,

Skalenie, mogą występować w złożach gliny naturalnie tak jak tlenki Fe, Ca, Mg i alkaiczne

Szkliwa- glazury, cienkie warstwy wytworzone na powierzchni w wyniku nanoszenia odpowiedniej substancji-spalanie albo spieczenie. Wyroby ceramiczne szkliwi się aby zabezpieczyć przed nasiąkaniem, cele dekoracyjne, zabezpieczenie przed zanieczyszczeniami, przed działaniem agresywnych substancji. Stosuję się tlenki metali, cynku, cyny, boru, zawierające metale alkaiczne , sól kuchenna, borex, kwas borowy



Wyszukiwarka