Wykład IV
Przypomnienie:
Zagadnienie funkcjonalizmu
Role w teatrze życia codziennego (co? Jak?)
Podejście systemowe - doprowadzanie do stanu równowagi
Trzeba zmieniać systemy normatywne
Dewiacje, odchylenia -> kompensacja to proces socjalizacji, wprowadza normy, kontrolę społeczną
2. Orientacja konfliktowa - patrzące na społeczeństwo, procesy, zjawiska, zupełnie innaczyej, inne tezy, modele przebiegu zjawisk i procesów społecznych, dzielą interesy społecznych klas
Marks - materializm społeczny
George Zimmer
Max Webber - koncepcja władzy
Twórca nowej teorii konfliktu społecznego - Ralph Dahrendorf (Niemiec)
- krytyka przeciwko funkcjonalistom i funkcjonalizmowi - świat dość nierealny, wizja fałszywa
- świat rozdarty konfliktami, zmieniający się, dynamiczny
- brak zgody między jednostkami co do zasadniczych wartości (konflikt)- zjawisko częste, funkcjonaliści rozważali to, ale wg Ralpha konflikt jest źródłem porządku społecznego - utrzymującego w określonym stanie na określonym poziomie; przez pewien czas w społeczeństwie porządek, porządek ten to zorganizowany, celowy przymus ujawniający się w strukturach panowania i dominacji-> władzy, konflikt wynika z podstawowych zasad organizacyjnych każdej grupy społecznej; w każdym systemie występuje określony ład zwany strukturą dominacji np. w świecie polityki, gospodarki, a nawet religii (hierarchia kościelna), w każdej formie są zorganizowane (wszystkie te różne grupy społeczne) wg zasady podporządkowania
Ci co na górze utrzymują porządek - sprzeczność tę w tym wyraża
Ci, co na górze dążą do utrzymania pozycji, a ci co na dole dążą do zmian. Dynamika Ralpha polega na tym, ze ci na dole żądają zmian, taka zasada dominacji
W jaki sposób system się zmienia?
Konflikty wszędzie i inne poglądy (np. między pokoleniami) między grupami i w gospodarce, bywa bunt i rewolucja, proces zmian systemu realizuję się w 4 etapach:
Uświadamianie interesów, potrzeb organizacji, zorganizowania, w celu walki o swoje interesy
Etap spełniania warunków organizacyjnych - zadbanie o komunikację, narzędzia spełniające nasze interesy, idee ruchu społecznego, ważne są warunki polityczne
Działania tych co u władzy: rozdzielanie, ustępowanie, obiecywanie różnych przywilejów tym co na dole, którzy nie są u władzy, rozszerzanie pewnych przywilejów, kanały awansów są otwarte lub osiąganie pozycji jest ograniczane - próby ratowania systemów
Propaganda - kontrolowana przez tych co na górze, rzadko się mówi o tym co było w latach 80. Rozwijały się środki przekazu - amerykanie mają stacje w kosmosie, Rosja nie może zakłócać uż radia (np. Wolna Europa czy BBC) struktura dominacji
Pozorne ustępstwa - oferując przywileje, które nic nie zmieniały
Nastąpił ruch, zryw, po roku 80, ale władza nie ustąpiła. Musimy znać historię Polski!
Młodzi ludzie w PRLu - pokolenie widziało szansę uzyskania lepszej pozycji: urbanizacja, industrializacja (Nowa Huta w Krakowie) - setki ludzi uzyskało nową szansę, poczucie wartości
Później III RP - nowy system
Etap bilansowania, równoważenia sił, decyzje czy władza zostaję taka sama czy ustępuję i czy następuję nawet zmiana systemu
Ralph inspirował się Marksem, ale zdania miał odmienne
Dla koncepcji marksistowskiej jest ważne pojęcie formacji społeczno-ekonomicznej, wspólnoty niewolniczej, pierwotnej, feudalnej, itp.
Formacją społeczno-ekonomiczną jest kapitalizm -> zmieniła się struktura kapitalizmu
Marks konflikt społeczny sprowadza do konfliktów klasowych (nieuchronność walk klasowych), np. gladiatorzy (Spartakus), rewolucja francuska
Różnice:
?
Ralph widzi też gdzie indziej źródła konfliktu - nie leżą one w tym, co różni klasy społeczne, ale z nierówności pozycji społecznej, struktury władzy - w każdym systemie istnieją jacyś dowódcy
Każda teoria ma pewne słabości, teoretycy inaczej widzą nasze życie, nasze konflikty, bierzemy udział w różnych organizacjach, wspólne zainteresowania, ale nie zawsze wygląda tak, ze ktoś dominuje, bo często współdziałamy - są momenty, ze musimy się organizować
Podsumowanie:
2 koncepcje na społeczeństwo: indywidualistyczne i holistyczne (teoria Marksa i Ralpha)
Rodzaj wkładu każdego podsystemu w społeczeństwo, nie jest tylko zbiorem pewnych jednostek
Teoria wymiany - podstawy jej dał Polak, Bronisław Malinowski
System Kula - system wymiany wyspiarzy
Podtrzymywał społeczne więzi, był przejawem społecznej solidarności
Interpretacja:
Całe nasze życie jest siecią społecznej wymiany, podłożem wzajemnych oddziaływań są różnego rodzaju dobra, które wymieniamy między sobą