Empatia

Davis, M.H. (2001). Empatia. O umiejętności współodczuwania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Wnioski s. 248

„zdolność wyzbycia się egocentrycznych zmartwień i przyjęcia cudzego punktu widzenia stwarza rodzaj pomostu, który umożliwia nawiązanie kontaktu pomiędzy osobami, które inaczej pozostawałyby odizolowane - umożliwiając odrębnym jednostkom, przynajmniej na chwilę, podzielenie się myślami, uczuciami i zamierzeniami.

Taka wspólnota umożliwia podejmowanie niektórych spośród najlepszych ludzkich działań, takich, które zmieniają nasze motywacje z czysto egoistycznych na bezinteresowne, i które od czasu do czasu stwarzają nam możliwość wykazania się szlachetnością dążeń”.

Definicja empatii:

N. Eisenberg (2005): empatia to reakcja afektywna, wynikająca ze spostrzegania lub rozumienia stanu emocjonalnego innej osoby, tożsama z tym, co druga osoba czuje, lub z tym, co naszym zdaniem może odczuwać, albo też bardzo podobna do jednego lub drugiego. W definicji tej empatia obejmuje zarówno składniki poznawcze, jak i afektywne.

Hoffman, M.L. (2006). Empatia i rozwój moralny. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Zjawisko empatii definiuje się w psychologii najczęściej na dwa sposoby:

1. empatia jest poznawczą świadomością stanów wewnętrznych innej osoby, a więc jej myśli, uczuć, spostrzeżeń i intencji

2. empatia jest zastępczą reakcją afektywną na inną osobę. Pojęcie empatii afektywnej jest proste: człowiek czuje to, co czuje druga osoba.

Hoffman - najważniejszym warunkiem reakcji empatycznej jest zaangażowanie procesów psychicznych sprawiających, że dana osoba odczuwa emocje, które bardziej pasują do sytuacji innej osoby niż do jej własnej. (procesy wzbudzające empatię często wywołują u obserwatora takie same uczucia, jakie odczuwa ofiara, ale nie zawsze się tak dzieje np. empatyczny gniew odczuwany przez świadka napadu, podczas, gdy ofiara czuje raczej smutek lub zawód.

Model markowania pomocy:

zauważenie osoby potrzebującej pomocy

(prośba o pomoc od osoby potrzebującej pomocy)

aktywizacja normy pomagania

brak aktywizacji normy pomagania

napięcie emocjonalne

redukcja napięcia emocjonalnego

markowanie pomocy

nieudzielenie pomocy

udzielenie pomocy

wymiar behawioralny

wymiar werbalny

• niska jakość udzielonej pomocy;

• działanie zastępcze

• działanie fragmentaryczne

• deklarowanie pomocy

• pytania w stylu: „czy w czymś pomóc?”

---