Analiza transakcyjna

Analiza strukturalna - odnosi się do struktury osobowości. Nastawiona jest bardziej na poznanie, niż na emocje.

Na strukturę osobowości składają się trzy główne stany ego: dorosły, rodzic i dziecko:

Stan Ja Dziecko: najwcześniej wytwarzany, archaiczny stan Ja

Dziecko dostosowane: ta cześć osobowości, która jest posłuszna nakazom rodziców, nawet pod ich nieobecność, co umożliwia uspołecznienie, lecz może też tłumić spontaniczność.

Dziecko spontaniczne: poszukuje zaspokojenia własnych pragnień, nie troszcząc się o innych. Stanowi źródło energii witalnej.

Dziecko twórcze (mały profesor) - stanowi intuicyjną, twórczą część stanu Ja Dziecko.

Stan Ja Rodzic: odtwarza ważniejsze zachowania i wartości postaci rodzicielskich. Może działać otwarcie na innych lub wewnętrznie - na pozostałe stany Ja

Rodzic normatywny, krytyczny - karci, grozi i karze, zapobiegając robieniu sobie i innym krzywdy, czasem jednak niepotrzebnie ogranicza swobodę

Rodzic opiekuńczy - troszczy się, opiekuje, pociesza, dodaje otuchy. Użyteczny, gdy obiekt jego troski tego potrzebuje, szkodliwy - gdy troska jest okazywana w nadmiarze, ciąży innym

Stan Ja Dorosły: zajmuje się opracowaniem informacji, szacuje ich prawdopodobieństwo, działa jak komputer. U osoby w pełni zintegrowanej dorosły uwzględnia pozostałe stany Ja i do swoich zdolności analitycznych dodaje aspekty etyczne i empatyczne.

W każdym z nas znajdują się wszystkie te stany ego, i ujawniają się z różnym nasileniem w różnych sytuacjach. Ludzie mają tendencje do korzystania z jednego z tych stanów częściej, niż pozostałych.

Dwie główne potrzeby:

- potrzeba znaków rozpoznania (głasków lub kopniaków) - u dziecka ma podłoże fizjologiczne, zaspokajana jest przez dotyk. Z czasem ewoluuje, wystarczą słowa, zainteresowanie. Człowiek ma silną potrzebę bycia rozpoznawanym. Woli nawet być potraktowany źle, niż zostać niezauważony.

- potrzeba strukturalizacji czasu - unikanie nudy, zajmowanie się czymś. Jest 6 sposobów, w kolejności zgodnej ze stopniem nasilenia kontaktu z ludźmi: wycofanie, rytuały, zabijanie czasu, gry, aktywność, intymność. (gry dostarczają negatywnych głasków, kopniaków).

Cztery postawy życiowe:

1. ja nie jestem ok., ty jesteś ok. - introjekcji. postawa wyjściowa u małego dziecka, które jest mniejsze, słabsze, podporządkowane. Poczucie niższości.

2. ja nie jestem ok., ty nie jesteś ok. - postawa odrzucenia, depresyjna. Powstaje, gdy rodzice są chłodni, odrzucający („ja sobie nie poradzę, a wy mi nie pomożecie”)

3. ja jestem ok., ty nie jesteś ok. - psychopatyczna. Powstaje, gdy dziecko jest maltretowane. Orientuje się, że jest mu lepiej, gdy jest samo. Częste tendencje przestępcze

4. ja jestem ok., ty jesteś ok. - pozytywna, kształtuje się w dorosłym. Należy do niej dążyć, ale jest to trudne, bo nie da się wymazać pierwotnych doświadczeń niższości.

Co robić, aby być zdrowym ;)

- stan Dziecko kształtuje się do 5 roku życia. Nie da się wymazać zapisanych w nim doświadczeń. Gdy czujemy się nie ok., ujawniać się będzie Dziecko dostosowane

- nasza nadzieja tkwi w dorosłym, który jest logiczny, myślący. Może nałożyć refleksję na emocje z pierwszych lat życia, wytłumaczyć je koniecznością i zaakceptować, a potem wytworzyć postawę „ja ok., ty ok.”

---