Metoda badań społecznych
Projekt II - Wywiad swobodny
Autorstwa:
Macieja Króla
Małgorzaty Łaszkiewicz-Szymańskiej
studentów I roku socjologii zaocznej, grupa II
SWSPiZ w Łodzi
Problematyka badania
Istnieje pogląd, że wśród funkcjonariuszy policji w Polsce istnieje problem nadużywania alkoholu. Przy czym zasadne jest, że funkcjonariusz służb mundurowych w Polsce po zdiagnozowaniu choroby alkoholowej, tzw. ZZA, automatycznie zostaje z tej służby wydalony, a psycholog policyjny, z którego miałby potrzebę skorzystać, musi o takim problemie powiadomić zwierzchników. Efektem tego może być sytuacja, że policjanci nie korzystają z pomocy psychologa policyjnego, a jego nadużywanie alkoholu jest problemem utajonym. Problem z alkoholem, choć może być skrywany w pracy, na pewno ujawnia się w warunkach domowych i w stosunkach z partnerem życiowym na każdej płaszczyźnie - także pożycia seksualnego.
Badanie ma na celu określenie, czy rzeczywiście wśród policjantów są i tacy, którzy nadużywają alkoholu, a zatem mogą być lub są alkoholikami, a nadużywanie to ma wpływ na ich życie seksualne z życiowym partnerem, a sami badani spożywanie alkoholu łączą ze specyfiką swojej pracy.
Dobór próby
Do badania wytypowano losowo ośmioro policjantów mieszkających w Łodzi - cztery kobiety i czterech mężczyzn, po parze funkcjonariuszy (kobieta i mężczyzna) zatrudnionych w czterech różnych komisariatach policji w Łodzi, którzy tworzą swój związek ze swoim partnerem dłużej niż jeden rok, a pracują w policji nie krócej niż 10 lat oraz ośmioro ich partnerów. Każda z badanych par jest heteroseksualna.
Plan tematów do wywiadu
Badający na podstawie przeprowadzonych wywiadów powinien otrzymać informację, czy wśród łódzkich policjantów istnieje rzeczywiście zjawisko nadużywania alkoholu, czy fakt ten ma coś wspólnego z pracą w policji, czy też geneza tego problemu tkwi na innej płaszczyźnie. Zasadną też będzie informacja, czy policjant jest świadomy, że nadużywa alkoholu lub czy to zjawisko zauważa tylko jego partner, a może nie zauważa żadne z nich oraz czy ewentualne nadużywanie alkoholu przez policjanta wpływa jakkolwiek na pożycie seksualne ze swoim partnerem.
Aparat pojęciowy
Policjant - Osoba obojga płci zatrudniona w Policji na terenie Polski.
Nadużywanie alkoholu - Konsumpcja produktów alkoholowych każdego dnia bez względu na ich ilość i rodzaj.
Pożycie seksualne z partnerem życiowym - Jakiekolwiek zachowanie mające podłoże seksualne kończące się aktem płciowym.
Wpływ na pożycie seksualne z partnerem życiowym - Sytuacja, w której spożycie alkoholu przez policjanta miało jakikolwiek wpływ na częstotliwość (lub ich ustanie) i jakość stosunków seksualnych.
Partner życiowy - Osoba, z którą policjant tworzy się związek, który ma podłoże emocjonalne i seksualne.
Wybór techniki i uzasadnienie
Badanie przeprowadzono techniką wywiadu swobodnego nieustrukturalizowanego w formie rozmowy prywatnej, która za zgodą badanego będzie nagrywana dyktafonem. Technikę taką wybrano ze względu na dwie wrażliwe zmienne cechy. Badani zostali poinformowani, że biorą udział anonimowo (również miejsca zatrudnienia policjantów zostaną utajnione) w badaniu społecznym, które ma na celu zbadać wpływ pracy w policji na życie prywatne funkcjonariuszy. Z każdym badanym wywiad będzie przeprowadzony indywidualnie, a kolejność zagadnień i ilość pytań oraz czas badania będą dostosowane do badanego.
Dyspozycje dla przeprowadzającego wywiad
Wywiad nr 1. Data wywiadu: 13.05.2011 r., godzina 1800. Respondent: Marek Kowalski, zam. w Łodzi przy ul. Nowej 4 m. 16. Badany ma 39 lat. Policjant ten, ze stażem 13 letnim, tworzy od 5 lat związek z Anielą Kowalską - nie mieszkają i nie mieszkali nigdy ze sobą.
Warunki: Badanie ma być przeprowadzone w miejscu zamieszkania badanego. W trakcie wywiadu respondent ma przebywać w pokoju sam. Jeśli sam nie będzie, proszę grzecznie zapytać, czy na pewno ma czas na wywiad, bo ten wymaga chwili skupienia. Zapewne wtedy osoba trzeba pokój opuści.
O badaniu i jego dacie został poinformowany telefonicznie i wyraził na niego zgodę. Badanie ma potrwać 1-2 godzin. Respondent wyraził już zgodę na nagrywanie jego wypowiedzi dyktafonem. Równocześnie ankieter ma za zadanie sporządzać w trakcie wywiadu odręczne zapiski odnoszące się do zachowania respondenta w czasie wywiadu, jego stosunek do poszczególnych tematów, ton głosu, ewentualną niechęć do rozmowy o jakimś aspekcie sprawy, wiarygodność, pobieżny opis pomieszczenia, w którym przeprowadzono wywiad i inne swoje uwagi, dotyczące także trafności narzędzia. Przed rozpoczęciem wywiadu proszę zrobić próbę zapisu dyktafonem, czy urządzenie działa sprawnie.
Wchodząc, proszę od progu się przedstawić i firmę, którą ankieter reprezentuje. Poczekać na zaproszenie do pokoju. W pomieszczeniu proszę postarać się usiąść na przeciw respondenta. Starać się, by pomieszczeniu zostały wyłączone lub choć ściszone wszystkie odgłosy, typu radio, TV. Przedstawić się ponownie i firmę, którą się reprezentuje, a następnie powtórzyć badanemu, że przedmiotem badania jest zanalizowanie wpływu pracy w policji na życie prywatne funkcjonariuszy oraz, że wypowiedź badanego jest w pełni anonimowa i nigdzie jego dane ani dane miejsca zatrudnienia nie będą publikowane.
Tematyka wywiadu dotyka sfer wrażliwych, dlatego proszę o umiejętny dobór słów, by nie zrażać do siebie respondenta! Następnie proszę poruszyć następujące kwestie:
Stres w pracy w policji. Proszę tak poprowadzić rozmowę, by otrzymać informację na temat, jaką ma badany opinię o swojej pracy w policji, czy łączy ją ze stresem. Proponuję zadać pytanie w formie „uważa się, że praca w policji jest stresująca, a jak pan uważa?”.
Jeśli badany przyzna, że łączy swoją pracę ze stresem, proszę wypytać, w jaki sposób te stresy niweluje i czy bywa to czasem alkohol oraz, czy zdarza mu się korzystać z pomocy psychologa policyjnego lub innego. Jeśli policjant odpowie pozytywnie na pytanie o niwelowanie stresu alkoholem, proszę się dowiedzieć, jak często alkoholem uśmierza swój stres i czy sam uważa, że czasem spożywa alkoholu za dużo. Jeśli uważa, że nie niweluje alkoholem stresu, proszę się zapytać, czy w ogóle spożywa alkohol, a jeśli tak, to jak często. Jeśli policjant powie, że nie spożywa - proszę dopytać, czy w przeszłości pił i przestał, czy też zawsze był abstynentem. Jeśli okaże się abstynentem proszę zakończyć wywiad, podziękować i wyjść.
Alkohol. Proszę poprosić badanego o historię kontaktów z alkoholem, kiedy był jego pierwszy raz i czy w jego domu rodzinnym alkohol był spożywany nadmiernie. Następnie poprowadzić rozmowę tak, by móc się dowiedzieć, czy w trakcie pracy w policji zaczął pić więcej alkoholu niż pił przed rozpoczęciem tej pracy, czy też pije tak samo często.
Związek z Anielą Kowalską. Proszę poprosić badanego o opowiedzenie historii ich związku, czy jest w nim szczęśliwy. Zapewne odpowie pozytywnie, wtedy proszę skierować rozmowę na pożycie seksualne, czy uważa, że ma je udane, jak często do nich dochodzi, czy tylko ze swoją partnerką oraz, czy ich ilość zmieniła się na przestrzeni lat i z czym tą zmianę częstotliwości policjant łączy. Następnie proszę zadać pytanie w formie „każdemu się zdarza seks po alkoholu, co pan o tym sądzi?”. Proszę poprowadzić rozmowę tak, by dowiedzieć się, jaki stosunek ma jego partnerka do picia alkoholu i do stosunków płciowych po spożyciu przez policjanta alkoholu.
Po uzyskaniu odpowiedzi na wszystkie kwestie, proszę podziękować respondentowi za poświęcony czas w imieniu swoim i firmy.
Sprawozdanie z wywiadu nr 1
3