ĆWICZENIA 1.

ETYKA-nauka o moralności; to co teoretyczne (gr ETHOS-zwyczaj, łac. MORALIS-obyczaj); zachowanie człowieka, zjawiska moralne

PYTANIA ETYKI:

- Dlaczego postępuję w taki sposób?

- Jak powinni?

- Kiedy postępuję dobrze a kiedy źle?

- Jak żyć? (główne pytanie)

MORALNOŚĆ- zespół ocen, co jest dobre a co złe

- przedmiot - czyny (kontrolowane wolą), zachowania (bezwarunkowe)

- podmiot - do człowieka

- pytanie o formę - uzewnętrznienie się zjawisk, oceny

KATEGORIE ETYCZNE

- wartość moralna (to do czego człowiek chce dążyć; nie ma wartości negatywnych; antywartość-chęć zemsty)

- dobro

- zło

- oceny

- normy

Ideał, wzór moralny - zespół rejestrowanych cech, interpretacja pojęć abstrakcyjnych, np. sprawiedliwość

SUMIENIE- wewnętrzny głos, który jest sędzią; świadomość moralna

OBOWIĄZEK- coś, co musi być spełnione, powinność moralna do wykonania lub zaniechania czegoś

SANKCJE- kary i nagrody, wyrażają się w samoocenie człowieka

SANKCJE SPOŁECZNE:

- kara słowna

- pozbawienie przywilejów

- ignorowanie (całkowite wydalenie z grupy)

SZCZĘŚCIE - poczucie spełnienia, pojęcie relatywne, dla każdego jest czymś innym

ODPOWIEDZIALNOŚĆ - zdolność do ponoszenia konsekwencji

OCENY I NORMY MORALNE:

OCENY - wykazy atmosfery emocjonalnej człowieka, funkcje ekspresywne, źródło normy

NORMY - my się na coś zgadzamy; ze względu na autorytet; powszechnie postrzegane; stanowi wypowiedź o charakterze stanowczym wskazująca jak w danych okolicznościach adresat powinien się zachować; HIPOTETYCZNE- jak dojść do danego celu; KATEGORYCZNE - deontologiczne, wskazują na konkretne zachowanie człowieka; norma jest podstawą dla oceny

ETYKA:

- opisowa: filozofia moralności- wartości moralne i ich hierarchia, socjologia moralności- jak wartości funkcjonują w społeczeństwie i psychologia moralności- dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?

- normatywna (właściwa): jakie postępowanie jest dobrze i jak robić dobrze?, zbiór norm; deontologia- etyka obowiązku, nakazy i zakazy, etyka teleologiczna- etyka konsekwencji, etyka cnoty- w jaki sposób człowiek może wieść dobre i szczęśliwe życie

- metaetyka bada dlaczego powinno być „tak a tak” analiza norm i ocen moralnych

PORÓŻNIENIE WARTOŚCI:

- środowisko, społeczeństwo, szkoła

- doświadczenia

- rodzina

- tradycje

- religia

- predyspozycje wewnętrzne

- kultura

Etyka wyznawana (idealna)-sfera myśli; Etyka deklarowana (pożądana)- sfera mówienia; Etyka praktykowana- sfera czynu

Mechanizmy mające na celu uspokojenie sumienia:

- RACJONALIZACJI: płaszczyzna jednostkowa, odwołują się do jakichś powszechnie uznanych wartości, aby złagodzić naganność czynu, np.: inaczej się nie da, taki system i oto jego konsekwencje, nie przeżyją z pensji

- USPRAWIEDLIWIEŃ SPOŁECZNYCH: płaszczyzna społeczna; odwołuje się do powszechnego postępowania innych ludzi w danej sytuacji, np.: tak robią wszyscy, bierzemy przykład z polityków

Cechy: jawność, bezwyjątkowość, sektorowość (wybieramy sektor w ramach którego możemy okłamywać), ciągłość (jeżeli raz oszukamy to musimy cały czas)

ĆWICZENIA 2.

ETYKA ZAWODOWA:

„+” „-”

- odnosi się do konkretnych problemów - ograniczenie dla człowieka

danego zawodu - brak sankcji za niestosowanie się

- zwiększa prestiż zawodu do reguł etyki zawodowej

- dostarcza wzorzec osobowy - zwolnienie jednostki z . odpowiedzialności

- pomaga w rozwiązywaniu konfliktów -maskowanie niemoralności

- ustalanie odstępstw od etyki ogólnej

- granice wykonywania danego zawodu

-działa mobilizacyjnie na pracownika

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POZIOM ETYCZNY DANEJ INSTYTUCJI:

zewnętrzne: wewnętrzne:

- sytuacja gospodarcza kraju - misja

- kultura polityczna - kultura organizacyjna

- prawo - polityka wewnętrzna

- moralność społeczeństwa - moralność pracowników

NARZĘDZIA PODNOSZĄCE TEN POZIOM:

- autorytety - szkolenia

- system nagród - instytucja ekspertów do

- jasny system przydzielania premii spraw etyki

- kodeks etyczny

BUDOWA KODEKSU:

1. Wstęp: - cele

- przez kogo wydane

- tytuł

- podstawa prawna

-kiedy

2) Rozwinięcie: paragrafy (a w nich podpunkty)

KODEKS ETYKI SŁUŻBY CYWILNEJ: neutralność polityczna, bezstronność, rzetelność, profesjonalizm, służebność

ĆWICZENIA 3.

ZAGADNIENIA, KTÓRE POWINIEN OBEJMOWAĆ KODEKS ETYCZNY URZĘDNIKA:

- cechy urzędnika

- zasady dobrego postępowania

- czego urzędnik nie powinien robić

-kwalifikacje, prawa i obowiązki

-otwartość, konkursy nowego naboru

CO ZAPEWNIA SKUTECZNOŚĆ KODEKSU:

- system szkoleń (pracownicy muszą się z nim zapoznać)

- autorytet

- zrozumiały

- konsultacje społeczne

KODEKS ETYCZNY:

- uniwersalny (ani za ogólny ani za szczegółowy)

- zrozumiały

- promuje postawę idealnego urzędnika

- rozstrzyga kwestie sporne

- musi być poprzedzany konsultacjami społecznymi

- jasny system nagradzania

ĆWICZENIA 4.

INFRASTRUKTURA ETYCZNA:

- wspieranie: wola polityczna, kodeksy, instytucje doradcze

- zarządzanie: system zarządzania zasobami ludzkimi, sprzyjające warunki pracy

- kontrola: akty prawne, mechanizmy kontroli, świadomi obywatele

ĆWICZENIA 5.

O B S Z A R E T Y K I
ETYCZNE	NIEETYCZNE
O B S Z A R P R A W A	LEGALNE	Sytuacja najbardziej pożądana	Np.: donosicielstwo, konflikt interesów (dylematy etyczne: moralny i lojalnościowy), niegospodarność, nierzetelność
		NIELEGALNE	Naginanie prawa, żeby komuś pomóc, zrobić coś dobrego, np. nieodprowadzanie podatku od darowizny	Kradzież, korupcja

DYLEMATY ETYCZNE- muszą być 2 równorzędne wartości; moralny (bycie rzetelnym czy profesjonalnym- 2 biedne rodziny, której pomóc?), lojalnościowy

KORUPCJA (KRADZIEŻ):

PRZYJMOWANIE, DAWANIE, ŻĄDANIE, PROPONOWANIE

- łapówkarstwo

- nepotyzm (obsadzanie posad członkami rodziny)

- kumoterstwo (obsadzanie posad znajomymi)

- płatna protekcja (polecanie kogoś)

- faworyzowanie (wyróżnianie kogoś)

- kupczenie wpływami (finansowanie wyborów partii politycznej)

KORUPCJA - (na urzędzie/polityczna-większy zakres; czynna-dawanie, proponowanie/bierna-przyjmowanie, dawanie)

	Pracownik urzędu	Profesjona- lista	Reprezentant państwa	społ	Osoba prywatna
Pracownik urzędu	X
Profesjonał- lista		X
Reprezentant państwa			X
społ				X
Osoba prywatna					X

KORUPCJA CZYNNA (łapówkarstwo)- dawanie, proponowanie

KORUPCJA BIERNA (sprzedajność, łapownictwo bierne)- przyjmowanie, żądanie

*Odpowiedzialność za korupcję urzędników ponosi SKARB PAŃSTWA

*Zwalczanie korupcji- TRANSPARENCY INTERNATIONAL

Argumenty „za” korupcją:

-oszczędność czasu

-pozytywny wpływ na gospodarkę

-ogólne korzyści dla Państwa i urzędników

-wygrywa najlepszy

Argumenty „przeciwko” korupcji:

-oszczędność czasu „dla wybranych”

-państwo „dokłada” do korupcji (są powoływane organy antykorupcyjne, nie są odprowadzane podatki)

-władza nie ma wpływu na to co dzieje się w państwie

-brak konkurencji, wygrywa najbogatszy

-odpływ inwestorów

KORUPCJA= MONOPOL+DYSKRECJA-ODPOWIEDZIALNOŚĆ

---