Region to obszar o geograficznej bliskości o określonych granicach, zamieszkały przez określone grupy mieszkańców powiązane więziami:

- kulturowa

- ideologiczna

- ekonomiczno - społeczna

- religijne

- cywilizacyjne

- językowe

- historyczne

Europa jest regionem. Najsilniejsze więzi są w centrum regionu, najsłabsze na obrzeżach.

Region północno-atlantycki

Azja

Bliski Wschód

Ameryka Łacińska

Afryka Północna

Regionalizm to specyficzna forma decentralizacji, przekazywanie części władzy ośrodkom niższego szczebla, działającym na spójnych gospodarczych i kulturowych obszarach - regionach. Tendencja charakterystyczna dla państw wielonarodowościowych (np. Hiszpania) oraz zróżnicowanych pod względem rozwoju gospodarczego (np. Włochy), pozwala bowiem uniknąć separatyzmu, konfliktów i secesji, tworząc warunki dla autonomii regionów i współdziałania w ramach państwa. Regiony otrzymują określone kompetencje i obszary działań, w które państwo nie ingeruje (kontroluje jedynie pod względem zgodności z prawem). Tak pojęta polityka regionalizacji może być prowadzona zarówno w państwach unitarnych jak i w federacjach. Wyrazem nasilania się takiej polityki jest m.in. powstawanie w Unii Europejskiej formuł współpracy regionów (Komitet Regionów).

Proces regionalizmu:

1. Pojawienie się świadomości przynależności regionalnej (społeczeństwo regionu uświadamia sobie, że mają wspólne cechy)

2. Zasada synergii - wspólnota potrzeb interesów i celów

3. Tworzenie płaszczyzn współpracy

Integracja jest to tworzenie i utrzymywanie wzorców wzajemnego oddziaływania między wcześniej autonomicznymi bytami.

1. Integracja gospodarcza, walutowa, ekonomiczna

2. Integracja formalna (od elit politycznych) i integracja nieformalna ( od społeczeństwa, z dołu)

Główne cele, dla których poszczególne państwa decydują się na udział w integracji:

1. zwiększenie efektywności gospodarowania

2. wykorzystanie integracji dla unowocześnienia gospodarki

3. konsolidacja kapitału na dziedziny najbardziej efektywne dla gospodarki

4. ułatwienie dostępu do zewnętrznych zasobów produkcyjnych (surowce, kapitał, siła robocza, nowe technologie)

5. zwiększenie konkurencyjności gospodarki

6. poszerzenie rynku zbytu.

Koncepcje integracji europejskiej

1. Funkcjonalizm - kooperacja, współpraca w wybranych obszarach funkcjonowania państwa stosownie do potrzeb.

2. Federalizm - ostatecznym celem integracji jest stworzenie wspólnego państwa - federacji z jednym parlamentem, rządem, wojskiem.

3. Konfederalizm - wspólne zajmowanie stanowiska i stworzenie organu, powołanie instytucji reprezentujących państwa jako przedłużenie rządów państw członkowskich.

Warunki efektywnej integracji międzynarodowej:

1. integrujące się gospodarki muszą cechować się zbliżonym poziomem rozwoju gospodarczego (Kamerun)

2. gospodarki muszą się wzajemnie uzupełniać (kompatybilność gospodarek)

3. państwa, które się integrują muszą mieć dobrze rozwiniętą infrastrukturę gospodarczą (drogi, porty lotnicze)

4. bliskość geograficzna (Stany Zjednoczone)

5. musi istnieć wola polityczna rządu (zapisane w Konstytucji art. 89, 90)

6. potrzebna jest wola społeczeństwa (art. 125 - referendum).

Unia Europejska nie jest organizacją międzynarodową, nie ma zdolności prawnej, nie może być stroną umów międzynarodowych.

Unia Europejska nie jest formalnie podmiotem na arenie międzynarodowej, a wszelkie umowy z krajami trzecimi są nadal zawierane przez Wspólnoty, w ramach ich kompetencji, lub też przez same państwa członkowskie Wspólnot Europejskich. Unia Europejska nie ma też własnych, odrębnych organów, a dla realizacji swych zadań korzysta z organów Wspólnot Europejskich.

Etapy i formy międzynarodowej integracji gospodarczej.

1. mówiąc o etapie wstępnym mamy na myśli jednostronne lub wielostronne preferencje celne

2. strefy wolnego handlu (znosimy cła, zachowujemy suwerenność państwa) to takie porozumienie dwóch stron lub więcej państw w ramach, którego integrujące się państwa znoszą lub likwidują cła w obrocie gospodarczym, zachowując jednocześnie pełną samodzielność w polityce celnej wobec państw trzecich

3. unia celna, czyli porozumienie dwóch lub więcej państw w ramach, którego państwa te zmniejszają lub likwidują cła pomiędzy sobą, ale otaczają się na zewnątrz wspólną granicą celną i przyjmują wspólną politykę celną wobec państw trzecich

Unia celna oparta jest na :

1. zasadzie pobierania ceł i opłat podobnych do ceł między Państwami Członkowskimi,

2. zakazie wprowadzania dyskryminacyjnych lub protekcyjnych regulacji prawa krajowego wobec wszelkich towarów wspólnotowych (także towarów tego samego rodzaju oraz tych, które mogą ze sobą konkurować na zasadzie substytucji)

3. zakazie wprowadzania ograniczeń ilościowych w handlu towarami lub też środków podobnych do ograniczeń ilościowych.

Założenia Unii celnej oznaczały więc, nie tylko znoszenie celnych i innych barier między państwami stanowiącymi Unię ( tj. w przypadku obszaru wolnego handlu), ale także przyjęcie ww. wspólnej polityki handlowej i celnej wobec państw trzecich.

 W tym zakresie Unia celna przyjęła: wspólną zewnętrzną taryfę celną, jednolite reguły obliczania ceł, procedury odprawy towarów i formularze zgłoszeń. W ten sposób prawo celne stało się w istocie prawem UE

4. wspólny rynek - jest to taki obszar, na którym dokonywany jest swobodny przepływ czynników produkcji (siła robocza, kapitał, usługi, towary)

1. Swobodny przepływ towarów
Na rynku nie ma granic, a więc i barier celnych. Wszystkie towary podlegają tym samym normom i wymogom certyfikacyjnym i powinny być obłożone takimi samymi podatkami. Osiągniecie tak daleko posuniętej liberalizacji obrotów towarami pomiędzy państwami członkowskimi wymagało zniesienia wszelkich barier taryfowych oraz pozataryfowych, np. fiskalnych, jakościowych czy ilościowych. Zasada swobodnego przepływu towarów dotyczy zarówno wyrobów przemysłowych, jak i produktów rolnych oraz spożywczych.
2. Swobodny przepływ usług
Zasada swobodnego przepływu usług oznacza prawo do zakupywania usług zagranicznych, świadczonych przez podmioty z krajów partnerskich, zarówno na terytorium własnego kraju jak i kraju siedziby usługodawcy i prawo do sprzedaży takich usług, w tym podejmowania i wykonywania pracy na własny rachunek, zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw, spółek, agencji oraz filii.
3. Swoboda przepływu osób
Prawo obywateli Unii Europejskiej do swobodnego przemieszczania się to prawo do pracy, życia, osiedlania się i korzystania ze zdobyczy socjalnych w jakimkolwiek miejscu na terenie UE, bez względu na przynależność państwową.
Unijna legislacja w tej dziedzinie rynku wewnętrznego ma na celu m. in. zapewnienie harmonijnego rozwoju rynku pracy i dostępu do niego wszystkim zainteresowanym (bez względu na przynależność państwową), stworzenie warunków do wzajemnego uznawania dyplomów oraz zagwarantowanie przemieszczającym się osobom wszelkich praw socjalnych, również w dziedzinie edukacji i ochrony zdrowia.
4. Swoboda przepływu kapitału
Zasada swobodnego przepływu kapitału odnosi się do samodzielnych transakcji finansowych, nie związanych z przepływem towarów, usług czy osób. Stanowi ona zarazem niezbędny warunek korzystania z pozostałych swobód, np. prowadzenia działalności gospodarczej na terenie innego państwa członkowskiego.
Obywatele UE uzyskali prawo nieskrępowanego wyboru miejsca zakładania swych rachunków bankowych i utrzymywania lokat oraz dokonywania operacji bankowych we wszystkich krajach członkowskich.

5. unia gospodarcza i walutowa - tak daleko idące ujednolicenie polityki finansowej państw, że efektem tego jest wspólny rynek

Unia gospodarcza i Walutowa jest obszarem o wspólnej walucie, funkcjonującym w ramach wspólnego rynku Unii Europejskiej, gdzie obowiązują zasady swobodnego przepływu towarów ,osób, usług i kapitału a także ustabilizowania kursów walutowych. Po powstaniu Europejskiego systemu walutowego w 1979r. stworzenie rynku wewnętrznego zakładał Jednolity Akt Europejski, decydujące były tzw. pakiety Delorsa. Proces dochodzenia do UGW został podzielony na 3 etapy:

1)realizowany w latach 1990-1993 - zadaniem na tym etapie było utworzenie jednolitego rynku opartego na tzw. Czterech swobodach (swobodnego przepływu osób, towarów, usług i kapitału)

2)1999-2001 - najważniejszym na tym etapie było spełnienie przez państwa członkowskie kryteriów zbieżności warunkujących przystąpienie do UGW a także powołanie Europejskiego Instytutu Walutowego jako zalążka Europejskiego Banku Centralnego.

3)1999-2001 -z dniem trzeciego etapu została wprowadzona jednolita europejska waluta euro, zastępująca waluty narodowe.

Kryteria konwergencji, kryteria zbieżności- kraje chcące przystąpić do trzeciego etapu tworzenia unii gospodarczej i walutowej muszą spełnić następujące wymogi:

1)wysoki stopień ustabilizowania cen,

2)zadłużenie nie powinno być wyższe niż 3% PKB danego kraju,

3)zadłużenie państwa- nie powinno przekroczyć 60% jego PKB,

4)stabilność walut- w ciągu 2 lat przed przystąpieniem do UGW waluta danego państwa musi być stabilna, tzn. jej wahania nie mogą wykraczać poza przyjęte ramy,

5)wysokość oprocentowania- stawka oprocentowania długoterminowego nie powinna być wyższa o więcej niż 2 punkty proc. od przeciętnej wysokości stóp procentowych w krajach o największej stabilności cenowej.

6. unia europejska - tak daleko idąca unifikacja, że oprócz integracji gospodarczej następuje integracja w sferze politycznej.

ETAPY INTERGACJI

1938r. - unia celna, państwa Beneluksu - nie weszła w życie, bo wybuchła II wojna światowa

1948 - państwa Beneluksu zawarły unię celną

1948 - pakt brukselski: rozwój gospodarczy, społeczny, kulturalny - powołujący Unię Zachodnią

1948 - Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej - nadzór nad spłatą planu Marshalla

1949 - NATO

05.05.1949. - Rada Europy

Rada Europy - 1950r., organizacja pozarządowa, mająca osobowość prawną

Cele: podejmowanie działań na rzecz współpracy i integracji kontynentu w dziedzinie społecznej, kulturalnej i prawnej między państwami członkowskimi.

18.04.1951- EWWiS. Państwa: Belgia, Holandia, Luksemburg, Francja, RFN, Włochy.

Utworzenie wspólnego rynku węgla i stali przez zniesienie ceł, kontyngentów ilościowych i innych środków dyskryminacyjnych, w tym tworzenie karteli.

25.03.1957. - EWG, EUROATOM, konwencja o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich

EWG - wprowadzenie unii celnej (osiągnięto ją w 1968r.)

1. Zniesienie ograniczeń celnych i ilościowych w handlu między państwami

2. Ustanowienie taryfy celnej wobec państw trzecich

3. Całkowite zniesienie ceł eksportowych

EUROATOM - 6 państw

Koordynacja badań nad energią nuklearną i jej zastosowanie w przemyśle cywilnym

1960r. - Europejskie Zrzeszenie Wolnego Handlu (EFTA) - powołane z inicjatywy Wielkiej Brytanii

Państwa: Wielka Brytania, Austria, Dania, Norwegia, Szwecja, Portugalia i Szwajcaria.

1965r. - traktat o fuzji

określono kompetencje instytucji dla wszystkich trzech wspólnot i postanowiono, że będą one wspólne dla Wspólnot

1968r.- zakończona unia celna

1978r. - unia walutowa zaczęła się a skończyła w 2002r.

17.02.1986r. - Jednolity Akt Europejski - Haga

• Wzmocnienie pozycji Komisji Europejskiej, która zaczęła pełnić funkcje kontrolną i wykonawczą.

• Powstała Rada Europejska - skupia szefów państw i rządów i przewodniczącego komisji, dodatkowo ministrowie spraw zagranicznych

• Parlament Europejski - funkcja stanowienia prawa

• ETS - rozstrzyganie sporów między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi

• Wprowadzono Sąd I Instancji - rozstrzyganie sporów między państwem członkowskim a obywatelem

Wspólna Polityka Rolna - lata 70 - te - wyodrębniony sektor UE, to nie jest fundusz strukturalny

07.02.1992.- traktat o UE z Maastricht - ustanowienie UE

1995r. - Raport grupy refleksyjnej Carlosa Westendorpa. Zmiany w systemie instytucjonalnym UE

02.10.1997r. - traktat amsterdamski

• reforma sposobu podejmowania decyzji np. sposób głosowania w Radzie Europejskiej

• uzależnienie liczby komisarzy i parlamentarzystów od wielkości nowoprzyjętych państw

• zwiększenie kontroli parlamentu nad komisją

• zwiększenie roli Trybunału Sprawiedliwości

26.02.2001. - traktat z Nicei. Wszedł w życie w lutym 2003r.

Komisja - po jednym członku z każdego państwa. Co pół roku nowy przewodniczący. Wzmocniono kompetencje wykonawcze.

Dokładnie rozgraniczono kompetencje ETS i Sądu I Instancji.

29.10.2004. - traktat ustanawiający konstytucję dla Europy.

I FILAR UE - Współpraca Gospodarcza

Powstał w oparciu o EWG i EUROATOM

Cel:

• ustanowienia wspólnego rynku

• spójność gospodarcza i społeczna

• podwyższenie poziomu i jakości życia

• wspólna polityka azylowa

Środki do osiągnięcia celów:

• zakaz opłat celnych i ograniczeń ilościowych

• wspólna polityka handlowa

• cztery swobody

• wspólna polityka rolna i rybołówstwa

• wspólna polityka transportowa

• zasada uczciwej konkurencji

• koordynowanie polityk zatrudnienia

• polityka w sferze społecznej (instrumenty integracji społecznej i rynku pracy)

• polityka w dziedzinie środowiska naturalnego

• wsparcie badań naukowych i rozwoju technologicznego

• wzmocnienie ochrony konsumentów

• wzmacnianie spójności społecznej i gospodarczej

Zasady I filary UE:

• pomocniczości (art. 5)

• proporcjonalności

• niedyskryminacji

• pewności, jasności prawa

• solidarności

Instytucje odpowiedzialne za realizację I filaru:

• Komisja Europejska - organ wykonawczy, dysponujący środkami i budżetem

• Parlament Europejski - stanowi prawo

• Rada UE - tworzy prawo UE

• Sąd I Instancji

• ETS

II FILAR UE - Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa

Cele:

• ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezawisłości i integralności UE

• umacnianie bezpieczeństwa we wszelkich formach

• popieranie współpracy międzynarodowej

Zasady II filaru:

• tożsamości

• solidarności

• spójności

Instrumenty:

• zasady i ogólne wytyczne - kompetencje Rady Europejskiej

• wspólne strategie - kompetencje Rady Europejskiej

• wspólne działania - kompetencje Rady UE, która określa cele, środki i czas wykonania

• wspólne stanowiska - kompetencje Rady UE - mają charakter geograficzny lub przedmiotowy

• umacnianie współpracy państw członkowskich - odpowiedzialne misje dyplomatyczne i konsularne państw członkowskich

Organy odpowiedzialne za II filar UE:

• Rada Europejska

• Rada UE

• Parlament Europejski

• Komisja Europejska

• Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa - przedstawiciele ministerstw spraw zagranicznych państw członkowskich

• Konsultanci europejscy

• Jednostka planowania strategicznego i wczesnego reagowania

UE uczestniczy w misjach zbrojnych, stabilizacyjnych, utrzymania pokoju i humanitarnych

III FILAR UE - Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych

Cele:

• prowadzenie wspólnej polityki celnej, granicznej, migracyjnej, wizowej, sądowej w sprawach cywilnych.

Instrumenty:

• rozporządzenia - np. w sprawie jednolitych formularzy wizowych

• dyrektywy - np. w sprawie nadania statusu uchodźcy

• decyzje - np. o ustanowieniu systemu informacji wizowej

• wspólne stanowiska - określenie jednolitego sposobu postępowania

• umowy międzynarodowe - między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi

• decyzje ramowe w zakresie zbliżania przepisów prawnych państw wspólnoty UE

Organy w III filarze UE:

• Rada UE - Rada do spraw wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych - nieformalne spotkania raz w miesiącu

• Rada Europejska - strategia zwalczania finansowania terroryzmu

• COREPER - komitet do spraw migracji, granic i azylu

• Parlament Europejski - komisja stałe swobód obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

• ETS - wydawanie orzeczeń i wykładnia prawa

• EUROPOL - Europejski Urząd Policji - ściganie, zbieranie dowodów, szkolenia, pomoc w prowadzeniu dochodzeń, zapobieganie przestępczości

• EUROJUST - rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między państwami, pomoc prawna

• FRONTEX - Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich UE

• Komisja Europejska - komisarz

Ojcowie UE

Winston Churchill (1874-1965), polityk brytyjski, mąż stanu; kolejno minister handlu, spraw wewnętrznych, I Lord Admiralicji, premier Wielkiej Brytanii.

Konrad Adenauer (1876-1967) - pierwszy powojenny kanclerz Republiki Federalnej Niemiec. Rzecznik pojednania niemiecko-francuskiego i współtwórca idei zjednoczonej Europy. Brał udział w pracach nad powołaniem EWWiS. Doprowadził do odbudowy gospodarczej Niemiec, przystąpienia tego państwa do NATO, a później do EWG.

Jean Monet (1888-1979)- szef francuskiego Ministerstwa Planowania, współpracownik Roberta Schumana, współtwórca koncepcji powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, pierwszy przewodniczący Wysokiej Władzy- organu wykonawczego EWWiS. Współautor Traktatów Rzymskich. Stworzył Komitet na Rzecz Stanów Zjednoczonych Europy.

Alcie de Gasperi (1881-1954) -Premier Włoch w latach 1945-1953. Współinicjator utworzenia Rady Europy oraz Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz Współtwórca Traktatu Rzymskiego. Za jego rządów Włochy odbudowały swój wizerunek międzynarodowy, przystąpiły do NATO i EWWiS. Propagował ideę zjednoczenia Europy, odwołując się do zasad solidaryzmu.

Robert Schuman (1886-1963) - Premier i minister spraw zagranicznych Francji, współtwórca projektu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, zwanej Planem Schumana. Popierał projekt Europejskiej wspólnoty Obronnej. W latach 1958-60 był przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.

Paul Henri Spaak(1899-1972), polityk belgijski, działacz Belgijskiej Partii Socjalistycznej, w latach 1936-1957 wielokrotnie minister spraw zagranicznych i premier. Współtwórca Beneluksu, NATO i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. 1946 przewodniczący pierwszego Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 1961-1966 wicepremier i minister spraw zagranicznych.

Polityczne koncepcje UE

1. Koncepcja „Ojczyzny Europejskiej”

Po zakończeniu II wojny światowej w Europie Zachodniej proponowana była koncepcja utworzenia federacji europejskiej o charakterze „Ojczyzny Europejskiej”. Koncepcja ta została oficjalnie zaprezentowana na Kongresie Europejskim w Hadze (7-10 maja 1948 r.). Zwolennicy „Ojczyzny Europejskiej”, zwani również federalistami europejskimi, opowiadaj ą się za transferem uprawnień suwerennego państwa na rzecz organów federalnych. Uważają oni, że tylko taki model Europy może zmniejszyć lub wyeliminować ryzyko wojny na Starym Kontynencie. Pozwoli również uzyskać państwom europejskim wysoki poziom rozwoju demokracji i gospodarki. Na rzecz utworzenia federacji europejskiej aktywnie angażuje się Unia Federalistów Europejskich - europejska organizacja pozarządowa mająca najwięcej członków w RFN i Włoszech, a od kilku lat działająca również w Polsce.

2. Koncepcja „Europy Ojczyzn”

Kolejną koncepcją integracji była „Europa Ojczyzn”. Autorstwo koncepcji „Europy Ojczyzn” przypisuje się Charles'owi de Gaulle. Zdaniem szefów państw i rządów państw założycielskich Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (z wyjątkiem de Gaulle'a), integracja gospodarcza miała doprowadzić z upływem czasu do utworzenia federacji politycznej. 31 maja 1960 r. generał de Gaulle przedstawił własną koncepcję przyszłości Europy, odbiegającą od wizji federalistów. Jego zdaniem integracja gospodarcza Europy miała pozwolić odzyskać jej dawne znaczenie jako ośrodka cywilizacji światowej, - ale poprzez nieuchronne powstanie konfederacji, czyli związku państw „od Atlantyku po Ural”. Państwa europejskie, zdaniem de Gaulle'a, zachować miały polityczną suwerenność, choć mogły zjednoczyć się gospodarczo. Koncepcja „Europy od Atlantyku po Ural” współgrała z projektem „Europy Ojczyzn”, który opierał się na gwarancji dla pełnej suwerenności i niezależności wszystkich Państw Członkowskich Wspólnot Europejskich. Zakładała ona odrzucenie ponadnarodowej koncepcji integracji Europy. Pojęcie „Europy Ojczyzn” wiąże się w analizie naukowej przede wszystkim z ograniczeniem przekazywania nowych kompetencji instytucjom europejskim (np. Radzie UE, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu) kosztem organów (parlamentu, rządu) Państw Członkowskich

Unii Europejskiej. Natomiast w języku polityki „Europa Ojczyzn” wykorzystywana jest często jako argument do obrony tożsamości narodowej i interesu narodowego oraz niezawisłości terytorialnej państw w procesie integracji europejskiej.

3. „Europa ŕ la carte”

Kolejna polityczna koncepcja integracji europejskiej znana jest jako „Europa ŕ la carte”. Zakłada ona, iż wobec akceptacji podstawowych założeń Unii przez ogół Państw Członkowskich każde z nich może - w zależności od swoich konkretnych warunków - niejako samodzielnie dokonywać wyboru metod dochodzenia do realizacji tych założeń. Koncepcja ta charakterystyczna była dla brytyjskiej polityki w zakresie integracji europejskiej, szczególnie w okresie rządów Partii Konserwatywnej.

4. Koncepcja „Europy kręgów koncentrycznych”

„Europa kręgów koncentrycznych” to koncepcja zakładająca nasilający się stopień integracji europejskiej - od zewnątrz do środka. Państwa europejskie tworzyłyby tu kilka kręgów, skupiających państwa o podobnym stopniu zaangażowania w różne działania integracyjne o charakterze ponadrządowym lub międzyrządowym. Pierwszy, najmniejszy krąg wewnętrzny, stanowią Wspólnoty Europejskie i Unia. Krąg następny tworzą kraje Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), na krąg trzeci składają się kraje stowarzyszone ze Wspólnotami Europejskimi, natomiast ostatni, czwarty krąg tworzą państwa członkowskie Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Autorem tej koncepcji był Jacques Delors, były Przewodniczący Komisji Europejskiej, który zaproponował model koncentrycznych kręgów jako sposób zorganizowania integracji paneuropejskiej, włączając w nią również państwa Europy Środkowej i Wschodniej oraz Rosję.

1

Francja

Niemcy

Belgia

Włochy Grecja

WB

Polska

Hiszpania

---