Definicja zdarzenia i stanu rzeczy
Zdarzenie to fakt, iż rzecz lub osoba R w momencie T wykazała własność W, a w innym momencie T1 tej własności nie wykazała (albo odwrotnie).
Stan rzeczy to fakt, iż rzecz czy osoba R w okresie od momentu T do momentu T1 nieprzerwanie wykazywała własność W (np. istniała, pozostawała w pewnym stosunku do innych rzeczy, stale poruszała się ruchem jednostajnym itd.)
Definicja zdania prawdziwego i fałszywego
Zdanie prawdziwe jest to zdanie, które opisuje rzeczywistość taką, jaka jest, czyli takie, które wiernie „odbija” rzeczywistość.
Zdanie fałszywe to zdanie, które opisuje rzeczywistość niezgodnie z tym, jak się ona ma. A więc fałszywie głosi, że tak a tak jest wtedy, gdy w rzeczywistości tak właśnie nie jest.
definicja zdania analitycznego, syntetycznego i kontradyktorycznego
Zdanie, którego prawdziwość jest przesądzona ze względu na samo znaczenie użytych w nim słów, zdanie, któremu nie można zaprzeczyć bez naruszenia reguł określających znaczenie użytych w nim słów w danym języku nazywamy zdaniem analitycznym.
Zdanie analityczne to takie, w którym treść orzecznika zawiera się w treści podmiotu, a jego prawdziwość lub fałszywość określa się poprzez analizę pojęć. Jest to zdanie, które nie wymaga potwierdzenia doświadczeniem, „a priori”.
Zdanie syntetyczne są to zdania dotyczące badań cudzych lub własnych, „a posteriori”
Zdanie syntetyczne to zdanie, którego wartości logicznej nie możemy poznać za pomocą reguł wyznaczających znaczenie użytych w nim słów w danym języku. W przypadku tego zdania odwołujemy się w sposób pośredni lub bezpośredni do rozstrzygnięć poprzez doświadczenie, zwłaszcza poprzez zgodne doświadczenie wielu ludzi.
Zdanie, którego fałszywość jest przesądzona ze względu na samo znaczenie użytych w nim słów nazywamy zdaniem wewnętrznie kontradyktorycznym na gruncie danego języka.
Definicja wypowiedzi zdaniowej niezupełnej
Wypowiedź zdaniowa niezupełna to takie wyrażenie, które na gruncie danego języka nie jest zdaniem w sensie logicznym, lecz spełnia tą rolę, o ile słuchacz zdaje sobie sprawę z pewnych domyślnych uzupełnień wypowiedzi, pominiętych przez mówiącego.
Zdanie złożone - zdanie w obrębie którego występuje część będąca odrębnym zdaniem
Zdanie egzystencjalne- Zdanie orzekające o istnieniu lub o nieistnieniu przedmiotów jakiegoś rodzaju
Zdanie subsumpcyjne to zdanie, które orzeka, że jakaś klasa A w całości, czy w części zawiera się nie zawiera się w jakiejś klasie B.
Ogólne - orzekające o całej klasie S [„każde S jest (nie jest) ...”],
Szczegółowe - orzekające o niektórych S [„niektóre S są (nie są) ...”],
Twierdzące - „jest”,
Przeczące - „nie jest”
ogólno - twierdzące |
Każde S jest P |
S a P |
ogólno - przeczące |
Każde S nie jest P |
S e P |
szczegółowo - twierdzące |
Niektóre S są P |
S i P |
szczegółowo - przeczące |
Niektóre S nie są P |
S o P |
|
|
|
|
|
|
8.Funktor koniunkcji oznaczamy znakiem „ · „ lub „ ٨ „ i stawiamy między zdaniami składowymi. Warunkiem prawdziwości koniunkcji jest prawdziwość obu zdań składowych.
p |
q |
p ٨ q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
9. definicja i matryca alternatywy nierozłącznej
Funktor alternatywy nierozłącznej oznaczamy znakiem „ v „ - ma on właściwości znaku dodawania.
p |
q |
p v q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
definicja i matryca alternatywy rozłącznej
Funktor alternatywy rozłącznej oznaczmy znakiem „ ┴ „. Zdanie jest prawdziwe, gdy 1 i tylko 1 z argumentów jest prawdziwy oraz 1 i tylko 1 jest fałszywy.
p |
q |
p ┴ q |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
11.Definicja i matrycja dysjunkcji
Funktor dysjunkcji oznaczamy znakiem „ / „ . zdanie jest prawdziwe jeśli przynajmniej 1 ze zdań składowych jest fałszywe.
p |
q |
p / q |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
Definicja i matryca równoważności
Funktor równoważności oznaczamy znakiem „ ≡ „ . zdanie jest prawdziwe jeśli oba zdania składowe są tej samej wartości logicznej.
p |
q |
p ≡ q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
Definicja i matryca implikacji
Funktor implikacji oznaczamy znakiem „ כּ „. Implikacja jest fałszywa wtedy, gdy pierwsze jej zdanie składowe jest prawdziwe, a drugie fałszywe.
p |
q |
p כּ q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
1 |
definicja relacji symetrycznej, niesymetrycznej i nonsymetrycznej
Relacja symetryczna to taka relacja, która w każdym przypadku jeśli zachodzi między pewnym poprzednikiem, a następnikiem, to zachodzi też między tym następnikiem, a poprzednikiem. „ xRy , yRx „
Relacja niesymetryczna. Jeśli pewna relacja zachodzi między jakimś x a jakimś y wyklucza to, by relacja ta zachodził także między tymże y a tymże x. / W każdym przypadku, gdy zachodzi xRy, nieprawdą jest, że zachodzi yRx. „Jeżeli xRy to nie prawda że yRx”
Relacja nonsymetryczna to taka relacja, która nie jest relacją symetryczną, ani niesymetryczną. „to nie prawda, że yRx i xRy”
definicja relacji tranzytywnych, atranzytywnych i nontranzytywnych
Relacja tranzytywna (przechodnia) to relacja, która ma taką własność, że w każdym przypadku jeżeli zachodzi relacja między jakimś x a jakimś y oraz między tymże y a jakimś z, to zachodzi też między owym x a owym z, niezależnie jakie 3 przedmioty x, y i z wzięło pod uwagę - stosunek starszeństwa
„jeżeli xRy i yRz to xRz”
Relacja atranzytywna to taka, w której w każdym przypadku jeśli zachodzi relacja między jakimś x oraz jakiś y oraz zachodzi relacja między jakimś y i jakimś z, to nie prawda, że relacja ta zachodzi między tymże x a tymże z - stosunek ojcostwa
„jeżeli xRy oraz yRz to nie prawda że xRz”
Relacja nontranzytywna. Jeżeli x jest krewnym y oraz że y jest krewnym z, nie wynika, że x jest krewnym z (ani też nie wynika że x nie jest krewnym z) - stosunek pokrewieństwa
„jeżeli xRy oraz yRz to nie prawda że xRz”
Rodzaje ocen
Ocena preferencyjna polega nie tylko na aprobacie lub dezaprobacie czegoś, lecz także na porównawczym rozstrzygnięciu, że jakiś stan rzeczy jest lepszy lub gorszy od innego.
Ocena globalna - rozstrzygnięcia dokonujemy, gdy weźmiemy pod uwagę wszystkie dobre i złe strony.
Ocena estetyczna - oceniamy co ładne, a co brzydkie
Ocena hedonistyczna - oceniamy co przyjemne, a co nieprzyjemne
Ocena moralna - oceniamy co godne, a co nie godne dobrego człowieka
wymień i opisz rodzaje norm postępowania
Normy:
- indywidualne dotyczące konkretnego adresata
- generalne; ich adresat może być tylko 1 lub wcale może nie być takiego
- konkretne dotyczą adresata określonego indywidualnie lub generalnie, który ma postąpić jednorazowo w pewien sposób
- abstrakcyjne nakazują adresatowi postępować stale lub wielokrotnie, gdy wystąpią określone okoliczności
- norma tetyczna to taka którą ustanowił ktoś, kto ma władzę nad adresatem normy
- norma aksjologiczna to taka, której obowiązywanie uzasadniamy odwołując się do czyichś ocen, że wskazywane postępowanie jest dobre lub wg. czyjejś wiedzy powoduje skutki ocenianie dodatnio.
- norma nakazująca - nakazuje postępować w określony sposób
- norma zakazująca - zabrania jakiegoś postępowania
18. wymień i opisz rodzaje uzasadnień norm postępowania (aksjologiczne/ tetyczne)
Uzasadnienia:
- tetyczne - normy, które są dane przez człowieka (władzą sprawczą jest człowiek)
- aksjologiczne - to takie, które w ocenie człowieka/ludzi definiuje coś jako dobre dlatego powinno być normą
Podaj definicję definicji realnej, nominalnej i ostensywnej
Definicje:
- realna - wyrażone w języku 1 stopnia zdanie podające taką charakterystykę pewnego przedmiotu/tów, którą tym i tylko tym przedmiotom można przypisać
- nominalna - wyrażone w języku 2 stopnia zdanie opisujące jakiś przedmiot lub przedmioty z wykorzystaniem innych definicji
- ostensywna - zdanie wskazujące na to, co zawiera właściwość opisywanego przedmiotu - wskazanie przedmiotu, który chcemy opisać
20. definicja sprawozdawcza - definicja, która wskazuje, jakie znaczenie ma, czy też miał kiedyś definiowany wyraz w pewnym języku / ma wiernie odzwierciedlać opisywany wyraz, który funkcjonował w pewnym okresie historycznym
21. definicja projektująca - ustala znaczenie jakiegoś słowa na przyszłość, w projektowanym sposobie mówienia
- definicja konstrukcyjna - ustala znaczenie pewnego wyrazu na przyszłość nie licząc się z dotychczasowym znaczeniem tego wyrazu
- definicja regulująca - ustala na przyszłość wyraźne znaczenie pewnego wyrazu nie licząc się z dotychczasowym, niedostatecznie określonym znaczeniem tego wyrazu
22. Stylizacja słownikowa
Stylizacja słownikowa - głosi, że pewien wyraz czy wyrażenie ma akie samo znaczenie, jak wskazywane 2 wyrażenie. Np. wyraz „ustawa” znaczy tyle, co „zbiór przepisów prawnych”
23. Stylizacja semantyczna - głosi że pewien wyraz czy wyrażenie oznacza takie a takie przedmioty lub odnosi się do takich a takich cech, zdarzeń czy stosunków. Np wyraz „słód” oznacza wszelkie zboże sztucznie kiełkowane
24. Stylizacja przedmiotowa - wskazuje znaczenie wyrazu definiowanego mówiąc o cechach tego, do czego wyraz definiowany się odnosi.
25. „ignotum per ignotum” - „nieznane przez nieznane” - definiujemy obiekt w taki sposób, aby osoba, do której kierujemy definicję również jej nie znała. Definicja nie przystosowana do słownika odbiorcy.
26 „idem per idem” -> „to samo przez to samo” -> „błędne koło” - definicja, która popełnia błąd, nikomu nie wytłumaczy, jakie znaczenie ma definiowane przez nas słowo
27. Definicja „za wąska” - definiens ma mniejszy zakres niż definiendum
28. Definicja „za szeroka” - definiens ma większy zakres niż definiendum