Termin spółgłoska wargowa odnosi się do sposobu artykulacji spółgłosek polegającego na zbliżeniu warg do siebie. W ten sposób wymawia się np. /p/, /b/, /f/, /v/ (= polskie w), /w/ (= polskie ł)i /m/.
Bywają "zmiękczone" (palatalne), jak początkowe spółgłoski w polskich wyrazach pies, bić, fistaszek i wiać, o artykulacji ze środkową częścią języka zbliżoną do podniebienie (łac. palatum).
Spółgłoski przedniojęzykowe to rodzaj spółgłosek wyróżniony ze względu na narząd artykulacji, przy tworzeniu których aktywny udział bierze przednia część języka w szczególności jego czubek i brzeg (krawędź).
Artykulacja
Ze względu na dużą swobodę ruchów tego odcinka języka wyróżnia się rozmaite typy artykulacji przedniojęzykowej. Można wydzielić:
Przy artykulacji głosek przedniojęzykową ważną rolę odgrywa ułożenie języka (płaskie, wzniesione, wysokie), a w przypadku sybilantów także szerokość utworzonej szczeliny (szeroka, wąska, bardzo wąska). Poza tym znaczenie może mieć ułożenie czubka języka, który może się znajdować u nasady dolnych zębów lub być uniesiony do góry.
W języku polskim typowa realzacja głosek [t, d, s, z, n] jest związana z zębami (dokładniej jest laminalno-dentalna), a tylko przed spółgłoskami dziąsłowymi szczelinowymi i zwarto-szczelinowymi występują warianty o artykulacji dziąsłowej. W języku angielskim [t, d, s, z, n] mają artykulację dziąsłowa (dokładniej apikalno-alweolarną lub laminalno-alweolarną).
W języku polskim wymowa [tʃ, dʒ, ʒ, ʃ] jest silniej związana z dziąsłami (dokładniej można o artykualacji laminalno-(post)alweolarnej), język ułożony jest płasko. Wymowa tych głosek w języku angieskim jest bardziej zadziąsłowa, a język (w części lanialno-predorsalnej) jest lekko wzniesiony w kierunku zadziąsłowej cześci podniebienia twardego.
Terminologia
Spółgłoski przedniojęzykowe to inczej spółgłoski koronalne (od grec. κορώνα - 'korona', łac. corona 'wieniec, korona' też 'brzeg (krawędź) języka')