Metodyka - Do ściągi, metodyka


1. INTENSYFIKACJA PROCESU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO - FORMY, METODY.

METODY INTENSYFIKUJĄCE LEKCJĘ:

- metoda stacyjna (obwodowa) - polega na podziale całego zespołu ćwiczebnego na 6 - 12 mniejszych zespołów, z których każdy ćwiczy na osobnej stacji. Stacje ustawione są na obwodzie koła ponumerowane i oznaczone, uczniowie powinni być dobrze poinformowani, jakie ćwiczenia wykonywane będą na każdej ze stacji. Na sygnał prowadzącego zmiana stacji, aż każdy zespół zaliczy wszystkie stacje.

- zadania dodatkowe - wywodzą się ze Szwajcarii. Nauczyciele stwierdzili, że natężenie wysiłku i wykorzystanie czasu na ruch gwałtownie spada w części głównej lekcji, gdzie uczniowie ustawiają się w kolejkę do przyrządu. Aby zlikwidować te przestoje, wprowadzili oni zadania dodatkowe. Te zadania powinny być stosunkowo łatwe, już opanowane, bezpieczne, niewymagające dużej przestrzeni oraz znacznie różniące się od zadania głównego. Powinno się je stosować także przy zmianie stanowisk.

- tor przeszkód i ścieżka zdrowia - przeszkody powinny być tak dobrane, aby w sumie spełniały postulaty wszechstronności i były dostosowane do możliwości sprawnościowych ćwiczących. Tory przeszkód można organizować na wolnym powietrzu lub w zamkniętych pomieszczeniach. Dystans oraz liczba przeszkód zależą od warunków przestrzennych. Jeżeli tor jest tak pomyślany, aby zamiast przeszkód były na nim stanowiska ćwiczebne o dużej jakości ćwiczeń oraz liczbie powtórzeń wówczas nazywamy go ścieżką zdrowia, która również powinna spełniać wymogi wszechstronności.

- wiązanie ruchu z rytmem i muzyką - rytm i muzyka wciągają w ruch, inspirują go, uprzyjemniają zajęcia wychowania fizycznego, rytmizują, stają się elementem pobudzającym do ruchu bardziej wyrazistego, ekspresyjnego. Toteż ruch i muzyka rozbrzmiewają na salach ćwiczeń, lodowiskach, a nawet na boiskach i placach ćwiczeń w krajach o wysokiej kulturze fizycznej.

FORMY INTENSYFIKUJĄCE LEKCJĘ:

a) praca w małych grupach - ćwiczenia z partnerem lub w małych grupach mają zaletę, że wprowadzają czynnik ożywienia, większego zainteresowania, współpracy, dostosowania własnych działań do działań partnera. Tutaj wyraźnie ujawniają się zdolności organizacyjne, kierownicze, przejawiane inicjatywy, udzielanie pomocy, instruowanie, ocenianie - jednakże jest niedoceniana i zaniedbywana.

b) współzawodnictwo jako doping do intensywniejszego ćwiczenia - największy pułap możliwości dany osobnik osiąga w grupie, przy udziale współzawodnictwa. Rozróżniamy współzawodnictwo indywidualne ( kto jest lepszy ) oraz zespołowe.

Metody pomiaru intensywności:

CELE I ZADANIA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.

CELE LEKCJI:

a)poznawczy - przybliża wychowankowi wiedzę o potrzebach zdrowia fizycznego i psychicznego, zachowania się w różnych sytuacjach oraz uświadamia zasady poprawnego wykonania różnych czynności ruchowych.

b)kształcący - dotyczy biologicznej strony osobowości człowieka, jest osiągany za pomocą czynników i środków fizykalnej natury. Jego zadaniem jest kształtowanie struktury somatycznej oraz motoryki.

c)wychowawczy - wiąże wychowanie fizyczne z pedagogiką, kształtuje pełną osobowość człowieka nadając głębszy sens wychowawczy zajęciom ruchowym.

ZADANIA W ZAKRESIE: motoryka, wiadomości, działania wychowawcze.

BHP W PRACY NAUCZYCIELA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.

OBOWIĄZKI NAUCZYCIELA W ZAKRESIE BHP:

a)Wywiesić, omówić i skrupulatnie przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny na lekcji wychowania fizycznego.

b)Zabezpieczać bezpośrednio i zapewniać ochronę asekuracji ćwiczącym lub upoważniać osoby przygotowane (współćwiczący).

c)Systematycznie przygotować i szkolić uczniów w zakresie samoochrony i samoasekuracji.

TRZY RODZAJE WYPADKÓW:

a)Powstałe z winy prowadzącego - przyczyny:

b)Powstałe z osobowości ćwiczących:

c)O charakterze technicznym:

. ZASADY BUDOWY LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.

Wyróżniamy trzy grupy zasad:

1) ZASADY BUDOWY LEKCJI:

a) wszechstronności - równomierne oddziaływanie na różne narządy i układy organizmu,

b) zmienności pracy mięśniowej - równomierne obciążenie wysiłkiem wszystkich grup mięśniowych w czasie lekcji,

c) stopniowego natężenia wysiłku - stopniowe zwiększanie wysiłku, aż do max potem uspokojenie.

2)ZASADY DYDAKTYCZNE:

a) świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania,

b) poglądowości,

c) systematyczności,

d) przystępności (stopniowania trudności),

e) trwałości.

3)ZASADY DOBORU TREŚCI ORAZ ORGANIZACJA KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA:

a) uwzględnia cechy nowoczesnego modelu nauczania i uczenia się,

b) podmiotowego traktowania uczniów jako współpartnerów,

c) różnicowanie treści i form kształcenia,

d) integracja kształcenia,

e) łączenie teorii z praktyką,

f) kształcenie ustawiczne.

METODY PRZEKAZYWANIA I ZDOBYWANIA WIADOMOŚCI.

POKAZ - towarzyszą mu słowa. Najczęściej stosowany jest tzw. „żywy pokaz ruchu” przez przodującego ucznia, pokaz może być wykonywany w tempie normalnym lub zwolnionym. Największe walory ma film dydaktyczny, pozwala on odtwarzać ruchy w całym jego przebiegu w różnym tempie nawet zatrzymać w konkretnej fazie.

OPOWIADANIE - zaznajomienie uczniów z nieznajomymi rzeczami i zjawiskami w formie słownego opisu. Opis powinien być jasny i zrozumiały.

WYKŁAD - przedmiotem wykładu jest zazwyczaj opis złożonych układów, zjawisk i rzeczy. W wyniku wykładu uczniowie powinni poznać główne związki i zależności pomiędzy różnymi elementami struktury.

POGADANKA - zmusza ona uczniów nie tylko do śledzenia myśli nauczyciela ale również do samodzielnej pracy myślowej. Polega ona na rozmowie nauczyciela z uczniami.

DYSKUSJA - Wymaga od uczniów dużej samodzielności, umiejętności jasnego formułowania swoich poglądów oraz odpowiedniego przygotowania się do omawianego zagadnienia.

PRACA Z KSIĄŻKĄ - metoda ta polega na samodzielnym korzystaniu z książki przez ucznia w czasie pozalekcyjnym, a nie na lekcji.

OPISYWANIE I RYSOWANIE POSTACI - stosuje się tą metodę w celach doskonalenia i pogłębiania wiadomości i umiejętności. Treścią opisów rysunków mogą być przeżycia podczas ćwiczeń i zawodów, różne sceny życia sportowego klasy. Opisy powinny być wykonywane samodzielnie w ramach pracy domowej.

PLANOWANIE I DOKUMENTACJA NAUCZYCIELA WYCHOWANIA FIZYCZEGO

Plan pracy nauczyciela obejmuje:

a) diagnozę,

b) prognozę,

c) ordynację,

d) wykonawstwo,

e) ocenę wyników.

Planowanie pracy zależy od wielu warunków, środków, czynników, każdy nauczyciel planując proces wychowania fizycznego powinien wiedzieć co to jest plan, znać jego elementy, rodzaje.

Plan - przemyślenie doboru i kolejności przewidywanych działań z jednoczesnym postanowieniem podjęcia działań według obmyślonego toku.

Dobry plan powinien być:

a) celowy,

b) wykonalny,

c) maksymalnie operatywny,

d) plastyczny,

e) szczegółowy,

f) terminowy,

g) kompletny,

h) długodystansowy.

Planowanie pracy szkoły w zakresie kultury fizycznej obejmuje:

a) plan dydaktyczno - wychowawczy,

b) plan gospodarczy szkoły,

c) planowanie dydaktyczne czynności nauczyciela,

d) rozkład materiału,

e) przygotowanie lekcji,

f) plan SKS.

Dokumentacja nauczyciela:

a)obligatoryjna - dziennik lekcyjny, dziennik zajęć pozalekcyjnych, plan pracy dydaktyczno wychowawczej, ewidencja sprzętu sportowego;

b)zalecana - zeszyt nauczyciela, plan pracy w sekcji, kalendarz imprez.

TYPY, RODZAJE I STYLE PROWADZENIA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.

STYLE PROWADZENIA:

AUTOKRATYCZNY - nauczyciel sam ustala środki i cela ich realizacji, sam przydziela pracę uczniom nie uzasadnia swoich ocen. Posługuje się raczej karami. Poziom wykonywanej pracy jest stosunkowo wysoki. Reakcją na ten styl jest apatia i agresja. Młodzież często rezygnuje z takich grup.

DEMOKRATYCZNY - grupa sama decyduje o celach i środkach. Wyniki pracy oceniane są obiektywnie, nauczyciel często sam bierze udział w czynnościach grupy. Posługuje się raczej nagrodami. Wysoka motywacja, przyjazne stosunki w grupie.

USTAWICZNY - nauczyciel pozostawia swobodę członkom grupy, nie uczestniczy w działalności, rzadko komentuje. Wydajność pracy jest bardzo niska.

LEKCJA - podstawowa jednostka metodyczna w systemie nauczania.

Lekcję powinny cechować:

a) celowość,

b) racjonalność,

c) ład w działaniu,

d) ekonomiczność,

e) twórczy charakter.

TYPY LEKCJI - taka odmiana lekcji, której układ uwzględnia stosunek do ogniw procesu nauczania i stopnia ich realizacji. Są to:

a) podające - wprowadzające nowe treści kształcenia i wychowania,

b) doskonalące - utrwalające wiadomości,

c) kontrolne - sprawdzające i oceniające,

d) mieszane.

RODZAJE LEKCJI - to takie jej odmiany, które odpowiadają określonym strategiom dydaktycznym wynikającym z teorii kształcenia wielostronnego, uczenia się przez przyswajanie. Są to:

a) podające,

b) problemowe - rozwiązywanie zadań i sytuacji odbywa się na drodze odkrywania,

c) eksponujące - uruchamia się emocjonalno - wolicjonalną sferę osobowości ucznia,

d) praktyczna aktywizacja ucznia w działaniu.

. METODY WYCHOWAWCZE.

Metoda wychowania to każdy wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy polegający na aktywności wychowanka, związany zawsze z dokonaniem zmian w obrębie układu nagród i kar w danej sytuacji wychowawczej.

a)METODA WPŁYWU OSOBISTEGO:

-wysuwanie sugestii - polega na sygnalizowaniu wychowankowi swojego stanowiska i sugerowaniu mu czego się od niego oczekuje. Sugestie mogą mieć charakter zachęcania, przestrzegania lub oceniania,

-perswazja - polega na podsuwaniu wychowankom określonych rozwiązań. Posłużenie się repertuarem takich argumentów, które wywołują u wychowanków określone wewnętrzne przeżycie problemu.

-działanie przykładem osobistym - polega na dostarczaniu wychowankowi właściwych wzorów zachowania lub reagowania. Naśladowanie wychowawcy nie może narażać wychowanka na konflikty z otoczeniem. Wzory zachowania powinny być przydatne i wartościowe dla zaspokojenia obcych motywów wychowanka, a nie wychowawcy.

-wyrażanie aprobaty i dezaprobaty - w stosunku do zachowań wychowanka ujawnienie uznania lub dezaprobaty zachowań powinna dotyczyć tylko wychowanka i nie pociągać za sobą jakiś konsekwencji. Aby metoda ta była skuteczna, konieczne jest przejawianie przez wychowawcę życzliwego partnerskiego stosunku do wychowanka.

b)METODY WPŁYWU SYTUACYJNEGO:

-nagradzanie wychowawcze - powinno mieć miejsce wtedy, gdy zaspokaja określone motywacje wychowanka w następstwie przejawiania przez niego pożądanych wychowawczo i konstruktywnie form aktywności. Nagradzanie wychowawcze powinno mieć charakter oficjalny. Istotne jest również, aby nagradzanie następowało możliwie bezpośrednio po godnym nagrody zachowaniu się wychowanka.

-karanie wychowawcze - polega na udaremnianiu zachowań destrukcyjnych wychowanka i tłumieniu jego niepożądanych wychowawczo dyspozycji psychicznych. Kary nadmierne wywołują zazwyczaj dwa rodzaje reakcji: agresję lub reakcje obronne. Reakcjom obronnym towarzyszą zwykle stany lękowe. Kara powinna występować bezpośrednio po wykroczeniu.

-instruowanie - polega na uzyskaniu wychowankowi nie dostrzeżonych przez niego elementów sytuacji, na zwróceniu jego uwagi na następstwa poszczególnych zachowań i określeniu, w jaki sposób powinien się wychowanek zachować, aby zaspokoił własne motywy, a także dostarczeniu wzorów postępowania i wskazówek dotyczących ich realizowania. Stosuje się często w połączeniu z metodą perswazji.

-organizowanie doświadczeń wychowanka - polega na ingerencji nauczyciela - wychowawcy w sytuacje, w których wychowanek przejawiał określoną aktywność w ten sposób, że działania konstruktywne przynoszą wychowankowi następstwa pozytywne w stosunku do jego motywów, a destruktywne - następstwa negatywne a więc kary. Uświadomienie antycypacji następstw zachowania. Metoda ta polega na przedstawieniu wychowankowi takich konsekwencji jego czynów, które miały dla niego wartość nagrody lub kary.

-przydzielanie funkcji i ról społecznych - to podstawowa metoda wdrażania wychowanków do pożądanej aktywności i kształtowania ich przekonań. Wychowawca, przydzielając uczniom funkcje powinien unikać przymusu.

-ćwiczenie - polega ono na ugruntowaniu u wychowanka określonych czynności o ustalonym porządku.

c)METODY WPŁYWU SPOŁECZNEGO:

-modyfikacja celów zespołu - służy do podnoszenia atrakcyjności życia w zespole, a przez to większego wpływu na każdą jednostkę w zespole oraz do wprowadzenia nowych rodzajów aktywności zespołu, a tym samym nowych form postępowania w zespole.

-kształtowanie norm postępowania obowiązujących w zespole - polega na wprowadzeniu nowych kryteriów oceny zachowań członków zespołu.

-przekształcanie struktury wewnętrznej zespołu - przez wzmocnienie w zespole pozycji jednostek wywierających dodatni wpływ.

-nadawanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej w zespole - stosując tą metodę wychowawca powinien dopuszczać wychowanka do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących zespołu, dążyć do tego, aby pewne działania i ich organizacja przebiegały z inicjatywy zespołu ich członków. Włączyć ogół członków zespołu do czynności kontrolnych. Dążyć do rozłożenia odpowiedzialności za sprawy zespołu na sprawy zespołu i na cały zespół, nawiązywać lojalną współpracę z przywódcami zespołu.

d)METODY KIEROWANIA SAMOWYCHOWANIEM:

-idealizacja - akceptacja i przyswojenie przez wychowanka określonego ideału lub wzoru osobowego, a następnie wytworzenie motywacji do przekształcenia własnej osobowości zgodnie z akceptowanym wzorem.

-poznanie - ukształtowanie sobie obrazu własnej osoby w kategoriach rozbieżności między cechami pożądanymi i posiadanymi samoocena wstępna. Przeżycie przez wychowania faktu rozbieżności między tym jaki powinien być, a tym jaki jest w rzeczywistości.

-aspiracje - przeżycie przez wychowanka dostatecznie silnej motywacji dokonania określonych zmian we własnej osobowości.

-decyzje samo realizacyjne - ustalenie przez wychowanka programu działań samowychowawczych, czyli określenie zadań i wymagań w stosunku do samego siebie na pewien okres.

-działanie samowychowawcze - podjęcie przez wychowanka treningu w zakresie określonego postępowania, czyli podjęcie systematycznej i kontrolowanej aktywności, zmierzającej do odpowiedniego urobienia swojej świadomości.

-samoocena końcowa - wychowanek wartościuje to co osiągnął w wyniku działań samowychowawczych na tej podstawie ustala dalsze zamierzenia samowychowawcze na miarę osobistych aspiracji.

KRYTERIA OCENY, SAMOOCENY UCZNIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.

Bardzo wnikliwa analiza zarówno pedagogiczna jak i psychologiczna spowodowała, że samokontrola i samoocena są bardzo ciekawym i jednocześnie skutecznymi formami pracy pedagogicznej.

Samowychowanie - jest swoistym treningiem świadomego kierowania przez jednostkę własnym postępowaniem i rozwojem. Jest ono zawsze wynikiem i wyższym etapem wcześniejszych wpływów wychowawczych i socjologicznych. Samowychowanie jest procesem kierowanym przez wychowawcę, a jego istotę stanowią inspiracje, organizacja i kierowanie procesem samowychowawczym swoich wychowanków. Występuje to przez realizację poszczególnych etapów wychowania:

  1. Idealizacja-akceptacja i przyswajanie przez wychowanka określonego ideału lub wzoru osobowego, a następnie wytworzenie motywacji do przekształcania własnej osobowości zgodnie z akceptowanym wzorem.

  2. Poznanie - ukształtowanie sobie obrazu własnej osobowości w kategoriach rozbieżności między cechami pożądanymi a posiadanymi.

  3. Samoocena wstępna - przeżycie przez wychowanka faktu rozbieżności między tym jaki powinien być, a jaki jest w rzeczywistości.

  4. Aspiracja perspektywiczna - przeżycie przez wychowanka dostatecznie silnej motywacji oraz dokonanie określonych zmian we własnej osobowości.

  5. Decyzje samo realizacyjne - ustalenie przez wychowanka programu działań samowychowawczych, czyli określenie zadań i wymagań w stosunku do samego siebie na pewien okres.

  6. Działanie samowychowawcze - podjęcie przez wychowanka treningu w zakresie określonego postępowania, czyli podjęcie systematycznej i kontrolowanej aktywności zmierzającej do odpowiedniego urabiania swojej osobowości.

  7. Samoocena końcowa - wychowanek wartościuje to co osiągnął w wyniku działań samowychowawczych i na tej podstawie ustala dalsze zamierzenia samowychowawcze na miarę własnych aspiracji.

Ocenianie - w programie nauczania podkreśla się, aby przy wystawianiu stopni nauczyciel brał pod uwagę postępy w usprawnianiu ucznia, jego stosunek do zajęć, systematyczność pracy itd. Grabowski wskazuje na dostosowanie metody oceny ucznia do poszczególnych etapów nauczania:

Nowy program kultury fizycznej zakładał niezależnie od klasy kontrole ocen w 3 działach programowych:

Oceniać należy tak, aby ocena była:

-jawna, sprawiedliwa, rzetelna, trafna, zindywidualizowana, porównywalna, opłacalna racjonalna.

Rodzaje ocen:

-aktualistyczna,

-dyspozycjonalna,

-etapowa,

-końcowa,

-ogólna,

-szczegółowa,

-subiektywna,

-obiektywna.

KRYTERIA OCEN:

6 - cel -ocena wybitna uczeń spełnia wymagania na bardzo dobry, uczestniczy w życiu sportowym w szkole, reprezentuje szkołę na zewnątrz,

5- bdb - całkowicie opanował materiał programowy, wysoka sprawność fizyczna, wysokie umiejętności ruchowe, znajomość aktualnych przepisów, szeroka wiedza w zakresie kultury fizycznej, doskonalenie swojej sprawności motorycznej, nienaganna postawa, zaangażowanie i stosunek do wychowania fizycznego, udział w zajęciach SKS/UKS,

4 - db - w zasadzie opanował materiał programowy, dobra sprawność fizyczna, drobne błędy techniczne w umiejętnościach ruchowych, dobry poziom wiadomości, dobra postawa społeczna i stosunek do wychowania fizycznego, nie bierze udziału w zajęciach pozalekcyjnych,

3 - dst - nie w pełni opanował materiał programowy, przeciętna sprawność fizyczna, błędy techniczne w umiejętnościach ruchowych, małe postępy w usprawnianiu motorycznym, słaby poziom wiedzy i umiejętności wykorzystania jej w praktyce, słaba postawa w stosunku do kultury fizycznej,

2 - mier - ocena dopuszczająca - uczeń nie opanował materiału, mało sprawny fizycznie, duże błędy techniczne, małe wiadomości, bardzo małe postępy w usprawnianiu się, niechętny stosunek do lekcji,

1 - ndst - nie spełnia wymagań stawianych przez program, bardzo niska sprawność fizyczna, rażące błędy techniczne, brak wiedzy, lekceważący stosunek do lekcji.

FUNKCJE OCENY:

Dydaktyczna - wiąże się z potrzebą stałego informowania nauczyciela i ucznia o stopniu realizacji celów wytyczonych przez program nauczania.

Wychowawcza - zakłada wpływ oceny na aktywność ucznia, jego motywację do uczenia się, poznania własnej sprawności.

Społeczna - czynnik kształtujący wzajemny stosunek między jednostką a zespołem klasowym. Ma ułatwić uczniowi wybór właściwego kierunku studiów i zawodu.

3


Wyszukiwarka