OZNACZENIE SPÓJNOŚCI I KĄTA TARCIA WEWNĘTRZNEGO W APARACIE BEZPOŚREDNIEGO ŚCINANIA
(Nr 10)
Parametry spójności oraz kąt tarcia wewnętrznego związane są wytrzymałością gruntów na ścinanie
Wytrzymałość gruntów na ścinanie - nazywamy opór jakie stawia grunt naprężeniom stycznym w rozpatrywanym punkcie ośrodka. Po pokonaniu oporu ścinania następuje poślizg pewnej części gruntu w stosunku do pozostałej.
Spójność jest to część wytrzymałości na ścinanie lub naprężenia dewaitorowego, niezależna od naprężenia normalnego w płaszczyźnie ścinania
Tarcie wewnętrzne to część wytrzymałości na ścinanie proporcjonalna do naprężenia normalnego w płaszczyźnie ścinania.
Najprostsze równanie przedstawiające zależność wytrzymałości na ścinanie, spójności i kąta tarcia wewnętrznego, wzór Columba, ma postać:
τf = c + σn tgΦ
gdzie:
τf - wytrzymałość na ścinanie
c - spojność
σn - naprężenie normalne do płaszczyzny ścinania w momencie ścięcia
Φ - kąt tarcia wewnętrznego
Dla gruntów sypkich, gdy c = 0, powyższy wzór przybiera postać:
τf = σn tgΦ
W badaniach laboratoryjnych oznaczanie spójności oraz kąta tarcia wewnętrznego przeprowadza się między innymi w aparacie bezpośredniego ścinania zwanym także aparatem skrzynkowym. W aparacie tym prędkości wzajemnego przemieszczanie się obu skrzynek są wyznaczone przez normy i wynoszą:
Vp = 0,05 ± 0,015 mm/min dla próbek o boku 60 mm
Vp = 0,10 ± 0,03 mm/min dla próbek o boku 100 mm
Dla próbek mało spoistych prędkość przesuwu wynosi 1,0-1,2 mm/min.
Główne elementy aparatu:
dwudzielna skrzynka metalowa (w niej umieszczamy próbkę gruntu),
urządzenie do przykładania obciążenia normalnego (ramy z wieszakiem na obciążniki),
przyrząd do pomiaru siły ścinającej (dynamometr),
przyrząd do pomiaru wzajemnego przemieszczania dolnej i górnej ramki skrzynki i pomiaru odkształceń pionowych,
urządzenie wywołujące przemieszczenie ramek skrzynki (silnik elektryczny ze sprzęgłem kołowym)
1