Anna Gyurkovich
Pedagogika specjalna
II rok, I grupa
Ćwiczenia usprawniające zmysł dotyku oraz propriopercepcję.
Każdy z nas - bez względu na wiek, płeć, niepełnosprawność czy jej brak - potrzebuję różnego rodzaju stymulację. Przez ten termin można rozumieć usprawnianie, pobudzanie, uaktywnianie. Małe dzieci są w ten sposób mobilizowane, aby ich rozwój był jeszcze lepszy i pełniejszy. Niżej zaprezentowane zabawy są przygotowane z myślą o dzieciach niepełnosprawnych. Jednakże należy pamiętać, że przed zastosowaniem ich w praktyce, należy uwzględnić możliwości, ograniczenia oraz preferencje dziecka. W razie potrzeby czy jakichkolwiek trudności, należy je odpowiednio zmodyfikować.
Uwagi dotyczące wykonywania ćwiczeń:
zanim przejdziemy do ćwiczeń warto „wyczuć” odpowiedni moment u dziecka, który potwierdzałby jego gotowość do przeprowadzenia ćwiczenia,
zapewnienie komfortu dziecka (dotyk nie może być zbyt silny),
w razie wyraźnej negatywnej reakcji dziecka należy przestać wykonywać ćwiczenie, natomiast w przypadku zaobserwowanej aprobaty dziecka można je powtarzać lub stosować jako nagroda,
ćwiczenia można wykonywać przy muzyce relaksacyjnej,
przy ćwiczeniach, gdzie istnieje możliwość wykonania go w różne strony (góra, dół, lewo, prawo, lewo - skos, prawo - skos), należy to zrobić,
należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka.
Przykłady ćwiczeń na zmysł dotyku:
ciepła woda - zimna woda:
Można tutaj wykonać co najmniej ten materiał w trzech postaciach: czym innym będzie zabawa w misce z ciepłą i zimną wodą; czym innym napełnienie butelek z odpowiednią wodą i dotykanie nią ciała dziecka; a jeszcze innym zabawa w mini „jakuzzi”, gdzie dochodzi element pęcherzyków powietrza. Należy tutaj uwzględnić także temperaturę wody: nie może być ona za ciepła i za zimna. Poza tym stymulacja ta powinna przebiegać następująco: ciepła woda zimna woda ciepła woda, tak aby dziecku dobre wrażenia pozostały w pamięci.
szorstki materiał - gładki materiał:
Za „szorstki” materiał śmiało można użyć gąbki do mycia, szczoteczkę do rąk, natomiast za „gładki” materiał może służyć aksamitny materiał, szalik z polaru. W zależności od miejsca, które stymulujemy mają tutaj zastosowanie dwie reguły:
ruchy okrężne wykonujemy zgodnie z ruchem wskazówek zegara,
ruchy podłużne (góra - dół) należy wykonywać od serca, czyli z góry na dół.
Ponadto ma tutaj zastosowanie zasada o utrwaleniu miłych bodźców, podobnie jak przy ciepłej wodzie.
zabawa z różnego ciałami stałymi, np.:
groszek,
ryż,
mąka,
piasek,
małe kamyczki
małe plastikowe piłeczki,
piórko,
drewniane wałeczki do masowania,
sznurek,
gazeta,
folia aluminiowa,
kasztany,
kłębek wełny.
Każdy z tych materiałów ma inną fakturę, przez co dziecko zdobywa informacje na temat jego odczuwania. Należy zwrócić uwagę, aby dziecko nie zjadło danego materiału. Można dla zapobiegnięcia tego ryzyka dawać dziecku woreczki z ryżem lub grochem, lecz istnieje niebezpieczeństwo, że dziecko skupi się na powłoczce, a nie na właściwym materiale. Mając do dyspozycji gazetę, dziecko może ją zgniatać, porównując tą samą czynność ze zgniataniem folii czy piłeczek plastikowych. W przypadku stymulacji całego ciała, należy odpowiednio ułożyć dziecko (w przypadku masowania brzucha, dziecko powinno leżeć, wykonując stymulację pleców, może przybrać pozycję siedzącą lub leżącą na brzuchu).
zabawa z różnymi rodzajami mas, np.:
masa solna,
letni rzadki kisiel,
masa papierowa,
modelina,
plastelina.
oliwka.
stymulacja polegająca doznawaniu własnego ciała:
klaskanie,
głaskanie się po różnych częściach ciała,
uderzanie nogą w nogę,
uderzanie opuszkami palców w wybrane części ciała.
Czasami dziecko (również niepełnosprawne w stopniu znacznym czy głębokim), samo potrafi się bawić swoim ciałem, dając nam w ten sposób znać, że czegoś brakuje mu owego dotyku.
Przykłady ćwiczeń na zmysł równowagi:
turlanie się po podłodze,
huśtanie (przy sprzyjającej pogodzie może to być na dworze na huśtawce lub hamaku; w przypadku złej hamak można rozwiesić w domu lub z powodzeniem można zastąpić go kocem),
„huśtanie” w fotelu bujanym,
zabawy na dużej piłce gumowej:
Dziecko kładzie się na brzuchu na piłce, a następnie kołysze się w możliwe strony. Istotne jest, aby dziecko oparło całe dłonie i stopy na podłożu.
obroty w krześle obrotowym,
podnoszenie dziecka do góry,
zabawa w „samolocik”,
Mam tu ma myśli dowolne ruchy rodziców w powietrzu z dzieckiem.
kołysanie dziecka
Można to robić ćwiczenie wykonywać w kołysce lub gdy dziecko jest większe, należy je położyć na plecach, zgiąć nogi w kolanach, położyć je na brzuchu, następnie zgiąć ręce i turlać w możliwe strony.
3
dotyczy ona rąk