1. Co to jest rozród?

Całokształt procesów związanych ze zdolnością każdego org do produkcji org potomnych w sposób płciowy lub bezpłciowy

2. Wymień czynniki gatunkowe decydujące o efektywności rozrodu

• sezonowość

• częstotliwość rui

• liczba owulacji

• czas trwania ciąży

• wielkość miotu

• okres ssania

• wiek dojrzałości

• okres produkcji

3. Co to jest anoestrus?

Okres bez rujowy

4. Wymień czynniki negatywnie oddziałujące na wyniki rozrodu

• Nadmiernie intensywna selekcja na cechy produkcyjne - mleko - mięso

• Wczesne zamieranie zarodków

• Opóźniona dojrzałość pł

• Stresujące, ekstremalne zmiany temp i fotoperiodu

• Prod nasienia słabej jakości

• Obniżony popęd pł

Wymień metody biotechnologiczne pozwalające na zwiększenie efektów produkcji

- stałe monitorowanie wskaźników płodności  (baza danych)
- regularne obserwacje
- analiza i interpretacja danych

6. Wymień centra rozrodu zajmujące się obecnie obróbka i pozyskiwaniem nasienie w PL

• Bydgoszcz

• Łowicz

• Kraska k/Rzeszowa

• Tulce k/Poznania

Wyjaśnij pojęcie dymorfizmu pł

Każda płeć produkuje swój typ gamet

8. Co to są pierwszorzędne cechy płciowe?

Odzwierciedlają strukturę gonad

Samce - jądra - plemniki

Samice - jajniki - jaja

Są determinowane genetycznie przez chromosom płci ( chromosomy które kieruą szlakiem rozwojowym zaleznym od płci poprzez obecność lub określoną dawkę poszczególnych genów )

9. Co to są drugorzędne cechy płciowe?

Różnicują płcie fenotypowo - nie wpływają na naturę gonad

Budowa genitaliów, rozmiary płci

Mogą być determinowane przez hormony płci albo hormony

10. Opisz przekształcanie się pierwotnych gonad w jądra

Pierwotne Gonady - zawiązki zarówno jąder jak i jajników uchodzą do wspólnej zatoki moczowo - płciową

Płeć chromosomalna Y

• Zanika przewów Millera

• Gonady przekształcają się w jądra, wykształcają się pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy i prącie

• Testosteron przekształca się w dihydroksy - testosteron i w tej formie pobudza rozwój prącia moszny i gruczołu krokowego

• Jednocześnie hormon antymillerowski powoduje uwstecznienie przewodu Millera przez to przeciwdziała rozwojowi narządów żeńskich płciowych

• Opisz przekształcanie się pierwotnych gonad w jajniki

Brak Chromosomu Y

Powstają jajniki, zanik przewodu Wolfa i rozwój żeńskich narządów pł. Związanych z przewodem Mullera - jajowodów, macicy, pochwy

12. Wyjaśnij pojęcie frymartynizmu

Proces maskulinizacji płodu powodujący niepłodność samic niektórych ssaków (owiec, kóz, bydła), zachodzący u bliźniąt dwujajowych różnej płci. Wynika z mieszania się krwi płodów

13. Wymień czynniki środowiskowe oddziałujące na procesy rozrodu

• klimat

• strefa

• sezon

• żywienie

• stresowy

• zanieczyszczenia

• higiena

• Co oznacza pojęcie „zwierzęta dnia krótkiego”, jakich gat dotyczy?

sezon rozrodczy zaczynają jesienią, wczesna zimą - 8h światła, 16h ciemności

15. Wymień czynniki żywieniowe zaburzeń libido i spermatogenezy u samców

• Hipowitaminoza A i B - degeneracja jąder, bezpłodność

• Niedobór wit B-complex - zanik gr dodatkowych

• Niedobory kw foliowego, retinolu i cynku - nadmiar Zn opóźnienie dojrzewania, nieprawidłowy rozwój gonad

• Niedobory kw linolowego i linolenowego pow zahamawoanie prod prostaglandyny

• Kadm - zmiana morf plemniki

• Kolchicyna - liliowate

• Insektycydy

• Detergenty

• Wymień skutki niedoboru betakarotenu w diecie zwierząt związane z ich rozrodem

• Ciche ruje

• Nieregularne cykle

• Opóźnione dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego

• Opóźniona owulacja

• Niski poziom progesteronu

• Wczesna śmiertelność zarodków

• Zatrzymanie łożyska

• Mniejsza odporność nowonarodzonych na infekcję

• Co to jest hormon

subst uwolniona ze ściśle określonego narządu lub struktury która wywiera swoiste działanie na jakąś odrębną strukturę lub funkcje

18. Wymień hormony produkowane przez przysadkę mózgową związane z procesami rozrodu

Przedni płat przysadki:

FSH - stymuluje wzrost pęcherzyków

LH - warunkuje owulacje

PRL - prolaktyna - pobudza CL (ciałko żółte), zachowanie mateczne i laktacja

Tylny płat przysadki:

Oksytocyna - skurcze macicy, ejakulacja, oddawanie mleka, transport gamet

19. Co to jest FSH, gdzie jest produkowany i jaką pełni funkcję w org?

Hormon
Przedni płat przysadki:

FSH - stymuluje wzrost pęcherzyków

20. Co to jest prostaglandyna, gdzie produkowana i jaka pełni funkcję?

Hormon, luteoliza ciałka żółtego, skurcze dróg rodnych

21. Wymień najważniejsze hormony produkowane przez jajniki u samic, jaka pełnią funkcję w org?

• Estrogeny - zachowanie płodu, skurcze macicy

• Progesteron - hamuje sekrecje FSH FSO LH, synergistycznie z estradiolem przygotowuje implantacje

• Oksytocyna - skurcze, działanie luteolityczne

• W jakim celu wywołuje się synchronizację rui i owulacji u samic?

• W celu organizacyjnym

• Eliminacja konieczności wykrywania rui

• Możliwość regulacji momentu pokrycia lub inseminacji

• Możliwość inseminacji gr. Samic w tym samym czasie

• Stosowanie jednolitego żywienia w ciąży

• Ułatwienia organizacyjne związane z skomasowaniem porodów

• Laktacja w tym samym czasie

• Ułatwiony odchów młodych ( mniejszy % śmiertelności )

• W jaki sposób można wywoływać synchronizację rui u samic?

• Enukleacje ciałka żółtego - u krowy między 14 - 15 dniem cyklu

• Odsadzanie młodych - świnie ( rucja od 4 dnia po odsadzeniu )

• Uzycie hormonów egzogennych opierające się na tym, że wystepąpienie rui jest uzależniane od czasu wyst. Luteolizy

• Pobudznie luteolizy - prostaglandyna i jej analogi

• Naśladowanie fazy lutealnej - zastosowanie progesteronu lub analogów ( progestagenów )

• Na jakiej zasadzie działa prostaglandyna w org samicy, która podaje się w celu synchronizacji rui?

Wywołuje ona faze luteolizy

25. Na jakiej zasadzie działają progestageny w organizmie samicy, które podaje się w celu synchronizacji rui?

Podanie progestagenów naśladuje w sensie równowagi hormonalnej fazę luteolizy (ciałka żółtego)  - po 18 -21 dniach podawania i następnie przerwaniu ich podawania organizm zachowuje się, tak jakby dopiero co luteoliza się skończyła i w ciągu 3-4 dni występuje ruja.
Ta metoda nie do końca była dobra, bo zbyt wysoka zawartość progesteronu przy niedoborze estrogenów powodowały upośledzoną produkcję śluzu i transportu plemników. Lepszym rozwiązaniem jest podawanie progesteronu przez 7-12 dni i zastrzyki estradiolu lub PGF2a - to zapewnia estrogeny

26. Na jakiej zasadzie działa „efekt samca” u owiec?

Wprowadzenie tryka do stada po miesięcznej przerwie izolacji

U pewnej liczby maciorek uwalnianie LH i wystąpienie owulacji w 3-5 dni z uformowaniem się normalnych ciał żółtych a nast. Synchronizowanych rui po upływie 18-19 dni

U pozostałych maciorek może występować tzw. „krótkie cykle” owulacja 6 dni później a nie ok. 25 dnia

27. Wymień zalety stosowania embriotransferu.

• Zwielokrotnienie liczby poto0mstwa od samicy - produkcja bliźniąt

• Przenoszenie nowych genów bez konieczności transportu zwierząt

• Uwalnianie stad od chorób, zmniejszenie ryzyka przenoszenia chorób zakaźnych

• Wprowadzenie nowych metod oceny wart hodowlanej

• Tworzenie rezerw gen określonych ras i typów

• Wymień po kolei wszystkie etapy embriotransferu

• Etap I - wybór dawczyń zarodków

• Etap II - superowulacja

• Etap III - zapłodnienie dawczyń

• Etap IV - pozyskiwanie zarodków

• Etap V - ocena jakości

• Etap VI - kontrola zakażeń

• Etap VII - postępowanie sanitarne

• Etap VIII - kriokonserwacja

• Etap IX - transfer zarodka

• Jakie są metody pozyskiwania zarodków od samic?

• Metody niechirurgiczne

Bydło - kateter Foley'a - płukanie rogów macicy, płukanie macicy

Konie - cewnik Foley'a, płukanie macicy

• Chirurgiczne

Wszystkie gat - laparotomia w pozycji leżącej

Cięcie powłok brzusznych w pozycji srojącej płukanie od rogu macicy w kierunku lejka i odwrotnie

• Poubojowo

Wszystkie gatunki przeżywalność zarodków zalezy od szybkości płukanie po uboju samicy

30. Na czym polega dezynfekcja zarodków od samic? W jakim celu się ją wykonuje?

Na oczyszczeniu zarodków

Płukanie - przemywanie zarodków w 10 naczynkach petyriego sterylnym płunem PBS z 2% surowicą

Dezynfekcja zarodków - wirusy wymagają trawienie Trypsyna

5 naczyń roztworu PBS + 0,4% BSA

2 naczynka 0,25% roztwór Trypsyna w (PBS)

5 naczynek PBS + 2% surowicy - wypłukanie surowicy

31. Wymień korzyści z przeprowadzania produkcji zarodków In vitro

• Zwiększenie wydajności rozrodczej samicy - transplantacja - metoda alternatywna dla superewolucji

• Produkcja towarowa zarodków - uzyskiwanie ziąż bliźniaczych

• Uzyskiwanie zarodków w ściśle określonym stadium - transgeneza

• Wyprodukowane zarodki i oocyty - materiał do prac w zakresie klonowaniea

• Ocena biologicznej wartości gamet męskich - zdolności zapładniające nasienia

• Lecznienie pewnych form niepłodności niedrożność jajowodów

• Jakie są metody pozyskiwania oocytów od samic?

Niedojrzałe poubojowo przez:

Aspirację zawartości pęcherzyka za pomocą igły i strzykawki - bydło, świnie, małpy 30-60% oocytów w stosunku do liczby aspirowanych pęcherzyków

Rozrywanie izolowanych pęcherzyków uzyskiwanie praktycznie wszystkich oocytów - pracochłonna metoda

Nacinanie pow jajnika prowadzące do uwalniania oocytów z pecherzyków

33. Co to jest OPU?

Przyżyciowe pobieranie oocytów pod kontrolą USG z zastosowaniem dopochwowej sondy sprzężonej z igłą - technika OPU

Odzysk 50% oocytów w stosunku do aspirowanych pęcherzyków, dwukrotnie w ciągu tyg, żadnych uszkodzeń dróg rodnych , problemów zdrowotnych - długotrwałe stosowanie

34. Wymień metody zapłodnienia wspomaganego In vitro

• PZD (partia zona dissection) - częściowe rozcięcie osłonki przejrzystej

• ZD (zona drilling) - wytrawienie dziury w osłonce kwaśnym płynem Tyroda

• SUZI (sub zona injection) - wprowadzanie plemników do przestrzeni okołożółtkowej

• CISI (intra cytoplasmic sperm injection) - iniekcja plemnika lub jego główki do cytoplazmy

35. Co to jest klon? Wymień metody klonowania zwierząt

Grupa osobników genetycznie identycznych stanowi klon. Bliźnięta jedno jajowe to naturalny klon.

Izolacja blastomerów pochodzących z zarodków 2, 4, 8-komórkowych

Dzielenie (bisekcja) zarodków w stadium moruli lub blastocysty

Regulacja blastomerów ( klonowanie chimerowe )

Transplantacja jąder komórkowych

36. Wymień etapy klonowania metodą izolacji blastomerów

Blastomery w początkowym okresie rozwoju zarodka są identyczne. Teoretycznie z każdego z nich może powstać cały organizm

Tę właściwość nazywa się totipotencją

Izolowane blastomery umieszczone w zastępczej osłonce przejrzystej

Zatopiony w małych cylindrach agarowych

Zatopiony w dużych cylindrach agarowych

Przeszczepienie do pierwszej biorczyni, owcy z podwiązanym jajowodem

Wydobycie blastocysty po 3,5 - 4,5 dniach

Usuniecie cylindrów agarowych i przeszczepienie do owcy ostatecznej biorczyni w 5 dni po owulacji

Monozygotyczne bliźnięta

37. Na czym polega bisekcja „oszczędzająca”

Nacięcie osłonki przejrzystej zarodka w stadium późnej blastocysty stymuluje wyleganie się przez powstały otwór , tworzy się ósemka; przecięcie mostka wywołuje minimalne uszkodzenia komórek

38. Wymień etapy klonowania zarodkowego metodą transplantacji jąder komórkowych

• Kolonowanie zarodkowe

• Usunięcie jądra z komórki biorcy

• Uzyskanie jądra komórki zarodkowej które zostanie wprowadzone do wyjądrzonej komórki biorcy

• Wprowadzenie jądra komórki zarodkowej do plazmy komórki biorcy

• Aktywacja komórki biorcy

• Co to jest transgeneza?

Metody z zakresu biologii molekularnej i embriologii eksperymentalnej w procesach utyskiwania zwierząt, którym świadomie i bezpośrednio wprowadza się nowe jakościowo informacje genetyczne pomijające konwencjonalne metody krzyżowania. Przeszczepiane geny nazywa się transgenami

40. Wymień metody wprowadzania obcego DNA do genomu zwierząt

• Iniekcja DNA do przedjądrza męskiego

• Infekcja retrowirusami

• Wykorzystanie pierwotnych komórek zarodkowych

• Wykorzystanie plemników jako nośników czystego obcego DNA

• Metody seksowania plemników

Rozdział plemników na frakcję seksowania chromosomami seksowania seksowania seksowania na podstawie różnic seksowania masie seksowania ruchliwości

Na podstawie rożnic seksowania ładunku powierzchniowym

Na podstawie antygenu H-Y

Na podstawie różnic seksowania zaw DNA

42. Metoda seksowania zarodków

Metody cytologiczne

na podst dymorfizmu chromosomów płciowych

analiza cytologiczne połaczona z bisekcją morul lub blastocyst

identyfikacja w kom żeńskich zarodków inaktywnegowanego chromosomu X przekształconego w pałeczkowaty twór zwany ciałkiem Barra

Metody immunologiczne

Na pow komórek samca spec białko antygen H-Y

Metody Metaboliczne

Do momentu inaktywacji zarodki żeńskie wykazują dwukrotnie większą aktywność enzymatyczną w stosunku do zarodków męskich

Na podstawie szybkości rozwoju - męskie szybciej

Amniopunkcja

Hormonalne, analiza płynów płodowych, krwi matki po implantacji zarodka

Oznaczenie testosteronu w płynie omoczniowym pow 320 pg/ ml w 100 dniu ciąży - męski

Poniżej 240 pg/ml - żeński




---