Procesy poznawcze - wykład 8 (Pani dr Maria Zając, 18 kwietnia 2005r.)

Dygresje

• Emergencja - powstawanie nieoczekiwanie i w sposób irracjonalny skokami nowych jakości tworzących hierarchiczny szereg. Każdy człon w nim jest wyższy od poprzedniego i tworzy nową, swoistą jakość.

• Akt olśnienia (iluminacji) związany z procesem wglądu. Zapoznać się z akapitem o Wolfgang Köhlerze z poprzedniego wykładu.

• Odpowiedź na pytanie, czy w percepcji jest miejsce na stosunki, brzmi tak. Uzasadnienie zawarte jest chociażby w przyimkach nad, pod, w, które informują o orientacji w przestrzeni. (Podejście ekologiczne)

• Dołączyć do kolekcji spis szczegółowych programów przetwarzania informacji wg Nosala.

• Zapoznać się z modelem reprezentacji wiedzy J.R. Andersona (V.A. rycina 18 -2 )

Fazy procesu pamięci

1. Zapamiętywanie

2. Przechowywanie

3. Odtwarzanie/ przypominanie/ wydobywanie

Wykład właściwy

Würzburska definicja myślenia głosi, że jest ono aktem dostrzegania stosunków. Proces rozwijania się myśli to dostrzeganie coraz to nowych relacji pomiędzy myślami. Dostrzeganie tych relacji jest w znacznej mierze możliwy dzięki wiedzy nienaocznej poprzedzających myśli. Twórca Oswald Külpe, jego uczniowie: Narziss Ach i Karl Bühler, dokonywali analizy treści świadomości.

Przy rozwijaniu myśli jedna myśl nadbudowuje się nad inną, a każda stanowi swoistą jednostkę związaną z poprzednimi myślami, ale nie sprowadzającą się do nich.

Szewczuk pojmuje myślenie jako odzwierciedlanie stosunków między aktywnie wyodrębnionymi elementami strukturalnymi sytuacji zadaniowej, w którym te elementy spełniają względem siebie jakąś funkcję zależnościową, np. środek - cel. Proces poznawczy, w którym odzwierciedlane są strukturalne i funkcjonalne stosunki różnych elementów rzeczywistości.

Mentalese to postulowany język myśli, w którym zawarte są symbole materializujące przekonania. Znaki te nie są jednak zdaniami żadnego języka etnicznego, pomimo przekonania, że myślenie odbywa się w języku ojczystym.

Trzy wymiary myślenia wg krakowskich fenomenologów

• Subiektywny, tzn. występuje podmiot (ja myślę; ktoś myśli)

• Dialogowy (myślę z tobą)

• Obiektywny, istnienie dopełnienia (myślę o czymś)

Myślenie jako cykl rozwiązywania problemów - John Dewey

1. Odczucie trudności (reakcja afektywna)

2. Wykrycie trudności i określenie cech

3. Nasuwanie się rozwiązań

4. Wyprowadzenie wniosków z przypuszczalnego rozwiązania

5. Eksperymentalne sprawdzenie doświadczenia

Cykl rozwiązywania problemów - Robert J. Sternberg

Kompilacja opisu przebiegu myślenia Nosala i schematu budowy zasadniczych systemów myślenia Kozieleckiego.

Myślenie - czego nie wiemy?

• Rola reprezentacji poznawczej

• Interakcje myślenia z innymi procesami poznawczymi (m.in. kwestie kodów)

• Wgląd

• Związek myślenia z językiem (m.in. determinizm językowy)

• Czy myślenie jest koniecznym pojęciem

• Trafność ekologicznej (zewnętrznej) teorii myślenia

Istnieje teoria, że intelektualne funkcjonowanie człowieka można opisać jako proces uwagi i trzech form pamięci.

Saphir i Whorf byli antropologami badającymi szablony i użycie języka w kilku kulturach. Ich hipoteza zakłada, że język determinuje sposób w jaki postrzegamy świat oraz powiązanie myśli.

Wg Nęcki inteligencja to zdolność dostosowywania się do okoliczności dzięki: dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń oraz skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi.

Triadę kryteriów twórczości wg Edwarda Nęcki, można opisać jako proces twórczy zakończony określonym produktem, posiadającym pewne wartości. Trzeci składnik to reakcja odbiorcy.

Teorie		Autorzy	Data
Twórczości	Inwestycyjna	Sternberg i Lubart	1991
		Transgresyjna	Józef Kozielecki	1966
		Csikszentmihalyia	Mihaly Csikszentmihalyi	1990
		Fenomenologiczna	Władysław Stróżewski	1983
	Procesu twórczego	Klasyczne	m.in. Hadamard, Wallas	1964, 1926
		Weisberga	Weisberg	1986
		Interakcji twórczej	Nęcka	1987
		Genploracji	Finke, Ward, Smith	1992

How we think 1910

www.users.csbsju.edu/~clusena/cs160/syl.pdf

Uczeń Ingardena

3

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: [e-mail], GG: 3891955

1. Zidentyfikowanie problemu

2. Definiowanie i tworzenie reprezentacji problemu

3. Tworzenie strategii

4. Organizowanie informacji

5. Alokacja zasobów zewnętrznych i wewnętrznych

6. Monitorowanie procesu rozwiązywania problemu

7. Ocena wyniku

Geneza

Analiza problemu

Generowanie pomysłów

(hipotezy, wynalazki)

Ewaluacja (weryfikacja)

Realizacja

Rozwiązania

Informacje

Pomysły

Kody

Werbalne

Niewerbalne

Obrazowe, analogiczne

Abstrakcyjne

---