Potrzeby energetyczne:

- gospodarstwo domowe - oświetlenie, ogrzewanie pomieszczeń, c.w.u., chłód, napęd drobnych urządzeń g.d., przygotowanie posiłków, zasilanie odbiorników rtv, komputerów,

- przemysł - napęd maszyn, ciepło technologiczne, oświetlenie, ogrzewanie pomieszczeń, c.w.u., przetwarzanie informacji, transport,

- usługi - oświetlenie, ogrzewanie pomeszczeń, transport, c.w.u., przetwarzanie informacji, napęd drobnych urządzeń

Nośniki energii:

- użytkowe n.e. ( dostarczane w miejsce, gdzie ma zaspokoić potrzebę) - energia elektryczna, paliwa napędowe, opałowe (olej, gaz, węgiel, drewno), ciepłą woda, para, ciepłe( gorące) gazy,

- użyteczne n.e. (ulegają przetwarzaniu na nośniki użytkowe),

- pierwotne nośniki ( źródła) energii ( przetwarza się je na użyteczne) - wyczerpywalne - węgiel kamienny, brunatny, torf, łupki bitumiczne, ropa naftowa, energia jądrowa, -odnawialne - wiatr, woda, słońce, biomasa, źródła geotermalne.

Przetwarzanie:

- konwersja ( zmieniająca postać, parametry)

Wszystkie procesy przetwarzania wiążą się ze stratami energii ( magazynowania, transportu, przetwarzania). Pojawiają się odpadowe strumienie energii (np. woda w kondensatorze). Występują także straty masy.

Końcowe użytkowanie energii - finalne, z tego użytkowania nie ma już nośników.

Bilans energetyczny kraju - wydobycie, pozyskanie ze źródeł odnawialnych, import, eksport.

Bilans energetyczny przedsiębiorstwa - zakup (przetwarzanie, produkcja), sprzedaż, zużycie.

Energia pierwotna --- przetwarzanie, transport (przesył), magazynowanie, rozdział (dystrybucja), obrót --- energia bezpośrednia (końcowa)

Tona paliwa umownego tpu - 1tpu=1Gcal= 29,3 GJ

Rezerwy - zasoby nadające się do ekonomicznej eksploatacji. R. Zmieniają się bo zmianom ulegają również ceny oraz technologie wydobycia

		Polska		Świat
		Rezerwy	Zasoby	Rezerwy	Zasoby
Węgiel kamienny	mld tpu	-	-	481	7728
		mld t	14,6	149	-	-
		EJ (10^18J)	350	3550	14100	226490
	Węgiel brunatny	mld tpu	-	-	144	2394
		mld t	2	19	-	-
		EJ (10^18)	15	150	4220	70160
	Ropa naftowa	mld tpu	0,005	-	110	300
		EJ (10^18)	0,2	-	4650	12690
	Gaz ziemny	mld tpu	180	-	91000	235000
		EJ (10^18)	5	-	3050	7880
	Energia wodna	mld tpu	1,2	-	-	-
		EJ (10^18)	1,2	-	-	-
Uran	EJ (10^18)	-	-	-	8850

Polska:

- pozyskanie 3,3EJ, - import 1,2EJ, - eksport 0,5EJ, - zmiana zapasów 0,05EJ , - zużycie globalne 3,9EJ

Struktura zapotrzebowania na energię pierwotna w Polsce

Rok 2005 - zapotrzebowanie na e.pierwotną 134 mln tpu

Struktura pozyskania e. pierwotnej:

- węgiel kamienny 48,5%, - w. brunatny 13,6%, - ropa naftowa 19,7%, - gaz ziemny 13% (wysokometanowy 10,8%, zaazotowany 2,3%), - paliwo jądrowe 0%, - pozostałe 5,2%. Stosunek zużycia e. bezpośredniej do pierwotnej 0,7.

Struktura bilansu e. pierwotnej (zużycie):

- węgiel kamienny 80,4 mln t, - w. brunatny 61,6 mln t - ropa naftowa 18,2 mln t, - gaz ziemny wysokometanowy 11,9 mld m³w.n., zaazotowany 3,5 mld m³w.n.

Struktura zapotrzebowania na e. końcową 2005 rok:

Struktura pozyskania energii bezpośredniej:

- paliwa stałe 19,7%, - ciekłe 24,8%, - gazowe 22,1%, - energia elektryczna 16,2%, - ciepło grzewcze 14,3%

W Polsce zużycie energii na głowę mieszkańca jest wciąż bardzo niskie w stosunku do reszty Unii Europejskiej (połowa zużycia). Istotnie wzrosło zużycie od lat 90 gazu ziemnego (komfort użytkowania, bezobsługowość).

Struktura zapotrzebowania energii bezpośredniej:

- przemysł 41,1%, 1,1EJ, - budownictwo 2,7%, 0,05EJ, - rolnictwo 3,2%, 0,2 EJ, - transport 6,6%, 0,5EJ, - sektor bytowo-komunalny 43,1%, 0,8 EJ.

Zużycie energii elektrycznej w Polsce 16,2%.

Emisja CO₂:

- węgiel kamienny 25,8 [kgCO₂/GJ], - brunatny 27,6 , - torf 28, 9 , - ropa naftowa 20

W gospodarstwach domowych zużywamy głównie węgiel i brykiety , gaz oraz ciepło grzewcze:

surowiec, przemysł gospodarstwo domowe, transport

- węgiel, koks brykiety 17,1%, 27,8%, 0,4%, - torf i drewno 0,2%, 12,9%, 0%, - paliwa ciekłe 7,9%, 2,5%, 79,2%, - paliwa gazowe 28,8%, 20,7%, 15,6%, - energia elektryczna 23,3%, 11,6%, 4,1%, - ciepło grzewcze 13,8%, 24,4%, 0,5%

Zużycie węgla kamiennego w wybranych podsektorach:

- przetwórstwo przemysłowe 27,3 %, - wytwarzanie i zapotrzebowanie w energię elektryczną, gaz i wodę 57,4% w tym wytwarzanie energii elektrycznej 43,3%, w tym produkcja i dystrybucja ciepła 14%

Wydobycie w Polsce:

- węgiel kamienny 97,9 mln t, - brunatny 61,6 mln t

Energię musimy dostarczać w określonej ilości oraz czasie, a więc o określonej mocy. Zapotrzebowanie na nośnik zmienia się w czasie często gwałtownie. Zmiany mają charakter dobowy a także sezonowy:

Przykład:

Człowiek myjący ręce w 1 umywalce:

Współczynnik niejednoczesności poboru Qmax/Qśr

10 gości myjących ręce w 10 umywalkach:

Wniosek:

Jeżeli mamy obsługiwać większą liczbę odbiorców to współczynnik niejednoczesności poboru maleje, bo różne odbiory są przesunięte w czasie. Maleje maksymalny pobór. Na niejednoczesność poboru wpływa liczba odbiorców.

Na niejednoczesność poboru wpływ ma:

- do czego jest używana, - w jaki sposób jest użytkowana, - od liczby punktów, w których odbierana jest energia, - miksowanie potrzeb, czyli pokrywanie różnych potrzeb za pomocą tego samego nośnika.

Przykład:

Para grzewcza w szpitalu jest wykorzystywana do:

- ciepła woda, - przygotowanie posiłków, - pralnia ; Qmax/Qśred = 3

Aby zaspokoić potrzeby trzeba budować instalacje zdolne to zrobić, Aby zaspokoić potrzeby szczytowe trzeba wiec budować duże instalacje, które przez większość czasu nie są wykorzystywane. To wiąże się z kosztami budowy i utrzymania instalacji. Dlatego w większości przypadków płaci się dostawcy energii ale także za gotowość dostarczenia odpowiedniej mocy. Płacenie za moc zamówioną nie ma sensu, jeśli odbiór wykazuje się dużą jednoczesnością poboru lub wszystkie odbiory są bardzo podobne. Kolejną ważna sprawą jest jakość dostarczanej energii.

W elektroenergetyce wspólczynnik niejednoczesności poboru jest zdefiniowany Pelmax/Pelmin

Pobory w elektroenergetyce są średnimi piętnastominutowymi poborami.

W energetyce działalność dzielimy na:

- dystrybucja - ogranicza się do utrzymania instalacji zapewniających zaspokojenie potrzeb szczytowych. Wiąże się to z kosztami, które są mało zależne od ilości energii.

- obrót energii - sprzedaż energii, handel, odbiorcy są przywiązani do operatora w zależności od miejsca, gdzie się znajduje, jest więc taryfowana, a ceny energii mogą być ustalane na rynku.

Ilustrujemy na wykresie rzeczywisty pobór mocy:

Wykres uporządkowany odpowiada na pytanie: Jaką moc muszę zapewnić w jakim czasie?

Charakter różnych nośników do różnych celów jest inny:

- elektroenergetyka

Czas użytkowania mocy τ_u=E/P

τ_uzam=Epobr/Pzam - czas użytkowania mocy zamówionej

τ_umax=Epobr/Pmax - czas użytkowania mocy maksymalnej

τ_uzainst(nom)=Epobr/Pzainst - czas użytkowania mocy zainstalowanej (nominalnej)

- ciepłownictwo

Qmax=Qcnmax+Qcomax

Część urządzeń jest wykorzystywana tylko przez krótki okres, spełniają rolę urządzeń szczytowych i rezerwowych.

Elektrownie podstawowe pracują z czasem wykorzystania mocy znamionowej powyżej 5500h, czas powyżej 7000h/a uważa się za bardzo dobry.

Elektrownie szczytowe pracują 1000-1800h/a. W elektrowniach szczytowych liczy się przede wszystkim czas uruchamiania, koszty są sprawa wtórną.

Elektrownie wiatrowe pracują w podstawie (czas użytkowania 2000-2500h/a) podobnie jak elektrociepłownie z turbinami przeciwprężnymi, co wynika z ograniczeń w sterowaniu mocą elektryczną oddawaną w takim systemie.

Sposób dostawy nośnika energii ma wpływ na sposób jego użytkowania.

Przykład: czas użytkowania pieca węglowego jest zazwyczaj krótszy niż gazowego, co wynika z trudności obsługowych przy tym pierwszym.

Zużycie ciepła zależy od kultury jego użytkowania, strefy klimatycznej, sposobu dostawy.

Zużycie ciepłej wody zmalało po wprowadzeniu liczników w blokach ze 130 l/osobę do 50-60 l/osobę.

Energochłonność skumulowana:

Wskaźnik energochłonności skumulowanej (dla k-tego nośnika energii zużywanego w związku z produkcją k-tego produktu):Wkj =Ekj/Pnettoj

Ekj - sumaryczne zużycie k-tego nośnika w całym ciągu procesów wytwórczych przy produkcji j-tego wyrobu

Pnettoj - produkcja netto j-tego wyrobu (bez zużycia na potrzeby własne)

lub (inna interpretacja) Wkj = ΔEk/ΔPj

ΔEk - wzrost zużycia k-tego nośnika w gospodarce kraju

ΔPj - przyrost produkcji końcowej j-tego wyrobu

Cel liczenia wskaźników energochłonności skumulowanej:

- prognozowanie zmian zapotrzebowania na poszczególne nośniki energii na podstawie zmian produkcji w poszczególnych gałęziach gospodarki,

- porównanie nakładów energetycznych różnych technologii i ocena enrgochłonności w tych wariantach,

- ocena możliwości redukcji zużycia energii,

- ocena wpływu substytucji nośników energii i materiałów na zużycie energii pierwotnej,

- ocena wpływu zmian nośników energii i materiałów na koszty wytwarzania danego produktu.

Jak liczyć wskaźniki?

- metoda analizy procesów (bootom-up)

- metoda bilansu skumulowanego zużycia energii (wejście=wyjście):

bilans dla jednostki produktu j:

u_ij - jednostkowe zużycie bezpośrednie i-tego produktu na produkcje j-tego produktu,

f_nj - jednostkowa produkcja uboczna n-tego produktu, przy produkcji produktu j-tego,

W_ki, W_kj, W_kn -wskaźnik zużycia k-tego nośnika energii na i-ty, j-ty lub n-ty produkt,

z_kj -bezpośrednie zużycie k-tego nośnika energii przy produkcji j-tego.

Istotne znaczenie dla energochłonności ma technologia przy produkcji dóbr, półproduktów i nośników energii. Znajomość energochłonności jakiegoś produktu, jej zmiany w zależności od technologii, kraju.

Nakłady energetyczne na budowę elektrowni (1985):

Wytwarzamy 7000GWh (25200TJ) energii elektrycznej. Aby to wytworzyć w elektrowni trzeba zużyć: - olej opałowy 6900 TJ (η=27%), - reaktor PWR 75000TJ, - kolektor słoneczny 727000 TJ, - ogniwa słoneczne 230000TJ.

Taryfowanie w ciepłownictwie rozp. ministra gospodarki 9.10.06: przedsiębiorstwo opracowuje taryfę w sposób zapewniający: pokrycie kosztów uzasadnionych określonych w art. 45 ustawy z 10.04.1997 oraz eliminowanie subsydiowania skrośnego. (uśrednianie kosztów tak, żeby jedna grupa odbiorców, która ma niższe koszty dostarczania nośnika dopłacała do odbiorców o wyższych kosztach dostarczania nośnika) Taryfa powinna określać: grupy taryfowe, rodzaje oraz wysokość cen i stawek opłat, warunki ich stosowania, bonifikaty za niedotrzymanie parametrów i standardów jakościowych, opłaty za nielegalny pobór ciepła. Taryfa zawiera: ceny z zamówioną moc, ceny ciepła, ceny nośnika ciepła, ceny nośnika ciepła, stawki opłat stałych za usługi przesyłowe, stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe. Podział odbiorców na grupy taryfowe zależy od: rodzaju nośnika i jego parametrów. Źródła ciepła lub zespołu źródeł zasilających sieć ciepłowniczą, sieci ciepłowniczej, miejsca dost. ciepła, zakresu usług przesyłowych, wielkości zamówionej mocy. Taryfa powinna zawierać: uzasadnione roczne koszty działalności, uzasadnione roczne koszty modernizacji i rozwoju, uzasadniony zwrot z kapitału zaangażowanego w działanie.

Taryfowanie w gazownictwie tak jak taryfa ciepł. mie ma zapisu o zwrocie kapitału, dopuszcza się uwzględnienie zysku, którego wysokość jest naliczana w oparciu o planowane inwestycje. Występuje taryfa na magazynowanie energii.

Taryfowanie w elektroenergetyce grupy: 1. bezpośrednio do przesyłowej sieci WN 2. do sieci 110kV 3. do sieci rozdzielczej 1-110kV 4. moc przyłączeniowa > 40kW i napięcie znamionowe < 1kV

5. tak jak 4 tylko moc < 40kW 6. tymczasowe przyłączenie do sieci. Prezes URE może zwolnić przedsiębiorstwo z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia, jeśli stwierdzi że działa ono w warunkach konkurencji.

Podział kosztów wytwarzania różnych nośników energii z jednego źródła (elektryczności i ciepła w EC) Metody:

fizyczna (proporcjonalnie do strumienia energii zużytych do wytworzenia energii elektrycznej i ciepła)

,

termodynamiczna (w odniesieniu do spadku entalpii w hipotetycznej elektrowni kondensacyjnej)

,

pośrednia,

Andrjuszczenki (założenia: koszty elektryczności wprost proporcjonalne do spadku entalpii
, koszty nośnika ciepła proporcjonalne do spadku entalpii w wymienniku
)

,

egzergetyczna (koszty proporcjonalne do spadku egzergii czynnika w turbinie)

,

ekonomicznego rozdziału kosztów (A- roczna prod. en. el. w EC, B - roczna prod. nośników ciepła w EC,
- koszty roczne w EC,
- koszty roczne w zastępczej EC kondensacyjnej wytw. en. el. w ilości A,
- jw. nośnik ciepła w ilości W)

Regulacje UE dyrektywy mają charakter pomocniczości, żeby weszły w życie muszą być poparte prawem krajowym. Założenia polityki energetycznej UE: swoboda gospodarcza, brak dyskryminacji (zakaz skrośnego subsydiowania, finansowania dystrybucji kosztem produkcji), zasada równoważnego rozwoju (nie zapominając o środowisku), bezpieczeństwo energetyczne (pewność i niezawodność dostaw energii po akceptowalnej cenie, niezawodność zaplecza technicznego), spójna polityka wewnętrzna [dwie dyrektywy dotyczące: rynku gazu i rynku energii elektrycznej z 2003 roku], określają one: organizację sektora (rodzaje przedsiębiorstw: przesyłowe, dystrybucyjne, dostawcy, magazynujące), zasady dostępu do rynku (prawo wyboru spółki dostarczającej energię, wolne prawo dostępu do sieci dla każdego dostawcy, ceny za przesył są regulowane, dystrybutorzy muszą kupować prąd na pokrycie strat, operator jest odpowiedzialny za niezawodność, dystrybutor musi podłączyć odbiorcę, ma prawo odmówić w pewnych okolicznościach, podmioty prowadzące różne typy działalności muszą być rozdzielone prawnie) przedsiębiorstwo pionowo zintegrowane działa w sferze regulowanej i nieregulowanej przedsiębiorstwo poziomo zintegrowane działa w sferze energetyczne i pozaenergetycznej. Te prz. muszą prowadzić oddzielną rachunkowość oddzielną dla sfery regulowanej i nie. o połączeniach transgraniczne powinny zapewnić możliwość importu en. el .na poziomie 10% max zapatrz. w krajowym systemie.

Są jeszcze dyrektywy: o ograniczeniu emisji zanieczyszczeń atm., o przydziałach emisji gazów cieplarnianych, wprowadzająca „zielone certyfikaty”, o wspieraniu kogeneracji „czerwone certyfikaty” o handlu emisjami. KASHOE - Krajowy Administrator Systemu Handlu Emisjami,

Częściowo koszty materiałów materiałów energii pomocniczych, usługi obce, pozostałe koszty

Koszty zmienne (koszty surowców podstawowych, paliwa energia itp.,Częściowo: koszty materiałów materiałów energi pomocniczych, usługi obce

pozostałe koszty.

Oprócz kosztów operacyjnych możemy ponieść koszty finansowe {np. od zaciągniętych kredytów) Istnieją jeszcze koszty które nie sa kosztami

koniecznym do uzyskania przychodu. Sa to np. koszty darowizn. Istota jest, ze do dyspozycji mamy rożne technologie, bardzo zróżnicowane pod względem struktury kosztów.

s- wielkość sprzedaży

TC-koszt całkowity (total cost)

TFC - całkowity koszt stały (totka fixed cost)

TVC - całkowity koszt zmienny (totalvariable cost)

AVC -jednostkowy koszt zmienny (avarage variable cost)

ATC -jednostkowy koszt stały (avarage total cost)

MC - koszt krańcowy (marginal cost)

TR - przychód

TI - dochód

P - cena

BEP - punkt krytyczny

TC=TAC-TVC

AVC=TVC/s

MC=dTC/ds.=dTVC/ds

AVC=const =>MC=AVC=TVC/s

TR=p*s

BEP:TC(s=BEP)=TR(s=BEP), TI(BEP)=TR-TC=0

MC- o ilde zmienia sie kosz

pro**cja=spriedai i - prtzy wzroście produkt? koszty stale rie rosną propcłcjorahie

Zrodla szczytowe - {elektrownie szczytowo - pompowe, elektrownie gazowe,

rezerwy elektrowniach cieplnych i wodnych przepływowych)

Źródła podszczytowe - Elektrownie cieplne o niższej sprawności

Źródła podstawowe - elektrownie jądrowe, wysokosprawne El. Węglowe,

elektrownie gazowo parowe, elektrownie wiatrowe, elekt wodno

przepływowe, elekterocieplownie z turbinami przeciwpreznymi

Dla obciążeń ciepłowniczych źródła można również podzielić na podstawowe,

podszczytowe i szczytowe. Źródłami szczytowymi mogą być np. kotły

o lejowe) drogie w eksploatacji, lae paliwo bez mocy zamówionej i tania

konserwacja).

Rodzaje działalności przedsiębiorstw energetycznych:

-wydobycie

-wytwarzanie (przetwarzanie)

-przesył (transport)

- magazynowanie -dystrybucja (rozdział)

-obrót

Kopalnie:

-podziemne

-odkrywkowe

-powierzchniowe

-odwierty szybowe(morskie i lądowe)

- zpodzziemna konwersja paliwa (np. lupek bitumicznych na węglowodory ciekle lub na paliwo gazowe)

węgieł kamienny- kopalnie szybowe, odkrywkowe

brunatny - odkrywkowe, istnieją także odkrywkowe

torf- odkrywkowe

gaz ziemny - szyby

uran - podziemne

Wytwarzanie użytecznego nośnika energii na bazie nośników pierwotnych lub innych nośników użytecznych:

-wytwarzanie energii elekt

-wytwarzanie nośników ciepła (gorąca woda lub para)

-rafinacja ropy naft i produkcja benzyny i ropy

-wzbogacanie węgla kamiennego

-produkcja koksu i gazu koksowniczego

zgazowanie węgla i produkcja gazu miejskiego

wzbogacanie uranu

Przesył i transport:

Usługa ograniczona do przeniesienia nośnika energii z jednego miejsca w inne, zwykle na duże odległości:

-przesył kablowy energii elektr, sieci napowietrzne i kablowe WN

-ptrzesyl rurociągowy gazu, ropy naft, i paliw płynnych, gorącej wody (kilkadziesiąt km) i pary(kilka km)

- transport kolejowy lub kołowy paliwa stale i ciekle w cysternach

Infrastruktura sieciowa - sieci WN i rurociągi nie sa dublowane(wysokie nakłady inwestycyjne) Siec funkcjonuje w warunkach charakterystycznych dla monopolu i może być wykorzystana do ograniczenia dostępu do odbiorcy łub wytwórcy

Magazynowanie:

-magazynowanie paliw ciekłych - ziomiki paliwowe

-magazynowanie gazu- magazyny strategiczne (podziemne) i operacyjne połączone z działalnością wytwórcy

-magazynowanie węgla - zwykle pooczone z działalnością wytwórcy

Dystrybucja - rozdział nośników energii dostarczonych do odbiorców i zapewnieniewarunkow technicznych dostawy nośnika energii w określone przez odbiorcę Miejsce, w określonej ilości i jakości

Koszty w strukturze rodzajowej przedsiębiorstwa energetycznego:

energetycznego - kpalnie węgla brunatnego, B - elektrownia kondensacyjna

1. amortyzacja - prawo naliczania w bieżąca koszty operacyjne czesci poniesionych wcześniej wydatków inwestycyjnych - stopa amortyzacji powinna odpowiadać czasowi użytkowania środka trwałego A= 7-8%, B=l3-19%

2.zuzycie materiałów materiałów energii A=25-32%, B=44-49% ( w tym energia elektryczna A=7-15%, B=38-46%)

3.usługi obce A=7-9%, B=5-l 1%

4podatki i opłaty A=8-9%, B=16-21%

5koszty pracy, wynagrodzenie A=30-37%,B=6-8%, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia A=10-12%, B=2-3%

6 pozostałe koszty rodzajowe A=2%, B-1%

Podział kosztów.

1.-koszty zmienne A—14-18%, B=15-50%(bez akcyzy)

-koszty stale A-82-86%, B=36-11%

2.-koszty bezpośrednie

-koszty pośrednie

Struktura kosztów w dystrybucji i obrocie energia elektryczna łącznie:

-zakup energi i usług podstawowych 73%

-amortyzacja 7%

-usługi obce 6%

-podatki i opłaty 3%

-koszty pracy 9%

- pozostałe koszty 2%

- koszty zmienne 92-98%

-koszty stale 2-8%

Udział dystrybucji i obrotu w końcowej cenie energii elektrycznej przekracza dzisiaj 40%, udział; ten powinien być ograniczony do 20-25%

Struktura kosztów w przesyle, dystrybucj i obrocie ciepłem sieciowym:

-zakup ciepła 72% -amortyzacja 9% -usługi obce 0,5% -materiały 4% -koszty pracy 8,5% -pozostałe koszty 6%

Koszty stale: (amortyzacja, podatki i opłaty, wynagrodzenia i pochodne)

Szczytowe apotrzebowanie mocy w systemie elektroenergetycznym: 23-24GW- zima, l6-17Gw-lato

Możliwości zwiększania zysków: -zwiększenie ilości sprzedaży -zwiększyć cenę

- zmniejszenie kosztów

Operacje stosowane w celu ograniczenia różnorodności poboru mocy:

- ograniczenie szczytowego poboru mocy -zwiększenie poboru mocy w dolinach -wyrównanie obciążeń -ograniczenie poboru energii -zwiększenie zapotrzebowania na energie

DSM - demand side management, zarządzanie popytem

SSmn - suplay side management, zarzadznie podaza

Aktywne zarządzanie obciążeniem -połączenie powyższych metod. Programy

DSM sa nakierowane głownie na ograniczenie popytu. Metody te zaczęto

stosować w latach 8O-tych w USA

Oczekiwane efekty fizyczne przy zastosowaniu DSM:

- unikanie inwestycji w instalacje przetwarzania przesyłu lub w sieci dystrybucyjne,

- zwiększenie sprzedaży energii

- zwiększenie przeciętnego obciążenia instalacji energetycznych(poprawa ich

wykorzystania) -zmniejszenie zużycia energii

Metody wdrażania DSM:

- metody techniczne:

a) zastostosowanie urządzeń energooszczędnych: -zrodla światła (CEL.lampy sodowe) -wysokosprawne napędy elektryczne -energooszczędne odbiorniki TV i monitory -energooszczędne urzadzdenia chłodnicze -budynki o podwyższonej izolacyjności -rekuperacja ciepła w systemach wentylacji -kuchenki mikrofalowe

-akumulacja ciepła energii kinetycznej lub potencjalnej

b) sterowanie praca odbiorników

-zdalne serowanie praca odbiorników oparte na łączności dwukierunkowej

-zdalne sterowanie zasilaniem urządzeń klimatyzacyjnych

- przerwy w zasilaniu odbiorców

-metody oddziaływania na odbiorców

-informacja

-rabaty udzielane odbiorcom energii na zakupy urządzeń energooszczędnych

(lub nowych odbiorników elektr)

-niskoprocentowe pożyczki na zakup urządzeń

-rabaty udzielane odbiorcom energii w ramach rozliczeń a pobór energii

-taryfy strefowe

-taryfy za dostawy przerywane

-taryfy „czasu bieżącego"

-inne plany taryfowe

-uregulowania prawne

Ograniczenia w stosowaniu DSM:

-relacje pomiędzy nakładami inwestycyjnymi i kosztami energii -możliwość kształtowania taryf z uwzględnieniem efektów DSM i w sposób , zapewniający odpowiedni czas zwrotu nakładów i kosztów programu DSM(odbiorcy lub przedsiębiorcy) w szczególności:

a) rozdzielenie pomiędzy przychodami i dochodami przedsiębiorstwa dystrybucyjnego - uwzględnieni realizacji programów DSM w uznawanych stopach zwrotuzainwestowanego kapitału

b) ustalenie podmiotów odpowiedzialnych

---