poprawione 93 pytania egzamin t.wych, Pedagogika Wczesnoszkolna i Przedszkolna UKW, TPW, ZAJĄC UKW TEORET. PODST. WYCHOWANIA


1.definicja rzeczywistosci

realnie istniejący czasowo i przestrzennie usytułowany układ idei, obiektów, ludzi, a także relacji miedzy nimi, dostępny i możliwy do ogarnięcia przez ludki rozum będący jej wytworem

2.def. Pseudowychowania

Definicja wg Tchorzewskiego

to zjawiska które uzurpują sobie prawo do bycia wychowaniem a które w swojej istocie są jemu przeciwne

rodzaje pseudowychowania (Filek) : wych. nieadekwatne, fikcyjne, wyobcowane, zawładające

3.def. Antypedagogiki

wg Górniewicz

Antypedagogika sytuuje siebie po przeciwnej stronie wychowania. Opiera się na ustaleniach psychologii humanistycznej i osobę ludzką traktuje jako wartość niepowtarzalną, najwyższą, nieredukowalna do niczego, pedagogikę krytykuje za socjocentryzm w spojrzeniu na dziecko. WSPIERAĆ ZAMIAST WYCHOWYWAĆ

4.nurty w antypedagogice

rewolucyjno-konstentacyjny

radykalnie - emancypacyjny

romantyczno - idealistyczny

5.strategiie nauczycieli

socjalizacja

dominacja

negocjacje

fraternizacja

nieobecność i wycofanie

rytuał i rutyna

terapia zajęciowa

moralizowanie

6.strategie uczniów

*Dobrego wojaka Szwejka

-poszukiwanie specjalnych względów

-„starać się nie podpaść”

-wycofanie

*wyspecjalizowane strategie udzielania odpowiedzi na pytania nauczyciela

-zgadywanie

-unikanie odpowiedzi

-odpowiadanie cicho i niewyraźnie

*strategia adaptacji do sytuacji szkolnej - głównie przez negocjacje

7.osobliwości zawodowe nauczyciela

-niejasność

wewnętrzna niespójność

psychologiczna trudność

niezgodność z innymi rolami

9. dewiacje pozytywne (dewiacje nieszkodliwe) RODZAJE

-oryginalność

-inność celów

niezwykłość dążeń wychowawczych


- odstępstwa od obranych kierunków wychowania od rozpowszechnionych środków wychowania

- wybujała podmiotowość wychowanka ( ciągłe zaznaczanie swojej indywalności…)

10. dewiacje szkodliwe (patologiczne) Rodzaje

-alienacja wychowania

-totalizm wychowawczy

-schizoidalność wychowawcza

-wychowanie przestępcze

11. dewiacje patologiczne w/g materne

takie odstępstwa od prawidłowego wychowania, któremozna określić jako jego wynaturzenie, całkowite zaprzeczenie naturze wychowania

12. def teorii wychowania

wg Sośnickiego

zbiór przesłanek teoretycznych funkcjonowania rzeczywistych systemów wychowawczych. Przesłanki te przybierały postać zdań uzasadniających przyjęty model praktyki wychowawczej lub też zdań które stanowią opis tego modelu

13. funkcje teorii

Funkcja eksplanacyjna

Polega na opisie i wyjaśnianiu rzeczywistości, która jest przedmiotem badań każdej teorii. Sprowadza się do porządkowania, systematyzowania, do łączenia twierdzeń w spójną, koherentną całość.

Funkcja heurystyczna

Polega na tym, że w obszarze każdej konkretnej teorii zachodzą warunki do formułowania nowych hipotez, nowych problemów, których źródłem są ustalenia wynikające ze spełniania przez nią funkcji eksplanacyjnej.

14. teoria zorientowana humanistycznie

Co to jest humanizm?

To prąd umysłowy epoki odrodzenia albo postawy intelektualnej i moralnej nawiązującej do dziedzictwa odrodzenia, wyrażający się troską o potrzeby, o szczęście, o godność, o swobodny rozwój człowieka.

Współcześnie uważa się, że teoria wychowania zorientowana humanistycznie jest jedną z podstawowych dyscyplin pedagogicznych.

15. metateoria, metadyskurs

Wg B. Śliwerskiego METETEORIA-w znaczeniu szerokim-interdyscyplinarne badanie teorii w ogóle

W znaczeniu wąskim badanie określonej teorii w określonym podejściu

Wg Witkowski METADYSKURS-to otwieranie się na wielość teorii na zdecentrowany świat kultury, nie odrzucanie żadnej teorii i nie ferowanie ocen co do ostatecznej wartościtych teorii

16. etapy rozwoju teorii wychowania

wg Śliwerskiego

-do 1945 -intensywny rozwój pedagogiki ogólnej

-1946-1989 -rozwój i różnicowanie nauk pedagogicznych, powstanie i dominacja teorii

-90-95 rewitalizacja pedagogiki ogólnej i zanik teorii wychowania

po1995 równoważny rozwój pedagogiki ogólne i teorii wychowania

17. taksonomia celu (def)

hierarchiczny układ celów, cele wyższe mieszczą w sobie cele niższe, osiągnięcie celu wyższego gwarantuje że cele niższe również zostały osiągnięte

18. źródła celów

Współczesne źródła celów wychowania

19. klasyfikacja celów

-cele ostateczne

-cele pośrednie

-zadania edukacyjne

20. funkcje celów

Wg A. Guryckiej:

21. def. procesu wychowania

ciąg działań w pewnym stopniu upożądkowanych i wynikające jedne z drugich

WŁAŚCIWOŚCI -ukierunkowanie na cel i osobę

Definicja podana w tym pytaniu jest definicją PROCESU !
PROCES WYCH patrz pyt. Nr 54
w notatkach z wykładów jest jeszcze podana Definicja babci Bezwy (wyróżniła 3 znaczenia: szerokie, wąskie i najwęższe) i na gruncie teorii wychowania są podane jeszcze dwa podejścia: subiektywistyczne Sośnickiego i obiektywistyczne Wroczyńskiego, które właśnie jest napisane w pyt 54

22. def. podmiotowości w aspekcie pedagogiki

Rozpatruje się z punktu widzenia teoretycznego, ale wymiar praktyczny jest bardziej interesujący.

Antoniny Gureckiej

Wychowanie podmiotowości to takie wychowanie, które sytuację wychowawczą wyznaczoną układem ludzi, rzeczy i zadań traktuje jako sytuację dwupodmiotową (wychowawca i wychowanek funkcjonują jako podmioty wychowania).

Nie jestem pewna ale raczej ta odpowiedź nie jest dobra, a jest nią:
Def. Podmiotowości w aspekcie pedagogiki wg Walczak-Czerepaniak
Podmiotowość:
- to cel nadrzędny

- kojarzona z warunkami i czynnikami rozwoju
- łączy się z postacią stosunków społecznych w interakcjach pedagogicznych

23. def. wychowania ku podmiotowosci

Ku podmiotowość to relacja zachodząca między ludźmi, którzy obdarzają się nawzajem szacunkiem i zaufaniem, otwierają się na siebie, pobudzając do aktywności będącej podstawą uzyskiwania podmiotowości.

Inaczej rzecz biorąc wychowanie ku podmiotowości to uwalnianie przez wychowawcę w wychowanku, a także w sobie samym na miarę potrzeb, możliwości i zdolności względnie trwałego nastawienia do spełniania warunków do bycia podmiotem. (jest to pewna oferta rozwojowa ku podmiotowości)

24.def rzeczywistosci społ

część rzeczywistości dostępna człowiekowi, nabyte cechy w trakcie wzajemnych oddziaływań jednostek i grup społecznych

25 def. poznania

Poznanie - termin filozoficzny, znaczący mniej więcej tyle, co odkrywanie (przedmiotu czy zagadnienia).

Poznanie, proces zmysłowo-psychiczny, intelektualny i doświadczalny, właściwy człowiekowi, mający na celu:

-zdobywanie wiedzy o świecie i o samym sobie.

-określenie stosunku do innych bytów, zjawisk i usytuowanie siebie wśród nich

-podjęcie działalności praktycznej i twórczej. ŹLE!

POZNANIE - proces zdobywania szeroko rozumianej wiedzy o jakimś wyodrębnionym obiekcie wraz z postaciami systemów, określonych twierdzeń, hipotez.

26. def. Pluralizmu

Pluralizm to teoria w myśl, której rzeczywistość składa się z bytów różnorakich, niesprowadzalnych do jednej realności.

Pluralizm zakłada, że w obrębie jakiegoś fragmentu rzeczywistości występuje wielość zróżnicowanych a jednocześnie zachowujących względem siebie pewną autonomiczność zjawisk, czynników, zdarzeń. Pluralizm odnosi się również do rzeczywistości społecznej, wychowawczej.

27. ZADANIA TEORII WYCHOWANIA WG TCHORZEWSKIE(t. wych zorientowana humanistycznie)

28. DEFINICJA METADYSKURSU WG WITKOWSKIEGO

oznacza otwarcie się na wielość teorii, na zdecentrowany świat kultury, nie odrzucanie żadnej z teorii, nie wydawanie ocen co do ich ostatecznej wartości.

29. RÓŻNICA MIĘDZY STRATEGIAMI WYCHOWAWCZYMI

Może można to krócej:

30. GENEZA TEORII WYCHOWANIA

GENEZA

Teoria wych. wyodrębniła się na skutek

- intensywnego rozwoju nauk społecznych,

- poszukiwania coraz doskonalszych metod badania rzeczywistości

- różnorodności perspektyw postrzegania rzeczywistości

Są 2 perspektywy w genezie wg A. de Tchorzewskiego

1. Herbart dokonał wewnętrznego podziału pedagogiki na:

Tak rozumiana teoria wychowania miała opierać się na etyce i psychologii

2. obejmuje rozwój teorii wychowania w okresie powojennym

teoria wych była wtedy określana subdyscypliną zorientowaną światopoglądowo i ideologicznie

1945-47-utożsamiana z pedagogiką

od 1948- teoria wych. zorientowana socjalistycznie

od czerwca 1898- teoria wych zorientowana humanistycznie

31. RODZAJE PSEUDO WYCHOWANIA

(Filek)

32. STRUKTURA WIEDZY NAUKOWEJ

34. WŁAŚCIWOŚCI WYCHOWANIA JAKO BYTU SPOŁECZNEGO

polega na tym, że działanie podmiotu wychowującego wywołuje współdoznawanie podmiotu wychowywanego a ten z racji swojej aktywności odwzajemnia się działaniem na podmiot wychowujący. Istotą wychowania jako bytu społ. jest wychowanie- współdziałanie i doznawanie współ podmiotu wychowującego i wychowywanego.

35. CECHY TEORII WYCHOWANIA ZORIENTOWANEJ HUMANISTYCZNIE

36. WYMIARY PODMIOTOWOŚCI

(Kubiak- Szymborska)

37. DEFINICJA ANTYPEDAGOGIKI

„WSPIERAĆ A NIE WYCHOWYWAĆ”- naczelne hasło antypedagogiki

Antypedagogika to rozwijający się w RFN od początku lat siedemdziesiątych XX wieku ruch protestu przeciwko „pedagogicznemu totalitaryzmowi społeczeństwa wychowującego”.

Przedstawiciele tego nurtu sprzeciwiają się wychowaniu typu manipulacyjnego domagając się wychowania w atmosferze życzliwości i przyjaźni z dzieckiem.

(W. Okoń)

38. DEFINICJA ORIENTACJI NATURALISTYCZNEJ

Jest jedną z 5 alternatywnych orientacji wobec klasycznych ujęć wychowania

39. PROCES WYCHOWANIA I STRUKTURA TEGO PROCESU

Wg Znanieckiego ,<grunt socjologii>

PROCES WYCHOWANIA - odbywa się poprzez włączenie człowieka w coraz liczniejsze grupy społeczne oraz wchodzenie w charakterystyczne dla tych grup role społeczne

STRUKTURA tego procesu:
(1) stosunek wychowawczy
(2) wpływy wychowawcze
(3) przebieg procesu wychowania

40. WYCHOWANIE JAKO ZJAWISKO SPOŁECZNE

WYCHOWANIE JAKO ZJAWISKO SPOŁ. :

- oznacza, że występuje w zbiorowości ludzkiej

- jest jednocześnie funkcja życia społecznego

- przenika codzienne życie społeczne człowieka

- oznacza organizację grupy społecznej

41. WYCHOWANIE ALTERNATYWNE

to rodzaj wychowania odwołującego się do przesłanek, zasad, norm, treści odmiennych od tych, do których odwołuje się wychowanie obyczajowo lub instytucjonalnie uprawomocnione w danym społeczeństwie

42. CO TO JEST RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA

(jest częścią rzeczywistości), to część dostępnej człowiekowi rzeczywistości obejmującej swym zakresem znaczenie zjawisk, procesów, idei, sytuacji, przedmiotów, przy czym znaczenia te powstały dzięki nadaniu im cech nabytych w trakcie wzajemnych oddziaływań (obustronnych wpływów jednostek i grup społecznych)

43. POZNANIE RZECZYWISTOŚCI MA CHARAKTER.....aspektywny I SŁUŻY DO.....ujmowania przez podmiot przedmiotu w pewnym aspekcie, pod pewnym kątem.

CHARAKTER POZNANIA

SŁUŻY DO:

Asymilacyjny

Przyswajania przedmiotu przez podmiot

Intencyjny

Odnoszenia się do przedmiotu przez podmiot

Aspektywny

Ujmowania przedmiotu pod jakimś kątem przez podmiot

44. TEORIA WYCHOWANIA JEST ROZUMIANA JAKO.....usystematyzowany zbiór wypowiedzi na temat wychowania, który pojawia się w ramach innej dyscypliny nauk społecznych (socjologiczna definicja wg F. Znanieckiego)- możecie wybrać inną definicję, jest tego bardzo dużo

45. JAKIE BYŁY ETAPY ROZWOJU MYSLI NAUKOWEJ O WYCHOWANIU do 1945- intensywny rozwój pedagogiki ogólnej jako pedagogiki teoretycznej

46. WYMIEŃ ORIENTACJE BADAWCZE W TEORII WYCHOWANIA

(wg. Górniewicz)

jest jeszcze podział wg Śliwerskiego

47. CZYM RÓŻNI SIĘ WYCHOWANIE ALTERNATYWNE OD TRADYCYJNEGO

Wychowanie alternatywne jest wyraźną opozycją wobec wychowania tradycyjnego czyli tego, któremu towarzyszyły dwa przeświadczenia:

Wychowanie alternatywne (wg Okonia) to nowe modele wychowawcze, nowe modele szkół, nowe rozwiązania oświatowe o cechach nowoczesności, innowacyjności, postępowości.

48. WŚRÓD STRATEGII WYRÓŻNIAMY... s. kształtującą, s. poszukującą, s. otwartą A DO ALTERNATYWNYCH ZALICZAMY strategię OTWARTĄ

49. NA CZYM POLEGA WYCHOWANIE DO EMANCYPACJI?

(wg. Czerepaniak- Walczak)

Wyraża się w tworzeniu warunków do rozwijania u ludzi takich dyspozycji osobowościowych i jednocześnie takich kompetencji umiejętnościowo- sprawnościowych, które to czynią ich zdolnymi do uwalniania się od zależności, ograniczeń, np. asertywność, otwartość

51. Wymień główne cele wychowania do podmiotowości.

Podmiotowość jako cel wychowania

Orientacja podmiotowa to nastawienie na aktywność sprawczą, obejmująca następujące składniki:

  1. generatywność, czyli skłonność spontanicznej emisji zachowań, tendencją do wypróbowywania nowych schematów myślenia i działania;

  2. optymizm - nastawienie na zdarzenia pozytywne, oczekiwanie powodzenia, sukcesu;

  3. zaufanie do siebie, które manifestuje się w stosunku do własnych preferencji, możliwości, pomysłów, inteligencji czyli wiara we własne siły;

  4. selektywność - wyrażająca się jasnym, zdecydowanym wartościowaniem, ukierunkowywaniu uwagi na pewne aspekty otoczenia, selektywny odbiór i przetwarzania informacji;

  5. poszukiwanie przyczyn nowości - czyli nastawienie na wykrywanie związków przyczynowo - skutkowych między zjawiskami, a szczególnie między własnym zachowaniem, a możliwymi następstwami. ŹLE!

PODMIOTOWOŚĆ JAKO CEL WYCHOWANIA SPROWADZA SIĘ DO:

- kształtowania orientacji podmiotowej

- rozwijania poczucia podmiotowości

- kształtowania tożsamości podmiotowej

52. Dlaczego prawa człowieka są źródłem celów wychowania.

Prawa człowieka są źródłem celów wychowania, bo:

- prawa człowieka formułują postulaty pod adresem władz państwa i ludzi, jakimi powinni być i jaki powinni mieć program działania;

- postulują tworzenie społeczeństw ludzi, którzy mogą i powinni żyć tak, aby rozwinąć swoją osobowość, talent, indywidualność, równocześnie potrafią współdziałać i współżyć z innymi na drodze tolerancji, szacunku, życzliwości;

- stanowią program dla społeczeństw, które pragną żyć godnie, bezpiecznie i być otwarte dla innych społeczności, być im przychylne;

53. Wymień zasady strategii otwartej.

Zasady postępowania w strategii otwartej

  1. Zasada akceptacji wychowanka - bezwarunkowe pozytywne podejście do osoby wychowanka, co nie jest równoznaczne z akceptacją wszystkich jego zachowań,

  2. Zasada negocjacyjnego traktowania konfliktu - posługiwanie się w rozwiązywaniu konfliktów, który uznawany jest za naturalny składnik procesu wychowania dialogiem negocjacyjnym,

  3. Zasada eliminacji lęku - nie stosowanie w postępowaniu wychowawczym rozwiązań lękotwórczych, stresujących,

  4. Zasada autonomicznego traktowania wychowanka czyli rezygnacja z dominacji, manipulacji, autorytaryzmu, a pójście w kierunku wyzwalania autonomiczności wychowanka,

  5. Zasada czynnego dialogu - odpowiedni dwustronny, empatyczny kontakt werbalny,

  6. Zasada wdrażania wychowanka do świadomej odpowiedzialności za siebie poprzez systematyczną rezygnację z kontroli zewnętrznej, karania na rzecz autokontroli,

  7. Zasada respektującego partnerstwa - wzajemne respektowanie przez wychowawcę

i wychowanka swoich odczuć, oczekiwań, pragnień, potrzeb,

  1. Zasada obustronnego dążenia do eliminacji porażek, która obejmuje gotowość wychowawcy i wychowanka do poszukiwania kompromisów, ustępstw.

54. Jak rozumiemy proces wychowania?

Podejście obiektywistyczne wg Wroczyńskiego - ciąg działań podejmowanych przez wychowawców wobec wychowanka lub wychowanków, działań zaplanowanych, ukierunkowanych, których skuteczność pedagogiczną można ocenić w postaci zmian w zachowaniach wychowanków uznanych przez wychowawców za pożądane.

55.Wymień techniki wychowania (charakter, rodzaje)

Klasyfikacja technik wychowania wg Łobockiego

A. Indywidualne

- udzielanie pomocy indywidualnej

- wzmacnianie pozytywne

- wzmacnianie negatywne

- ignorowanie niepożądanych zachowań uczniów

B. Grupowe

- werbalne (oparte na słowie)

- niewerbalne (bez słów)

C. Dyrektywne (udzielanie wskazówek)

- formy oddziaływań doraźnych w tym niektóre techniki wzmacniania pozytywnego

D. Niedyrektywne (bez udzielania wskazówek)

- formy oddziaływań werbalnych i niewerbalnych oraz niektóre formy oddziaływań doraźnych

56. Taksonomia wychowania to.... i składa się z celów....

Taksonomia wychowania to hierarchiczna klasyfikacja celów i składa się z celów ogólnych i równoważnych im celów operacyjnych.

57. Wymień typy relacji między podmiotami.

Typy relacji między podmiotami

- r.altruistyczna - spostrzeganie drugiego człowieka, działanie na jego rzecz, liczenie się z jego potrzebami

- r.instrumentalna - spostrzeganie drugiego człowieka jako użyteczny instrument do realizacji własnych interesów

- r.kooperacyjna - spostrzeganie drugiego człowieka jako partnera w realizacji wspólnego dobra

58. zalety metody 6 kroków Gordona

- nie stresuje dziecka

- powoduje twórcze myślenie

- może być stosowana w całym okresie życia

- może być stosowana w innych sytuacjach

- wzmacnia więzi międzyludzkie

- nie powoduje urazów

- uczniowie uczestniczący w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji chętniej wprowadzają je w życie

- eliminuje ryzyko posługiwania się władzą oraz konieczność uruchamiania mechanizmów obronnych

- ujawnia rzeczywiste problemy

- uczniowie stają się bardziej dojrzali i odpowiedzialni

- wzmacnia interakcje nauczyciel-uczeń

59. Metody wychowania i rozwój Teorii Wychowania.

wg J. Garniewicza

1. Metoda indywidualna-bezpośrednia (metoda wpływu bezpośredniego)

- nagradzanie

- karanie

- modelowanie

- kształtowanie zachowań wg wzoru

- stawianie zadań do wykonania

- perswadowanie

2. Metoda grupowa-pośrednia (metoda wpływu pośredniego)

- podporządkowania-narzucania

- informacyjno-perswazyjne

- modelowania-wzorowania

- prowokująco-motywujące

60. Metody indywidualne.

Józef Górniewicz wśród metod wychowania wyróżnia m.in.:

metodę indywidualną-bezpośrednią (metoda wpływu bezpośredniego)

- nagradzanie

- karanie

- modelowanie

- kształtowanie zachowań wg wzoru

- stawianie zadań do wykonania

- perswadowanie

61. Co to jest rzeczywistość wychowawcza.

Landman i Gous mówią, że w całej rzeczywistości istnieje ta jej część która odnosi się do wychowania. Jest ona jedną z wielu form wyrażania się człowieka. Oznacza stan (fakt) naszego życia indywidualnego, społecznego który umieszczony jest w konkretnej perspektywie czasowej i kulturowej.

72. 3 książki z zakresu Teorii wychowania

73. Co to jest taksonomia i z czego się składa?

TAKSONOMIA - hierarchiczna klasyfikacja celów.

Taksonomia celów w naukach pedagogicznych, to ich hierarchiczna klasyfikacja, co oznacza, że cele wyższe mieszczą w sobie niższe, a osiągnięcie celu wyższego oznacza, że cele niższe również zostały osiągnięte. (Niemierko)

Zdaniem B. Niemierko zawiera:

74. Orientacje podmiotowości.

Nie wiem czy to jest dobrze ale ja bym pisała tak:
Orientacja podmiotowa (Kofta Mirosław) - nastawienie na aktywność sprawczą obejmująca składniki: *generatywność *optymizm *zaufanie do siebie *selektywność *poszukiwanie przyczynowości

75. Podstawowe funkcje celów wychowania.

Funkcje celów wychowania:

Wg S. Rollera:

Roller uważa, że bez celów edukacja jest skazana na klęskę prowadzącą do ruiny człowieka.

Wg A. Guryckiej (odmienne zdanie do Rollera):

Wg A. Janke:

76. Metody wychowania...

Klasyfikacja metod wychowania według Konarzewskiego:

Metody indywidualne:

-nagradzania

-karania

-modelowanie

-perswazji

-zadaniowa

Metody grupowe:

-kształtowanie nacisku grupowego

-kształtowanie odniesienia porównawczego

-kształtowanie norm i ról społecznych

-kształtowanie kulturowego wzoru życia

klasyfikacja metod według Konarzewskiego:

78. Różnice w wychowaniu podmiotowym, a ku podmiotowości.

Wychowanie podmiotowe (ku podmiotowości), metateoria, metadyskurs, powinnościowo- wartościujące aksjodeontologiczne aspekty wychowania, antropologia wychowania, teleologiczny i prakseologiczny wymiar wychowania, dewiacyjność wychowania, rozumiejący wgląd w wychowanie

To najprawdopodobniej też jest źle, prawidłowej odp nie jestem pewna, przed egzaminem z dziewczynami wymyśliłyśmy coś takiego:

WYCHOWANIE PODMIOTOWE

Wychowanie ku podmiotowości

Wg Guryckiej
to wychowanie, które traktuje sytuację wychowawczą wyznaczoną przez : układ ludzi, rzeczy, zadań traktuje jako sytuację dwupodmiotową

Patrz pyt 23

Tutaj wychowawca i wychowanek są już podmiotami <to takie wychowanie które sytuację wychowawczą traktuje jako sytuację dwupodmiotową>

Tutaj podmiotowość nie jest człowiekowi dana tylko zadana!

79. Cechy wychowania wartościowego

W wychowaniu rozumianym jako wprowadzenie w życie wartościowe wyraźnie zarysowują się 4 jego charakterystyczne cechy:

80. Teorie wychowania ze względu na zasięg. !w odp są podane teorie a nie teorie wych.!

Trzy rodzaje teorii ze względu na ich zasięg:

1. Teorie ogólne, to teorie orientacji

2. Teorie średniego zasięgu, czyli modele

3. Teorie empiryczne, to teorie szczegółowe

81. Cechy strategii poszukującej

  1. pewność, absolutna władza, wiedza, nieomylność wychowawcy zastępuje się niepewnością, zwątpieniem, poszukiwaniem sensu, dochodzeniem do rozumienia;

  2. nadawane komunikaty nie mają charakteru kształtującego, ale cenotwórcze;

  3. nie istnieją żadne dyrektywy, wychowawca nie określa wychowankowi jak ma postąpić aby uzyskać określone stany rzeczy, nie stosuje się żadnego przymusu, nacisku, wychowawca przedstawia wychowankom rzeczywistość sposób wielowariantowy (informacje - propozycje).

  4. organizowanie ciszy (jest to istotny element) umożliwia koncentrację, skupienie się, dokonywanie przemyśleń.

82. Cechy pełnomocniczości ideału wychowawczego.

Cechy charakterystyczne pomocy świadczonej

  1. Zmiana istoty stosunku wychowawczego polega na tym, że relację władzy zastępuje się relacją opieki , a w miejsce obowiązku wychowanka wprowadza się ofertę pomocy ze strony wychowawcy.

  2. Wychowawca staje się przewodnikiem, wychowawca towarzyszy wychowankowi w drodze ku społeczeństwu

  3. Racjonalną zasadą jest danie wychowankowi tyle swobody i tyle przymusu ile potrzebuje on do swojego rozwoju

  4. Formy i metody wychowania powinny być tylko takie, które są niezbędne dla optymalnego rozwoju wychowanka

  5. Stopniowe i systematyczne przechodzenie od zewnętrznego kierowania rozwojem jednostki do wyzwalania mechanizmów autokreacji (przechodzenie od heteronomii do autonomii)

83. Antynomie wychowania.

Antynomia - przeciwieństwo

Antynomia wychowania oznacza przeciwieństwo wychowania dotyczące intencji, działań

i wytworów

84. Techniki wg Łobockiego

Klasyfikacje technik wychowania: wg Łobockiego

A. Indywidualne (doraźne):

B. Grupowe:

a) werbalne (oparte na słowie):

b) niewerbalne (bez słowne):

C. Dyrektywne (udzialanie wskazówek):

D. Niedyrektywne (bez udzielania wskazówek):

85. Cele wychowania wg Guryckiej

Grupy celów wychowania wyróżnione przez A. Gurycką (z psychologii):

„++” - „+”(O) (agresję, nadmierną wrażliwość)

celem wychowania nazywamy cel świadomy, który może być zwerbalizowany
i który wyznacza kierunek działania. (Gurycka)

86. Metoda wychowania bez porażek

Metoda III to proces synergetyczny, czyli oparty na współdziałaniu.

Istota.

Metoda III polega na takim podejściu do konfliktu dotyczącego zaspokojenia potrzeb, w który obie strony łączą się w poszukiwaniu możliwego dla nich do przyjęcia rozwiązania. Jest to metoda, w której nikt nie musi przegrywać.

Metoda III jest pewnym procesem. Od samego początku aż do końca niezbędne jest współdziałanie obu stron. W konflikcie uczeń - nauczyciel obie strony wspólnie możliwych i realnych rozwiązań, a następnie postanawiają, które najlepiej zaspokoiłyby potrzeby zarówno nauczyciela, jak i ucznia.

Główne hasła: dzieci są ludźmi

słuchać dzieci

nie przesłuchiwać

87. Taksonomia i operacjonalizacja

taksonomia- hierarchiczny układ celów, cele wyższe mieszczą w sobie cele niższe, osiągnięcie celu wyższego gwarantuje że cele niższe również zostały osiągnięte

operacjonalizacja zamiana celu operacyjnego na ogólny ogólnego na szczegółowe, w drodze

sprecyzowania, uszczegółowienia, konkretyzacji, otarcie z otoczki emocjonalnej

88. Czy strategia wychowania jest nauką?

Nie, to proces wychowania

-strategia kształtująca

-strategia poszukująca

-strategia otwarta

89. Proces wychowania i sytuacja wychow. ?? nie mam pojęcia o co tu chodzi??

Proces wychowania - sytuacje wychowawcze - interakcje wychowawcze

-płaszczyzny analizy procesu wychowania

-analizy procesu wychowania

-istota procesu

-istota sytuacji wychowawczej

-obiektywny i subiektywny wymiar sytuacji

-typy interakcji wychowawczych

Co do procesu wychowania (def) patrz pytanie nr 54
a SYTUACJE WYCHOWAWCZE wg Wejnarowicz to:
- celowo i planowo organizowane sytuacje społeczne

- każda sytuacja wychowawcza będzie społeczną, ale nie każda syt społ będzie sytuacją wychowawczą

90. Perspektywy odkrywania podmiotowości.

E. Kubiak - Szymborska wyróżnia cztery komplementarne względem siebie perspektywy odczytywania podmiotowości w kontekście wychowania:

  1. zwraca uwagę na podmiotowy charakter wychowania, a ściśle rzecz biorąc na relacje zachodzące między podmiotami wychowania;

  2. podmiotowość wyrażana jest w kategoriach teleologicznych czyli jako specyficzny cel wychowania;

  3. podmiotowość jako kategoria wartościująca, jako pewna wartość;

  4. podmiotowość ujmowana w perspektywie edukacyjnej, w której to perspektywie podmiotowość postrzegana jest jako wytwór człowieka, który wymaga poszukiwania warunków jego kształtowania, jego aktualizowania.

91. Klasyczne źródła uzasadniania celów wychowania.

Do źródeł klasycznych zalicza się te, które mają charakter antropologiczny (kim jest człowiek, jaki jest sens życia człowieka?).

Tchorzewski wskazuje na trzy nurty antropologiczne:

92. funkcje celów wychowania

Wg A. Guryckiej:

93. Orientacja badawcza Teorii wychowania.

Wg Józefa Górniewicza

1. Orientacje - stanowisko tradycyjne

2. Orientacja fenomenologiczna

3. Orientacja scjentystyczna

4. Orientacja antymetodologiczna

Wg B. Śliwerski

1. Orientacja socjologiczna

2. ORIENTACJA NORMATYWNA

a) Orientacja normatywno-ideologiczna

b) Orientacja normatywno - filozoficzna

3. Orientacja psychologiczna

4. Orientacja eklektyczna

49. NA CZYM POLEGA WYCHOWANIE DO EMANCYPACJI?

(wg. Czerepaniak- Walczak)

Wyraża się w tworzeniu warunków do rozwijania u ludzi takich dyspozycji osobowościowych i jednocześnie takich kompetencji umiejętnościowo- sprawnościowych, które to czynią ich zdolnymi do uwalniania się od zależności, ograniczeń, np. asertywność, otwartość

4


Wyszukiwarka