ZATWIERDZAM Łódź, dnia 08.06.2004 r.

KONSPEKT

do przeprowadzenia szkolenia teoretycznego z funkcjonariuszami

Sekcji Wywiadowczej KMP w Łodzi

TEMAT:

Budowa i zasada działania Strzelby Powtarzalnej „Mossberg” kal. 12/76.

CEL:

Nauczyć budowy i działania strzelby „Mossberg” przed praktycznym wykorzystaniem na strzelnicy i w służbie.

METODA:

Wykład i praktyczne zajęcia z budowy i zasad działania strzelby „Mossberg”.

CZAS:

2 x 45 minut.

ZAGADNIENIA:

1. Właściwości bojowe i przeznaczenie.

2. Dane taktyczno - techniczne.

3. Działanie strzelby „Mossberg” podczas działania.

4. Opis zespołów i wyposażenia:

a/ przeznaczenie oraz opis części i zespołów:

• zespół lufy,

• zespół przesuwny,

• mechanizm spustowo - uderzeniowy,

• mechanizm zasilania

• zespół komory zamkowej i kolby,

b/ przeznaczenie i opis wyposażenia.

5. Rozkładanie i składanie:

a/ wskazówki ogólne,

b/ częściowe rozkładanie i składanie:

• częściowe rozkładanie,

• składanie po częściowym rozłożeniu.

6. Zapobieganie powstawaniu zacięć.

7. Czyszczenie i konserwacja.

8. Podstawowe zasady bezpieczeństwa podczas użytkowania.

***************************************************************************

Ad. 1. Właściwości bojowe i przeznaczenie.

Strzelba „Mossberg” jest jednolufową powtarzalną bronią strzelecką systemu przeładowania „pump - action” nazywaną także „repetierem”. Broń służy do niszczenia osłon technicznych oraz walki na odległość do 50 metrów. Do strzelania używa się następujących nabojów specjalnych:

• nabój specjalny z pociskiem typu „brenneke” W-8-MP

• nabój specjalny śrutowy ( loftka ) LFT 6,8

• nabój z pociskiem gumowym: „Bąk”, „Chrabąszcz”

• nabój z pociskiem akustycznym „Grom”

• nabój z pociskiem proszkowym „Pik”

• nabój z pociskiem gazowym „CS”

Ad. 2. Dane taktyczno - techniczne.

DANE TAKTYCZNO - TECHNICZNE
kaliber	12/76
masa broni	2, 9 kg.
długość przewodu lufy	mm
szybkostrzelność praktyczna	5 strz. ( 10 - 15 ) s.
rażenie obezwładniające pocisku	zależy od typu naboju
prędkość wylotowa pocisku	zależy od typu naboju
energia wylotowa pocisku	zależy od typu naboju
pojemność magazynka	5 nabojów
przyrządy celownicze wyregulowane na	35 metróow

Ad. 3 Działanie strzelby „Mossberg” podczas

strzelania.

Podczas strzelania broń działa następująco:

Po naciśnięciu na język spustowy, kurek wyzębia się z zaczepu kurka i pod działaniem własnej sprężyny ( napiętej w czasie ładowania broni ) uderza w iglicę, która nakłuwa spłonkę, ta zaś zapala ładunek prochowy.

Podczas spalania się ładunku prochowego w lufie powstają gazy prochowe. Pocisk pod działaniem ciśnienia gazów prochowych zostaje wyrzucony z lufy. W celu oddania kolejnego strzału należy broń ponownie załadować ( przeładować ). W wyniku przemieszczania zespołu przesuwnego do tyłu, wystrzelona łuska zostaje wyciągnięta z komory nabojowej, a po zetknięciu się z wyrzutnikiem, wyrzucona na zewnątrz komory zamkowej broni.

Jednocześnie pod naciskiem ramki suwadła, kurek jest obracany ( napinana jest jego sprężyna ) do zazębiania się z zaczepem kurka i pozostawiony w położeniu napiętym.

W końcowym odcinku ruchu do tyłu, łuska suwadła naciska swoim występem na ramię ustalacza, uwalniając kolejny nabój z magazynka ( który przesuwa się na opuszczony podajnik ),a następnie podnosi podajnik razem z nabojem na linię dosyłania ( unosi go do góry ). Przesuwając suwadło w poprzednie położenie , nabój z podajnika zostaje wprowadzony ( prze zamek ) do komory nabojowej. Podajnik pozostaje pod zamkiem. Wskutek nacisku występu ramki suwadła rygiel zamka zostaje uniesiony do góry i wprowadzony za oporę ryglową lufy. Broń została zaryglowana. Przednie położenie suwadła przy zaryglowanej broni jest ustalone przez dźwignię zatrzasku suwadła.

Aby oddać kolejny strzał, należy powtórnie pociągnąć za język spustowy. W ten sposób można prowadzić ogień, aż do wystrzelenia ostatniego naboju z magazynka.

Przed przypadkowym naciśnięciem języka spustowego chroni przesuwany bezpiecznik, unieruchamiający język spustowy.

Bezpiecznik znajduje się w tylnej części komory zamkowej. Uruchamiany jest ( włączany lub wyłączany ) kciukiem dłoni obejmującej szyjkę kolby. Przed oddaniem strzału przedwczesnego tj. wówczas, gdy broń nie jest jeszcze zaryglowana ( zespół przesuwny nie jest przesunięty całkowicie do przodu ), zabezpiecza konstrukcyjne rozwiązanie mechanizmu uderzeniowego, współpracujące z ramką suwadła i zatrzaskiem suwadła. Wyciągi łuski z własnymi sprężynami walcowymi umieszczone są w zamku. Nieruchomy wyrzutnik jest przykręcony wewnątrz komory zamkowej.

Broń zasilana jest z niewymiennego magazynka rurowego umieszczonego pod lufą, którego standardowa pojemność wynosi 5 nabojów kal. 12/70 lub 5 nabojów kal. 12/76.

Strzelba „Mossberg” ma bardzo proste przyrządy celownicze i z tego powodu oddanie celnego strzału wymaga od strzelającego pewnego minimum umiejętności strzeleckich.

Ad. 4. Opis zespołów i wyposażenia.

Strzelba „Mossberg” w stanie rozłożonym.

• zespół lufy

• zespół przesuwny

• mechanizm uderzeniowo - spustowy

• mechanizm zasilania,

• zespół komory zamkowej i kolby.

Zespół lufy:

Lufa nadaje pociskowi kierunek lotu. Część wlotową przewodu lufy stanowi gładka i odpowiadająca kształtowi łuski komora nabojowa.

Z częścią cylindryczną przewodu lufy łączy komorę nabojową stożek przejściowy.

W tylnej części lufa ma wykonane przedłużenie mieszczące komorę ryglową.

Zewnętrzna powierzchnia lufy jest gładka. W części wylotowej lufy umocowany jest łącznik rury magazynka. W łącznik jest wkręcony uchwyt pasa nośnego. Lufa została wykonana z wysokogatunkowej stali stopowej odpornej na korozję i działanie gazów prochowych.

Zespół przesuwny:

W skład zespołu przesuwnego wchodzi:

• zamek kompletny

• ramka suwadła

• komplet rękojeści przeładowania z listwami.

Zamek dosyła nabój do komory nabojowej, zamyka i rygluje przewód lufy podczas

strzału, umożliwia wyciągnięcie łuski ( naboju ) z komory nabojowej.

Zespól przesuwny składa się z następujących części:

• trzon zamka,

• rygiel,

• iglica,

• wyciągi,

• osie wyciągów,

• sprężyny wyciągów,

• sprężyna iglicy,

• oś rygla,

• podkładka sprężyny iglicy.

Trzon zamka łączy ww. części w jeden zespół zapewniając poprawną pracę

mechanizmu ryglowego i odpalającego.

Wyciągi utrzymują łuskę ( nabój ) na czółku zamka do chwili zetknięcia się jej z wyrzutnikiem.

Zęby wyciągu zaskakują za kryzę łuski, gdy nabój zostanie dosłany do komory nabojowej.

Rygiel zamka w czasie strzału łączy lufę z zamkiem.

Ruch rygla wmuszony jest przez występ ramki suwadła mający odpowiednio ukształtowane współpracujące z ryglem powierzchnie..

Iglica jest przeznaczona do zbijania spłonki. Ma ona w przedniej części grot, a w tylnej zgrubienie z wycięciem, ograniczającym jej ruch, o które opiera się jeden koniec sprężyny iglicy. Drugi koniec sprężyny iglicy opiera się o rygiel zamka.

Suwadło składa się z ramki i przymocowanym do niej przegubem sprężystym tulei rękojeści przeładowania z listwami.

Na ramce suwadła znajdują się powierzchnie sterujące włączaniem i wyłączaniem rozdzielacza i ustalacza położenia naboju oraz ruchem podajnika i ryglem zamka.

Mechanizm spustowo - uderzeniowy.

Ma on za zadanie spowodowanie nakłucia spłonki przez iglicę. Mechanizm uderzeniowy jest typu kurkowego z zakrytym kurkiem obrotowym i własną sprężyną uderzeniową. Mechanizm uderzeniowy napinany jest za pomocą występu ramki suwadła podczas jego przemieszczania się w tylne położenie. Zatrzask suwadła, uruchamiany z zewnątrz ( przed ładowaniem lub rozładowaniem broni ) pozwala na odblokowanie suwadła z poprzedniego położenia, wyjście rygla zamka zza zapory ryglowej lufy, umożliwiając tym samym ruch zespołu przesuwanego do tyłu. Przycisk zatrzasku suwadła umieszczony jest w tylnej części kabłąka ramki mechanizmu uderzeniowo - spustowego z jego lewej strony. Bezpiecznik od strzału przypadkowego unieruchamia język spustowy. Znajduje się on na górze komory zamkowej w jej tylnej części.

Mechanizm spustowy może być uruchomiony tylko wtedy, kiedy bezpiecznik jest ustawiony w położeniu odbezpieczonym.

Jeżeli kurek jest ustawiony na zaczepie spustu ( mechanizm uderzeniowy jest napięty ) i strzelby jest załadowana, bez naciśnięcia na przycisk zatrzasku suwadła jest uniemożliwiający ruch zespołu przesuwanego do tyłu.

Mechanizm zasilania.

Magazynek rurowy mieści standardowo 5 nabojów. Składa się on z rury magazynka obustronnie zakończonej gwintem. Jeden koniec jest wkręcony w komorę zamkową, w drugim umieszczono nakrętkę dla śruby mocującej magazynek do łącznika. Wewnątrz rury znajduje się donośnik podparty spiralną sprężyną walcową. Naboje w magazynku ułożone są szeregowo.

Zasilaniem broni steruje suwadło podczas ruchu do tyłu i następnie do przodu, zapewniając kolejne, prawidłowe wyjście nabojów z magazynka. Ustalacz położenia naboju i rozdzielacz nabojów umieszczone są w komorze zamkowej. Zadaniem ustalacza jest ustawienie naboju wysuniętego z rury magazynka przez donośnik na stałej pozycji, po czym przepuszczenie go przez podajnik naboju ( podczas ładowania ),więcej niż jednego naboju.

Zespół komory zamkowej i kolby.

Komora zamkowa łączy wszystkie zespoły i mechanizmy strzelby. Wykonana jest ze stopu lekkiego. Wewnątrz komory zamkowej umieszczone są obrotowo: rozdzielacz i ustalacz naboju. W przedniej części znajduje się gniazdo lufy, w tylnej otwór do mocowania kolby. W dolnej ściance komory zamkowej znajduje się okno załadowcze, przez które jest ładowany magazynek rurowy. W prawej ściance bocznej wykonane jest okno ekstrakcji łuski ( rozładowania naboju ). Komorę zamkową łączy się z mechanizmem spustowo - uderzeniowym za pomocą sworznia.

Kolba z trzewikiem gumowym, łagodzącym odrzut broni, przykręcona jest śrubą do komory zamkowej. Do kolby wkręcony jest uchwyt pasa nośnego.

Przeznaczenie i opis wyposażenia.

Do wyposażenia strzelby zalicza się wycior, szczoteczkę do konserwacji oraz zasobnik na naboje ( pas z nabojami lub pojemnik umieszczony wewnątrz środka transportowego ). Nie zaleca się przenoszenia nabojów luzem w kieszeniach munduru lub ubrania ochronnego.

Ad. 5. Rozkładanie i składanie.

Wskazówki ogólne.

Strzelbę można rozkładać częściowo lub całkowicie: Częściowo rozkłada się ją do czyszczenia, konserwacji i przeglądu, a całkowicie do czyszczenia w przypadku znacznego zabrudzenia jej, po przebywaniu z nią na deszczu lub śniegu i do naprawy.

Częste i niekonieczne rozkładanie strzelby jest zabronione., gdyż przyspiesza zużycie części i mechanizmów.

Strzelbę należy rozkładać na stole, a warunkach polowych na czystej podściółce; części i zespoły należy układać w kolejności rozkładania i obchodzić się z nimi ostrożnie. Nie należy kłaść jednej części na drugą, ani stosować nadmiernej siły i uderzeń podczas rozkładania. Nauka rozkładania i składania broni na strzelbach bojowych jest dopuszczalna pod warunkiem szczególnie ostrożnego obchodzenia się z częściami i zespołami.

Częściowe rozkładanie i składanie.

Częściowe rozkładanie:

• sprawdzić czy broń nie jest załadowana, jeżeli jest - należy ją rozładować,

• odkręcić śrubę przy łączniku rury magazynka,

• wysunąć rurę do przodu i oddzielić ją od komory zamkowej,

• wybić sworzeń łączący i oddzielić od komory zamkowej mechanizm uderzeniowo - spustowy,

• wyjąć z komory zamkowej ustalacz, rozdzielacz i ramkę suwadła,

• wyjąć zamek przez okno osadzenia lufy,

• odłączyć rękojeść przeładowania z listwami i podajnik,

• rozłożyć zamek; wybić oś rygla, oddzielić iglicę, sprężynę iglicy, podkładkę i rygiel.

Składanie po częściowym rozłożeniu:

• złożyć zamek

• włożyć zamek w komorę zamkową

• zamontować podajnik - wsunąć rękojeść przeładowania z listwami zwracając uwagę, aby prowadnice ramki suwadła znalazły się w gniazdach komory zamkowej,

• wsunąć rurę w komorę zamkową, skręcić śrubą magazynek rurowy z łącznikiem rury magazynka,

• włożyć ramkę suwadła, zwracając uwagę na jej poprawne połączenie z zamkiem i listwami rękojeści przeładowania broni, włożyć w odpowiednie gniazda rozdzielacz i ustalacz naboju,

• zamontować mechanizm uderzeniowo - spustowy.

Ad. 6. Zapobieganie powstawaniu zacięć.

Części i zespoły strzelby działają niezawodnie, jeżeli przestrzega się zasad prawidłowego obchodzenia się z nią. Wskutek niewłaściwego obchodzenia się ze strzelbą, zanieczyszczenia zespołów, zużycia części i stosowania innych niż zalecane lub niesprawnych nabojów mogą powstać zacięcia i uszkodzenia podczas strzelania.

W celu uniknięcia zacięć należy:

• stale utrzymywać broń w całkowitej sprawności technicznej, regularnie przeglądać, czyścić i smarować strzelbę; w szczególności zwracać uwagę na czystość i należyty stan techniczny części ruchomych i przewodu lufy,

• przed strzelaniem sprawdzić przewód lufy, oczyścić go, a powierzchnie trące części zamka i suwadło lekko smarować płynem PKB, obejrzeć broń i naboje; nie używać do strzelania nabojów niesprawnych i zanieczyszczonych,

• w czasie przewożenia lub przenoszenia chronić strzelbę przed uderzeniami i zanieczyszczeniem.

W razie powstania zacięcia podczas strzelania należy spróbować usunąć je przez przeładowanie broni. Jeżeli po przeładowaniu broni zacięcie nie zostało usunięte lub po usunięciu powtarza się, to broń należy rozładować, zabezpieczyć i przekazać rusznikarzowi do przeglądu lub naprawy.

Ad. 7. Czyszczenie i konserwacja.

Strzelba jest wykonana z materiałów odpornych na korozję., lecz dla niezawodnego jej działania należy zwrócić uwagę na utrzymanie jej czystości i odpowiednią konserwację. Po każdym strzelaniu należy po częściowym rozłożeniu, usunąć osad prochowy i inne zanieczyszczenia, zwracając szczególną uwagę na przewód lufy.

Do Czyszczenia i konserwacji należy używać odpowiednich przyborów, szczoteczek, miękkiego czyściwa oraz olejów i smarów stosowanych do konserwacji broni strzeleckiej. Po wyczyszczeniu broni należy zakonserwować wszystkie metalowe powierzchnie cienką warstwą płynu konserwującego. W przypadku eksploatowania broni w trudnych warunkach atmosferycznych ( deszcz, śnieg, zapylenia ) należy zwiększyć częstość obsługiwania broni.

Strzelbę należy czyścić w następujących przypadkach:

• po ćwiczeniu, służbie i zajęciach bez strzelania - natychmiast po zakończeniu służby lub zajęć,

• po strzelaniu - niezwłocznie po zakończeniu, bezpośrednio na strzelnicy czyści się i smaruje przewód lufy i zamek, następnie po powrocie ze strzelnicy czyści się jeszcze raz całą broń,

• jeśli broń jest przechowywana w magazynie - nie rzadziej niż jeden raz w miesiącu.

Strzelbę wniesioną z mrozu do ciepłego pomieszczenia należy wyczyścić po upływie

10 - 20 minut od chwili wniesienia. Zaleca się przetrzeć przed wejściem do ciepłego pomieszczenia powierzchnie zewnętrzne broni szmatką nasyconą płynem PKB.

Strzelbę przekazaną do magazynu na długotrwałe przechowywanie należy

dokładnie oczyścić, a następnie obficie nasmarować płynem PKB.

Ad. 8. Podstawowe zasady bezpieczeństwa podczas

użytkowania.

Użytkownik broni powinien bezwzględnie przestrzegać następujących zasad bezpieczeństwa:

1. Podczas wykonywania wszelkich czynności obsługowych wylot lufy kierować zawsze w bezpiecznym kierunku.

2. Chronić broń przed dostaniem się jej w ręce osób nie uprawnionych.

3. Broń przenosić i przewozić w stanie zabezpieczonym bez wprowadzonego naboju do komory nabojowej.

4. Przed rozpoczęciem każdej czynności obsługowej upewnić się, że broń jest rozładowana i zabezpieczona.

5. Przechowywać broń w stanie rozładowanym.

Sporządził

Instruktor Wyszkolenia Strzeleckiego

sierż. szt. Bogdan Kowaliński

---