Ekologia, DLA DZIECI, Ekologia


EKOLOGIA 2008-05-09

  1. Znaczenie światła:

Promieniowanie świetlne jest podstawowym źródłem energii na Ziemi w tym również procesów życiowych organizmów występujących w biosferze. Wpływ światła na organizmy jest zróżnicowany i zależy od jego natężenia, jakości i czasu.

Dla roślin światło jest niezbędne dla życia ze względu na podstawową role w procesie fotosyntezy. ( rysunek procesu fotosyntezy)

Podstawową adaptacją do warunków oświetlenia jest w wypadku roślin: „światłolubność” lub „cieniolubność”.

Dla zwierząt światło jest ważnym czynnikiem fizycznym. Długość dnia, a wiec czas naświetlenia oraz intensywność światła jest czynnikiem regulującym czynności życiowe organizmu: aktywność rozrodczą, wzrost, tempo przemiany materii, wędrówki, zachowanie się, orientacje w otoczeniu.

  1. Tolerancja organizmów ma różne czynniki środowiska, 2 prawa:

Zdolność organizmu do przystosowania się do zmian danego czynnika ekologicznego nosi nazwę tolerancji ekologicznej.

Przedział wartości danego czynnika, w obrębie, którego organizm bytuje i utrzymuje swoje funkcje życiowe to zakres tolerancji. Każdy czynnik, który zbliża się do granic tolerancji gatunku (min bądź max) bądź je przekracza nazywamy je czynnikiem ograniczającym.

EKOLOGIA POPULACJI

POPULACJA - ZESPÓŁ OSOBNIKOW JEDNEGO GATUNKU, KRZYŻUJĄ SIĘ ZE SOBA SKUTECZNIE; rozwija się w granicach pojemności ekologicznej( przestrzeń, kryjówki, pokarm itd.); miejsce, w którym żyje populacja to siedlisko; areał osobniczy to obszar zajmowany przez pojedynczego osobnika populacji; organizmy wchodzące w skład populacji mogą występować w formie dobrze wyodrębniających się pojedynczych osobników(np. ssaki,ptaki, gady) lub formie modularnej (większość roślin, gąbki, stułbiopławy czy koralowce;

Cechy populacji:

Struktura populacji- płciowa, charakterystyczna dla gatunków, które wykazują dymorfizm płciowy, obejmuje zależności między liczbą samic a samców

Struktura wiekowa- udział osobników różnych grup wiekowych (młodych dojrzałych i stałych) Ma wpływ na rozrodczość i śmiertelność populacji.

Populacja rozwijająca się- dominacja osobników młodych

Populacja ustabilizowana- równomierny udział poszczególnych grup wiekowych i liczebność nie podlega większym zmianom.

Populacja wygasająca-dominują osobniki stare

Struktura przestrzenna-liczba osobników przypadająca na jednostkę powierzchni lub objętości

RÓWNOMIERNE-(np. sad) rzadkie, tam gdzie ostra konkurencja

LOSOWE-(drzewa w lesie mieszanym) przypadkowe

SKUPISKOWE- (mszyce, antylopy, nietoperze) najczęściej obserwowane

Struktura socjalna- (zwierzęta) związki socjalne w obrębie populacji. U kręgowców oparta na: zachowaniu terytorium, dominacji i powodzenia. Najwyższe formy organizacji socjalnej występują u owadów społecznych: mrówek, pszczół, termitów.

2008-05-10

Interakcje- oddziaływania między osobnikami należącymi do jednego (wewnątrzgatunkowe) lub różnych gatunków(międzypopulacyjne). Brak interakcji nazywamy jest neutralizmem.

Interakcje negatywne(antagonistyczne)

*pasożytnictwo zewnętrzne - przytwierdzanie się do ciała żywiciela na stałe bądź okresowo(wszy, kleszcze, pchły);

*pasożytnictwo wewnętrzne - cykl rozwojowy pasożyta bądź jego faza odbywa się wewnątrz ciała żywiciela( bakterie - prątek gruźlicy, zgorzel jabłoni, pierwotniaki - zarodziec malarii, grzyby drożdżaki, rdza zbożowa, robaki płaskie i obłe.

Interakcje pozytywne(nieantagonistyczne, protekcyjne)

Struktura troficzna biocenozy

Przez strukturę troficzną ( pokarmową) biocenozy należy rozumieć powiązania pomiędzy jej elementami strukturami tj. producentami, konsumentami i reducentami. Samowystarczalność biocenoz i ich niezależność wynika z obecności w nich tych trzech ekologicznych grup organizmów.

2008-24-05

Producenci-to organizmy samożywne (autotroficzne) które są zdolne do wytwarzania (produkowania) materii organicznej w procesie fotosyntezy lub chemosyntezy-wszystkie rośliny zielone i bakterie foto- i chemosyntetyzujące.

Konsumenci- to organizmy cudzożywne (heterotroficzne) głównie zwierzęta przystosowane do pobierania (konsumowania) gotowej materii organicznej wyprodukowanej przez producentów lub zawartej w tkankach zwierząt. Zalicza się do nich zwierzęta roślinożerne-fitofagi, mięsożerne- zoofagi oraz saprofagi (odżywiające się materią organiczną) i pasożyty. Wśród konsumentów wyróżniamy trzy grupy:

*konsumenci I rzędu-organizmy odżywiające się pokarmem roślinnym a więc roślinożercy i pasożyty roślinne.

*konsumenci II rzędu-organizmy odżywiające się kosztem organizmów roślinożernych a więc drapieżcy, pasożyty zwierzęce

*konsumenci III rzędu-organizmy odżywiające się mięsożernymi konsumentami II rzędu.

Reducenci - (destruenci) to grupa organizmów heterotroficznych (głównie bakterii i grzybów)które rozkładając i redukując substancje organiczne (pochodzenie roślinnego i zwierzęcego) powodują ich mineralizacje. Przetworzona (zredukowana) martwa materia organiczna jest następnie przyswajana w postaci prostych związków nieorganicznych (mineralnych) przez producentów.

Łańcuchy pokarmowe

Poziomy troficzne

Organizmy zajmujące taką samą pozycję w łańcuchu pokarmowym stanowią jeden poziom troficzny:

I poziom troficzny stanowią organizmy samożywne

II poziom troficzny to grupa konsumentów I rzędu

III poziom troficzny to konsumenci II rzędu

itd.

Świat zwierząt można podzielić:

Piramidy ekologiczne

Stosunki ilościowe (liczebności biomasy energii) miedzy kolejnymi poziomami troficznymi w biocenozach można przedstawić w formie piramidy ekologicznej. Wyróżniamy:

Ekosystem

Cykle biogeochemiczne

Obieg węgla - włączony do obiegu w postaci CO2 ( asymilacja)

Cykl hydrologiczny (wykres)

Produktywność ekosystemów

To ilość substancji organicznej wytwarzanej w jednostce czasu lub intensywność magazynowania energii w związkach organicznych. Wyróżniamy:

Produkcja ekosystemu:

1.)Pierwotna tempo wytwarzania materii organicznej przez producentów:

*brutto produkcja materii organicznej z nieorganicznej
*netto produkcja brutto minus straty związane z oddychaniem

2.)Wtórna tempo przyswajania materii organicznej i magazynowania energii przez konsumentów

Sukcesja ekologiczna

To uporządkowany, stopniowy i kierunkowy proces zmian w ekosystemie dążący do osiągnięcia stanu równowagi - klimaksu.



Wyszukiwarka