Ogólne porównanie niektórych umów z zakresu: Zobowiązania-
część szczegółowa.
|
DEFINICJA
|
CZAS |
PODMIOTY, OBOWIĄZKI
|
FORMA, PRZEDMIOT I TYP |
NAJEM |
Art. 659. § 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. § 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Przepisy dotyczące sprzedaży według cen sztywnych, maksymalnych, minimalnych i wynikowych stosuje się odpowiednio. |
1. Czas oznaczony : 1) max. 10 lat, po upływie domniemuje się że jest na czas nieoznaczony wypowiedzenie: - używanie sprzeczne z umową lub przeznaczeniem (np. podnajem bez zgody) - zwłoka za 2 pełne okresy czynszu - najemca, gdy rzecz ma wady i o nich nie wiedział lub powstały później i nie naprawiono 2) nie można zawrzeć klauzuli z możliwością wypowiedzenia
lub
2. Czas nie oznaczony 1) można wypowiedzieć przez każdą ze stron z zachowaniem terminów ustawowych lub umownych
|
Podmioty:
- nie musi być właścicielem bo nie ma rozporządzenia Obowiązki wynajmującego:
gdy wada uniemożliwia korzystanie z rzeczy - wypowiedzenie bez terminów; gdy wada ogranicza korzystanie - powiadomienie i termin od najemcy, gdy nie usunie - obniżenie czynszu lub wypowiedzenie
- może tylko używać rzeczy - nie może pobierać pożytków Obowiązki najemcy:
- umowa była na czas oznaczony, z datą pewną na piśmie, gdy rzecz została wydana najemcy, - umowa najmu była wpisana do księgi wieczystej (niedochowanie terminu - odszkodowanie)
|
Forma: Pisemna: nieruchomości i cz. składowe (ponad rok), gdy nie ma formy -> umowa jest ważna ale na cz. nieoznaczony (ad eventum)
Przedmiot:
Czynsz (ciągłość):
Typ umowy:
Np.:
|
|
DEFINICJA
|
CZAS |
PODMIOTY, OBOWIĄZKI
|
FORMA, PRZEDMIOT I TYP |
DZIERŻAWA
|
Art. 693. § 1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. § 2. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków. Art. 694. Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych. |
wypowiedzenie: jest dopuszczone w wypadkach określonych w umowie
lub
|
- zobowiązuje się oddać rzecz do używania i pobierania pożytków a. ma „rozszerzone prawo zastawu” dotyczy bowiem także rzeczy służących do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa znajdujących się w obrębie przedmiotu dzierżawy, prawo to zabezpiecza zaległy czynsz oraz inne świadczenia związane z przedmiotem dzierżawy, które dzierżawca zobowiązał się płacić (podatek, ubezpieczenie)
- zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu czynsz. - ma prawo do pobierania pożytków zarówno naturalnych jaki i cywilnych Obowiązki dzierżawcy:
|
Przedmiot: a) rzeczy b) prawa
Np.:
Typ umowy:
Czynsz może być:
|
|
DEFINICJA
|
CZAS |
PODMIOTY, OBOWIĄZKI
|
FORMA, PRZEDMIOT I TYP |
LEASING
|
Art. 7091. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. - jest to leasing finansowany wprowadzony do KC w 2000 r.
Leasing operacyjny - czasowe udostępnienie rzeczy nabytej lub wytworzonej przez leasingodawcę kolejnym korzystającym z pobieraniem opłat, które nie pokrywają w 1 transakcji wartości danego przedmiotu. |
Tylko czas oznaczony
Wygaśnięcie umowy:
- gdy któraś ze stron umowy narusza swoje obowiązki - nieutrzymanie rzeczy w należytym stanie, niewłaściwe używanie, nieusunięcie zmian w rzeczy dokonanych bez zgody finansującego (pisemne ostrzeżenie) - oddanie rzeczy do używania osobie trzeciej - zwłoka z 1 ratą (pisemne ostrzeżenie i termin) - pozostałe raty są do zapłacenia
- gdy finansujący nie ponosi odpowiedzialności |
- wyłącznie osoba prowadząca przedsiębiorstwo 1) zobowiązuje się do nabycia rzeczy od określonej osoby na warunkach określonych w umowie (element kredytujący) 2) zobowiązuje się do oddania rzeczy nabytej korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków, przez czas oznaczony 3) ma możliwość zobowiązania się do przeniesienia na korzystającego własności rzeczy bez dodatkowego świadczenia po upływie czasu leasingu. Korzystający może wtedy wystąpić z żądaniem przeniesienia własności w terminie miesiąca od upływu tego czasu. 4) prawo zastawu jak w najmie
- osoba fizyczna lub prawna 1) zobowiązuje się do zapłaty finansującemu, w określonych ratach wynagrodzenia pieniężnego, które jest co najmniej równe cenie nabytej rzeczy lub wynagrodzeniu z tytułuj jej nabycia 2) po upływie czasu ma często prawo pierwokupu 3) nie ma prawa oddać rzeczy do używania innej osobie bez zgody finansującego 4) ponosi koszty ubezpieczenia 5) dokonywanie konserwacji i napraw 6) bez zgody nie może czynić zmian w rzeczy, oddawać jej osobie trzeciej 7) ma prawo rękojmii - względem finansującego za wady powstałe w skutek okoliczności, za które tamten odpowiada - względem zbywcy rzeczy za wady fizyczne i prawne; nie dotyczy prawa odstąpienia od umowy, które ma finansujący względem zbywcy co może nastąpić na żądanie korzystającego |
Przedmiot: - tylko rzecz - rzeczy ruchome - nieruchomości
Typ umowy:
Forma: Na piśmie pod rygorem nieważności
Wynagrodzenie: - pieniężne jednorazowe ale spłacane w ratach - często prowizja i koszty operacyjne |
|
DEFINICJA
|
CZAS |
PODMIOTY, OBOWIĄZKI
|
FORMA, PRZEDMIOT I TYP |
UŻYCZENIE
|
Art. 710. Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
|
lub
1) kończy się gdy biorący uczynił z rzeczy pożytek odpowiadający umowie lub minął czas, w którym mógł ten użytek uczynić
Użyczający: - może w każdym czasie żądać zwrotu, nawet w umowie na czas określony, gdy: 1. rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów nie przewidzianych w chwili umowy 2. biorący niewłaściwie używa rzeczy 3. biorący bez zgody daje do używania rzecz osobie trzeciej |
- zobowiązuje się zezwolić biorącemu na bezpłatne używanie rzeczy. - nie jest jego obowiązkiem wydanie rzeczy - odpowiada tylko za takie wady, które wyrządziły biorącemu szkodę i tylko za te, o których wiedział i nie powiedział o nich drugiej stronie
- używa rzeczy zgodnie z umową albo właściwościom lub przeznaczeniem - ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. - bez zgody nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej - ponosi odpowiedzialność za tzw. casus mixtus - jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy, jeżeli jej używa w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy, albo gdy nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności powierza rzecz innej osobie, a rzecz nie byłaby uległa utracie lub uszkodzeniu, gdyby jej używał w sposób właściwy albo gdyby ją zachował u siebie. - nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące wynikiem prawidłowego korzystania - zwraca rzecz użyczającemu |
Przedmiot: - tylko rzeczy - oznaczone co do tożsamości
Typ umowy:
Np.:
Przedawnienie o roszczenia użyczającego dotyczące naprawy szkody, roszczenia biorącego o zwrot nakładów na rzecz oraz naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy przedawniają się po roku od zwrotu. Jeśli rzecz zginęła lub została zniszczona termin wynosi 10 lat. |
|
Typ umowy |
Forma |
Essientialia negotii |
Obowiązki stron |
Zakończenie umowy |
Umowa o dzieło |
Umowa wzajemna, konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, zawsze odpłatna |
ogólne zasady,nie wymaga formy szczególnej |
-wykonanie onaczonego dzieła -zapłata wynagrodzenia |
-wykonanie dzieła w sposób prawidłowy i w oznaczonym terminie -zapłata wynagrodzenia |
-w chwili odebrania dzieła -możliwość odstąpienia od umowy art. 644 -rozwiązanie umowy art.645 |
Umowa zlecenia |
Konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, nie koniecznie odpłatna |
Dowolna, chyba że zlecenie łączy się z pełnomocnictwem wtedy wymagana szczególna |
-zobowiązanie się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie |
-dokonanie przewidzianej w umowie czynności -mozliwośc udzielania wskazówek -działać z należytą starannością(możliwie osobiście) -pokrycie wydatków -zapłatę wynagrodzenia(jeżeli umowa płatna) |
-ustaje przez jego wykonanie -wypowiedzenie w dowolnym czasie art.746 -śmierć przyjmującego zlecenie |
Umowa agencyjna |
Odpłatna, wzajemna, konsensualną |
Dowolna, lecz gdy agent pobiera dodatkowe wynagrodzenie (del credere) wtedy forma pisemna, potrzebne również wyraźne pełnomocnictwo |
-porozumienie stron w kwestii wynagrodzenia agenta |
-pośredniczenie przy zawieraniu umów -zawieranie umów w imieniu drugiej strony -obowiązek wzajemnej lojalności -obowiązek wzajemnej informacji |
-wygasa z upływem oznaczonego czasu Wypowiedzenie: -1 miesiąc w pierwszym roku trwania umowy -2 miesiące w drugim roku trwania umowy -3 miesiące w trzecim roku i latach nastepnych -termin ustalony w drodze umowy(tylko dłuższe niż ustawowe) -wystąpienie ważnych powodów(bez zachowania terminów) |
|
Typ umowy |
Forma |
Essientialia negotii |
Obowiązki stron |
Zakończenie umowy |
|
Umowa pożyczki |
Konsensualna(ale nie realna)dwustronnie zobowiązującą, ale nie wzajemną, odpłatna lub darma |
Stwierdzona pismem(ad probationem)tylko gdy przekracza 500zł |
-przeniesienie własności przedmiotu pożyczki -zwrot przedmiotu nie koniecznie tego samego, byle tego samego gatunku |
-wydanie znaków pieniężnych lub rzeczy zamiennych -roszczenie o wydanie rzeczy(natomiast nie ma obowiązku odebrania rzeczy) |
-przez wypowiedzenie(jednostronne oświadczenie woli skierowane do adresata) -jezeli termin nie jest oznaczony to po 6 tygodniach od wypowiedzenia -można zwrócić w każdym czasie ,chyba że umowa stanowi inaczej ,wtedy pożyczkodawca może odmówić przyjęcia pożyczki lub uzależnić ją od zapłaty odsetek |
|
Umowa kredytu |
Kauzalna, konsensualną ,dwustronnie zobowiązująca ,zawsze odpłatną, nie wzajemną |
Zawarta na piśmie(forma ad probationem) |
-zobowiązanie do oddania na kredytobiorcę kwoty pieniężnej -przeznaczenie na konkretny cel -zwrot kwoty z odsetkami i zapłacenie prowizji |
-oddanie do dyspozycji określonej kwoty pieniężnej -możliwość zabezpieczenia kredytu -możliwość żądania informacji dotyczących stanu finansowego -uprawnienie do korzystania z kredytu(nie ma takiego obowiązku) -zwrot kredytu z odsetkami -termin zwrotu zastrzeżony na rzecz obu stron(bank nie może żądać jego wcześniejszej spłaty ,a kredytobiorca nie może bez zgody banku wcześniej spłacić kredytu) |
-zakończenie stosunku prawnego poprzez spłatę kredytu
-wypowiedzenie, gdy termin spłaty był ustalony na ponad rok zachowanie terminu 3 miesięcznego |
|
Umowa rachunku bankowego |
Konsensualna, dwustronnie obowiązująca ,ale nie nazwana ,może być odpłatna bądź darma |
Na piśmie (forma ad probationem) |
-zobowiązanie do przechowywania środków pieniężnych -przeprowadzanie rozliczeń na zlecenie(jeżeli umowa tak stanowi) |
-prowadzenie rachunku(przez dokonywanie wszelkich wpisów) -zwrot środków pieniężnych (na każde żądanie posiadacza rachunku) -zawiadomienie o zmianie zamieszkania lub siedziby -zgłoszenie bankowi w ciągu 14 dni niezgodności na rachunku |
-ustanie stosunku na zasadach ogólnych ,rozwiązanie za zgodą stron,upływ odpowiedniego terminu -wypowiedzenie (bank tylko z ważnych powodów) |
6