SYTUACJA WEWNĘTRZNA WIELKIEJ BRYTANII PO I WOJNIE
po wojnie - zwycięzca
George - na konferencji paryskiej - przeforsował wiele korzystnych rozwiązań dla W. B.
ale pozycja W. B. po I wojnie osłabła - konferencja waszyngtońska - W. B. musi zrezygnować z zasady 2 power standard - ma mieć taką samą flotę jak USA
by spłacić długi wojenne rezygnacja z niektórych aktywów
wojna - masakra przyszłej elity - zginęło 10 % mężczyzn przed 45 rokiem życia, 25% - poważne rany wykluczające z aktywnego życia
wojny ekonomiczne - duże bezrobocie - ponad 15 %
okres wojny - rząd koalicyjny do 1916 na czele z Lloydem Georgiem - gł. przedstawiciele partii konserwatywnej i liberalnej
grudzień 1918 - I wybory po wojnie - dopuszczono kobiety - cenzus wieku - po 30 i cenzus majątkowy - odpowiedni majątek
136 głosów - liberałowie, 338 konserwatyści = 474 na ogólną liczbę 707 posłów
3 problemy przed rządem
pokój z Niemcami
pokój społeczny, ochrona W. B. przed zapędami rewolucyjnymi ( komuniści nie zagrażają bo partia 5 tys. )
problem Irlandii
1916 powstanie wielkanocne - krwawo stłumione
grudzień 1918 - 76 posłów irlandzkich do parlamentu Ang. - nie chcieli - styczeń - Dublin - parlament Irlandii - premier Edomnt de Valera - proklamacja republiki Irlandii
W. B. do maja 1921 nie ....
Rozmowy - Lloyd George - zwolennik Home Rule
6 grudnia 1921 układ - utworzenie wolnego państwa irlandzkiego jako czł. bryt. wspólnoty narodów z prawem W. B. do kontroli armii i polit. zagr.
układ nie obejmował 6 hrabstw Irl. Półn. - Ulster - podział Irlandii na 2 części
część Irlandii nie uznaje układu
zdecydowana działalność opozycyjna - terror
1930 partia wygrała wybory- zał. w 1926
status dominium
1926 - deklaracja Partura - samodzielne wspólnoty wewnątrz imperium brytyjskiego
całkowite zerwanie więzów i utworzenie odrębnych obszarów - jedyne co łączy - korona - 1931 - Bryt. Wspólnota Narodów - statut westminsterski
koalicja Lloyda Georga nietrwała - konflikty - konserwatyści - liberałowie - kwestia irlandzka
1922 - nowy rząd Law - śmiertelnie chory - rak krtani - po 7 m-cach zmarł, po nim S. Baldwin - okazał się bardzo sprawnym politykiem - konserwatysta
liberałowie - 117 mandatów
labourysci - 142 mandaty
6 grudnia 1922 kampania wyborcza
kraj za wolnym handlem
kampania ostra - spór między konserw. a lib.
258 konserw., labour. 191, liberał. 158 na 615 ( bo ok. 100 odpadło posłów irlandzkich )
król zaproponował MacDonaldowi - przyw. Partii Pracy - by został premierem - w końcu się zgodził - poparcie Lloyda Georga ( rząd tylko z Partii Pracy )
ten układ nie zadziałał
po 9 m-cach upadł - październik 1924
wybory - wygrana konserw. 419, lebour. 151, lib. 40
kolejny gabinet Baldwina z Churchilem i Chamberlainem do 1929
1926 strajk powszechny - udało się złamać
szereg reform społ. ( Chamberlain - Min. Zdrowia )
maj 1929 - porażka konserwatystów - 219 mandatów, lebour. - 258, lib. 59
walka o zwolenników - liberałów
rząd koalicja lebour. - lib.
wielki kryzys gosp. 1930
znaczny spadek produkcji
załamanie produkcji przemysłowej i handlu
wycofanie kapitału niem. z banków angielskich
1932 - Ottawa - decyzja o wprowadzeniu ceł - miało uratować przemysł imperium bryt.
kryzys się pogłębia - różnice u lib.
Sierpień 1931 - kryzys gabinetowy - dymisja
król prosi McDonalda by ratował kraj - tworzy się rząd koalicyjny - McDonald - premier, w-ce Chamberlain,
w-ce Baldwin
brak poparcia tylko 12 głosów na McD.
nowe wybory - październik 1931
wygr. konserw. 433
lebour 52 mandaty
premier - McD., Churchil odsunięty od władzy
1933 - szczyt kryzysu - potem okres ożywienia gosp.
wybory 1935 - wygr. konserw., 2 miejsce lebour., lib. 24 mandaty
McD. Rezygnuje z funkcji premiera
premierem - Baldwin rezygnuje w 1937 bo ostra krytyka - pocz. Polityki appeasmentu, decyzja o zbrojeniach
premierem - Chamberlain
1935 - 37 - romans królewski I 1936 - śmierć Jerzego V, tron obejmuje Edward VIII - kochanka amerykanka Simpson - występuje o 2 rozwód a król chce się z nią ożenić, 11 grudnia 1936 abdykował na tron - brat Jerzy VI jeden z najbardziej ukochanych monarchów, Edward + Simps lipiec 1937 - ślub + miesiąc miodowy, wizyta u Hitlera, zafascynowany faszyzmem
FRANCJA PO I WOJNIE
I wybory listopad 1919
obawiano się nastrojów radykalnych
wynik - blok narodowy ( rojaliści + prawicowi radykałowie ) 433, socjaliści 68 na 610
najbardziej prawicowy parlament w III Republice, rząd tylko prawica - bo obawa przed rewolucyjnym wystąpieniem
I zadanie - odbudowa gospodarki ze zniszczeń wojennych ( spore zniszczenia bo cały czas na terenie Fr. walki )
mimo zwycięstwa nastroje społeczne - kiepskie - na konferencji paryskiej nie udało się przeforsować granicy z N. na Renie, L. N. w kształcie jaki chcieli
oczekiwano wielkich reform, rząd nie chciał ich przeprowadzać, brak np. reformy prawa wyborczego
kobiety prawo wyborcze od 1938
prezydent Paul Dechanell - tylko dlatego by nie dopuścić do fotela Clemencau ( pomyłka bo D. lunatykował 23/24 maj 1924, lipiec 1924 - na spotkaniu z senatorami - a teraz panom cos pokażę i wlazł na drzewo ) - dymisja we wrześniu
następca - Millerand -, premier Poincare
N. nie spłacają odszkodowań - próba zmuszenia początkowo droga perswazji, potem wojskową - Zagłębie Ruhry 1923 - załam. Gosp. N., Fr. się wycofują , N. polityka niemego oporu
1924 premier - Herriot
1925 Locarno - fr. gwarancja bezp. - osłabienie pozycji sojusz - Czechosł. Pol.
osłabienie pozycji budżetu
rząd upadł, kolejne 8 gabinetów lewicowych - klęski
demonstracje antyparlamentarne w Paryżu
lipiec 1927 rząd charakt. centr. - prawicowy - premier Poincare, rząd - dekrety z mocą ustawy - ref. gosp.
1928 dewaluacja franka do 1/5 poprzedniej wartości
następca Poincara - Briand
po nim Andre Tardieu - nie lubiany, bogaty, niezależny, miał wizję
Laval - brutalna polityka, arogancki, nielojalny, nieuczciwy
1931 dociera do Fr. kryzys gosp. - handel, rolnictwo
olbrzymi wzrost bezrobocia
1932 wygrał rząd lewicowy ) socjaliści +radykałowie )
kolejne gabinety - fiasko
wielki afery - Towarzystwo Robót Publicznych - zbankrutowało, oszustwa
6 luty 1934 faszyści niem. - demonstracja antyparlamentarna - interwencja policji, próba przejęcie władzy - 14 zabitych, 2,5 rannych - nieudana próba puczu
12 luty socjaliści - kontrdemonstracja w obronie rządu lewicowego
tworzy się Front Ludowy - zdecydowane zwyc. w 1936 na czele Blum - gabinet socjal. i radykałowie( atakowany przez prawicę )
rozwiązanie bojówek i organizacji ( pro)faszystowskich
reformy społ - gosp., nacjon. przemysłu, rozszerzenie świadczeń społ., 40 godz. tydzień pracy itp.
pocz. czerwca 1937 załamanie rządu
marzec / kwiecień 1938 - próba odrodzenia - nieudana
rządy Daladier - rząd radykalny popierany przez prawicę
USA - MIĘDZY WOJNAMI
po I wojnie - mocarstwo zwyc.
prezydent Woodrow Wilson - wybory 1916
1920 wybory - przegrana demokratów - prezyd. Hrading
H. nie należy się wtrącać w sferę ekonomiczną
Rządy liberalne
H. - czł. bardzo towarzyski, serdeczny, lubił wypić - lata prohibicji
zakaz produkcji, spożycia , dystrybucji napojów o zawartości pow. 0,5 % alkoholu
potrzeba 250 tys agentów by pilnował tego - pocz. 3,5 tys - połowa skorumpowana
prohibicja - bez skutku, nie dała się wyegzekwować, imprezy, pędzenie samemu - kary nie odstraszały, bezsens - trzeba od niej odejść
1931 wygrana demokratów
1933 zniesienie prohibicji
skutki prohibicji
powstanie zorganizowanej przestępczości
wzrost brutalizacji w życiu społecznym
1933 zm. Harding
po nim Coolidge - wygrał w 1934 p zwyc. pewne - czł. o całkiem odmiennym temperamencie - uczciwy, konsekwentny, traktował swój urząd jako moralny obowiązek, lubił się do wszystkiego wtrącać, rządy absolutnie uczciwe
lata 20 - okres rozkwitu USA
dobre wyniki bo
szybka rewolucja tech.
elektryfikacja kraju - błyskawiczna
zmiany w organizacji i zarządzani - taśma produkcyjna- zwiększenie efektywności pracy
pojawia się współczesny marketnig - początek reklamy
przeobrażenia strukturalne - masowa produkcja samochodów - ich dostępność, w 1929 56% amerykanów ma auto - zmiana trybu życia - wyprowadzanie się poza miasto
1920 - I audycja radiowa, powstają wielkie firmy radiowe
lata 20 rozwój kinematografii - Warner Bross, Universal
1923 - Newsweek, Time - wzrost znaczenia prasy
wspaniałe lata 20
katastrofa - dobrobyt -kupowanie akcji - spekulacje na dużą skalę - wzrost cen akcji - w 1929 niektóre o 40 %, nie opłacało się oszczędzać w banku, tylko kupować akacje - I załamanie czerwiec 1929 - jesień pogłębia się - październik 1929 - szybki spadek - 24 X '29 - czarny czwartek - spadek wartości akcji prawie do 0
28 X '29 czarny poniedziałek ( w dniach 25 - 26 wielka 5 wykupuje interwencyjnie )
po 29 X '29 ludzie oczekują dalszych wykupów przez wielką 5, oni się nie decydują, ludzie wymieniają akacje prawie za darmo
dochody 80% rodzin amerykańskich - oszczędności w akcjach
krach całego przemysłu ( kryzys nadprodukcji - brak kasy na kupno )
próby administracji by zaradzić
Coolidge zrezygnował, nowym prezydentem Hoover
zdolny administrator
inteligentny
ustawy o pomocy dla przemysłu itp.
by przezwyciężyć kryzys - dac amerykanom kasę by mogli kupować - obniżenie podatków - nie wyszło - zwiększenie podatków - zwiększenie opłat celnych - drastycznie - niedobre rezultaty - kryzys przeniósł się na rynki europ., Europa też wprowadziła cła ( 1932 nawet Anglia )
niezadowolenie społ. demonstracje
wybory 1932 - klęska republikanów - Hoovera, wygr. F. D. Roosevelt
kontynuował administracyjna politykę Hoovera
dużo ministrów - republikanie
New Deal - nowy ład
uzdrowienie finansów - 5 marca - święto bankowe ( banki nie pracują ) na 10 dni zamknięte by można je zweryfikować, po otwarciu 15 marca zostało 69 %, propozycja R. by do nich wpłacać kasę - potraktowane jak narodowy obowiązek
ekonomia Keynesa - odejście od liberalizmu, interwencjonizm państwowy
powołanie ministerstwa do spraw uzdrowienia gosp. nar.
ograniczono płacę, wyznaczono czas pracy
1933 wyjście z kryzysu - pocz. wyjścia - powolne
do 1939 USA nie powróciły już do stanu z lat 20 - tych
1939 - 40 wybuch wojny spowodował ożywienie gosp.
ZIMNA WOJNA
stan stos. między USA a ZSRR
po raz I w tym znaczeniu - Baruch - za Trumana, rozwinął Walter Gibman - zimna wojna - stan wrogości w sferze polit., gosp., ideolog. - prowadząc politykę wywrotową bez użycia środków militarnych
w ujęciu ideologicznym - starcie już w okresie międzywojennym ( w tym okresie prawie brak stosunków, polityka izolacji )
symboliczny początek zimnej wojny - kategoria moralna
walka o strefy wpływów
starcie ideologiczne - propozycje cenzury różne - m. in.
Brzeziński - marzec 1945 - aresztowanie przywódców Pol. Podziemnej, Zw. Radz. Zerwał porozumienie zawarte w Jałcie - protest USA - zerwanie kontaktów USA + W. B. - ZSRR, marzec - maj '45 - najgorsze stosunki w ciągu całej II wojny, maj Hopkins - rozwiązanie kwestii TRzJN
pocz. z. w. bo - zmiana prezydenta - R. umarł - nowym Truman - nie prawda bo R. zerwał stosunki, ta cenzura nie przyjęła się
propaganda radz. Pocz. - bomba atomowa na Hiroszimę 6 VIII '45 i Nagasaki 9VIII '45 - niepotrzebne bo Jap. i tak bliska kapitulacji - pokaz siły ameryk. - początek amerykańskiej polityki siły
przemówienie Churchila w Fulltown 5 III '45 - po raz I mowa o żelaznej kurtynie, bojowy apel o walkę z komunizmem
przyjęte w Pol.
Churchil - nie był już premierem tylko Attlee - nie poparł tego przemówienia, nie wywołało żadnej zmiany w stos. ameryk. - radz.
wiosna '46 za wcześnie by stwierdzić że stan stosunków bardzo zły
Churchil - przemówienie - odp na przemówienie Stalina z 9 II '46, Teatr Wielki - Moskwa - konieczna zbrojna mobilizacja bo wojna nieunikniona - koniec polityki prozachodniej
wrzesień '46 przemówienie Brensa w Stuttgardzie - amerykanie nie wycofają swoich wojska z E. Nie z powodu obaw przed odbudowa imperializmu niem.
12 marca '47 - Truman - wyjaśnia dlaczego USA zmieniają swoja politykę
wydarzenie w Grecji - wyzwolona przez Bryt. - na czele ruchu oporu - P. Kan - dominacja stos. polit. w Gr. - kontrola - dobrze rozwinięte i uzbrojone siły protestanckie - odmawiają rozbrojenia - wojna domowa, obecność wojsk bryt.
luty '47 - bryt. nie maja kasy na utrzymanie wojsk - list do USA, przemówienie Trumana - trzeba zaangażować się , pomóc demokratycznej Grecji przed komunizmem - trzeba zmienić politykę - doktryna Monro'e - izolacji - zmiana - trzeba się angażować - trzeba bronić demokracji niezależnie gdzie - powstanie doktryny Trumana = powstrzymania komunizmu
polit. ZSRR po '46 - kilkakrotnie doprowadza do napięcia z państwami zach. np. nie chcą się wycofać z Iranu, roszczenia teryt. - cieśniny czarnomorskie, stracenie samolotu ameryk. nad teryt. Jugosławii - Churchil - polityka nakłuwania czubkiem bagnetu
wiosna '47 załamanie wspólnej polityki N. i ZSRR - wyrzucenie demokratów z rządów komunistów, komuniści sami opuszczają rządy demokratyczne
'48 kryzys berliński - blokada Berlina zach przez ZSRR - klęska
kwiecień '49 powstanie NATO
'50 Korea Północna - Kim Ir Sen,
czerwiec '50 Korea Pół. - polityka faktów dokonanych - pomoc dal Korei Poł. ONZ głównie wojsk ameryk. Mc Arthur
'53 śmierć Stalina, Beria chciał współpracy
XX zjazd KPZR możliwość pokojowego współistnienia
'53 zmiana prezydenta - Eisenhower - w czasie kampanii - hasła koniec wojny w Korei - rozmowy - zawieszenie broni w Korei
'55 traktat z Austrią o neutralności, spotkanie w Genewie - 4 mocarstw - „duch genewski” -w stosunkach międzynarodowych
'62 kryzys karaibski, strącenie U2 nad teryt. radz - incydent U2
'61 - II kryzys berliński - budowa muru
'62 - Kuba - instalacja wyrzutni rakiet radz. Na Kubie - bojkot ameryk.
'61 Kennedy prezyd. - widział możliwość współpracy, Chruszczow też - kompromis
'68 interwencja wojsk Ukł. W-wskiego w Czechosł.
premier RFN Willy Brand - przezwyciężenie impasu w sprawie niemieckiej
'75 Helsinki - dokument o Współpracy i Bezpieczeństwie w Europie
ZSRR - tez zmiana bo pogorszenie stosunków radz. - chiń. '69 - starcia graniczne - zabici, ranni
pogorszenie stos., prawie zerwanie - decyzja ZSRR o interwencji w Afganistanie
bojkot olimpiady w Moskwie
do '86 bo Gorbaczow - pierestrojka, głastnostia
'89 - rozpad ZSRR, '91 grudzień oficjalnie rozwiązany
preludium zimnej wojny - okres międzywojenny
DEKOLONIZACJA
ponad 100 państw ma przeszłość kolonialną
imperia kolonialne - rozpad błyskawiczny - 15-20 lat, zaskoczenie dla wytrawnych obserwatorów
1952 ONZ - plan 20-letniego pokoju, najbardziej rozwinięte kolonie będą potrzebowały ok. 20 by się usamodzielnić
'59 bryt. Colonial Office - tzw. rozkład jazdy dla kolonii afryk i azjat., kolonie - niepodl. najwcześniej lata 70 - te plan dla 17 kolonii - w rzeczywistości odzyskały wcześniej np. Uganda, Kenia 1962
dlaczego plany nie wypaliły, dlaczego tak szybko - 2 szkoły
kolonialna - syt. w koloniach, czynniki je określające, na ile kolonie same wybiły się na niepodległość, szybkie zmiany społ. i polit.
syt. międzynar. - sprzyjająca dla dekolonizacji syt. miedzynar., która wykształciła się po II wojnie, nacisk ameryk. i radz. przyspieszają wydarzenia - naciski na mocarstwa kolonialne
wynikały z szybkich zmian w metropolii - a nie w koloniach -
Fr., W. B. ( Partia Pracy ) - partie antykolonialne
dyskusja które czynniki najważniejsze - bez sensu bo w różnym miejscu i czasie - różne czynniki np. Indie same wybiły się na niepodległość '47
- kolonie Dalekowschodnie - Japonia przejmuje
Malaje
Birmę '43
Indie Holenderskie '45
Wietnam '45
Francuskie Indiochiny '43
decyzja o niepodl. - tam funkcjonuje administracja, rząd, policja - po przegranej wojnie przez Jap. państwa europ. próbują przywrócić swoje byłe kolonie ale to nie możliwe - Anglicy w 1947 uznają niepodległość Birmy
Holendrzy nie chcą się pogodzić - wysyłają wojska - ale w 1949 muszę pogodzić i uznają niepodległość
Fr. - uwierzyli, że po II wojnie są mocarstwem - próba powrotu do kolonii - brutalna wojna w Wietnamie do '54, powrót de Geulle'a - uświadamianie im że dawne czasy nie wrócą
- niepodległość Algierii - referendum we Fr. - ponad 90 % Fr. akceptuje niepodl. Algierii
przykład na syt. metropolii
z wojny - mocarstwa kolonialne - osłabione - brak możliwości gosp. - sprzyja dekolonizacji
układ sił politycznych - przejmowanie władzy przez lewicę '45
kolonie które uzyskały niepodległość w wyniku syt. w metropolii - portugalskie w wyniku rewolucji goździków '74 - Angola i Mozambik - kilka miesięcy po wybuchu rewolucji
czynnik kolonialny
wpływ na tendencje rozwojowe w koloniach - wojna, bo :
do armii walczących powoływano kolonialnych żołnierzy - miliony kolorowych żołnierzy np. armia hinduska - musieli być szkoleni, zdobywali zawód np. prowadzenie samochodu - zmiany mentalnościowe
danie ludziom upokorzonym broni do ręki - przekonanie że nie ma różnicy między białym człowiekiem a kolorowym lub jest bardzo mała, pojawiła się konieczność oddawania honorów wojskowych wyższemu stopniem - biały szeregowy czarnemu sierżantowi
wojna - obalenie mitu białego człowieka - podstawy kolonializmu
E - wyeliminowana bo pod N. - u mocarstw kolonialnych rozwój produkcji w koloniach - ważne dostawy surowców itp. - przemiany społ. szybka urbanizacja społeczeństw kolonialnych - zaczynają walczyć o lepsze warunki pracy, powstają zw. zawodowe
Pojawiają się siły miejscowej burżuazji - na wojnie można się wzbogacić
Wojna - jedna i druga strona - dążyli do zdobycia poparcia ludów kolonialnych, obietnice np. Karta Atlantycka '41 - prawo narodów do samostanowienia - Churchil, potem próbuje stwierdzić, że chodzi o państwa europ. a nie o kolonie
przekonanie że kolonie po II wojnie św. znajdują się pod opieka ONZ żeby uzyskać niepodl.
konferencja w San Francisco - może nie wszystkie, tylko te z których dobrowolnie zrezygnują mocarstwa
potem - nie natychmiast, trzeba czasu
zmiana stanowiska bo :
USA przejęły spora część koloni jap. na Pacyfiku - strategiczne
Konsekwencja zimnej wojny - trzeba by podkopać A, Fr., Hol. a były one potrzebne jako sojusznicy
ZSRR
pocz. - nie zainteresowane procesem dekolonizacji
2 partie komunistyczne - w Algierii, RPA
nieufnie nastawiony do ruchów niepodległościowych w koloniach, bo ruchy - nie komunistyczne
zmiana podejścia '56 XX Zjazd KPZR
kolonie zdobywając niepodległość odrzucą kapitalizm, ale nie musza przyjąć socjalizmu wydaniu radzieckim
militarne zaangażowanie się w politykę dekolonizacji
Ruch Państw Niezaangażowanych
'55 konferencja w Bantugu - udzielenie pomocy wszystkim grupom niepodl.
ONZ '52 - zachowawcze - rezolucja - 20 lat zanim kolonia dojrzeje do niepodl.
'60 rezolucja o dekolonizacji, bo kolonizacja sprzeczna z pr. międzynar.
gł. siła antykolonialna
plan dekolonizacji - 2 modele fr. i bryt. ( wynika z rządów pośrednich i bezpośrednich )
bryt. - spora część władzy w ręce samorządów - rządy pośrednie
1 filar
'31 statut westminsterski - metropolia United Kingdom + posiadłości kolonialne + dominia - każdy z dominiów może stworzyć system polit. - prawny
kolonia - bez instytucji samorządowych, kolonie korony - dojrzeje - kolonie samorządowe - status dominium - może zrezygnować i stać się republiką
nie z tego nie wyszło bo dominia nie chcą być instytucja działającą pod dyktando korony
zerwanie stos. dypl. kolonii afryk. z Londynem + na skutek polit. z Rodezją, ale pozostały we wspólnocie
syt. się pogarsza - wojny
2 filar
instytucja federacji - Feder. Af. Zach, wsch, śr, Fed. Malajska itp.
nic z tego nie wyszło bo albo nie udało się stworzyć federacji bo ruchy niepodl. zbyt silne, albo jak już powstała federacja to się rozpadła bo zbyt duże różnice
model - porządny, logiczny, atrakcyjny - ale nie wypalił, W. B. nie robiła nic by go zrealizować
rozpad imperium bryt. w sposób elegancki, brak próby powstrzymania tego siłą
franc. - model rządów bezpośrednich. żadnej autonomii - jeden naród, jedno prawo, jeden parlament
Unia Francuska - Fr. + posiadłości fr. + protektoraty i departamenty zamorskie
83 głosy kolonie na 610 w Zgromadzeniu
Zgr. Unii Fr. - delegaci z metropolii i z posiadłości kolonialnych
Wysoka Rada - cos w rodzaju super rządu
Prezydent - wspólny dla wszystkich
ani przez moment nie funkcjonowało
wojna w Wietnamie, Fr. Indiochiny
Zgr. i Rada nigdy się nie zebrały
Fr. - za wszelką cenę chce sklecić to państwo, nie chcieli dopuścić do rozpadu, rozpada się brzydko
Holandia - coś w rodzaju konfederacji - nici
Belgia, Hol - zaskoczenie, jak nadać niepodl. swoim posiadłościom ?
proces dekolonizacji - nierównomierny - 3 podetapy
1945 - 56 - głównie kolonie dalekowschodnie
kryzys sueski - Naser, nowa polityka Egiptu, współpr. ze ZSRR, Naser nacjonalizacja Kanału Sueskiego - Fr., W. B. nie zgadzają się na to - interwencja zbrojna - niepowodzenie bo występuje ZSRR -groźba użycia bomby atomowej, również żądanie USA by fr. i bryt. się wycofali
'58 dojście de Geulla do władzy
rok '60 rokiem Afryki - 17 kolonii
'60 Anglia - przemówienie wiatru przemian - Wiatr przemian wieje nad Afryką, Anglia nie przeciwstawi się temu
1956 - poł. lat 60 - tych gł. kolonie af., koniec - rew. goździków i rozpad imperium portugalskiego '74
poł lat 70 - tych do dzisiaj - pozostałe kwestie
sprawa Rodezji - 1980 - Zimbabwe
problem Nambii - od 1981 niepodległa
Honkong - oddany Chinom ale przez 50 lat specjalne prawa
Wg ONZ - 17 kolonii, teryt. obecnie np.
Gujana Fr. - departament zamorski Fr. - w obrębie państwa
Nowa Kaledonia - status teryt. zamorskiego Fr. - być może plany niepodległościowe - ludność podzielona
Falklandy - spór W. B. i Argentyny
Puerto Rico
7
7