Ćwiczenia 2
Ziarnkowe - jabłoń, grusza
Pestkowe - jedna pestka
Cięcie zimowe - wzrost, przyrost drewna i masy
Cięcie letnie - wpływa na zakładanie pąków kwiatowych, gdy występują zawiązki owoców;
Przerzedzanie zawiązków, regulacja zawiązków na przyszły rok (pąków kwiatowych)
U drzew ciętych wiosną następuje wzrost CYTOKININ, AUKSYN i GIBERELIN → prowadzi to do intensyfikowania wzrostu drzewa
Nasiona - cytokininy, giberyliny hormony hamujące zawiązywanie pąków, czyli dużo owoców na pędach, powoduje małą ilość owoców w kolejnym roku
CYTOKININY (wytwarzane w korzeniach i przemieszczane do pędów) - duży wzrost cytokinin następuje w V, drzewa nie cięte mają ich o połowę mniej i dopiero koniec VI - VII różnice są nieistotne, stymulacja wiązek przewodzących i wzrost pąków które produkują dużo auksyn;
AUKSYNY - gwałtowny wzrost 20 V - 10 VI, dopiero w VII różnice są nieistotne;
GIBERELINY - wzrost koniec VI - VII, w końcu VII różnice istotne (wzrost giberelin hamuje w tym okresie formowanie pąków kwiatowych).
Gatunki owocujące na krótkopędach:
Jabłonie i grusze (ziarnkowe)
Większość śliw
Agrest i porzeczka czerwona
Gatunki owocujące na długopędach:
Brzoskwinie
Czarna porzeczka
Winorośl
Młode morele
Niektóre jabłonie (Rubin, Rubinola, Paula, Red,, Kortland
Wiśnia Łutówka (na jednorocznych przyrostach, a cała reszta się ogałaca)
Gatunki owocujące na długopędach szybciej wchodzą w owocowanie
Kwatery - projektowanie:
Zasada doboru odmian
Systemy nasadzeń w zależności od przeznaczenia kwatery
KWATERA - jednakowa jednostka sadu o jednakowych lub co najmniej podobnych wymaganiach co do środowiska i zabiegów pielęgnacyjnych (0,5 ha do kilkudziesięciu np. 20 ha)
Każdy większy sad dzielimy na kwatery:
Tylko jeden gat. drzew
0,5-20 ha
(!!!) stosunki zapylenia :
Obcoplodność = samosterylność lub samobezpłodność;
Musi nastąpić zapylenie pyłkiem innej odmiany, odmiana nie może zapłodnić sama siebie
Samopłodność - możliwe jest zapłodnienie pyłkiem z tego samego kwiatu, drzewa lub innego drzewa tej samej odmiany (pyłek przestrzenny);
Mimo to lepsze jest zapłodnienie inną odmianą
Samosterylność = obcopłodność
Intersterylność - niezdolność zapłodnienia między konkretnymi odmianami
Częściowa samopłodność - w zależności czy w okolicy jest inna odmiana może się zapłodnić sama lub przy złej pogodzie, gdy odmiana mająca być zapylaczem nie wytworzy pyłku, (stresy, niska temperatura, brak opadów)
Natomiast dużo lepsza wartość handlowa występuje przy zapyleniu pyłkiem innej odmiany
Przy zakładaniu kwater 2-u , 3-y odmianowych zwracamy uwagę na :
Porę kwitnienia odmian (ten sam termin)
Intersterylność ( w przypadku odmian obcopłodnych)
Pora dojrzewania odmian (w tym przemienność owocowania) i termin zbioru
Podatność na choroby i wrażliwość na szkodniki
Wymagania agrotechniczne
Siłę wzrostu
Wytrzymałość na mróz
!!! dostępność wody w każdej kwaterze !!! 40% nawadnianych sadów w Polsce z czego 8% całościowo
Jeżeli zakładamy kwaterę jednoodmianową a odmiana nie jest samopłodna, wprowadzamy
KRABY - są to zapylacze , czyli jabłonie ozdobne, bardzo obficie kwitnące i wytwarzające bardzo dużo pyłku:
Nie zbieramy z nich owoców
Bez zabiegów pielęgnacyjnych
Sadzone np. co 8-e drzewo lub szczepione jako poj. gałęzie co kilka drzew
Samoniezgodność gametofitowa - przeważa
|
S1 |
S2 |
Skiełkowanie w różnym stopniu:
Czasem łagiewka dotrze do
zalążni ale nie dojdzie do zapł.
Czop kallozowy
S2
S1
Samoniezgodność saprofitowa:
S3 S4 S1 S3
Nie skiełkuje - brak warstwy białkowej
S1S2
Cechy dobrego zapylacza :
Zapyla odmianę podstawową
Nie może być intersterylny z odmianą zapładnianą
Dużo żywotnego pyłku
Diploid
Termin kwitnienia zbliżony do odmiany podstawowej
Odporność na mróz i choroby (nie mniejsza niż u odmiany podstawowej)
Coroczne owocowanie (także coroczne kwiaty)
Termin dojrzewania owoców zbliżony do odmiany podstawowej
Wchodzenie w okres owocowania zbliżony do odmiany podstawowej
Grusza:
Kwitnienie : k. IV - I dekada V
Formowanie pąków kwiatowych: k. VI-k. VII
Dojrzewanie : k. VII +
R. samopłodne, owadopylne
Partenokarpia :
Owoce powstają bez zapłodnienia, są pozbawione nasion (owoce gorzej się przechowują, mniej Ca, mniej kształtne) Konferencja, Komisówka, Lukasówka, Trewinka
Ploidalność:
3n (złe zapylacze) Lukasówka , Dobra szara
Gr. intersterylne
Wymagania:
B. duże wymagania klimatyczne i glebowe
Gleby: żyzne, piaszczysto-gliniaste; nie nadają się na gleby zbyt ciężkie i podmokłe
Poziom wód gruntowych
Grusza kukaska 2,5 m
Pigwa 1,5m
pH 6,2-6,7
wrażliwe na niedobór Fe, B, Zn
wrażliwe na mróz i przymrozki wiosenne (drzewo znosi spadki temperatury do -28oC przy okrywie śnieżnej, po rozpoczęciu wegetacji jeżeli temp. spadnie poniżej -3oC, występują uszkodzenia mrozowe)
istotny dobór stanowiska: nie znosi wietrznych stanowisk
wrażliwa na niedobór wody (zwł. młode po posadzeniu)
1,2m
3,5 m
3 najpopularniejsze odmiany w sadzach i szkółkach:
Lukasówka, Klapsa, Konnferencja
Triumph, Puckhama, Gnerał Leclerc?????
Konferencja - charakterystyczne ordzawienia owoców, mała podatność na parcha grusy
Terminy kwitnienia na podstawie wieloletnich badań:
Konferencja 25 IV
Komisówka 30 IV
|
|
|
|
|
|
Sadzenie krabów co 8 drzewek, lepsze bo pszczoły latają rzędmi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rozmieszczenia zapylaczy
Pszczoły - ruchliwe, szybkie, nie wychodzą gdy b. ciepło
Trzmiele - większy zakres temperatury, ale leniwe
Oba gat. zaczynają być aktywne gdy nie jest za zimno
Jabłoń:
Samobezbłodne (obcopłodne), owadopylne
Niektóre odmiany częściowo samopłodne : Jonatan, Idared , Fiesta
Gr. intersterylne
Ploidalność 3n
Podkładki:
M - podkładka hodowli angielskiej Malling (M) i Merton Malling (MM)
Najwartościowsze półkarłowe M26, M7, MM A06 i karłowa M9
P - podkładka hodowli polskiej
Zdaniem ekspertów proporcje między odmianami nazywanymi
„wczesne” - konsumpcja , VII-VIII
„jesienne” - IX, X, XI
„zimowe” - pozostałe miesiące
Powinny być następujące: 20% : 25% : 65%
Schampion, Idared, Lobo, Jonagold
Genotyp jabłoni:
X -genotyp, liczba charakterystyczna dla danego genomu:
Odmiany diploidalne: 2n = 2x = 34
Odmiany triploidalne o potrójnej liczbie chromosomów 2n =3x =51 :
Boskop, Close, Jonagold, Mutsu, Witos (duże owoce)
Intersterylność u jabłoni:
Boskop x Golden delicious
Boskop x McIntosh
Mutsu x Golden delicious
S2 S3 : Golden del, Rubin, Boskop
S3 S5: Gala, Topaz
S2 S5: Elstar, Fiesta, Rubinetta, Shampion
Kwatery odmian wczesnych:
Odmiana główna : Early Geneva (4 rzędy)
Zapylacz: James Grieve (2 rzędy) lub
Zapylacz: Oliwka inflancka (2 rzędy)
Odmiana główna : Early Geneva
Zapylacz „crab”: Everete (co 8-e drzewo w rzędzie)
Kwatery odmian wczesno-zimowych:
Odmiana główna : Shampion (4 rzędy)
Zapylacz: Elstar (2 rzędy) lub
Zapylacz: Gala (2 rzędy)
Odmiana główna : Shampion
Zapylacz „crab”: profesor Sprenger (co 8-e drzewo w rzędzie)
Kwatery odmian późno-zimowych:
Odmiana główna : Jonagold (4 rzędy)
Zapylacz: Glaster (2 rzędy) lub
Zapylacz: Golden delicious (2 rzędy)
Odmiana główna : Jonagold
Zapylacz „crab”: Hilleri (co 8-e drzewo w rzędzie)
Kwatery odmian parchoodpornych:
Odmiana główna : Topaz (4 rzędy)
Zapylacz: Ariva (2 rzędy)
Odmiana główna : Jonagold
Zapylacz „crab”: Golden Gem(co 8-e drzewo w rzędzie)
Śliwa:
Kwitnienie: p. V
Formowanie pąków kwiatowych: k. VII-K.VIII
Dojrzewanie k. VII +
Samopłodne:
Węgierka Łowicka, Węgierka Pospolita, Cacanska Lepotica
Samobezpłodne:
Węgierka Dąbrowiecka, Rentkloda Zielona, Valor
Częściowo samopłodne:
Węgierka Włoska, Ruth Gersstett, Cacanska Rana
Kwatery odmian odpornych na suszę:
Węgierka Zwykła, Hanita
S3
S4