ważne do prezentacji o nauce, ochrona środowiska UJ, I semestr SUM, podstawy dydaktyki


w1 - dydaktyka jako nauka (0610)

  1. etymologia, geneza i znaczenie nazwy dydaktyka

didaktikos - łac. pouczający

didasko - uczę

    1. przemiany dydaktyki jako nauki

- 1613 - pierwsze użycie słowa: Jung Joachim, Helwig Krzysztof - „Krótkie sprawozdanie z dydaktyki czyli sztuki nauczania Ratychiusza”; dydaktyka jako działanie praktyczne czyli sztuka wymagająca talentu;

- XVII w. - Jan Amos Kodeński - „Wielka Dydaktyka przedstawiająca uniwersalną sztukę nauczania wszystkich wszystkiego”;

- XIX w - Jan Fryderyk Herbart (Niemcy) - ojciec nowożytnej dydaktyki; poczęcie dydaktyki jako nauki (przedmiot, metoda, język);

dydaktyka jako teoria nauczania wychowującego;

zadanie dydaktyków: analiza czynności nauczyciela;

- XIX/XX w. - Jon Dewey;

dydaktyka jako teoria uczenia się;

zadanie dydaktyków: analiza czynności w procesie uczenia się

- współczesność - procesy uczenia się i nauczania są całością;

dydaktyka jako teoria nauczania i uczenia się;

    1. dydaktyka w systemie nauk

0x08 graphic
0x01 graphic

  1. struktura nauk dydaktycznych

    1. subdyscypliny dydaktyki ogólnej

- dydaktyka szkoły wyższej (proces kształcenia na uczelni)

- dydaktyka medyczna (przygotowanie do pracy z pacjentami)

- dydaktyka wojskowa (specyfika pracy żołnierzy zawodowych)

- dydaktyka technicznych środków nauczania - technologia dydaktyczna - inżynieria dydaktyczna (wykorzystanie technicznych środków)

- neurodydaktyka (badanie reakcji struktur mózgu w procesie uczenia się)

    1. dydaktyki szczegółowe (przedmiotowe) - metodyki nauczania;

rozumienie pojęcia dydaktyki szczegółowej:

- teoria nauczania-uczenia się określonego przedmiotu na wszystkich szczeblach kształcenia; np. dydaktyka geografii, dydaktyka biologii, dydaktyka historii;

- teoria nauczania-uczenia się określonego przedmiotu nan określonym szczeblu kształcenia; np. dydaktyka matematyki w klasach IV-VI;

- teoria nauczania-uczenia się wszystkich przedmiotów na określonym szczeblu kształcenia; np. metodyka wychowania przedszkolnego, dydaktyka szkoły wyższej;

- teoria nauczania-uczenia się wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach kształcenia; np. dydaktyka ogólna;

  1. przedmiot i zadania dydaktyki - Dekalog Dydaktyka

przedmiot:

- proces nauczania i uczenia się,

- czynniki, które ten proces wyzwalają,

- warunki w których ten proces przebiega,

- osoby w nim uczestniczące,

- przebieg procesu,

- efekty procesu

szczegółowy przedmiot dydaktyki - Dekalog Dydaktyka

      1. aparatura terminologiczna i metodologiczna dydaktyki

      2. cele kształcenia

      3. treści kształcenia

      4. proces nauczania-uczenia się

      5. zasady kształcenia

      6. metody kształcenia

      7. formy organizacyjne

      8. środki dydaktyczne

      9. systemy dydaktyczne

      10. osiągnięcia i niepowodzenia szkolne

  1. zadania i funkcje dydaktyki

zadania:

- opis i analiza elementów składających się na przedmiot jej badań

- wykrywanie prawidłowości rządzących procesem kształcenia

- ustalanie norm postępowania w oparciu o wykryte prawidłowości

funkcje:

- teoretyczna - poznawcza, w dwóch aspektach:

o charakterze diagnostycznym (co jest? jak jest?)

o charakterze prognostycznym (co będzie? jak będzie? jak być powinno?)

- praktyczna - utylitarna (formy, środki, metody podnoszące efektywność pracy pedagogicznej)

  1. literatura przedmiotu

min. 5 książek do egzaminu

3 nowości (1999-2004)

1 przekład

w2 - uczenie się jako jedno z podstawowych pojęć dydaktycznych (131004)

  1. Analiza definicji pojęcia uczenia się

- B. Nawroczyński - proces aktywnego nabywania wiadomości i sprawności;

- S. Baley - proces, którego produktem jest wiedza i umiejętności;

- K. Sośnicki - proces poznawania rzeczywistości, składający się z trzech ogniw: spostrzegania, myślenia i działania;

- L. Bandura - proces, który dokonuje się przez przekazywanie doświadczenia społecznego;

- W. Okoń - proces, w którym na podstawie poznania, doświadczenia i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania i działania lub zmieniają się stare;

- Cz. Kupisiewicz - proces aktywnego nabywania wiadomości, umiejętności i nawyków dokonujący się w toku bezpośredniego poznawania rzeczywistości;

- charakter

- przedmiot

- drogi

- efekt

uczenie się - proces aktywnego nabywania wiadomości umiejętności i nawyków w drodze bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości, ćwiczenia, gromadzenia indywidualnych i społecznych doświadczeń, myślenia i spostrzegania; proces ten prowadzi do poznania otaczającej rzeczywistości (wiedzy), zdobycia umiejętności jej przekształcania (sprawności) oraz modyfikacji zachowań i działań uczącego się podmiotu;

  1. cechy uczenia się:

  1. współczesne teorie uczenia się (analiza procesu uczenia się w świetle wybranych dyscyplin naukowych):

- to przechodzenie od nieznanego do znanego, poznawanie rzeczywistości przez coraz dokładniejsze odzwierciedlenie jej w świadomości człowieka;

- przebiega w dwu płaszczyznach:

zmysłowej (spostrzeganie),

umysłowej (myślenie),

praktycznej (działanie);