Etyka:

1. Różnice między normami moralnymi a prawnymi-slajd 34

Moralność - prawo tkwi w zwyczajach, moralności lub prawnych systemach etycznych, które kształtują moralność pozytywną.

Nie oznacza to ścisłej „odpowiedzialności” prawa względem moralności. W państwach demokratycznych prawo wyraża poglądy moralne większości jak również zdarza się, że prawo wyraża konkretny system.

Normy prawne regulują te obszary ludzkiej aktywności, które są szczególnie ważne dla funkcjonowania społeczeństwa, są możliwe do przewidzenia i nadają się do uregulowania. Natomiast moralność porządkuje całe życie człowieka, stawiając przed nim problem, jaki być powinien, zaś prawo stanowi ci jest legalne, a co jest nie legalne w życiu społeczno - gospodarczym. Moralność opiera się na refleksji, poprzedzającej dokonanie wyboru. Człowiek poszukuje uzasadnień dla swoich wyborów moralnych, zaś prawu może podporządkować się bezrefleksyjnie. Prawo natomiast jest represyjne - odwołuje się do kar. Postępowanie zgodne z prawem może być wywołane obawą przed karą.

2. Problem odpowiedzialności agenta wobec pryncypała w biznesie-slajd 53-66, 42

Mianem agenta określa się osobę, która zgadza się działać na korzyść i pod kontrolą innej osoby, zwanej pryncypałem. Między agentem a pryncypałem powstaje tzw. stosunek agencyjny. Np. Pacjent(pryncypał) - Lekarz (agent).

Problem odpowiedzialności agenta wobec pryncypała to:

1. Odpowiedzialność wynikająca z norm prawnych, regulujących zawieranie umów ich

realizacje i skutki.

Prawo nie może jednak uregulować wszystkich okoliczności zawierania umów agencyjnych i ich realizacji, zwłaszcza sytuacji niepewnych i ryzykownych.

2. Odpowiedzialność moralna.

- Pryncypał nie może bezpośredni obserwować działań agenta - agent ma

sposobność ukrytej akcji.

- Pryncypał nie wie jakie działanie agenta jest rzeczowo skuteczne - agent ma

możliwość ukrycia informacji.

Do obowiązków agenta należą:

- lojalne wykonywanie zleconych zadań,

- posłuszeństwo wobec pryncypała,

Natomiast pryncypał jest zobowiązany do:

- wyrównania wartości usług wykonywanych przez agenta,

- opłacenia kosztów poniesionych przez agenta

3. Czy firma różni się od os.ludzkiej czy może przyjmować odpowiedziaslność-slajd66-88

BRAK

4. Opisz podmiotowy i przedmiotowy zakres społecznie odpowiedzialnej firmy-slajd 89-108

BRAK

5. Jak możny wykazać odpowiedzialność społ. - slajd 117-118????

1. podejmować działania naprawcze wcześniej, niż będzie to wymagane,

2. współuczestniczyć w rozwiązywaniu problemów grup, które w jakiś sposób ucierpiały w następstwie jej działań

3. współpracować z innymi firmami w celu ustanowienia ogólnobranżowych standardów i regulacji prawnych

4. publicznie przyznawać się do błędów,

5. angażować się w realizację odpowiednich programów społecznych,

6. pomagać w rozwiązywaniu problemów ochrony środowiska naturalnego,

7. monitorować zmiany w środowisku społecznym

8. wprowadzać i egzekwować postanowienia wewnątrzorganizacyjnego kodeksu postępowania

9. w kwestiach społecznych zajmować publicznie takie stanowisko, jakiego oczekuje społeczeństwo

10. stale osiągać zyski.

6. Kodeksy firm a tzw. tragedia wspólnego pastwiska-jakie z tego można wysnuć wnioski-nie podane gdzie szukać (ale temat jest miedzy slajdami -154)

Z przypadku tragedii wspólnego pastwiska można wywnioskować, że naruszanie reguł jest korzystne, zwłaszcza dla pierwszej osoby, jak i ten, iż naruszanie reguł nie jest korzystne. Drugi wniosek wymaga jednak zastosowania jako przesłanki wartości ładu gospodarczego, przynoszącego korzyści w długiej perspektywie.

Nasuwa się pytanie: Jeśli kodeks, to dobrowolny czy przymusowy?

- Jeżeli kodeksy są stosowane powszechnie, dobrowolnie i świadomie, to w istocie nie są

potrzebne,

- Osoby o wysokim poziomie moralnym mogą z łatwością osiągać wyższe standardy niż te, o

których mówią kodeksy,

- Kodeksy będą również stosowane przez osoby, dla których omijanie norm może być

niekorzystne,

- Jednak jeżeli kodeksy są dobrowolne, to łatwo mogą być pomijane, nawet jeśli są

deklarowane. Ich skuteczność może spaść nawet do zera, co przedstawia tragedia wspólnego

pastwiska,

- Jeżeli kodeksy są przymusowe, to przymus jest wynaturzeniem moralności.

Przymuszenie do moralności (bez zgody i bez uzasadnienia) oznacza, że pewna osoba lub grupa ogranicza wolność wyboru innych osób.

Kodeksy firm nie różnią się wówczas od prawa i nie można ich uważać za kodeksy etyczne, choć firmy często tak nazywają swoje kodeksy.

Powstaje, zatem pytanie, czy kodeksy firm mogą być użyteczne do podtrzymywania ładu gospodarczego?

Kodeksy mogą być użyteczne do podtrzymywania ładu gospodarczego w następujących dziedzinach:

1) informowanie "stejkholderów", czego mogą oczekiwać od firm,

2) informowanie pracowników, czego się od nich wymaga w danej firmie i jak może to być osiągnięte,

3) formułowanie wartości, do których należy aspirować,

4) inspirowanie dyskusji nad społecznymi zobowiązaniami firm,

5) rozwijanie poziomu moralnego pracowników i budowanie etosu firmy.

To czy korzyści te będą przyczyniać się do podtrzymywania ładu gospodarczego, zależy od rozwoju moralnego całych społeczeństw i może być ocenione w dłuższej perspektywie.

7. Twoja własna def filozofii biznesu społecznie odpowiedzialnego-slajd156-158

Społeczna Odpowiedzialność Firmy - CSR (Corporate Social Responsibility) - to koncepcja, dzięki której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne, ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy.

Można stwierdzić, iż CSR to filozofia prowadzenia działalności gospodarczej, uwzględniająca budowanie trwałych, przejrzystych relacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.

Bycie społecznie odpowiedzialnym staje się nowym, skutecznym środkiem walki konkurencyjnej, pozwalającym rozwijać się i maksymalizować zyski w warunkach globalizujących się gospodarek

LUB:

Społeczna odpowiedzialność biznesu jest to obowiązek wyboru przez kierownictwo takich decyzji i działań, które przyczyniają się zarówno do dbałości o interes własny (pomnażania zysku przedsiębiorstwa), jak i do ochrony i pomnażania dobrobytu społecznego.

Definicja ta wskazuje na dwa aspekty społecznej odpowiedzialności. Mówiąc o ochronie, nacisk położony jest na powstrzymanie się przez przedsiębiorstwa od działań, które są szkodliwe społecznie, nawet jeżeli przynoszą one zyski. Natomiast przedsiębiorstwa powinny podejmować działania, które będą ukierunkowane na zapobieganie i likwidowanie różnych negatywnych zjawisk społecznych. Mówiąc o pomnażaniu, nacisk kładzie się na twórczą rolę biznesu, w kreowaniu dobrobytu społecznego.

8. Założenia piramidy odpowiedzialności carolla-slajd 200-204

Archie B. Carroll. opisał poziomy społecznej odpowiedzialności biznesu w formie piramidy. Piramida ta nawiązuje do hierarchii potrzeb Maslowa, gdyż tutaj również przechodzenie na wyższe poziomy odpowiedzialności jest warunkowane wypełnieniem powinności z niższych poziomów. Według autora istnieją 4 poziomy odpowiedzialności społecznej biznesu.:

• odpowiedzialność ekonomiczna - stanowi podstawę piramidy odpowiedzialności. W jej zakres wchodzą takie powinności jak: maksymalizowanie zysków, utrzymywanie silnej pozycji konkurencyjnej, efektywność, trwałość rozwoju

• odpowiedzialność prawna - przestrzeganie prawa, wypełnianie zobowiązań z niego wynikających, dostarczanie produktów lub usług zgodnych z wymaganiami przepisów, i w ten sposób dochowywanie „umowy społecznej”

• odpowiedzialność etyczna - działanie zgodne z oczekiwaniami społecznymi, obyczajami i moralnością, etyczna spójność przedsiębiorstwa

• odpowiedzialność filantropijna - działalność dobroczynna, wspieranie sztuki i edukacji, zaangażowanie na rzecz społeczności lokalnych, podnoszenie „jakości życia”

9. Istota nadzoru korporacyjnego-slajd 210-215

ZE SLAJDÓW:

Corporate governance (ład korporacyjny, nadzór korporacyjny) jest elementem CSR oraz narzędziem w ramach CSR.

W podstawowym sensie ład korporacyjny to zasady oraz normy odnoszące się do zarządzania organizacją. Jest to zespół mechanizmów wykorzystywanych do kontrolowania i koordynowania zachowań różnych, mających własne interesy udziałowców, którzy współdziałają z kadrą zarządzającą w celu efektywnej realizacji stawianych przed spółką zadań.

Ład korporacyjny można także rozumieć jako proces opracowania i wdrożenia zasad dobrych praktyk w organizacjach sektora prywatnego i publicznego, a w szczególności w spółkach publicznych.

W innym sensie pojęcie ładu korporacyjnego odnosi się do konkretnej spółki i obejmuje zindywidualizowane zasady zarządzania i nadzoru oraz relacje między właścicielami w aspekcie uczestnictwa w danej spółce.

Na kształt corporate governance każdej spółki wpływa wiele czynników o charakterze zewnętrznym, jak:

(1) system gospodarczy,

(2) polityczny,

(3) prawny oraz

(4) poziom moralności społeczeństwa,

oraz czynniki wewnętrzne, takie jak:

(1) przyjęta przez spółkę misja,

(2) struktury organizacyjne,

(3) style zarządzania,

(4) czynniki odnoszące się do konkretnych osób pełniących funkcje członków organów spółki oraz

(5) narzędzia podnoszenia poziomu etycznego spółki (kodeksy etyczne, audit etyczny, systemy selekcji i rekrutacji, komitety etyczne itp.).

Z SIECI:

Od ponad ćwierćwiecza problemy związane z nadzorem korporacyjnym (corporate governance) znajdują się w centrum zainteresowania ekonomistów w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej.

Rosnące zainteresowanie nadzorem korporacyjnym należy wiązać przede wszystkim z niesłabnącą popularnością spółek kapitałowych, które w swoich strukturach posiadają organy nadzoru właścicielskiego. Te właśnie organy są odpowiedzialne za losy przedsiębiorstw, dlatego też bardzo ważne jest, aby reprezentowały wysoki poziom wiedzy i kwalifikacji oraz bogate doświadczenia z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem. 

Naturalną reakcją było podejmowanie prac mających na celu przezwyciężenie słabości w istniejących mechanizmach nadzoru korporacyjnego. Efektem zaś było powstanie kodeksów dobrych praktyk adresowanych do inwestorów, księgowych i audytorów, niemniej jednak ich zasadnicze przesłanie jest skierowane do rad spółek i menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami. Wszystkie kodeksy nadzoru, w zależności od kraju i kultur wewnętrznych, mają charakter otwarty, co oznacza, że poza podmiotami podporządkowanymi normom zawartym w danym kodeksie jego zakres regulacji może objąć również inne podmioty.

Istota nadzoru korporacyjnego to zapewnienie równowagi między interesami wszystkich podmiotów biorących udział w działalności przedsiębiorstwa. Prezentacja modeli nadzoru korporacyjnego ma na celu wykazać istniejące między nimi różnice i ich wpływ na przedsiębiorstwa. 

Przepisy nadzoru korporacyjnego powstają pod wpływem obowiązujących przepisów prawa danego kraju, a ich faktyczny sposób dokonywania się kształtuje się pod wpływem kultury i tradycji narodowej. Dlatego też w różnych krajach istnieją inne warunki dla powstania i rozwoju nadzoru korporacyjnego, a to znowu ma wpływ na powstanie różnych modeli sprawowania nadzoru korporacyjnego. 

10. Wymień argumenty za i przeciw CSR, ustosunkuj się do przedstawionych 4 za i 4przeciw 233-237

! NIE WIEM CZY W UZASADNIENIACH WYSTARCZY TYLE ILE NA SLAJDACH CZY TRZEBA SWOIMI SŁOWAMI !

Argumenty za:

ZE SLAJDÓW:

1. Działalność gospodarcza stwarza problemy i dlatego firmy powinny uczestniczyć w ich

rozwiązywaniu,

2. Firmy są obywatelami w naszym społeczeństwie,

3. Firmy dysponują zasobami niezbędnymi do rozwiązywania wielu problemów,

4. Firmy są partnerami w gospodarce, tworzą wspólnotę z pozostałymi interesariuszami.

Przestrzeganie zasad społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw może przynosić korzyści zarówno dla przedsiębiorstwa jak i społeczne:

• Większe zainteresowanie inwestorów - firmy, które w swojej działalności biorą pod uwagę dobro społeczne mają większe szanse na dofinansowanie. Coraz częściej kredytodawcy czy inwestorzy w celu określenia wiarygodności firmy biorą pod uwagę jej relacje z otoczeniem.

• Większa konkurencyjność - aktualnie przestrzeganie zasad społecznej odpowiedzialności jest jedną z mocnych stron w zdobyciu przewagi nad konkurencją. Coraz częściej dla polskich firm jasno sprecyzowana polityka CSR jest głównym autem w budowaniu swojego wizerunku na rynku światowym.

• Wzrost lojalności konsumentów i interesariuszy - bardzo często współczesny klient oprócz dobrej ceny i jakości produktu czy usługi bierze pod także pod uwagę aspekt ekologiczny jak i wizerunek i reputacje firmy.

• Zwiększenie poziomu kultury organizacyjnej firmy - dzięki aktywnej współpracy na rzecz społeczeństwa firma podnosi swoją wiarygodność w oczach swoich interesariuszy, tj. klientów, pracowników czy kontrahentów. Takie działania wpływają pozytywnie na kulturę organizacyjną przedsiębiorstw, które dzięki temu charakteryzują się odpowiedzialnością, zaufaniem i partnerskimi kontaktami z otoczeniem.

• Polepszenie kontaktów ze społecznością i władzami lokalnymi - firmy, które w widoczny sposób udzielają się na rzecz społeczeństwa poprzez wdrażanie długofalowych inwestycji społecznych charakteryzują się bezkonfliktowym działaniem w tym otoczeniu. Firmy, które zostały zaakceptowane przez społeczeństwo poprzez swoje działanie mają zazwyczaj przychylność władz samorządowych i oczywiście mieszkańców.

• Kształtowanie pozytywnego wizerunku wśród pracowników - jednym składnikiem pozafinansowego motywowania pracowników jest właśnie społeczna odpowiedzialność firmy.

• Zdobycie i zatrzymanie najlepszych pracowników - firmy, które trzymają się zasad polityki CSR mają lepszą reputację wśród pracowników i cieszą się lepszym wizerunkiem na rynku światowym. Pozwala to na pozyskanie najlepszych pracowników.

• Przestrzeganie praw człowieka - w firmach gdzie wprowadzane są programy społeczne i kodeksy etyczne jest wytworzona pozytywna więź między pracownikami, która sprawia, że w bardziej wyraźny sposób przestrzegane są prawa człowieka.

• Rozwiązywanie ważnych problemów społecznych - firmy, które wspierają lub prowadzą kampanie na rzecz pomocy w rozwiązywaniu problemów społecznych powodują, że zostają one bardziej nagłośnione, co może spowodować zmniejszenie tego problemu bądź nawet jego rozwiązanie.

• Edukowanie społeczeństwa - dzięki przestrzeganiu zasad społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw firmy wywierają ogromny wpływ na swoich kontrahentów handlowych bądź nawet na konkurencje.

• Polepszenie stanu środowiska naturalnego - firmy, które przestrzegają zasad programów ekologicznych przyczyniają się do poprawy stanu środowiska oraz do zmniejszenia poziomu zanieczyszczeń.

• Dostęp do informacji o określonym przedsiębiorstwie - poprzez ogłoszenie wyników dotyczących działań odpowiedzialności przedsiębiorstwa wobec swoich kontrahentów, klientów lub pracowników w formie raportu społecznego oraz przedstawianie osiągnięć firmy w sferze społecznej, ekologicznej i ekonomicznej wpływa motywująco by uzyskać lepsze wyniki i stosować bardziej rozwinięte programy społeczne.

INNE Z SIECI (opcjonalne gdyby tamte było trudniej uzasadnić):

1. Zmieniająca rzeczywistość społeczna wymaga właściwej sobie etyki.

2. Odkrycie nierozerwalnej bliskości wolności i odpowiedzialności.

3. Pojęcie odpowiedzialności bardziej pasuje do ducha demokracji niż nieprzystawalne wobec niej pojęcie obowiązku.

4. Pojęcie odpowiedzialności znacznie lepiej niż pojęcie obowiązku chwytuje znaczenie relacji wzajemności.

5. Zależność człowieka od świata oraz świata od człowieka.

6. Odpowiedzialność za świat z perspektywy jednostki wydaje się niemożliwa, przekracza bowiem kompetencje jednostki. Możliwa staje się dopiero w perspektywie wspólnoty, jako jej wspólne zadanie, czyli jako współodpowiedzialność.

Argumenty przeciw:

ZE SLAJDÓW:

1. Osłabia potencjał inwestycyjny i efektywność firm (firmy mają wyłącznie maksymalizować zyski, zgodnie z życzeniami właścicieli, czyli „zarabianie tak dużych pieniędzy jak to tylko możliwe”, osiąganie maksymalnych zwrotów z powierzonego kapitału),

2. Firma to instytucja stricte ekonomiczna i nie działa z pobudek moralnych

(firma nie działa z pobudek moralnych, obowiązki społeczne nakładane na firmę są błędem, bowiem odciągają działalność gospodarczą od podstawowego powołania, które polega na przysparzaniu zysków właścicielom, powoduje to obniżenie efektywności przedsiębiorstwa, poprzez przeznaczanie części kapitału na cele społeczne, a to powoduje pogorszenie konkurencyjności),

3. Koszty programów społecznych podnoszą ceny towarów i usług, za które płaci całe społeczeństwo - kierownictwo korporacji decydując się na przeznaczanie części środków na cele społeczne rozporządza cudzymi środkami, tj. środkami pracowników, akcjonariuszy i klientów. Gdyby te grupy chciały, to by same przeznaczyły uzyskane dochody na cele społeczne. Jest to wiec rodzaj opodatkowania firmy, którego koszt ponoszą ww. grupy interesariuszy,

4. Zaangażowanie w programy społeczne daje firmom zbyt dużą władzę, a państwo może wycofać się z finansowania programów społecznych

(ponadto zaangażowanie biznesu w takie dziedziny jak prasa, telewizja, sport jest niezupełnie słuszne, ponieważ dominacja wartości rynkowych może być dla tych dziedzin szkodliwa).

INNE Z SIECI:

1. Jedynym celem działalności przedsiębiorstwa jest zysk.

2. Przyjęcie odpowiedzialności kosztuje.

3. Przedsiębiorstwo nie ma zobowiązań moralnych, nie ma bowiem sumienia.

4. Argument ideologiczny.

5. Mechanizm niewidzialnej ręki zasadza się na egoizmie, podczas kiedy

społeczna odpowiedzialność steruje w kierunku postawy altruizmu.

6. Argument pełnomocnictwa.

1

---