Pedagogika, SUM II
RIPS 1
KARTA PROJEKTU
1. Problem społeczny/pedagogiczny
Bezrobocie stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społeczno-gospodarczych. Jest od dawna przedmiotem zainteresowania socjologów i psychologów, ponieważ ze względu na swoje następstwa jest poważnym problemem społecznym. Socjologowie i psychologowie skupiają swoją uwagę na konsekwencje tego zjawiska. Bezrobocie w Polsce zbliżyło się do poziomu 3 mln. osób, tj. 16% ludności aktywnej zawodowo. Jest to zjawisko polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy, poszukujących pracy i akceptujących istniejący poziom wynagrodzenia nie znajduje zatrudnienia. Natomiast według Międzynarodowej Organizacji Pracy, której definicję bezrobocia honorują badania statystyczne prowadzone w krajach Europy w ramach systemu Eurostat, osoba bezrobotna to ta, która w tygodniu, w którym przeprowadzono badanie, nie wykonywała pracy zarobkowej dłużej niż przez godzinę. Bezrobocie można rozpatrywać w skali makro i mikro. Z bezrobociem w skali makro mamy do czynienia w sytuacji, gdy na określonym obszarze geograficznym znaczna liczba osób zdolnych do podjęcia pracy pozostaje poza zatrudnieniem. Natomiast bezrobociem w skali mikro jest utrata pracy z powodu braku kwalifikacji lub innych umiejętności pozwalających objąć i utrzymać stanowisko.
Przyczyną dużego wzrostu bezrobocia stała się recesja ekonomiczna, a także wprowadzenie nowych technologii oszczędzającej pracę ludzką, niedostosowanie kwalifikacji osób poszukujących pracy do tych technologii, restrukturyzacja przemysłu, zmiany w organizacji pracy. Obecnie w procesach produkcji większość stanowisk pracy zastępowana jest przez pracę komputerów i maszyn. W związku z tym liczba miejsc pracy została znacznie ograniczona. Za główną przyczynę bezrobocia w Polsce uważa się nałożenie nowych stosunków rynkowych na starą strukturę gospodarczą i rządzącą w niej mechanizacji. Związane z tymi czynnikami ograniczenia tych zjawisk pracy utrudnia zmniejszania bezrobocia i czyni je zjawiskiem trwałym. Przyczynami bezrobocia są również, ograniczenie produkcji, likwidacja niektórych gałęzi przemysłu, trudności mieszkaniowe, przenoszenie zakładów do innego regionu, itp.
Skutkami bezrobocia dla większości ludzi bezrobotnych są : pogorszenie standardu życia, problemy z zagospodarowaniem wolnego czasu, izolacja społeczna, ograniczenie lub zaniechanie uczestnictwa w życiu kulturalnym i politycznym. Towarzyszy temu dyskomfort psychiczny, polegający często na poczuciu bezsilności. Następstwem trudności finansowych jest pozbawienie możliwości nabywania dóbr, które są symbolem statusu, co prowadzi samooceny. Skutkiem bezrobocia jest wzrost przestępczości i pogłębiający się niedostatek. Bezrobocie ma negatywne skutki dla społeczeństwa. Są nimi: duże koszty świadczeń socjalnych, niewykorzystane zdolności do pracy bezrobotnych, poczucie zagrożenia utratą pracy ludzi zatrudnionych i zwiększenie się zjawisk niepożądanych (np. alkoholizm, narkomania, przestępczość, samobójstwa, kradzieże, rozwody itp.).
Bezrobocie w Polsce można nazwać zjawiskiem masowym, ponieważ ciągle ono wzrasta. Wielu ludzi codziennie traci prace i nie ma szansy zdobycia nowej pracy. Politycy obiecują, że znajdą sposoby przeciwdziałające bezrobociu (szczególnie przed wyborami), jednak to są tylko słowa, które w dużej mierze nie zamieniają się na czyny.
2. Diagnoza problemu (jakościowa i ilościowa analiza danego/wybranego problemu)
Z uwagi na rosnącą ostatnio liczbę bezrobotnych, wśród których znajdują się również między innymi jedyni żywiciele rodziny, czy ludzie samotni, staje się niezbędne niesienie im pomocy. Przy wyborze tematu do naszego projektu socjalnego kierowaliśmy się również statystykami, które obrazują trudną sytuację osób bezrobotnych:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że stopa bezrobocia wzrosła w styczniu 2012 r. o 0,9 punktu procentowego w stosunku do stanu z grudnia ubiegłego roku. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy zwiększyła się o 159,9 tys. osób i wynosi obecnie 2 052 500 tys. Osób.
Najważniejsze dane:
Stopa bezrobocia rejestrowanego w styczniu 2012 r. - 12,8 proc.
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy - 2 052 500 tys.
Liczba ofert pracy zgłoszonych do urzędów pracy - 59,9 tys.
Pod koniec stycznia 2012 r. bezrobocie rejestrowane kształtowało się na poziomie 12,8 proc. Rok wcześniej (w okresie grudzień 2010 - styczeń 2011) wzrost skali tego zjawiska był identyczny - stopa bezrobocia zwiększyła się wówczas z 9,5 proc. do 10,4 proc.
W omawianym okresie bezrobocie wzrosło we wszystkich województwach, choć nie wszędzie tak samo (od 0,7 do 1,4 proc.). Najwięcej bezrobotnych przybyło w województwie lubuskim - 6,4 tys. osób , co oznacza wzrost stopy bezrobocia o 10,5 proc. W województwie opolskim w styczniu br. bez pracy pozostawało o 5,4 tys. osób więcej, niż w grudniu ub. r. (wzrost o 11,4 proc.), a w wielkopolskim o 12,8 tys. osób (wzrost o 9,6 proc.).
Według Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej miesiące zimowe charakteryzują się wzrostem bezrobocia. Dodatkowo - zauważa resort - zima w tym roku była wyjątkowo długotrwała i ostra, co spowodowało zawieszenie robót w branżach takich jak budownictwo.
Przyczyną styczniowego wzrostu skali bezrobocia może też być podwyżka zasiłku dla bezrobotnych. Część osób mogła poczekać z rejestracją do stycznia, licząc na wyższy zasiłek.
Ogółem w styczniu 2012 r. urzędy dysponowały 59,4 tys. ofertami pracy i miejscami aktywizacji zawodowej.
3. Usytuowanie problemu w kontekście teorii społecznych (spojrzenie na problem z punktu widzenia teoretycznych koncepcji: pedagogiki, socjologii, psychologii, profilaktyki społecznej itp.).
Ciężar bezrobocia ujawnia się w czasie pozostawania bez pracy. Daje o sobie znać w wielu sferach.
Bezrobocie jest w psychologii tzw. wydarzeniem życiowym, czyli stresującym doświadczeniem, które powoduje, że jednostka musi zmienić dotychczasowe wzory zachowania, aby przystosować się do nowej sytuacji. Szczególnie stresujące są wydarzenia, nad którymi nie mamy kontroli. Właśnie ten stres powoduje negatywne zmiany w stanie zdrowia. Psychologowie stwierdzili, że poczucie wyobcowania, izolacji społecznej, niska kontrola nad wydarzeniami zwiększa ryzyko zawału serca. Bezrobotnych cechuje fatalizm, apatia, obniża się ich sprawność psychofizyczną. Mają trudności z rozpoczęciem jakiejkolwiek czynności, koncentracją nad tym co robią. Wykonanie tego, w czym dawniej byli sprawni teraz sprawia im kłopot, wszystko robią wolniej. Bezrobotni widzą te zmiany w sobie i to ich dodatkowo stresuje.
Zagrożenie materialnej egzystencji własnej i rodziny łączy się z destabilizacją życia rodzinnego. Trzeba ograniczyć i zmienić przyzwyczajenia konsumpcyjne, uporać się ze świadomością, że bezrobocie ojca przeszkadza w realizacji aspiracji edukacyjnych dzieci. Bezrobotny czuje się winny temu wszystkiemu, co dzieje się z rodziną. Szczególnie mężczyźni tracą poczucie własnej wartości i niezależnie od reakcji rodziny odczuwają utratę autorytetu. Zmienia się charakter kontaktów z dziećmi i współmałżonkiem. Rzutowanie własnego złego samopoczucia na rodzinę wzmaga liczbę zachowań agresywnych.
Bezrobocie z punktu widzenia ekonomicznego i psychologicznego jest stanem przymusowej zależności od innych. Nie jest to sytuacja normalna dla osoby dorosłej i dlatego może doprowadzić do zmiany ukształtowanego w ciągu życia obrazu samego siebie. Bezrobocie wytrąca jednostkę z utartych kolein życia, często rutynowego i może nieciekawego, ale swojskiego życia, w którym wiadomo jakie wzory zachowań stosować, aby osiągnąć planowane cele. Ponieważ byt materialny bezrobotnego także zależy od innych staje się on podatny na ich wpływ. To uzależnienie i podatność psychiczna na wpływy ułatwia uleganie sugestiom grup zdezorganizowanych, nawet przestępczych. Dlatego m.in. bezrobotnym potrzebne jest silne wsparcie najbliższego otoczenia, a często profesjonalna pomoc psychologiczna.
Bezrobotni z dnia na dzień uzyskują ogromną ilość wolnego czasu, z którym nie wiedzą co robić. Kobiety początkowo odrabiają zaległości domowe, ale w dłuższej perspektywie problem czasu wolnego ich też dotyczy. Bezrobotni żyją wciąż wartościami związanymi ze statusem pracownika i nie potrafią wykształcić nowego modelu życia, w którym mogliby kształtować swoją tożsamość przez jakieś zajęcia produkcyjne, kulturalne czy społeczne. Na ogół niskie wykształcenie i całe dotychczasowe doświadczenie nie przygotowało ich do podnoszenia kwalifikacji czy aktywności kulturalnej. W rezultacie czas zaczyna „przeciekać przez palce”. Okazuje się że bezrobotni zmniejszają swoją aktywność we wszystkich dziedzinach: mniej czytają, mniej udzielają się w życiu rodzinnym. Ograniczeniu ulegają kontakty towarzyskie, prezenty czy rozrywki. Bezrobotnych na to nie stać. Ale najważniejsze jest to, że sami czując się gorsi, boją się odrzucenia. Wycofują się więc z kontaktów społecznych, ale to ograniczenie własnej aktywności postrzegają jako bojkot ze strony środowiska.
4. Określenie celu projektu
Cel główny: aktywizacja osób bezrobotnych.
Cele szczegółowe :
zdobycie umiejętności wykorzystywania swoich mocnych stron które pozwolą na włączenie się do rynku pracy;
zdobycie umiejętności odnajdywania właściwych dla siebie ofert pracy;
asertywność, pewność siebie w kontaktach międzyludzkich;
samodzielne przygotowanie dokumentów aplikacyjnych;
5. Określenie zadań, które zamierza się wykonać w ramach projektu
Przeprowadzanie przez pracowników socjalnych warsztatów w zakresie:
- wymiany doświadczeń między bezrobotnymi,
- aktywnego poszukiwania pracy,
- motywacji bezrobotnych do poszukiwania pracy,
- zapoznania bezrobotnych z rolą życiorysu zawodowego i listu motywacyjnego,
- nauki pisania cv i listu motywacyjnego,
- zapoznania bezrobotnych z dostępnymi formami poszukiwania pracy,
- zapoznania z lokalnym rynkiem pracy,
- doradztwa zawodowego,
- zachęcenia osób bezrobotnych do korzystania z przedstawionych form poszukiwania pracy,
- pomocy psychologicznej.
6. Sformułowanie tematu projektu
„Aktywizacja osób bezrobotnych poprzez zorganizowanie spotkań uświadamiających o problemie.”
7. Opracowanie założeń metodologicznych projektu, (założeń, które odnoszą się do realizacji projektu oraz do diagnozowania społeczności, do której adresowany jest projekt)
Podczas realizacji projektu zastosowano metodę pracy z grupą oraz następujące techniki pracy z grupą takie jak: dyskusja, burza mózgów, pogadanka.
"Burza mózgów"- to technika stosowana w pracy z grupą, aktywizująca grupę i wyzwalająca jej potencjał twórczy. Polega na zebraniu (zapisaniu) pomysłów na rozwiązanie określonego problemu, bez ich oceny. Propozycje grupy mogą być realne, nierealne czy absurdalne. Nie decyduje ich jakość lecz ilość wypowiedziana w jak najkrótszym czasie. Z listy uczestnicy wybierają pomysł najskuteczniejszy, najciekawszy czy oryginalny.
Pogadanka to technika będąca swoistym rodzajem rozmowy prowadzącego zajęcia z podopiecznymi.. Jej celem może być wytworzenie u podopiecznych gotowości do pracy, stworzenie sytuacji problemowej, podanie nowych wiadomości bądź sprawdzenie stopnia zrozumienia i opanowania wiedzy i sprawności. Wyższą formą pogadanki jest dyskusja.
Dyskusja natomiast to technika polegająca na wymianie zdań między prowadzącym zajęcia a podopiecznymi lub między samymi podopiecznymi, niezależnie od tego, czy wypowiadane kwestie stanowią poglądy własne uczestników, czy też odwołują się do opinii innych osób. Temat dyskusji powinien być kontrowersyjny i wzbudzać zainteresowanie podopiecznych nie może to być problem oczywisty dla uczestników ani zupełnie im obcy. W wyniku dyskusji nie trzeba wcale dojść do jednej odpowiedzi, chodzi raczej o dogłębne omówienie wybranego problemu z różnych perspektyw.
8. Ustalenie kolejności/etapów realizacji projektu (form, metod, technik, które będą stosowane dla osiągnięcia zamierzonego celu)
- wstępne spotkanie organizacyjne uczestników projektu,
- spotkanie informacyjne o możliwości realizacji projektu socjalnego w Klubie Integracji Społecznej,
- spotkanie organizatorów projektu w celu ustalenia dalszego planu pracy, ustalenie wstępnych celów i problemów,
- spotkanie realizatorów projektu w celu ustalenia planu pracy i scenariuszy zajęć,
- ustalenie terminów realizacji zajęć,
- podziałał między realizatorami zadań dotyczących napisania części teoretycznej projektu,
- realizacja zajęć,
- zapis działań projektowych,
- spotkanie ewaluacyjne.
9. Analiza możliwości osób (instytucji), które projekt będą realizować, uwarunkowań środowiskowych, a także zapotrzebowania odbiorców na oferowany projekt
Klub Integracji Społecznej (KIS) to jednostka, której celem jest udzielenie pomocy osobom indywidualnym oraz ich rodzinom w odbudowywaniu i podtrzymywaniu umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej, w powrocie do pełnienia ról społecznych oraz w podniesieniu kwalifikacji zawodowych, jako wartości na rynku pracy. KIS działa na rzecz integrowania się osób o podobnych trudnościach i problemach życiowych. To jednostka pomagająca samoorganizować się ludziom w grupy, podejmować wspólne inicjatywy i przedsięwzięcia w zakresie aktywizacji zawodowej, w tym zmierzające do tworzenia własnych miejsc pracy. Klub Integracji Społecznej w Lipsku istnieje od 01.04.2005r.
Przy realizacji projektu udział brać będzie grupa 10 osób bezrobotnych z Klubu Integracji Społecznej. Projekt przeprowadzony będzie przez trzy organizatorki pod nadzorem Pani Kierownik Klubu Integracji Społecznej.
10. Powołanie zespołu realizującego projekt i stworzenie harmonogramu realizacji zadań, czyli określenie kompetencji/odpowiedzialności osób realizujących projekt, określenie ram czasowych poszczególnych działań, uzgodnienie form współpracy z instytucjami wspomagającymi wdrożenie projektu
Harmonogram realizacji projektu
Data |
Etap |
Zadani |
Realizatorzy projektu |
26.04.2012r.-11.05.2012r. |
Zadania organizacyjne |
- spotkanie informacyjne o możliwości realizacji projektu socjalnego w Klubie Integracji Społecznej, spotkanie organizatorów projektu w celu ustalenia dalszego planu pracy, ustalenie wstępnych celów i problemów,
- spotkanie realizatorów projektu w celu ustalenia planu pracy i scenariuszy zajęć, - ustalenie terminów realizacji zajęć, - podziałał między realizatorami zadań dotyczących napisania części teoretycznej projektu, - realizacja zajęć, - zapis działań projektowych, |
Organizatorzy projektu |
12.05.2012r. |
Warsztaty: - wykład, - dyskusja, - burza mózgów |
- wymiana doświadczeń między bezrobotnymi, - aktywne poszukiwanie pracy, - motywacja bezrobotnych do poszukiwania pracy, |
- psycholog, - pracownik socjalny. |
13.05.2012r. |
Warsztaty: - wykład |
- zapoznanie bezrobotnych z rolą życiorysu zawodowego i listu motywacyjnego, - nauka pisania cv i listu motywacyjnego, - zapoznanie bezrobotnych z dostępnymi formami poszukiwania pracy, |
- doradca zawodowy, - pracownik socjalny. |
14.05.2012r. |
Warsztaty: - pogadanka, - dyskusja |
- zapoznanie z lokalnym rynkiem pracy, - doradztwo zawodowe, - zachęcenie osób bezrobotnych do korzystania z przedstawionych form poszukiwania pracy, - pomoc psychologiczna. |
- doradca zawodowy, - psycholog. |
15.05.2012r. |
Ocena projektu |
- spotkanie ewaluacyjne. |
Organizatorzy projektu |
11. Ocena ryzyka i zagrożeń, jakie mogą się pojawić w trakcie realizacji projektu
- bierność i niechęć do czynnego udziału w warsztatach,
- dość mała frekwencja na prowadzonych zajęciach.
12. Realizacja/Wdrożenie projektu
Projekt socjalny realizowany przez nas skierowany jest do osób bezrobotnych, których bezrobocie wynika z zamknięcia przedsiębiorstw i zwolnienia przez pracodawcę z pracy oraz braku kwalifikacji.
Najważniejszym celem naszego projektu jest aktywizacja osób bezrobotnych oraz uświadomienie uczestnikom problemu bezrobocia.
Do osiągnięcia tego celu głównego istotne są cele szczegółowe, które będą bardzo pomocne Należy do nich:
- zdobycie umiejętności wykorzystywania swoich mocnych stron które pozwolą na włączenie sie do rynku pracy; - zdobycie umiejętności odnajdywania właściwych dla siebie ofert pracy; - asertywność, pewność siebie w kontaktach międzyludzkich; - samodzielne przygotowanie dokumentów aplikacyjnych; - zwiększenie motywacji do aktywnego poszukiwania pracy. |
Działania organizacyjne naszego Projektu rozpoczęliśmy od 26.04.2012-11.05.2012r., które trwały 16 dni.
Główne działania podjęte w tym etapie to: napisanie projektu socjalnego oraz przeprowadzenie diagnozy problemów osób bezrobotnych Wszystkie informacje, które zostały zgromadzone zaprezentowane były kierownikowi Klubu Integracji Społecznej w celu uzyskania zgody na realizację projektu. Następnym działaniem było nawiązanie współpracy z dyrekcją Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz kierownikiem Klubu Integracji Społecznej w celu uzyskania zgody na przeprowadzenie projektu socjalnego. Podczas tego spotkania organizatorzy projektu przedstawili wszystkie cele i główne założenia projektu, planowane działania, przewidywane możliwości nawiązania współpracy z poszczególnymi jednostkami, kosztorys, przewidywane korzyści płynące z realizacji projektu i zagrożenia dla jego realizacji.
Następnym etapem Projektu było przeprowadzenie spotkania z podopiecznymi Klubu Integracji Społecznej. Za spotkania odpowiedzialne były osoby realizujące projekt.
Warsztaty odbyły się w pomieszczeniu udostępnionym przez KIS.
13. Ewaluacja/Ocena projektu
Projekt został zrealizowany w połowie kwietnia i maja 2012 roku. Wzięło w nim udział 10 osób beneficjentów Klubu Integracji Społecznej w Biskupcu. Zajęcia zostały przeprowadzone przez organizatorki projektu w ciągu 3 dni roboczych.
Realizacja projektu przebiegała w dwóch głównych etapach. Etap pierwszy miał charakter organizacyjny i przebiegał od 26.04.2012-11.05.2012 r. w którym zostały podjęte działania związane ze stworzeniem projektu oraz analiza merytoryczna aspektów teoretycznych związanych z bezrobociem. Etap drugi polegał na przeprowadzeniu projektu w Klubie Integracji Społecznej w Biskupcu.
Podczas przeprowadzania projektu zastosowano metodę pracy z grupą, wykorzystano również następujące techniki pracy z grupą: praca w parach, dyskusja, burza mózgów, pogadanka oraz mini wykład. Praca z grupą jest podejściem świadomie skierowanym na najpełniejszy rozwój jednostki w jej relacji do grupy i na opanowanie umiejętności włączenia się, kiedy trzeba, a także wycofania się, - kiedy jest to potrzebne.
Projekt, który został skutecznie zrealizowany według organizatorek spełnił wszystkie zamierzone cele. Wzrosła wiedza i zainteresowanie uczestników na temat różnych form szukania pracy, oraz zwiększyły się umiejętności interpersonalne. Również zrodziła się u uczestników ogromna chęć i silna motywacja do aktywnych zmian w swoim życiu, do podjęcia zatrudnienia oraz podwyższyło się zadowolenia i optymizm życiowego, nabyte zostały umiejętności przydatnych w życiu i przyszłej pracy.
Zwiększyła się aktywności zawodowa i umiejętność poruszania się po rynku pracy.
Najczęstszym napotkanymi przeszkodami spośród przewidywanych była niechęć do brania udziału, zakłopotanie i bierność na warsztatach.
Pozostałe wymienione bariery nie wystąpiły. Organizatorzy projektu spotkali się z życzliwością i pomocą kadry Klubu Integracji Społecznej.
Na samym początku uczestnicy byli zgaszeni, lecz po tych spotkaniach nabrali oni siły. Bezrobotnym podobało się to że mogli zobaczyć że nie są sami w tym problemie, że są również inni, podobało im się dzielenie swoimi doświadczeniami.