SOCJOLOGIA opracowane pyt z egzaminu, AWF, socjologia


SOCJOLOGIA

  1. Co to jest socjologia ?

Socjologia to nauka badająca w systematyczny sposób funkcjonowanie i zmianę społeczeństwa. Socjologowie badają społeczne reguły, procesy i struktury, które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian. Socjologowie badają zarówno jednostki, jak i relacje między ludźmi (np. podziały społeczne), grupy społeczne, instytucje czy całe społeczeństwa. Narodziny socjologii wiążą się z zachodzącymi w XIX wieku gwałtownymi zmianami społecznymi, stąd wielu teoretyków uważa, że głównym przedmiotem badań socjologii jest nowoczesność i społeczeństwo przemysłowe.

  1. Podaj Definicję KULTURY FIZYCZNEJ.

To względnie zintegrowany i utrwalony system zachowań w dziedzinie dbałości o rozwój fizyczny, sprawność ruchową, zdrowie, urodę, cielesną doskonałość i ekspresje człowieka, przebiegający wg przyjętych w danej zbiorowości wzorów.

Wyodrębniamy 4 podstawowe ujęcia kultury fizycznej:

  1. Kultura fizyczna - to całokształt materialnego środowiska kształtowanego przez człowieka zgodnie z jego potrzebami możliwościami i wartościami.

  2. Kultura fizyczna - to system wartości, działań oraz ich efektów w dziedzinie cielesnej aktywności człowieka określonych zewnętrznymi warunkami i stymulowanych społecznymi potrzebami.

  3. Kultura fizyczna - to całokształt form aktywności ruchowej człowieka podejmowanych świadomie i celowo dla pomnożenia zdrowia, rozwoju i sprawności fizycznej.

  4. Kultura fizyczna - rozumiana jako synonim sportu.

  1. Scharakteryzuj którąś z orientacji teoretyczno metodologicznych w Socjologii K.F.

Orientacja systemowo - funkcjonalna: ujmuje społeczeństwo jako system, tj. wyodrębnioną ze społecznego otoczenia całość względnie autonomicznych elementów wzajemnie ze sobą powiązanych. Kultura fizyczna rozpatrywana z tej perspektywy jest ujmowana zazwyczaj jako subsystem kultury globalnej, na który składają się: ideologie, wartości wzory, normy, instytucje i zachowania regulujące aktywność ruchową człowieka.

Orientacja etnometodologiczna - z tej perspektywy poznawczej kultura fizyczna jako zróżnicowana całość rozwija się na gruncie tradycji oraz współczesnych doświadczeń etnicznych i narodowych. Jest ona zatem pojmowana i odczuwana wielorako oraz posiada odrębne znaczenie i funkcje w zależności od „korzeni”, z jakich wyrasta. Przyczynia się do budowania poczucia tożsamości i autonomii.

Symboliczny interakcjonizm - traktuje społeczeństwo jako zbiorowość złożoną z aktywnych jednostek, refleksyjnie i twórczo odnoszących się do środowiska społecznego, w którym działają.

Teoria konfliktu - taktująca społeczeństwo w kategoriach antynomii, która wynika ze sprzecznych interesów, celów i dążeń poszczególnych jednostek i grup społecznych.

Orientacja dialektyczna - zakłada, że rzeczywistość społeczna pozostaje całością wzajemnie powiązanych elementów. Społeczeństwo pozostające strumieniem zdarzeń winno być rozpatrywane w kategoriach dynamicznych i historycznych. Skuteczność działań jednostek zależy przede wszystkim od warunków strukturalnych o charakterze obiektywnym.

Orientacja pozytywistyczna - zmierza do uzasadnienia możliwości budowania socjologii na wzór nauk przyrodniczych. Społeczeństwo kształtuje się tu jako wyraz ewolucji gatunku homo, które należy rozpatrywać w związku ze środowiskiem przyrodniczym.

  1. Opisz obszary zainteresowań socjologii K.F.

Wychowanie oraz socjalizacja przez i do kultury fizycznej - jest domeną przede wszystkim aktywności dzieci i młodzieży podlegającej intensywnym procesom socjalizacji i wychowania. Chodzi tu o stopień uświadomienia i internalizacji wartości wpisanych w interesującą nas dziedzinę, o efekty wdrożeń do ról społecznych, jakie oferuje ona swoim uczestnikom, o rodzaje i specyfikę więzi, jakie aktywność ta buduje..

Społeczne aspekty organizacji i kultury fizycznej - dotyczą mikrosystemów organizacyjnych różnych dziedzin a przede wszystkim sportu. Drugi dotyczy form makrostrukturalnych w zakresie globalnym, kontynentalnym bądź krajowym i uwidacznia wpływ, jaki na owe struktury wywierają czynniki ekonomiczne, polityczne i cywilizacyjne.

Procesy profesjonalizacji K.F. - wielki awans kultury fizycznej sprawił iż stała się ona nie tylko elementem dowolnej sfery aktywności ludzi, ale również ważnym czynnikiem realizacji celów instrumentalnych, doprowadziło to do powstania wielkiej armii specjalistów którzy nią kierują, organizują, tworzą i rozwijają oraz wdrażają i upowszechniają np. nauczyciele WF, trenerzy.

Socjologia stosunków wobec K.F. - chodzi tu o opisanie ideologiczno - politycznych doktryn KF. Ukazanie jej roli w stosunkach międzynarodowych, o związkach z polityką, o sporcie jako narzędziu propagandy wartości pozasportowych o klasowe i narodowe treści KF. Wreszcie o jej walory jako narzędzia polityki społecznej.

KF jako element kultury globalnej - dotyczy to obecności KF i zdrowotnej w świadomości historycznej i współczesnej, klas i grup społecznych. Ukazuje wartościaktywności ruchowej w sposobie życia wybranych zbiorowości społecznych. Ujawnia wzajemne przenikanie się wzorów KF i wzorów kultury ogólnej.

Socjotechnika sportu - dotyczy społecznych warunków i stymulacji oraz barier przeszkadzających w osiągnięciu celów praktycznych oraz otwartości dostępności sportu jako instytucji. Jego zasię społeczny, kanał rekrutacji, przyczyny i skutki selekcji. Mierzone czynnikiem sportowym.

  1. PODSTAWOWE KATEGORIE SOCJOLOGICZNE.

Działania społeczne - to zachowania przebiegające wg określonego, zrozumiałego dla stron wzoru, mającego na celu wywołanie pożądanej reakcji partnera.

Stosunki społeczne - to system uporządkowanych reakcji zachodzących w określonej sferze działalności ludzkiej.

Instytucje społeczne - jest to zespół osób powołanych do realizacji istotnych dla zbiorowości celów. Wyposażony w odpowiednie uprawnienia i środki do ich urzeczywistnienia.

Kontrola społeczna - to ogół formalnych i nie formalnych środków służących konfrontacji zachowań ludzkich w celu zapewnienia ładu , wartości i sprawnego działania zbiorowości.

Więź społeczna - zorganizowany system stosunków, instytucji i środków kontroli społecznej skupiający jednostki w całości zdolne do trwania i rozwoju.

Osobowość społeczna - to system psychologiczno społecznych właściwości jednostki, wspólnych dla całej zbiorowości, która tę jednostkę kształtowała.

  1. BIOLOGICZNE, PSYCHOLOGICZNE I SPOŁECZNE FUNKCJE K.F.

Biologiczne - ruch stanowi warunek konieczny do prawidłowego psychosomatycznego funkcjonowania osobnika, służy przywracaniu równowagi energetycznej, eliminuje następstwa długotrwałej eksploatacji organizmu, zwiększa zdolność adaptacji do zmieniających się warunków środowiska.

Psychologiczne - aktywność ruchowa jest środkiem kształtowania i formą ekspresji osobowości. Wzbogaca sferę wewnętrznych przeżyć i doznań estetycznych. Łagodzi stres społeczny jest kanałem socjalizacji, czynnikiem integracji grupowej.

Społeczne - kultura fizyczna jest źródłem socjalizacji i inkulturacji, czynnikiem integracji grupowej, przeciwdziała społecznym dewiazcjom, deorganizacji i destabilizacji.

  1. JAKIE SĄ PODSTAWOWE SEGMENTY K.F.

Do nich zaliczany:

Sport - systematyczne wg ustalonych reguł, odznaczające się współzawodnictwem i tendencją do osiągania lepszych wyników, mające na celu manifestację sprawności ruchowej.

Jego funkcje to:

Wychowanie fizyczne - jest to dział, który stosuje środki wychowania takie jak ruch, stawia sobie za cel kształtowanie fizycznej strony osobowości, a zadania realizuje w zorganizowanym procesie pedagogicznym.

Funkcje:

Rekreacja ruchowa - zajęcia ruchowo sportowe, którym człowiek oddaje się w czasie wolnym z własnej chęci dla rozrywki, wypoczynku i rozwoju własnej osobowości.

Funkcje:

  1. W IMIĘ JAKICH WARTOŚCI LUDZIE UCZESTNICZĄ W K.F.

Ludzie uczestniczą w K.F. z pobudek hedonistycznych, przybierających formy zabawowe, poszukują w nich samoistnej satysfakcji czy przyjemności, ale również z powodów instrumentalnych.

  1. PODAJ DEFINICJĘ K.F. wg A. KŁOSKOWSKIEJ.

To względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania ludzi przebiegająca wg wspólnych dla zbiorowości społecznej wzorów wykształconych i przyswajanych w toku interakcji oraz zawierająca wytwory takich zachowań.

  1. KULTURA MASOWA. JEJ CECHY.

wg Kłoskowskiej - Zgodnie z najogólniej przyjętym znaczeniem pojęcie kultury masowej odnosi się do zjawisk współczesnego przekazywania wielkim masom odbiorców identycznych lub analogicznych treści płynących z nielicznych źródeł oraz do jednolitych form zabawowej rozrywkowej działalności wielkich mas ludzkich. Zjawiska kultury masowej wiążą się więc z działalnością środków masowego komunikowania i treściami przez nie przekazywanymi. Kultura masowa wyróżnia dwa zasadnicze kryteria ilości i standaryzacji treści.

  1. ZMIANY POD WPŁYWEM KULTURY MASOWEJ.

Masowa widownia, duże środki finansowe i zmiana charakteru imprez sportowych zapoczątkowały szereg zmian, które można obserwować we współczesnej K.F.

Do najczęściej wymienianych należą:

Środki masowego przekazu dokonały zmian w systemie wartości motywujących ludzi do uprawiania sportu.

  1. CO TO JEST WIDOWISKO SPORTOWE ??

wg Matusiewicza - to zdarzenie społeczne dostępne percepcji wzrokowej o charakterze rozrywkowo - rekreacyjnym, zaistniały z racji organizowanej rywalizacji sportowej zawodników, przebiegającej zgodnie z uznanymi regułami, w którym uczestniczą jako strony interakcji zawodnicy, sędziowie, organizatorzy oraz widzowie.

  1. CO TO JEST OSOBOWOŚĆ? JAKIE ASPEKTY INTERESUJĄ SOCJOLOGA ?

Jest to zespół względnie stałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostek różniących je od innych jednostek. To element społeczny w człowieku, to zintegrowana kultura dynamiczna, organizacja idei postawy, motywów nadbudowanych nad naturą biologiczną. Podstawową funkcją socjologicznej osobowości jest zachowanie tożsamości jednostki „ja” polegające na regulacji stosunków człowieka z innymi ludźmi.

  1. CO TO JEST SOCJALIZACJA w K.F i do K.F. ??

Proces wchodzenia lub uczestnictwa w K.F poprzez poznawanie, uczenie się i przyjmowanie przez jednostki wartości i wzorów kultury, które wyznaczają jej zachowania. Efektem tego jest wtopienie się jednostki w środowisku oraz wytworzenie postaw, nawyków i przyzwyczajeń. Natomiast socjalizacja w K.F to nabywanie, doskonalenie i utrwalanie nawyków, przyzwyczajeń w toku wychowania, które odnosi się do ciała jako wartości immanentnej lub autotenicznej jednostki.. Desocjalizacja to odejście od sportu i zakończenie kariery sportowej.

Socjalizacja - jest złożonym , narastającym problemem, procesem uczenia się, poprzez, który jednostka nabywa wiedzę, wartości i normy kulturowe ważne w życiu społecznym.

  1. JAKĄ ROLĘ ODGRYWAJĄ WZORY OSOBOWE W SOCJALIZACJI DO SPORTU ??

W procesie socjalizacji do kultury fizycznej ważną rolę odgrywają wzory zachowania rodziców, nauczycieli oraz wzory obowiązujące w grupach rówieśniczych. Inicjacja do sportu odbywa się w wieku przedszkolnym w rodzinie, w której ważną rolę odgrywają symbole , przekonania, praktyki. Zaangażowanie sportowe dzieci popierane jest przez rodziców . Ważne znaczenie mają również wzory realizowane przez poszczególnych nauczycieli, a zwłaszcza nauczycieli w.f. Wzorotwórczą rolę odgrywają gwiazdy sportowe.

  1. KIEDY MOŻEMY MÓWIĆ O TRAKTOWANIU CIAŁA JAKO WARTOŚCI INSTRUMENTALNEJ, A KIEDY JAKO AUTOTELICZNEJ.

Jednym z najprostszych a jednocześnie istotnych prób podziału zachowań cielesnych jest zasadniczy cel, któremu są one podporządkowane. Chodzi tu o to czy dokonujemy świadomej poprawy swojego ciał, czynimy to w imię jego doskonałości jako wartości samej w sobie, czy też ma ono funkcjonować jako narzędzie osiągania wartości ciała.

  1. CO TO ZNACZY, ŻE CIAŁO JEST FAKTEM SPOŁECZNO KULTUROWYM ?

Można to sprowadzić do ustępujących perspektyw poznawczych:

  1. SCHARAKTERYZUJ WZORY KULTURY SOMATYCZNEJ ??

Wzór estetyczny - kanon ciała miał w przeszłości najwyższą wartość, obecnie rozwój mody zniósł wszelkie kanony urody.

Wzór hedonistyczny - wyróżniamy 3 typy doznań cielesnych: smakowe, seksualne i ....

Wzór ascetyczny - deprecjacja ciała, dusza ma wartość nadrzędną w stosunku do ciała

Wzór higieniczny - typ higieniczny: walka człowieka chorobą i śmiercią; typ utylitarny: zapobieżenie i uświadomienie negatywnych skutków choroby

Wzór sprawnościowy - instrumentalne traktowanie ciała

Wzór agonistyczny - działalność, która dostarcza efektywnego pozoru celowości nawet jak cel ten jest tylko wymyślony.

  1. JAKIE ZNASZ PODSTAWOWE TYPY REAKCJI KULTUROWYCH NA CHOROBĘ??

Religijna - akceptacja śmierci i choroby, której przyczyna leży w siłach wyższych od człowieka.

Magiczna - postawa czynna wobec zagrożeń spowodowanych przez siły zewnętrzne, którym można się przeciwstawić środkami magicznymi.

Rytualna - mająca wyzwolić jednostkę z tajemnych mocy.

Opiekuńczo - pielęgnacyjna - udzielenie choremu pomocy psychicznej i wsparcia emocjonalnego.

Medyczna (techniczna)- stosowanie środków współczesnej medycyny i umiejętności lekarzy do przywracania zdrowia, przy czym środki i działalność muszą być poparte nauką.

  1. CO MOŻESZ POWIEDZIEĆ O SPOŁECZNYCH UWARUNKOWANIACH I KONSEKWENCJACH CHORÓB ??

Ze względu na pochodzenie wyróżniamy:

  1. CO ŚWIADCZY, ŻE MORALNOŚĆ JEST FAKTEM SPOŁCZNYM??

Oceny, normy reguły moralne - to twór zbiorowy społeczeństwa, bądź grupy społecznej. Dotyczą społecznej relacji jednostki z innymi uczestnikami życia zbiorowego. Są funkcją warunków społecznych, a ich treść zależna jest od społeczeństwa, w którym były formułowane. Posiadają zawsze społeczne uzasadnienie ze względu na ich społeczną użyteczność (korzyści i straty).

  1. CO TO JEST KONTROLA SPOŁECZNA ??

Jest to szeroko rozumiany proces regulowania wzajemnych zależności między jednostką a grupą społeczną i społeczeństwem. Jest to złożony proces przebiegający zarówno na poziomie jednostkowym jak i zbiorowym rzeczywistości społecznej, który dzięki odpowiedniej kombinacji wykorzystywanych środków w tym zwłaszcza instytucji i sankcji utrzymuje ład społeczny, przeciwstawiając się jednocześnie zjawiskom społecznej dezorganizacji i dewiacji.

  1. JAKIE ZNASZ INSTYTUCJE KONTROLI SPOŁECZNEJ ??

Prawo, moralność, religia, opinia publiczna.

  1. Z JAMIMI FORMAMI KONTROLI SPOTYKAMY SIĘ W SPORCIE ??

Zasada fair - play, kluby sportowe, kluby kibica, związki i federacje.

  1. CO TO JEST NARÓD ??

Jest to trwała wspólnota ludzi, ukształtowana historycznie w obrębie własnego terytorium, na gruncie określonych tradycji i języka, połączona więzami ekonomicznymi. Mająca własne instytucje polityczne, charakteryzująca się swoistą kulturą oraz poczuciem tożsamości i odrębności wobec innych grup narodowych i etnicznych.

  1. CO TO SĄ STEREOTYPY NARODOWE?? ICH ROLA W SPORCIE.

Stereotypy to tendencyjne, jednostronne i uproszczone wyobrażenia o charakterystycznych właściwościach poszczególnych grup etnicznych. Wielką rolę w osłabieniu bądź całkowitym zanikaniu stereotypów odgrywa np. międzynarodowa turystyka. Powoduje ona, że odmienność innych narodów nie jest postrzegana w kategoriach niższości czy wyższości ale jedynie odrębności. Występują w tym przypadku przejawy sympatii.

W sportach o zasięgu międzynarodowym, podczas zgrupowań międzynarodowych, nawiązuje się trwała przyjaźń i wymiana doświadczeń. Mitingi sportowe, igrzyska olimpijskie, które zrzeszają i jednoczą ludzi.

  1. W CZYM MOŻE PRZEJAWIAĆ SIĘ RASIZM W SPORCIE ??

Przejawia się w przynależności kolorowych do ekskluzywnych organizacji sportowych. Niedoreprezentowanie ludności kolorowej z organizacjami sportowymi w stosunku do jej procentowego udziału w danym kraju. Nierówności możliwości kolorowych zawodników przy różnych zdolnościach.

  1. CO TO JEST KLASA SPOŁECZNA ??

Wielkie grupy ludzi, różniących się między sobą miejscem zajmowanym w historycznie określonym systemie produkcji, społecznym stosunkiem do środków produkcji, role w społecznej organizacji pracy, sposobem otrzymywania i rozmiarami tych części bogactwa którą rozporządzają.

  1. KLASOWE UWARUNKOWANIA.

  1. CO TO JEST STRATYFIKACJA ??

Jest to podział społeczeństwa na warstwy wyróżniania na podstawie kryteriów świadomościowych lub bywa utożsamiana ze strukturą warstwową społeczeństwa. Stratyfikacja to podział ze względów intelektualnych a klasowość ekonomicznych funkcji społecznych.

  1. CO TO JEST PAŃSTWO?? JAKIE ZNASZ TYPY SYSTEMÓW PAŃSTWOWYCH??

Państwo stanowi grupę celową, ściśle związaną z pewną ramą przestrzenną jaka jest terytorium. Grupę tą tworzą zamieszkujący na danym terytorium ludzie. Realizację celów państwo zapewnia sobie groźbą użycia w stosunku do swoich członków lub wrogów zewnętrznych siły fizycznej. Wśród celów realizowanych przez państwo najważniejszy to utrzymanie wewnętrznej spójności i ładu w grupie oraz obrona jej przed zagrożeniami zewnętrznymi.

Typy systemów państwowych:

  1. W JAKI SPOSÓB KULTURA FIZYCZNA MOŻE BYĆ ISTOTNA DLA PAŃSTWA ?

  1. CO TO JEST PROCES SPOŁECZNY ? TYPY. PRZYKLADY W SPORCIE.

Proces społeczny wg Szczepańskiego - względnie jednorodne sesje zjawisk powiązane zależnościami przyczynowymi lub strukturalno funkcjonalnymi, obejmujące relacje między jednostkami, jednostkami a grupami.

Procesy społeczne w sporcie:

  1. CO TO JEST INSTYTUCJA SPOŁECZNA??

Jest to grupa ludzi zjednoczonych dla dokonania prostych lub złożonych czynności, posiadająca zawsze zasoby materialne i wyposażenie techniczne, zorganizowaną zgodnie z określonym przepisem prawnym i zwyczajowym, ujętym jako mit, legenda, prawo, zasada oraz ćwiczoną i przygotowaną do spełnienia stojących przed nią zasad.

  1. CO TO JEST ZAWÓD??

Wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych, wynikających z podziału pracy, w celu uzyskania środków utrzymania. Mówimy o nim gdy są spełnione warunki: wymagane kwalifikacje, o tych którzy dany zawód wykonują, system czynności jest względnie wyodrębniony i wykonywany stale, osoba je realizująca czerpie dochód.

  1. NA CZYM POLEGA PROCES PROESJONALIZACJA K.F.? PRZYKŁADY.

Sport zawodowy, wyodrębnienie się specjalności zawodowych. Nauczyciel, pracownik rehabilitacyjny, trener, menedżer, specjalizacja w dziedzinie rekreacji oraz specjalizacji K.F.

  1. CO TO JEST KOMERCJALIZACJA ??

To działalność instytucji, osoby lub grupy osób, której podstawowym i zasadniczym celem jest uzyskanie wymiernych efektów lub zysku.

43. PIONOWA I POZIOMA RUCHLIWOŚĆ SPOŁECZNA W SPORCIE-

Ruchliwością społeczna /lub mobilnością społeczna/ nazywamy zatem serie zjawisk polegające na przenoszeniu się jednostek, grup, kategorii zawodowych i społeczności lokalnych z miejsca na miejsce w teoretycznie skonstruowanej przestrzeni społecznej.

Ruchliwość pionowa /wertykalna/ polega na przemieszczaniu się z pozycji niższych na wyższe w hierarchii społecznej luz z wyższych na niższe, a wiec na awansie lub degradacji społecznej. Procesy te mogą przebiegać w ciągu życia jednego pokolenia albo w układzie międzypokoleniowym, polegającym na odchodzeniu przez dzieci od pozycji społecznej rodziców.

Ruchliwość pozioma /horyzontalna/ polega na przenoszeniu się z grupy do grupy /zawodu, wsi - miasta/ bez widocznego awansu lub degradacji. Może ona również oznaczać przemieszczenia o charakterze terytorialnym zwane migracja społeczną.

W sporcie wyczynowym, mamy w polu widzenia procesy awansu i degradacji związane z aktywnością zawodnicza, polegające na przemieszczaniu się przestrzeni wyznaczonej przepisami i normami sportowymi. Aktywność sportowa może być tez interpretowana jako czynnik ponad sportowego awansu jednostki lub grupy.

czynniki mające wpływ na mobilność w przestrzeni społeczno-sportowej:

-biologiczny - jaki jest wiek kalendarzowy wyznaczający przechodzenia z jednej grupy wiekowej do drugiej

-perfekcjonistyczny - określający zasady awansu sportowego przez pokonywanie kolejnych szczebli w postaci klas sportowych

44. CZYNNIKI SPOŁ. RÓŻNICUJĄCE W KULT. FIZ.-

Zróżnicowanie uczestnictwa w kulturze fizycznej wynika z różnorodności treści i form samej kultury fizycznej oraz uwarunkowań i okoliczności ich realizacji. Najczęściej ,w zawężonym ujęciu, kategoria uczestnictwa określa udział w zorganizowanych zajęciach wychowania fizycznego, uprawianie sportu i rekreacji fizycznej i traktowania jej jako suma rożnych form aktywności ruchowej praktykowanych przez poszczególne grupy, podgrupy czy zbiorowości społeczne. W tym przypadku przejawy uczestnictwa można podzielić na aktywne, bezpośrednie /uprawianie dyscyplin sportu, ćwiczenia fizyczne/ i pośrednie, towarzyszące /kibicowanie, organizowanie zawodową i zajęć sportowych/

Uczestnictwo w kulturze fizycznej jest procesem warunkującym społecznie i w określonych warunkach społecznych może być pełniejsze, bogatsze, obejmujące liczne formy, w innych natomiast - ubogie i jednostronne. Pewne czynniki społeczne sprzyjają rozwojowi uczestnictwa w kulturze fizycznej, inne natomiast ten rozwój hamują. Płeć wiek, sytuacja rodzinna, wykształcenie i przynależność społeczno-zawodowa, wielkość dochodów - to cechy które wpływają na poziom i charakter uczestnictwa w kulturze fizycznej.

47. CZYNNIKI SPOŁ. WPŁYWAJĄCE NA KARIERĘ SPORTOWĄ-

Aktywność zawodowa i jej punkt kulminacyjny tradycyjnie wiązane są z wiekiem kalendarzowym. Rozwój zawodowy jest najczęściej dzielony na 4 fazy: stadium eksploracji, tzn. „przymierzania” się do rożnych ról zawodowych / 15-24 rok życia/; stabilizacji, w którym człowiek dokonawszy wyboru pokonuje kolejne szczeble hierarchii w obrębie wykonywanego zawodu / 25 - 44 lata/ ; zachowanie status quo, czyli okres pełnej stabilizacji zawodowej / 45 - 64/ , oraz ostatnie stadium schyłkowe, polegające na wycofaniu się z aktywności zawodowej i wymianie jej na inne, zastępcze role.

Kariera sportowa jako przykład kariery sokowej:

Efektywność i efektowność kariery skokowej jest bezsporna. Polega na przyspieszonym osiągnięciu sukcesu społeczno -zawodowego i wysokiej pozycji społecznej przez ominiecie części szczebli hierarchii grup czy zbiorowości. Specyfika „skokowości” kariery sportowej polega nie tylko na możliwości „przeskoczenia” jednej z klas sportowych. Najważniejszym tu jest bowiem społeczny rezonans mistrzostwa lub rekordu. przy współudziale środków masowego przekazu młody człowiek w jednym momencie staje się osoba publiczna. Niewiele jest dziedzin życia społecznego, które by dawały szanse tak szybkiej, wręcz błyskawicznej kariery jak sport. Ale również jego specyfika jest to, iż ta dynamiczność ruchliwości jest dwukierunkowa.

48. DEWIACJE SPOŁ. I ICH ŹRÓDŁA

Dewiacje - (de - odwrotność, przeciwieństwo; -via - droga - wyraz ten znaczyć może błądzenie, podążanie bez kierunku, zejście z drogi.)

Dewiacje społeczne są to zachowania ludzi odbiegające od akceptowanych norm społecznych, wzorów zachowań i stosunków społecznych.

Niektóre zachowania ludzkie, aby były dewiacyjne, musza być ze takie uznane przez zbiorowość społeczną, musza odbiegać od akceptowanych norm społecznych dotyczących zachowań ludzi względem siebie. Zbiorowość społeczna , aby mogła uznać jakieś zachowanie swego członka za dewiacyjne, musi znać normy zachowań funkcjonujące w jej obrębie. Normy społeczne są wytworem społecznym, zbiorowości społeczne je tworzą i są bardzo różne. Społeczeństwa różnią się miedzy sobą obyczajami, systemami normatywnymi itp.

Źródła zachowań dewiacyjnych mogą być dwojakiej natury: poza społecznej /np. biologicznej/ i społecznej. Zjawiska i sytuacje społeczne sprzyjające pojawieniu się zachowań dewiacyjnych: a/ „na wyrost” konstytuowane i formułowane normy prawne i normy innego rodzaju, b/ stosunki społeczne i warunki życia społecznego sprzyjające deprywacji członków danej zbiorowości, c/ rozbieżność miedzy potrzebami indywidualnymi i grupowymi a możliwościami ich zaspokojenia


49. DEWIACJE W SPORCIE I JAKIE SĄ ICH PRZYCZYNY

Przejawiające się w sporcie dewiacje, będące jago wytworem, jak i te wyniesione z innych obszarów życia społecznego, stanowią zagrożenia dla „czystego” i „zdrowego” sportu. Dewiacje działają dezintegrująco na sport, jak i ludzi zajmujących się nim. Tymczasem dewiacje mogą wywoływać zmiany w sporcie, to co kiedyś było dewiacja w międzynarodowym sporcie amatorskim, obecnie staje się norma (przejawy zawodowstwa).

Przemoc w sporcie, chuligaństwo na stadionach i poza nim, zjawiska przestępczości pospolitej w sporcie, doping w sporcie

3


Wyszukiwarka