ZWALCZANIE NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI.

Ochrona konkurentów przez zwalczanie nieuczciwej konkurencji wiąże się z kwestia ustalenia kryteriów pozwalających odróżnić konkurencję nieuczciwą od konkurencji uczciwej. Z punktu widzenia regulacji prawnej zwalczanie nieuczciwej konkurencji może być parte na dwóch podstawowych systemach. Jeden z nich polega na zwalczaniu nieuczciwej konkurencji na podstawie przepisów prawa cywilnego o czynach niedozwolonych. Drugi przewiduje oparcie walki z nieuczciwą konkurencją na podstawie specjalnych ustaw. Obydwa systemy opierają się na kryteriach formalnych. Pod względem merytorycznym pojęcie nieuczciwej konkurencji zawiera w sobie 3 elementy: 1. gospodarczy - wskazujący na cele i metody uznawane za nieuczciwą konkurencję 2. etyczny - wskazujący naganność środków działania 3. prawny.

Ustawa z 1993r. reguluje zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej w szczególności w produkcji przemysłowej i rolnej, w budownictwie, handlu i usługach. Znajduje również zastosowanie do tzw. Wolnych zawodów w zakresie, zakresie jakim oni sami lub spółka w których uczestniczą biorą udział w działalności gospodarczej. Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów ustawy na podstawie umów międzynarodowych

PODMIOTOWY I PRZEDMIOTOWY ZAKRES USTAWY ANTYMONOPOLOWEJ.

Zakresem podmiotowym są objęte podmioty które:1) naruszają zakazy lub nakazy przewidziane w ustawie; 2) ponoszą skutki tych naruszeń; 3) orzekają w sprawach objętych ustawą.

W pierwszej grupie mogą znaleźć się przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy - prawo działalności gospodarczej oraz związki przedsiębiorców. Nie ma w niej miejsca dla organów administracji publicznej. Ustawa nie przewiduje ograniczenia podmiotowego zakresu jej obowiązywania. Nie ma więc żadnych powodów aby nie odnosić jej postanowień do działalności monopolistów naturalnych ( energetyka, ciepłownictwo, zaopatrzenie w wodę ) lub do monopoli państwowych ( telekomunikacja, kolej, poczta ) bądź do podmiotów publicznej działalności gospodarczej jak i do przedsiębiorców poddanych szczególnej regulacji prawnej ( banki, zakłady ubezpieczeń, giełdy ).

W drugiej grupie znajdują się podmioty, które są narażone lub ponoszą skutki działań podmiotów nie przestrzegających nakazów i zakazów ustawy antymonopolowej. Są to inni przedsiębiorcy, których interes został zagrożony lub naruszony działaniami podmiotów wymienionych w pierwszej grupie. Są to także konsumenci.

W trzeciej grupie znajdują się podmioty orzekające w sprawach objętych ustawą antymonopolową. Zadania z zakresu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, rozwoju konkurencji i ochrony interesów konsumentów realizuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wykonuje on swoje zadania przy pomocy Urzędu i jego delegatur, a także przez podległą Prezesowi Inspekcję Handlową. W grupie tej znajdują się też niektóre sądy. Decyzje wydane przez UOKiK podlegają bowiem zaskarżeniu przez wniesienie odwołania do Sądu Administracyjnego. Postępowanie sądowe toczy się wg przepisów k.p.c. o sprawach gospodarczych.

Przedmiotowy zakres ustawy antymonopolowej jest rozległy. Obejmuje ona bowiem przepisy prawa ustrojowego, materialnego i procedur antymonopolowych. Pod względem materialnym przepisy ustawy normują:1) porozumienia ograniczające konkurencję; 2) nadużycie pozycji dominującej; 3) kontrole koncentracji.

Ustawa zakazuje przede wszystkim porozumień, których celem lub skutkiem jest wyłączenie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji, polegające w szczególności na: 1) ustalaniu, bezpośrednio i pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów; 2) ograniczeniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji; 3) podziale rynku zbytu lub zakupu ; 4) uzależnienie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez druga stronę innego świadczenia nie mającego związku z przedmiotem umowy; 5) ograniczeniu dostępu do rynku itp.

Porozumienia te są w całości lub w odpowiedniej części nieważne chyba że nie stosuje się do nich ustawa. Zakazane jest również nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.

Postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję jest prowadzone przez Prezesa Urzędu jako postępowanie wyjaśniające lub postępowanie antymonopolowe. Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu, w drodze postanowienia, postępowanie wyjaśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki oraz w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumenta. Zamknięcie postępowania wyjaśniającego następuje w drodze postanowienia.

POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE.

Wszczyna się na wniosek lub z urzędu. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania antymonopolowego w związku z podejrzeniem naruszenia przepisów ustawy może wystąpić:

1) przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców którzy wykażą swój interes prawny ; 2) organ samorządu terytorialnego 3) kontroli państwowej 4) rzecznik konsumentów 5) organizacja konsumencka .

Przed wydaniem postanowienia o wszczęciu lub decyzji o odmowie wszczęcia postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Prezes Urzędu może odmówić wszczęcia postępowania, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Nie wszczyna się postępowania, jeżeli od końca roku w którym zaprzestano praktyk ograniczających konkurencję upłyną rok. Stroną postępowania jest każdy, kto wnosi o wydanie decyzji w sprawie praktyk ograniczających konkurencję, lub wobec kogo zostało wszczęte postępowanie. W postępowaniu przed Prezesem Urzędu może być zawarta ugoda o ile nie naruszy to interesu publicznego. Postępowanie antymonopolowe w sprawie praktyk ograniczających konkurencję powinno być zakończone nie puźniej niż w ciągu 4 miesięcy od dnia jego wszczęcia. W wyniku postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu wydaje trojakiego rodzaju decyzje:1) o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania2) o nie stwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję 3) o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

Jego prezes jest centralnym organem adm rządowej podległym RM., działa poprzez swój urząd , delegatury oraz podległą jemu Inspekcję Handlową. Kompetencje Prezesa UOKiK:

- sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym

- badanie kształtowania się cen w warunkach ograniczenia konkurencji

- wydawania decyzji w sprawach przeciwdziałania praktykom monopol., kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców ze względu na przepisy ustawy z 24.02.90 o przeciwdziałaniu praktykom monopol i ochronie interesów konsumentów

- prowadzenie ewidencji przedsiębiorców - monopolistów (ich udział w rynku krajowym przekracza 80%)

    Na mocy ustawy z dnia 24 lutego 1990 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji rządowej podległym Prezesowi Rady Ministrów. Do zakresu jego kompetencji należy:

# sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym,

# badanie kształtowania się cen w warunkach ograniczenia konkurencji,

# wydawanie decyzji w sprawie przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców oraz decyzji określających odpowiedzialność, jaką ponoszą z tego tytułu przedsiębiorcy,

# występowanie do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach ochrony praw  i interesów konsumentów,

# podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,

# prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz przedstawienie zainteresowanym podmiotom wniosków w sprawie działań zmierzających do zrównoważenia rynku,

# przygotowywanie rządowych projektów polityki rozwoju konkurencji oraz polityki konsumenckiej

# opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących praktyk monopolistycznych, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstania, a także ochrony konsumentów,

# składanie wniosków w sprawie zmian przepisów w zakresie ochrony praw konsumentów,

# zlecanie wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów,

# inicjowanie konsumenckich badań towarów i usług,

# współpraca z innymi organami, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,

# udzielanie pomocy organom samorządu województwa i powiatu oraz organizacjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,

# opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących prawa konsumentów.

Prezes UOKIK posiada również kompetencje wynikające z ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Prezes może występować w przypadku zaistnienia czynu nieuczciwej konkurencji z roszczeniami do sądu cywilnego. Ogólnie rzecz ujmując czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W takich przypadkach Prezes może żądać:

zaniechania niedozwolonych działań,

usunięcia skutków niedozwolonych działań,

złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Prezes może również występować do prokuratury z żądaniem ścigania wykroczeń naruszających tę ustawę.

Ustawa o radiofonii i telewizji również nadaje Prezesowi UOKiK pewne kompetencje.
W sytuacji zaistnienia nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy Prezes może występować do nadawcy reklamy o ujawnienie danych umożliwiających identyfikację zleceniodawcy audycji lub reklamy oraz może żądać wydania nieodpłatnie zapisu audycji lub reklamy w terminie 7 dni od złożenia wniosku.
Kompetencje Prezesa UOKiK poszerza również ustawa z 7 października 1999 o języku polskim. Ustawa ta dotyczy ochrony języka polskiego i używania go w działalności publicznej oraz w obrocie prawnym na terytorium RP. Kontrolę wykonywania obowiązków nałożonych tą ustawą (w zakresie relacji pomiędzy przedsiębiorcami oraz przedsiębiorcami i konsumentami) sprawuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcja Handlowa. Oba organy będą czuwały nad tym, by w obrocie prawnym na terytorium RP nie posługiwano się wyłącznie obcojęzycznymi określeniami (nie dotyczy to nazw własnych) oraz by obcojęzyczne opisy towarów i usług oraz oferty i reklamy wprowadzane do obrotu prawnego miały jednocześnie polską wersję językową. Ustawa weszła w życie 8 maja 2000 roku.

POJĘCIE I RODZAJE PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.

Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną. Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych lub jako przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Przedsiębiorstwa państwowe tworzą naczelne oraz centralne organy administracji państwowej, NBP i banki państwowe.

TWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.

Utworzenie Przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa. Aktem, który reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy jest statut przedsiębiorstwa. Uchwala go ogólne zebranie pracowników, na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa państwowe uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS.

LIKWIDACJA I UPADŁOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWEGO.

Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z KRSu po zaspokojeniu wierzycieli. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić jeżeli: 1) przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą ze stratą w ciągu kolejnych 6-ciu miesięcy; 2) prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną zakazano przedsiębiorstwu działania we wszystkich dziedzinach objętych dotychczasowym przedmiotem działania, a przedsiębiorstwo nie podjęło działalności w innej dziedzinie; 3) z wnioskiem takim zwróci się urząd komisaryczny; 4) ponad połowę aktywów przedsiębiorstwa: -** stanowią udziały lub inne tytuły uczestnictwa w spółkach bądź obligacje, -** oddano do używania innym osobom na podstawie umów prawa cywilnego. Decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy, bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile minister skarbu państwa nie zgłosi sprzeciwu wraz z uzasadnieniem w terminie 2 tygodni. Przedsiębiorstwo państwowe może być postawione w stan upadłości. Przesłanką uznania przedsiębiorstwa państwowego za upadłe jest nie tylko zaprzestanie płacenia przez dłużników lecz także okoliczność iż majątek przedsiębiorstwa nie wystarcza na zaspokojenie wierzycieli. Prawo upadłościowe wyklucza możliwość ogłoszenie upadłości PKP, portów lotniczych i przedsiębiorstw użyteczności publicznej a także innych przedsiębiorstw określonych w odrębnych przepisach jeśli organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa zgłosi sprzeciw i złoży oświadczenie o przejęciu zobowiązań przedsiębiorstwa. Ogłoszenia upadłości może żądać nie tylko dłużnik i każdy z jego wierzycieli lecz także organ założycielski oraz organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa.

KOMERCJALIZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.

Komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną lub w spółkę z o.o., która wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na charakter prawny tych stosunków. Obecnie komercjalizację przedsiębiorstwa można przeprowadzać w różnych celach, w tym: 1) z zamiarem poddania przedsiębiorstwa dalszym etapom prywatyzacji, 2) jedynie w celu zmiany formy prawnej przedsiębiorstwa państwowego, 3) w celu dokonania konwersji wierzytelności. W spółce powstałej w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego obowiązuje specjalny reżim majątkowy unormowany ustawowo w sposób odmienny od przepisów kodeksu spółek handlowych. Takie czynności jak zawiązanie innej spółki albo nabycie akcji innej spółki, zbycie nabytych lub objętych akcji innej spółki wymagają zgody warunków zgromadzenia, czyli zgody ministra Skarbu Państwa.

PRYWATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH.

W znaczeniu prawnym prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego oznacza świadomą i dobrowolną rezygnację przez państwo z własności przedsiębiorstw państwowych na rzecz podmiotów prywatnych lub innych, podejmowaną w celu zmiany reżimu prawnego i finansowego przedsiębiorstwa państwowego. Prywatyzacja zatem stanowi pewien proces, który: 1) jest rozłożony w czasie, 2) ma prowadzić do zmiany właściciela przedsiębiorstwa państwowego, 3) ma na celu zmianę reżimu prawnego, finansowego i gospodarczego obowiązującego dotychczas przedsiębiorstwo państwowe oraz zmianę sposobu zarządzania, 4) jest przeprowadzany na podstawie odrębnych od prawa cywilnego przepisów prawnych oraz według specjalnej procedury.

Prywatyzacja w rozumieniu ustawy polega na: a) obejmowaniu akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek skarbu państwa, powstałych w wyniku komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe osoby prawne, b) zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach, c) rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez: -** sprzedaż przedsiębiorstwa, -** wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, -** oddania przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.

--------------albo-----------------

Przedsiębiorstwo państwowe to jednostka samorządna, samo finansująca, posiadająca osobowość prawną. Wg art. 551 KC przedsiębiorstwo jest zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych obejmujących wszystko co wchodzi w jego skład, a więc - firmę, znaki towarowe, księgi handlowe, ruchomości i nieruchomości należące do przedsiębiorstwa, produkty, materiały, patenty, wzory użytkowe i zdobnicze, zobowiązania i obciążenia, prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali. Podstawowym przepisem regulujących działalność przedsiębiorstwa jest ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, o samorządzie załogi przedsiębiorstw gospodarce finansowej oraz akty niższego rzędu.
Rodzaje przedsiębiorstw :
- kluczowe - powoływane przez naczelne i centralne organy administracji państwowej,
- terenowe - powoływane przez terenowe organy administracji państwowej,
- przedsiębiorstwa użyteczności publicznej - celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności ( komunikacja miejska, energia elektryczna, gazowa, cieplna, inżynieria sanitarna, gospodarcza, świadczenie usług ), w razie potrzeby przedsiębiorstwa użyteczności publicznej dotowane jest przez organ założycielski,
- mieszane - prowadzące działalność na bazie kapitału państwowego i innego. powoływane są w drodze umowy.
- przedsiębiorstwa międzynarodowe - tworzone przez organy administracji państwowej wraz z innymi państwami,
- wewnętrzne - jednostki gospodarcze przewidziane w przepisach prawa np, spółki, spółdzielnie i inne.
Tworzenie przedsiębiorstw : powoływane decyzja organu państwowego naczelnego lub centralnego oraz NBP i banki państwowe. Przed powołaniem przedsiębiorstwa organ założycielski przeprowadza badania i analizy , dokonuje niezbędnych ustaleń. Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa określa jego nazwę, rodzaj, siedzibę i przedmiot działania. O strukturze decyduje statut uchwalony przez ogólne zebranie pracowników na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa państwowe podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorstw prowadzony przez właściwy ze względu na siedzibę sąd rejonowy. Wpis jest obowiązkowy. Z chwilą wpisu uzyskuje osobowość prawną wraz z nią zdolność do czynności prawnych.
Mienie przedsiębiorstwa : wartość mienia to fundusz statutowy przedsiębiorstwa, który ustala organ założycielski. Tworzą majątek od chwili wpisu do rejestru. Mienie staje się własnością przedsiębiorstwa z tym że zbyć może je tylko w drodze przetargu. Z zaciągniętych zobowiązań przedsiębiorstwo odpowiada jedynie swoim majątkiem.
Organy przedsiębiorstwa : ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada nadzorcza, dyrektor.
Rada Nadzorcza ma wpływ na powoływanie i odwoływanie Dyrektora. Kierowanie należy wyłącznie do Dyrektora. Podejmuje decyzje samodzielnie i za nie odpowiada. Dyrektor powołuje i odwołuje rada pracownicza. Spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu 5 lat lub na czas nieokreślony. Odwołanie wymaga zasięgnięcia opinii organu założycielskiego.
Dyrektora przedsiębiorstwa użyteczności publicznej powołuje i odwołuje organ założycielski. Dyrektor wykonuje uchwały rady pracowniczej dotyczącej działalności przedsiębiorstwa. Spory między dyrektorem a radą rozstrzyga komisja rozjemcza.
Do dokonywania czynności prawnych z mocy prawa jest dyrektor przedsiębiorstwa. Inne osoby na podstawie upoważnienia. Umowy powyżej 5 tyś zł podpisują 2 osoby. Główny księgowy jest organem kontroli wewnętrznej.
Nadzór : sprawuje organ założycielski, ogranicza się do kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa oraz pracy dyrektora. W ramach nadzoru organ może nałożyć obowiązek wprowadzenia do planu zadania dla obronności kraju w wypadku klęski, wstrzymać decyzję dyrektora, jeżeli jest sprzeczna z prawem, zawiesić dyrektora gdy narusza rażąco prawo.
Łączenie, podział, likwidacja przedsiębiorstwa : najczęstsze przekształcenia to połączenie dwóch w jedno. Włączenie jednego przedsiębiorstwa w drugie to inkorporacja. Decyduje organ założycielski za zgodą rady pracowniczej. Likwidacja - powody : zły stan finansowy przedsiębiorstwa i gospodarczy, który nie stwarza szans wyjścia, procesy prywatyzacyjne - oddanie części lub całego przedsiębiorstwa innej osobie na podstawie umowy. Decyzje podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy lub na wniosek rady przedsiębiorstwa w porozumieniu z Ministrem Przekształceń Własnościowych.
Kooperacja to współdziałanie podmiotów gospodarczych.
Działalność gospodarcza to forma aktywności przedsiębiorców działających na rynku.
Dokładniejsze definicje tego pojęcia występują w wielu ustawach, zwłaszcza w ustawach podatkowych, i różnią się między sobą; i tak:
a) Działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej jest "zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły".
b) Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje ją jako działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w dalszej części tej ustawy.
c) W ustawie o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I ZAKRES PRZEDMIOTOWY USTAWY.

Działalnością gospodarczą- jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie , rozpoznawanie i wydobywanie , (kopanie) ze złóż , a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciagły. Ustawa o swobodnej działalności gospodarczej reguluje podejmowane, wykonywanie i zakończone działania gospodarcze na terytorium RP oraz zachowania organów publicznych w tym zakresie.

ZAKRES PODMIOTOWY USTAWY O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.

Ustawa o swobodnej działalności gospodarczej na określenie podmiotu podejmującego i wykonującego działalność gospodarczą. Używa określenie przedsiębiorcze. Przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka org. nie będąca osoba prawną , której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną , wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółek cywilnych w zakresie wykonywanych przez nich działalności gospodarczej. (art.6 ust -swoboda dz.gosp.; art. 26 konstytucji -stanowi również o swobodzie ; art. 22 konstytucji)

SWOBODA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.

Wyraża tę swobodę art. 6 w ten sposób , ze podejmowane, wykonywane i zakończone działalność gospodarcza jest wolna dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa . Jak rozumiana ……… gospodarcza mieści w sobie następujące uprawnienia :1) swobodę podejmowania dz. Gosp. ; 2) swobodę prowadzenia dz. Gosp.; 3) swobodę w wyborze formy organizacyjno-prawnej w jakiej będzie prowadzona dz. Gosp. ; 4) swobodę w konkurowaniu z innymi przedsiębiorstwami ; 5) swobodę w zakresie zatrudnienia. Art. 32 konstytucji -zasada równości ( zakaz dyskryminacji ): równość ochrony sadowej ; równość obciążeń podatkowych ; równość w dostępie do rynku.

ZASADY PODEJMOWANIA I WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.

Zasadą jest, że podejmowanie i wykonywanie dz. Gosp. Jest wolne wymaga jednak wypełnienia przez przedsiębiorcę podstawowych obowiązków. Na przedsiębiorcach podejmujący lub wykonujący dz. Gosp. Spoczywają dwojakiego rodzaju obowiązki , niektóre mają charakter uniwersalny i odnoszą się do każdego przedsiębiorcy inne zaś mają charakter szczególny i obciążają jedynie wykonawców , konkretnego rodzaju dz. Gosp. Do uniwersalnych warunków należy: 1) uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorstw lub ewidencji działalności gospodarczej 2) zgłoszenie działalności gospodarczej do rejestrów operacyjnych np.: regon rejestracji podatkowej ->GUS we właściwym miejscowo oddziale ZUSu. 3) dokonywane lub przyjmowanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca a jednorazowa lub miesięczna wartość należności zobowiązań przekracza kwotę 15 tyś. Euro; 4)zawiadomienie innych banków w których otwarte są rachunki bankowe przedsiębiorcy o bankach w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy. ; 5) zawiadomienie właściwego Urzędu Skarbowego o bankach w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy lub inne rachunki; 6) prowadzenie rachunkowości ; 7) oznaczenie siedziby , miejsca prowadzenia dz. Gosp. Oznakowanie wyrobów wprowadzonych do obrotu. 8) spełnienie warunków prowadzenia dz. Gosp. Związanych z ochroną życia i zdrowia ludzkiego , a także ochrony środowiska. 9) spełnienie wymogów związanych z zapewnieniem w wykonywaniu działalności gospodarczej wykonywania jej przez osobę i odpowiednich kwalifikacjach zawodowych , jeżeli przepisy prawne takich kwalifikacji wymagają . wolność gospodarczaZasada wolności gospodarczej jest podstawową zasadą ustroju gospodarki wolnorynkowej, podstawą nowego ustroju gospodarczego.

Zasadę wolności określa art.1 u.d.g.: „Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa”.

Według nowej ustawy p.d.g. wolność określa art.5: „Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określanych przepisami prawa”. Na pojęcie wolności gospodarczej składa się cały zespół różnych praw i wolności, takich jak: prawo własności, wolność osobista, wolność wyboru zajęcia i miejsca zamieszkania, prawo do przedsiębiorczości, prawo do równości wobec prawa z innymi przedsiębiorcami, prawo do wolnej i równej konkurencji, wolność umów itp. Charakter poszczególnych praw decyduje o charakterze wolności gospodarczej i jej zakresie.

Przyjmuje się, że wolność gospodarcza nie przysługuje podmiotom administracji publicznej: rządowej i samorządowej, gdyż nie mogą one wykorzystywać swych zasobów do osiągania korzyści materialnych. Działalność tych podmiotów ma służyć państwu i ich obywatelom.

ZAKRES PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO.

Prawo gospodarcze publiczne- to całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa i organów wspólnoty europejskiej na gospodarkę z udziałem organów adm. Publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także prywatnego. Celem PPG jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnych granic ich ograniczenia w interesie publicznym ponadto PPG reguluje bezpośrednio lub pośrednio działalność gospodarczą prowadzoną przez państwo i samorządy terytorialne tj. oddziaływanie w gospodarce rynkowej określonej jako regulacja własnościowa. PPG -prawo interwencji , władztwa państwa, które to może wnikać tak aby procesy związane z wykonywaniem działań gospodarczym wykonywane było należycie.

Prawo gospodarcze prywatne: jest całokształtem zasad i norm prawnych za których pośrednictwem państwa i organy wspólnoty europejskiej organizują i kontrolują działalność gospodarczą regulując stosunki gospodarcze między podmiotem prawa prywatnego na zasadzie równorzędności. PPG- forma normatywnie uregulowana odzwierciedla powinności państwa wobec gospodarki poprzez normy prawne państwa określa zakres władztwa gospodarczego określone są reguły działania przedsiębiorców. Prawo to określa jednak granica , wywodząca się z zasad konstytucyjnych. PPG- normuje tylko cześć stosunków społecznych związanych z działalnością gospodarczą. Pod względem przedmiotowym regulacja ta obejmuje określenia ustroju gospodarczego państwa oraz zasad jego funkcjonowania i ochrony. W szczególności państwo reguluje normatywy: 1) stosunki własnościowe będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony ze strony państwa. 2) zasady gospodarowania typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające ochronie ze strony państwa. 3) formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej. 4) zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych . 5) organizację i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarki państwa w skali makro i mikro-ekonomicznej.

PPG nie normuje z wyjątkiem państwowych organizacji gospodarczych wew. Organizacji zasad działania i stosunków prawnych zachodzących między przedsiębiorcami. Nie rezygnuje natomiast z regulacji ekologicznych stosunków między przedsiębiorcami a państwem mogą one mieć formę stosunków kierownictwa, nadzoru koordynacji, kontroli itd.

NORMY PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO.

-** Normy wyróżniane są przez różne przepisy prawne: przepisy delegacyjne; przepisy parametryczne -** Normy obwarowane przymusem prawnym. Normy PPG- wyznaczają reguły zachowania uczestników stosunków gospodarczych jak i państwa, normy PPG wyrażane są przez następujące rodzaje przepisów : programowe; planowe; delegacyjne; wyjaśniające; parametryczne; techniczne. Mamy 3 podstawowe rodzaje PPG: konstytucja, ustawy , akty podstawowe. W PPG podstawowe znaczenie mają ustawy. -** stosunki podlegają także regułom prawa międzynarodowego -PMG ( PPG dla niektórych państw opiera się na prawie wspólnot europejskich).

W doktrynie wyróżnia się 3 podstawowe koncepcje metodologiczne wyodrębniania prawa gospodarczego:
1. koncepcja pluralistyczna
2. koncepcja dualistyczna
3. koncepcja monistyczna
Koncepcja pluralistyczna polega na wyodrębnieniu w ramach każdej z tradycyjnych gałęzi prawa, wyspecjalizowanych tematycznie zespołów norm prawnych, odnoszących się do prowadzenia działalności gospodarczej np. W ramach prawa cywilnego wyodrębnia się prywatne prawo gospodarcze cywilne(handlowe), w ramach pr. administracyjnego wyodrębnia się pr. adminis. gospodarcze(publiczne pr.gospodarcze), w ramach pr. Międzynarodowego wyróżnia się pr. Międzynarodowe gospodarcze.
Koncepcja dualistyczna- zgodnie z nią zakłada się konieczność rozróżnienia (administracyjnego) publicznego pr.gospodar. oraz gospodarczego prawa prywatnego. Prawo gospodarcze publiczne powinno obejmować ogół norm prawnych określających zakres przedmiotowy, problematyka dotycząca działalności gospodarczej, komercjalizacjach, prywatyzacjach, formy prawne i tryb ingerencji (interwencjonalizmu państwa w sferze stosunków gospodarczych). Prawo gospodarcze prywatne obejmuje normy o charakterze cywilnoprawnym odnoszące się do podmiotu, które zawodowo wykonują działalność gospodarczą oraz reguluje stosunki cywilnoprawne, w których podmioty te uczestnicz ą. Do prawa gospodarczego zaliczamy 4 zasadnicze grupy norm cywilnoprawnych:
I grupa- przepisy określające zasady i tryb tworzenia, przekształcania i likwidacji podmiotów gospodarczych. II grupa- prawo kontraktów zawieranych w obrocie gospodarczym. III grupa- normy zaliczane do prawa własności przemysłowej(np. Patenty) IV grupa- przepisy zaliczane do prawa cywilnego procesowego, określające zasady i tryb rozstrzygania sporów między uczestnikami obrotu gospodarczego.
Koncepcja monistyczna- przyjmuje za jedyne i wystarczające kryterium wyodrębniania prawa gospodarczego, charakter i przedmiot regulowanych stosunków społecznych, wynikających z prowadzonych działalności gospodarczej.
Publiczne prawo gospodarcze-obejmuje ogół regulacji prawnych określających zakres przedmiotowy, normy prawne i tryb ingerencji państwa w sferę stosunków gospodarczych. Przedmiotem są działania lub zachowania organów państwowych lub samorządowych, które stanowią wyraz prawnie określonych kompetencji interwencyjnych państwa w sferę swobodnego obrotu gospodarczego. Przez kompetencje interwencyjne rozumie się tu wszelkie czynności władzy publicznej bez względu na ich formę oraz charakter prawny które powodują korektę lub ograniczenie działania czystego mechanizmu rynkowego.
Do kompetencji interwencyjnych zaliczamy:
- akty normatywne wprowadzające ograniczenia reglamentacyjne w działalności gospodarczej np. . w zakresie reglamentacji cen, kontygnatów.
- Indywidualne akty administracyjne np. Koncesja, zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej.
- Porozumienia administracyjne np. Porozumienie komunalne dwóch jednostek samorządu terytorialnego.
- Czynności materialno- techniczne np. Opracowanie planów gospodarczych.
Pierwsze regulacje dotycząca dział gosp: Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1927r; Konstytucja Marcowa 1921r; Konst. Kwietniowa 1935r.
Ustawa z 1988r o działalności gospodarczej(każdy może prowadzić dział.gosp. przestrzegając obowiązujących ustaw; ustawa 1999r. Prawo działalności gosp., po jej uchyleniu uchwalono ustawę z 2.07.2004r o swobodzie dział.gosp.

Geneza prawa gospodarczego

**istnieje wiele teorii na temat genezy prawa - niektórzy upatrują jej początków w literaturze niemieckiej inni w radzieckiej, angielskiej, prawo to kwalifikuje się do młodych dziedzin prawa

**początki XVII w Anglia (prekursorzy: klasycy John Lock, Eilliam Petti- spojrzenie na gospodarkę w aspekcie sterownia i ograniczania jej przez państwo, pojawiło się wtedy kiedy pojawiła się sfera wolności gospodarczej

**kierunek zwany merkantylizmem - ochrona rynku wew przed napływem materiałów z importu, ingerencja państwa we wszystkie sfery działalności gospodarczej

**kolejnym okresem był czas wpływu fizjokratów (Francoise Quesnay). Oni to porównywali wolność handlu, przemysłu do wolności praw człowieka (ten pogląd wywodził się z prawa natury - ograniczając prawo do praw dział. gospod, państwo ogranicza naturalne prawa człowieka)

**po raz 1 zasada wolności handlu i przemysłu pojawiła się w Konstytucji Francuskiej z 1791)

**wiek XIX - wpływy liberalizmu gospodarczego i politycznego - państwo wycofuje się z reglamentowania działalności. gospodarczej

**Polska - zasady p.gosp określa się po raz w Konstytucji z 17.03.1921, a mianowicie:

1. wolność wyboru zajęcia i zarobkowania

2. zasada ograniczania tych praw tylko na stopie ustawowej

3. zasada ochrony praw własności

4. zasada prowadzenia samorządu gospodarczego

---w rozporządzeniu Prezydenta z dn 7.06.1927 zostało wprowadzone prawo przemysłowe - 1 akt normatywny w sferze gospodarczej (dzielił jej rodzaje, odnosił się do wolności gospodarczej , monopol, koncesje) - w tej formie utrzymało się do 1972 r.

---po II WŚ władze zaczynają wycinać poszczególne jej fragmenty - okres planowania odgórnego

---dopiero w 1972 - ustawa "O wykonywaniu i organizacji rzemiosła"

---lata 70 i 80 - okres zmieniającego się poglądu władzy centralnej na sferę gospodarczą (potrzeba zezwolenia na prywatną inicjatywę) - ustawa z 1988 "Prawo o działalności gospodarczej" (kilkakrotnie nowelizowana) - na jej podstawie, do 31.12.2000, opierał się cały ustrój transformacji, ustawa z 19.11.1999 "Prawo o działalności gospodarczej"- część z jej uchwaleń zaczęło obowiązywać z dn 1-01-2001;tworzy nowe regulacje prawne zgodne z wymogami KRP i prawem UE. Porządkuje system reglamentacji dz.gosp, zawiera nowe regulacje których nie było w ustawie z 88 (dot. zezwoleń na dz.gosp., małych i średnich przedsiębiorstw, samorządu gosp i administracji gosp., liberalizuje wykonywanie dz.gosp

Definicja prawa gospodarczego zespół norm określających podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy "Prawo o działalności gospodarczej". Pod pojęciem działalności gospodarczej rozumiemy pracę zarobkową ,zawodową, we własnym imieniu, zorganizowaną o charakterze ciągłym (nie stałym - może być jednorazowa) PGP jest wyrazem władztwa państwa w gospodarce określa jego zakres odzwierciedla powinności państwa wobec gospodarki w postaci norm prawnych (formułuje prawa i obowiązki przedsiębiorców, reguluje normatywnie stosunki własnościowe, zasady gospodarowania, formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej, zakres i formy państwowej ochrony prawnej powyższych stosunków gospodarczych, normuje regulacje prawne dot dóbr publicznych w tym własności państwowej i komunalnej - reguluje zasady gospodarowania składnikami tego majątku

Źródła prawa gospodarczego

Konstytucja, ustawy i akty podustawowe. Ponadto akty indywidualne które konkretyzują obowiązki i uprawnienia podmiotów ustalonych w aktach generalnych. Odrębnym źródłem praw gp są też akty prawa ponadnarodowego i międzynarodowego (traktaty handlowe, celne, monetarne etc)

Konstytucja - początkowo Konstytucja gwarantowała pewne wolności np. swoboda działalności gospodarczej, ochrona własności i dziedziczenia. Po II WŚ uległo to zmianie - powstały nowe typy państw i gospodarki (np. państwa demokracji ludowej - K zaczęła określać ustrój społeczno - gospodarczy - w Polsce oparty na własności społecznej i wszechobecnej roli państwa w gospodarce. Konstytucje zaczęły określać nowe wartości min ochrona konkurencji i konsumentów , dóbr publicznych etc a także granice i formy interwencjonizmu państwowego

Akty podustawowe - te to przewidują różne rodzaje aktów wykonawczych (wraz z wyborem jego formy wiąże się kwestia kontroli tworzenia i stosowania aktu) Do źródeł prawa można też zaliczyć tzw akty organizacji np. statuty nadawane przez organy adm państwowej przedsiębiorcom , czy umowy zbiorowe pracy

Źródła prawa gospodarczego:

Są nimi przepisy kodeksu cywilnego, które dotyczą osób fizycznych i prawnych w ramach prowadzonych przez nie działalności gospodarczych.

Prawo gospodarcze będąc kompleksową gałęzią prawa nie ma w przeciwieństwie do większości gałęzi prawa swojego kodeksu (kodeksu gospodarczego). Wśród całej gamy źródeł prawa gospodarczego szczególne miejsce zajmuje kodeks cywilny z 1964 roku (od tego czasu ponad 20 razy nowelizowany).

Wśród innych źródeł prawa gospodarczego można wymienić:

- kodeks handlowy z 1934r. z późniejszymi 16 zmianami;

- ustawa z 1981 roku o przedsiębiorstwach państwowych oraz ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego;

- ustawa z 1982 roku - prawo spółdzielcze;

- ustawa z 1989 roku o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych;

- ustawa z 1991 roku o spółkach z udziałem kapitału zagranicznego;

- ustawa 1996 roku o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych;

- ustawa 23.12.1998 roku o działalności gospodarczej (dziennik ustaw nr. 41, 28.12.1998r., pozycja 324);

- ustawa z 1997 roku o prawie bankowym;

- ustawa z 1997 roku o prawie o publicznym obrocie papierów wartościowych

Zasady prawa gospodarczego

Zasadami pr.gosp są pewne postulaty pod adresem prawodawcy i organów stanowiących prawo ,którymi powinny one kierować się przy tworzeniu i stosowaniu prawa. - znaczenie opisowe. W znaczeniu normatywnym , zasady prawa to wiążące prawnie normy należące do danego systemu prawnego. Wyznaczają one kierunek działań prawodawczych , ukierunkowują proces interpretacji przepisów prawnych oraz kierunki stosowania prawa. Ich źródłem przede wszystkim jest Konstytucja

- zasada wolności podejmowani i wykonywania dz.gosp.- art5;

- zasada samodzielności gospodarczej i finansowej przedsiębiorstw

- zasad równości praw i legalności przedsiębiorców w ramach wykonywania i podejmowania dz.gosp

- zasada dobrowolności zrzeszania się pracodawców, pracowników, konsumentów

- zasada demokracji gospodarczej

- zasada państwowej ochrony stosunków gospodarczych(własności środków produkcji, uczciwej konkurencji etc)

podjecie dz.gosp jest wolne o ile nie istnieje prawny zakaz jej podejmowania lub gdy nie podlega ona ograniczeniom lub reglamentacji.

Formy zachowań państwa wobec gospodarki

Dla każdego typu i rodzaju zachowań państwa wobec gospodarki wyróżniamy 3 formy zachowań:

- tworzenie prawa - pod względem podmiotowym prawna regulacja stosunków gospodarczych dotyczy 2 układów: stosunki poziome regulowane przepisami prawa prywatnego- wzajemne uprawnienia i obowiązki uczestników stosunków prawnych) oraz stosunków pionowych regulowanych przepisami prawa publicznego - uprawnienia i obowiązki prawne przedsiębiorców wobec państwa i nawzajem. Oddzielnym problem jest tu zakres regulacji prawnych dot. stosunków pionowych (zakres ingerencji państwa w stosunki gospodarcze) i poziomych (państwo jako organ spełniający f. ogólnospołeczne i stojący na straży prawnej ochrony funkcjonowania rynku i jego uczestników dając im jednocześnie możliwość dochodzenia swych roszczeń np. w kwestiach np. pracodawca - pracownik)

- programowanie gospodarcze - planowanie makroekonomiczne w gospodarce rynkowej stanowi instrument interwencjonalizmu państwowego, należy do najmłodszych form działalności państwa. Do krajów o najdłuższej tradycji planowania zalicza się min Japonię Niemcy, Szwecję.

Planowanie gospodarcze występuje w krajach o gospodarce rynkowej i przyjmuje 1 z 3 form:

- koniunkturalną - koncentruje się na osiągnięciu ogólnej równowagi gospodarczej (przy pełnym zatrudnieniu i niskim poziomie inflacji)oraz równowagi bilansu płatniczego. Ma postać krótko i średnioterminowych prognoz. Wykorzystuje w tym celu głównie politykę fiskalna i pieniężną

- częściowo strukturalną - stosowana do realizacji zadań średnioterminowych jak i w krótki czasie. Ta forma powstała w Holandii i stanowi pochodną państwowej polityki budżetowej

- strukturalną - jej głównym celem jest zapewnienie wzrostu gospodarczego w dłuższym czasie oraz umożliwienie dokonania odpowiednich przemian strukturalnych .

Obecnie coraz częściej przechodzi się od planowania koniunkturalnego do strukturalnego, z krótkoterminowego do długookresowego, od planowania w skali regionu do planowania w skali ponadpaństwowej (programy przekształceń w UE)

- planowanie indykatywne -kolejna z form pan. Planowania gospodarczego którego cechą jest to, że plany te nie zawierają normatywnych zadań dla sektora prywatnego. Plan taki stanowi informację o przewidywanym kształtowaniu się sytuacji gospodarczej oraz zakładanych działaniach rządu - bez zobowiązań wobec społeczeństwa.

- realizacja polityki gospodarczej - służy realizacji zadań państwa wobec gospodarki (polega na podejmowaniu przez nie różnego rodzaju zadań opartych na systemie prawnym a jej zakres i intensywność zależy od rodzaju i typu zachowań państw wobec gospodarki).

Realizacja polityki przyjmuje postać działań :

- organizatorskich (wobec sektora państwowego -tworzenie, przekształcanie i likwidację pp, w państwie opartym na gospodarce prywatnej - brak szerokich dz. organizatorskich, głównie reprezentacja kraju w międzynarodowych organizacjach gospodarczych)

- koordynacyjnych (podlegają im wszystkie zjawiska i podmioty gospodarcze, służ ą one do realizacji zadań państwa w gospodarce)

- reglamentacyjnych ( polega na stosowaniu środków prawnych o charakterze imperatywnym i mającym na celu stworzenie warunków niezbędnych do prawidłowego przebiegu organizacji stos. Gospodarczych, jest to możliwość wkraczania administracji w sferę uprawnień przedsiębiorców (szerzej jest stosowana w warunkach kryzysowych - wtedy najczęściej dot ustalania cen urzędowych na podstawowe środki spożycia oraz eksploatacji surowców i paliw.)

- ekonomiczno-finansowych (państwo w ten sposób może motywować do podejmowania dz.gosp sferach którymi nie są zainteresowani prywatni przedsiębiorcy a które wymagają podjęcia ze względów społecznych i wreszcie zniechęcać do wykonywani innych)

- nadzorczych (mają one na celu zapewnienie prawidłowej organizacji i funkcjonowania ustalonego porządku gospodarczego oraz usuwanie wszelkich nieprawidłowości powstających w tym zakresie)

- kontrolnych (sprawdzenie i ocena realizacji obowiązków przedsiębiorców wobec państwa oraz ich zachowań wobec praw ekonomicznych chronionych przez państwo. Może być wykonywana przez organy państwowe jak i specjalny aparat kontrolny)

- ochronnych (wynika z ochronnych funkcji państwa, podlega jej typ gospodarki, wszyscy uczestnicy stosunków gosp oraz konsumenci - dot to szczególnie naruszenia praw konkurencji, praktyk monopolistycznych, naruszania umów etc)

Zamówienia publiczne
1)a) Zamówienie publiczne- jest forma dokonywania zakupów przez organy administracyjne (umowa odpłatna zawierana między zamawiającym a wykonawcą, której przedmiotem są usługi dostawy lub roboty budowlane opłacone w części lub w całości ze środków publicznych)
b) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
Wśród procedur postępowania (ze względu na sposób prowadzenia) wyróżnia się:
- przetarg nieograniczony - udział bierze dwóch oferentów (nie dwie oferty),
- przetarg ograniczony (tylko zaproszone firmy),
- negocjacje z ogłoszeniem,
- negocjacje bez ogłoszenia,
- zapytanie o cenę,
- zamówienie z wolnej ręki
- aukcję elektroniczną
2. Przyczyny uzasadniające powstanie odrębnych regulacji zamówień publicznych
normuje szczegółowo przepisy proceduralne
-regulujące konkurs( rozdział I),
-udzielenie i wykonywanie koncesji na roboty budowlane (rozdział II),
- zamówienia sektorowe (rozdział III),
-postępowanie na zasadach szczegółowych (rozdział IV)
3. Źródła wspólnotowego prawa zamówień publicznych z prawem krajowym
Akty prawne UE
· Rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych
· Rozporządzenie Komisji (WE) nr 448/2004 z dnia 10 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1685/2000 ustanawiające szczegółowe zasady wprowadzenia rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 w sprawie kwalifikowania wydatków związanych z projektami współfinansowanymi z Funduszy Strukturalnych i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1145/2003
· Projekty aktów prawnych dotyczących funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w latach 2007-2013
Akty prawne RP
· Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r.o Narodowym Planie Rozwoju
· Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o Funduszu Poręczeń Unijnych
· Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
· Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń (wraz z załącznikiem: Wniosek beneficjenta o płatność)
4. Instrumentalizacja zamówień publicznych
Jest to polityka , która zakłada stosowanie zamówień publicznych jako instrumentu do realizacji celów ekonomicznych i pozaekonomicznych. Jest zupełnie odmienna niż efektywna ponieważ stara się o realizacje również innych celów np. w przypadku zamówień na cele wojskowe. Polityka ta jest sprzeczna z ogólnymi zasadami Traktatu, ogólnie polityki mieszają się ze sobą i często jest tak że jest cel ale dobrze by był korzystny(ekonomiczny) Można wykorzystać wymieszanie polityk i polityka instrumentalizacji nie będzie sprzeczna z przepisami Traktatu.
5. Definicja podmiotu zamawiającego
Zamawiający, to osoba (fizyczna bądź prawna) albo jednostka nieposiadająca osobowości prawnej obowiązana stosować ustawę p. z. p. przy udzielaniu zamówienia publicznego, czyli organizująca proces udzielenia zamówienia w oparciu o szczególny reżim prawny wynikający z tej ustawy. Są to różnego rodzaju jednostki organizacyjne sektora publicznego, objęte listą z art. 3 ustawy p.z.p. Wyjątkowo zamawiającym może być też osoba prywatna dysponująca środkami publicznymi bądź innymi, których przekazanie uzależniono od przestrzegania tego reżimu.
a) dyrektywy klasyczne i sektorowe
-sektorowe- wszystkie inne zamówienia udzielane przez organy publiczne nie związane z działalnością
dyrekt 93/38 dotycząca udzielania zamówień na dostawy , usługi i roboty budowlane ale w sektorze gospodarki, obecnie jest już nowa dyr.w zamówieniach sektorowych 2004/17 i okres jej implemacji mija 31.01.2006
- klasyczne - udzielane przez organy działające w pewnych sektorach gospodarki czyli dziedziny np. sektor energetyki, transportu, usług pocztowych
b) rodzaje dokładności sektorowej, wyjątki
W przypadku zamówień sektorowych podmioty typu organy adm. centr. i lokalnej samorządowej oraz podmioty prawa publicznego oraz związki organów adm. i podmiotów prawa publicznego tzn. pierwsze trzy z zobowiązanych klasycznymi wytycznymi. Działalność w sektorach objęta jest dyrektywą jeżeli są to sektory :
- z wykorzystaniem sieci (np. komunikacja , woda, prąd , ogrzewanie)
6. Pojęcia
a) roboty budowlane
Roboty budowlane są to prace dotyczące obiektów budowlanych w rozumieniu ustawy z dn. 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.). Polegają one na wykonaniu robót budowlanych bądź zaprojektowaniu i zarazem wykonaniu takich robót, a także prace polegające na wykonaniu robót budowlanych przez osobę trzecią, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego. Szczególną odmianą tego rodzaju zamówień są umowy o roboty budowlane obejmujące dodatkowo koncesję na eksploatację obiektu budowlanego, w ramach których wynagrodzeniem za wykonanie zamówionych robót jest prawo do eksploatacji obiektu budowlanego albo takie prawo wraz z dopłatą
b) dostawy
· Dostawa
· • umów o korzystanie z cudzych rzeczy lub praw, zwłaszcza użytkowania, służebności, najmu, dzierżawy i leasingu;mi określa się świadczenia stanowiące przedmiot:
· umów o przeniesieniu własności rzeczy, energii lub praw, zwłaszcza sprzedaży i dostawy;
· • innych umów o podobnym charakterze umożliwiających zbywanie jakichkolwiek dóbr,
c) usługi
Usługi to wszelkie prace lub inne świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy
d) koncesje
Pojęcie „koncesja” ściśle związane jest z reglamentacją (czyli ograniczaniem) swobody działalności gospodarczej. Koncesja to akt administracyjny uprawniający do wykonywania ściśle określonej działalności gospodarczej w sposób i na warunkach określonych w przepisach prawa i koncesji wydanej na ich podstawie.
7. Rodzaje procedur przetargowych
1. Rodzaje Procedur Przetargowych
Dyrektywy przewidują trzy typy prcedur, które mogą być zastosowane przez zleceniodawcę: :
o Procedura Otwarta
Wszyscy zainteresowani dostawcy, zleceniobiorcy lub usługodawcy mogą składać swoje oferty.
o Procedura Ograniczona
Swoją ofertę mogą zgłaszać tylko ci dostawcy, zleceniobiorcy lub usługodawcy, którzy zostali zaproszeni przez zleceniodawcę.
o Procedura Negocjowana
Zleceniodawca konsultuje się z dostawcami, zleceniobiorcami lub usługodawcami, których sam wybiera oraz negocjuje warunki umowy z jednym z nich lub z kilkoma.
Zauważ: Procedura negocjowana może być stosowana tylko w uzasadnionych przypadkach oraz jeżeli warunki niezbędne do jej zastosowania zostały spełnione.
W przypadku umów dotyczących instytucji użyteczności publicznej istnieje możliwość zastosowania wszystkich trzech procedur pod warunkiem opublikowania w Dzienniku Urzedowym Unii Europejskiej wniosku o chęci wzięcia udziału w przetargu. Podkreślenia wymaga, że w procedurze otwartej i ograniczonej wszystkie negocjacje z kandydatami w sprawie realizacji przetargu dotyczące zasadniczych aspektów kontraktu a w szczególności cen są wykluczone, jednakże dopuszcza się możliwość dyskusji ale tylko i wyłącznie w celu wyjaśnienia lub uzupełnienia zawartości ofert przetargowych lub wymagań zleceniodawcy pod warunkiem, że nie będzie to prowadziło do dyskryminacji.
8. Rodzaje funkcjonowania ogłoszeń
-przetarg nieograniczony
-Przetarg ograniczony
-negociacjie z ogłoszeniem
-negocjacje bez ogłoszenia
-zamówienia z wolnej ręki
-zapytanie o cenę
-aukcje elektroniczne
9. Kryteria kwalifikacji- wpis na liste urzędową
W niektórych państwach unijnych odpowiednie władze prowadzą oficjalne listy (rejestry) wykonawców upoważnionych (certyfikowanych) do ubiegania się o zamówienia publiczne. Zgodnie z art. 29 ust. 3 wpis na taką listę (uzyskanie stosownego certyfikatu) jest alternatywnym dowodem zdolności oferenta do wykonania zamówienia i oznacza jedynie domniemanie, że dany wykonawca spełnił odpowiednie warunki podmiotowe (dotyczące wiarygodności, sytuacji finansowej i ekonomicznej oraz wiedzy i możliwości technicznych) wymagane od kandydatów w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia. Firmy wpisane na oficjalne listy nie mogą być traktowane lepiej (preferencyjnie), niż firmy nie posiadające odpowiedniego certyfikatu, na przykład przez zwolnienie tylko firm certyfikowanych od obowiązku wniesienia wadium. Tym bardziej nie można ograniczyć udziału w postępowaniu tylko do firm z list urzędowych. Posiadanie wpisu na oficjalną (urzędową) listę uznanych wykonawców zamówień publicznych może być ułatwieniem dla oferenta (zamiast wielu dokumentów szczegółowych składa tylko jeden ogólny dokument, potwierdzający jego kwalifikacje do wykonania zamówienia), nie może być natomiast samoistnym (dodatkowym) warunkiem dopuszczenia do postępowania; oferent dysponuje swobodą wyboru, czy udowodni spełnianie warunków podmiotowych przez przedłożenie dokumentu potwierdzającego wpis na listę (certyfikat), czy też przekładając inne dokumenty wskazane w art. 24 - 27, a zamawiający zobowiązany jest dopuścić do postępowania również wykonawcę nie wpisanego na oficjalną listę, jeżeli udowodni on swoją zdolność do wykonania zamówienia za pomocą innych dokumentów.
10. Kryteria wyboru ofert
Zgodnie z art. 30 dyrektywy 93/37, art. 36 dyrektywy 92/50 i art. 26 dyrektywy 93/36 zamawiający wybiera ofertę:
- albo wyłącznie na podstawie najniższej ceny (lowest price only, niedrigster Preis, le prix le plus bas),
- albo ofertę uznaną za najkorzystniejszą ekonomicznie (most economically advantageous, wirtschaftlich günstigstes Angebot, l'offre économiquement la plus avantageuse).
Pierwszy przypadek nie nastręcza żadnych trudności interpretacyjnych - wyboru dokonuje się w oparciu o tylko jeden element - cenę oferty; spośród złożonych ofert wybiera się po prostu najtańszą. Kryterium wyboru jest jednoznaczne, czysto arytmetyczne, nie pozostawia zamawiającemu pola dla swobody, dowolności czy uznaniowości. Zaletami tego sposobu oceny ofert są: szybkość i prostota postępowania, przejrzystość decyzji. Wadą jest to, że abstrahuje się od pozostałych elementów ofert, takich jak jakość czy termin wykonania, preferując w ten sposób oferty tańsze lecz być może gorsze. Nie zawsze też kryterium wyłącznie najniższej ceny jest adekwatne do bardziej skomplikowanych zamówień.
W drugim przypadku, wybierając ofertę uznaną za najbardziej korzystną ekonomicznie (niekoniecznie najtańszą), zamawiający ocenia oferty według kombinacji różnych kryteriów, odnoszących się do przedmiotu zamówienia. Dyrektywy przykładowo wymieniają, jakie to mogą być kryteria:
- cena,
- termin wykonania,
- jakość techniczna,
- koszty bieżące,
- użyteczność (funkcjonalność),
- jakość i zalety estetyczne,
- wsparcie techniczne (serwis).
11. Podmioty uprawnione do wszczęcia postępowania odwoławczego i organy rozstrzygające spory
Do odwołania legitymowany jest tylko ten ubiegający się o zamówienie wykonawca, który uprzednio protestował
Odwołanie rozpatruje trzech arbitrów wskazanych przez prezesa UZP z listy o której mowa a art.,172 ust 1 p.z.p Prezes wyznacza arbitrów w drodze jawnego losowania komputerowego, w tym że przewodniczący zespołu arbitrów losowany jest z pośród osób mających wykształcenie prawnicze
12. Kategoria środków ochronnych

---