Wykład 1

05.10.2013

Funkcje prawa karnego:

• Ochronna (życia, zdrowia, dóbr osobistych, duchowych, materialnych);

• Gwarancyjna (normy prawne gwarantują zachowanie swoich wartości, praw, wolności);

• Kompensacyjna (sprawiedliwość naprawcza, zadośćuczynienie, naprawienie szkody);

• Regulacyjna (uporządkowanie);

• Sprawiedliwościowa;

Norma prawna a przepis prawny.

Norma prawna zawiera się w przepisie prawnym (jednym lub wielu)

Struktura normy prawnej:

• Hipoteza - warunki, w których dyspozycja powinna być spełniona;

• Dyspozycja - reguły, które chcę, żeby ludzie ich przestrzegali;

• Sankcja (karna lub cywilno - prawna).

W prawie karnym zazwyczaj nie ma hipotezy (bo przestępstwem jest samo zachowanie bez względu na warunki).

Elementy normy prawnej:

• Nakaz

• Zakaz

• Zezwolenie (w prawie karnym nie ma)

Kradzież ≠ przywłaszczenie

Prawo karne - zbiór norm / przepisów

Nauka prawa karnego - wiedza o zbiorze norm lub przepisów

Źródła:

1. Prawo karne materialne - kodeks karny

2. Prawo karne formalne / procesowe - kodeks postępowania karnego

3. Prawo karne wykonawcze - kodeks karny wykonawczy

4. Prawo wykroczeń materialne - kodeks wykroczeń

5. Prawo wykroczeń procesowe / formalne - kodeks postępowania wykroczeń

6. Prawo dotyczące postępowania w sprawach nieletnich - ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich.

1.	2.	3.	4.	5.	6.
1939 1969 1997	1928 1969 1997	- 1969 1997	- - 1971	- - - 2001	- - - 1982

Te kodeksy odzwierciedlają cechy charakterystyczne dla ustroju, w którym powstały.

Terminologia na określenie zachowań bezprawnych

Przestępstwo	Czyn zabroniony	Czyn karalny	Przejaw demoralizacji	Wykroczenie	Czyn Niedozwolony
Kodeks karny	Kodeks karny	Kodeks postępowania karnego	Kodeks postępowania karnego	Kodeks wykroczeń	Kodeks cywilny
Czyn Czyn społeczny Czyn społecznie szkodliwy Czyn regulowany ustawą Obwarowany karą kryminalną wina	Czyn Czyn społeczny Czyn społecznie szkodliwy Czyn regulowany ustawą Obwarowany karą kryminalną Wina lub jej brak	Czyn Czyn społeczny Czyn społecznie szkodliwy Czyn regulowany ustawą Obwarowany karą kryminalną Wina lub jej brak	Czyn Czyn społeczny Czyn społecznie szkodliwy Czyn regulowany ustawą Obwarowany karą kryminalną Do 13 roku życia	Czyn Czyn społeczny Czyn społecznie szkodliwy Czyn regulowany ustawą Obwarowany sankcjami za wykroczenia wina	NIE DOTYCZY

Czyn:

• w psychologii - musisz wykazać aktywność

• w prawie - nie musisz być aktywny, żeby dokonać czynu (np. czyn zaniechania).




Kryminalizacja - coś, co jest szkodliwe, ale nie unormowane prawem karnym, zostaje w tym prawie karnym ujęte;

Dekryminalizacja - wyrzucamy coś z prawa karnego (np. posiadanie narkotyków);

Społeczna szkodliwość




1 - znikoma (szkodliwość społeczna) - nie ma przestępstwa

2 - nieznaczna (szkodliwość społeczna) - warunkowe umorzenie postępowania

W zależności od stopnia społecznej szkodliwości kara jest wyższa.

- 2 -

---