Podstawy prawne turystyki
Wykład 1
30 X 2002r.
Organizowanie imprez turystycznych i pośrednictwo turystyczne w zawieraniu umów na zlecenie klienta wymaga zezwolenie. Nie wymaga zezwolenia działalność agentów turystycznych. Warunki uzyskania zezwolenia:
podmiot, który ubiega się o zezwolenie musi zapewnić aby działalnością przedsiębiorstwa oraz działalnością jego jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonujących czynności prawnych kierowała osoba dysponująca odpowiednim wykształceniem oraz praktyką w obsłudze turystów a także osoba nie karana za przestępstwa przeciwko: zdrowiu, życiu, mieniu, obrotowi gospodarczemu oraz dokumentom
warunek ten ma zapewnić profesjonalizm i odpowiedni standard usług turystycznych;
przedstawienie dowodu zapewnienia pokrycia kosztów powrotu do kraju w wypadku gdy organizator turystyki wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego obrotu a także przedstawienia dowodu zapewnienia pokrycia zwrotu wpłat dokonywanych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań umowy
Formy zabezpieczenia klienta:
gwarancja bankowa
gwarancja ubezpieczeniowa
umowa ubezpieczenia na rzecz klienta.
Konsulaty Polskie mogą uruchomić pieniądze z tych gwarancji by turysta mógł powrócić do kraju tylko w przypadku niezrealizowania warunków umowy.
Minimalną wysokość zabezpieczeń finansowych określa Rozporządzenie Minista Finansów z dn. 24 listopada 1999 roku. Ta minimalna wysokość jest zróżnicowana ze względu na:
zakres terytorialny działalności organizatora turystyki czy też pośrednika turystycznego:
Polska
Europa bez Wysp Kanaryjskich
cały świat z Wyspami Kanaryjskimi
wielkość rocznych przychodów z tytułu działalności.
Minimalna suma gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej wymagana od organizatora turystyki wynosi 4% jego rocznych przychodów, jednak nie mniej niż:
3000 euro jeżeli świadczy usługi wyłącznie w Polsce
5000 euro jeśli świadczy usługi w Polsce i krajach europejskich
20000 euro jeżeli usługi są świadczone na całym świecie.
Jeśli pośrednicy pośredniczą w zawieraniu umów we współpracy z przedsiębiorstwami zagranicznymi nie posiadającymi przedstawicielstw w Polsce to minimalna suma gwarancji bankowej wynosi 4% przychodów z tytułu prowadzonej działalności, jednak nie mniej niż:
3000 euro jeżeli świadczy usługi wyłącznie w Polsce
5000 euro jeśli świadczy usługi w Polsce i krajach europejskich
20000 euro jeżeli usługi są świadczone na całym świecie.
Minimalna suma gwarancyjna umowy ubezpieczeniowej na rzecz jednego klienta (polisa ubezpieczeniowa).
Polisy ustanowione przez organizatorów turystyki i pośredników turystyki powinny przewidywać minimalną sumą gwarancyjną na rzecz jednego klienta w wysokości równowartości imprezy turystycznej, jeżeli organizator turystyki nie prowadzi działalności w Polsce. Suma ta nie może być niższa niż:
20 euro w przypadku imprez w Polsce
200 euro gdy imprezy są w krajach europejskich
500 euro w przypadku imprez w krajach pozaeuropejskich.
W przypadku organizatorów prowadzących działalność w Polsce wynosi:
20 euro w przypadku imprez w Polsce
50 euro - w przypadku imprez w pozostałych krajach.
W treści polisy musi być zawarta klauzula która upoważnia wojewodę do wypłaty środków z tej polisy/umowy gwarancyjnej.
Wykład 2
13 XI 2002r.
We wniosku o zezwolenie na organizowanie imprez turystycznych i pośrednictwo turystyczne należy zawrzeć informacje:
oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby
informacje dotyczące rodzaju i zakresu działalności organizatora bądź pośrednika
wskazanie głównego miejsca wykonywania działalności: siedziby zakładu głównego, siedzib jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonujących czynności prawnych
numer przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców.
Wniosek pozostawiony jest bez rozpoznania gdy są braki nie uzupełnione nawet po czasie pozostawionym do uzupełnienia. Organ może kontrolować czy podane dane są prawdziwe.
Organem upoważnionym do wydawania zezwolenia jest wojewoda właściwy dla siedziby przedsiębiorcy. Ten organ również cofa zezwolenie, ogranicza je i odmawia wydania.
Odmowa wydania zezwolenie następuje, gdy działalność organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego nie spełnia warunków do wydania zezwolenia.
Ograniczenie lub cofnięcie zezwolenia może nastąpić gdy:
sąd wyda prawomocne orzeczenie zakazujące danej osobie prowadzenia działalności objętej zezwoleniem
przedsiębiorca narusza obowiązki określone ustawą w sposób powodujący zagrożenie bezpieczeństwa lub dóbr osobistych klientów lub poważne zagrożenie ich interesów majątkowych
na skutek nie usunięcia w wyznaczonym terminie uchybień w zakresie prowadzonej działalności.
Jeżeli cofnięto zezwolenie organizatorowi turystyki lub pośrednikowi turystycznemu, lub dowiedziono, że prowadzą oni działalność bez zezwolenia, to w ciągu 3 lat od tego momentu przedsiębiorca nie może się ubiegać o zezwolenie na działalność turystyczną.
Zezwolenie, odmowa zezwolenia lub cofnięcie zezwolenia są to akty administracyjne.
Zezwolenie jest wydawane na czas nieoznaczony. Za wydanie zezwolenia płaci się opłatę skarbową. Na dzień dzisiejszy jest to 833 zł. Wydanie zezwolenia wpisywane jest do centralnego rejestru zezwoleń prowadzonego przez Ministra Gospodarki. Wojewodowie muszą przysyłać ministrowi kopie wydanych zezwoleń oraz dane dotyczące zabezpieczeń roszczeń finansowych klientów.
Agenci turystyczni. Umowa agencyjna.
Ich działalność:
może mieć formę stałego pośrednictwa w zawieraniu umów na rzecz konkretnego organizatora turystyki
może polegać na zawieraniu umów w imieniu organizatora turystyki.
Działalność agentów wymaga pełnomocnictwa organizatora turystyki.
Podstawą działalności agenta jest umowa agencyjna z organizatorem turystyki który posiada odpowiednie zezwolenie, albo z innym podmiotem świadczącym usługi turystyczne na terenie kraju. Stronami umowy agencyjnej są zawsze przedsiębiorcy. Umowa agencyjna powinna zostać zawarta na piśmie (choć nie ma co do tego wiążących postanowień). Strony umowy agencyjnej mają względem siebie obowiązek lojalności. Obowiązek ten oznacza, że agent jest zobowiązany przekazywać organizatorowi turystyki wszelkie informacje, które mogą mieć dla niego znaczenie oraz działać wedle wskazówek organizatora turystyki. Natomiast organizator musi przekazywać agentowi wszelkie dokumenty i informacje niezbędne do wykonywania powierzonych mu zadań.
Umowa może być zawarta na czas określony lub nieoznaczony. Jeżeli umowa została zawarta na czas oznaczony i strony podejmują czynności związane z umową po upływie terminu, to umowę taką uważa się za zawartą na czas nieoznaczony. Jeżeli umowa została zawarta na czas nieoznaczony i została wypowiedziana (z zachowaniem terminów), to agentowi może przysługiwać świadczenie wyrównawcze jeżeli przemawiają za tym względy słuszności i organizator turystyki po rozwiązaniu umowy nadal czerpie korzyści z tytułu umów zawartych przez agenta.
Wynagrodzenie agenta.
Jeżeli umowa nic na ten temat nie mówi to agentowi należy się prowizja w zależności od ilości albo wartości zawartych umów.
Agent ma prawo żądać prowizji od umów zawartych w trakcie trwania umowy agencyjnej, jeżeli do ich zawarcia dochodzi dzięki działaniom agenta, a także prowizji od umów zawartych z klientami pozyskanymi wcześniej co do umów tego samego rodzaju.
Agent może mieć prawo wyłączności w odniesieniu do określonej grupy klientów lub określonego obszaru geograficznego.
Agent ma prawo zastawu na rzeczach należących do organizatora turystyki, jeżeli ten nie chce mu wypłacić prowizji, czy wynagrodzenia.
Odpowiedzialność agenta na skutek wprowadzenia w błąd klienta:
jeżeli agent w umowach zawieranych z klientami nie wskazuje organizatora turystyki, którego on reprezentuje
jeżeli działa jako agent organizatora nie posiadającego zezwolenia
działa bez ważnej umowy agencyjnej lub z przekroczeniem jej zakresu.
W powyższych przypadkach będzie on ponosił odpowiedzialność wobec klientów tak jak organizator turystyki.
Umowa o świadczenie usług turystycznych (umowa o wycieczkę).
Jej treść i tryb zawierania reguluje Ustawa o świadczeniu usług turystycznych.
Jest to umowa jednolita obejmująca zobowiązanie organizatora do świadczenia kompleksu usług składających się na funkcjonalną całość (czyli na wycieczkę), która umożliwia klientowi realizację konkretnego celu: wypoczynkowego, poznawczego, zdrowotnego, który musi być znany w dniu zawarcia umowy.
Umowa ta ma charakter umowy:
adhezyjnej - ponieważ jest zawierania po przystąpieniu do warunków
odpłatnej - świadczenie uczestnika stanowi ekwiwalent pakietu usług turystycznych, które ma spełnić organizator turystyki
wzajemnej - strony umowy wymieniają wzajemnie świadczenia i uznają je za równoważne
konsensualnej - dochodzi ona do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia stron tej umowy
rezultatu (nie jest umową starannego działania) - organizator turystyki zobowiązuje się do zrealizowania ustalonego programu imprezy turystycznej i od odpowiedzialności z tego tytułu nie zwalnia go zachowanie należytej staranności w działaniu; tylko zapewnienie bezpieczeństwa jest umowa starannego działania.
Umowa ta musi być zawarta w formie pisemnej. Jest to szczególna forma zastrzeżona dla celów dowodowych. Podmiot, który zawarł taką umowę ma obowiązek niezwłocznie wydać klientowi jeden egzemplarz takiej umowy.
Elementy podmiotowo istotne umowy:
określenie miejsca pobytu lub trasy wycieczki
ustalenie programu imprezy turystycznej (rodzaju, jakości i terminów usług turystycznych składających się na określony pakiet usług turystycznych)
określenie ceny wycieczki oraz ewentualnych dodatkowych opłat nie wliczonych do ceny (np. opłaty klimatyczne, lotniskowe, portowe).
Wykład 3
27.11.02
Ustawa o warunkach turystycznych stanowi, że wszystkie informacje, które mają charakter pisemny, które informują o imprezie turystycznej, które przedkłada organizator turystyki stanowią OFERTĘ w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego.
Szczegółowy zakres oferty (art.. 12, ust. 1, Ustawy o usługach turystycznych). Są to wymagania minimalne (reszta w ofercie)
Na organizatorze, który występuje z ofertą spoczywa obowiązek sformułowania tej oferty tak jednoznacznie i jasno, jak to tylko możliwe. W razie wszelkich niejasności sąd będzie stał po stronie klienta.
Oferty w internecie są formą umów zawieranych na odległość.
Oferty te muszą być tak samo szczegółowe jak ofert pisemne.
Przed zawarciem umowy organizator i pośrednik muszą spełnić wiele obowiązków informacyjnych:
podać klientowi ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych oraz sanitarnych oraz terminach oczekiwania na wydanie paszportu lub wizy.
o wymaganiach zdrowotnych związanych z warunkami imprezy turystycznej
o możliwości zawarcia umowy ubezpieczeniowej od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie
o zakresie ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków oraz kosztów leczenia.
o szczególnych zagrożeniach dla życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości ubezpieczenia ryzyka z tym związanego.
Jeśli umowa nie stanowi nic innego o np. posiłkach, noclegach, atrakcjach, to obowiązuje w tym momencie to, co zostało napisane w ofercie.
Postanowienia umów mniej korzystnych dla klienta niż mówi Ustawa o usługach turystycznych są z mocy prawa nieważne. W ich miejsce wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
Treść umowy o imprezie turystycznej (ustawa o usługach turystycznych art. 14, ust. 2).
Przedmiotem jej jest określenie: organizatora imprezy turystycznej, miejsca pobytu, czasu trwania, i inne (art. 14 ustawy). Umowa powinna także zawierać imię i nazwisko klienta, choć nie jest to zawarte w ustawie oraz obowiązek podpisania umowy, choć to nie jest zawarte w ustawie.
Termin składania reklamacji z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania usług turystyczny może ulec przedawnieniu. Tylko ustawa może ten termin zmienić; nie wskazuje ona jednak terminu składania reklamacji. Z ogólnych przepisów wynika że reklamacje mogą być zgłaszane do 10 lat. Jeżeli w umowie określony jest okres krótszy - będzie on nieważny.
Zmiana umowy o wycieczkach - występuje tu zasada swobody umów. Strony mogą wprowadzać zmiany w zasadach wzajemnych świadczeń.
Jeśli tylko jedna strona chce zmienić jakieś postanowienia ustawodawca wprowadza uregulowania.
Zmiany te mogą dotyczyć:
stron umowy:
Klient może przenieść na osobę trzecią wszystkie uprawnienia przysługujące mu z tytułu zawartej umowy (bez zgody organizatora). Jednak jest warunek - osoba przejmująca uprawnienia musi przyjąć wszystkie obowiązki.
Zmiana stron umowy będzie skuteczna, jeżeli organizator zostanie poinformowany o zmianie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej w terminach określonych w umowie.
ceny wycieczki:
Warunkiem podwyższenia ceny jest zastrzeżenie tego w umowie.
Organizator może podwyższyć cenę wycieczki, przy uzasadnieniach takich jak:
wzrost kosztów transportu
wzrost opłat urzędowych, podatków, opłat za usługi lotniskowe, załadunkowe lub przeładunkowe w portach morskich lub lotniczych.
zmiany kursów walut (wzrost).
Nie można podnieść ceny na 20 dni przed rozpoczęciem imprezy.
zmiany istotnych warunków umowy z przyczyn niezależnych od organizatora
W takim przypadku organizator ma niezwłocznie powiadomić klientów. Klient bez nieuzasadnionej zwłoki powinien udzielić odpowiedzi, czy przyjmuje proponowaną zmianę, czy odstępuje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich roszczeń i bez kar umownych.
Rozwiązanie umowy. Najczęściej następuje w wyniku odstąpienia klienta od umowy. Klient ma prawo uczestniczyć w imprezie zastępczej o wyższym, niższym lub tym samym standardzie. Gdy impreza zastępcza ma niższy standard zwrot różnicy kosztów.
Jeżeli impreza nie doszła do skutku, a klient rezygnuje z zaproponowanej imprezy zastępczej, ma prawo dochodzenia odszkodowania z tytułu nie wykonania umowy, chyba że nie wykonanie umowy było spowodowane działaniem siły wyższej lub gdy nie wykonanie umowy było spowodowane nie zgłoszeniem się wystarczającej liczby osób. Wtedy organizator ma obowiązek pisemnego poinformowania klienta o odwołaniu imprezy w terminie wskazanym w umowie.
Odwołanie imprezy może nastąpić też z przyczyn zależnych od organizatora, wówczas klient ma prawo albo zażądać zwrotu pieniędzy albo uczestniczyć w zaproponowanej przez organizatora imprezie zastępczej bez żadnych dopłat, a nawet za zwrotem części należności z tytułu różnicy w cenie.
Gdy klient nie wyrazi zgody na imprezę zastępczą może dochodzić odszkodowania.
Wykonanie umowy o wycieczkę.
Wymagane jest od organizatora pisemne potwierdzenie posiadanych gwarancji lub polis na rzecz klientów oraz wskazanie sposobu pobrania pieniędzy z gwarancji lub polisy. Taki obowiązek spoczywa na organizatorze, gdy klient uiścił całą sumę za wycieczkę lub przynajmniej 10%.
Organizator musi informować klienta o okolicznościach istotnych dla wykonania umowy.
informacje o tym, kto jest jego lokalnym przedstawicielem w miejscu pobytu
planowany czas przejazdu, miejsce i czas trwania postojów
szczegółowe informacje o połączeniach komunikacyjnych oraz miejscach, które klient będzie zajmował w środkach transportu
informacje o możliwościach bezpośredniego kontaktu z dziećmi lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka.
Informacje te musze być podane na piśmie.
Sposoby wykonywania świadczeń zastępczych - są wykonywane przez organizatora, gdy podczas imprezy nie wykonuje on świadczeń przewidzianych w umowie, stanowiących istotną część programu imprezy.
Warunki wykonywania świadczeń zastępczych:
klient nie może być obciążony żadnymi dodatkowymi kosztami z tytułu tych świadczeń
ma prawo domagać się odpowiedniego obniżenia ceny imprezy, jeśli jakość świadczenia zastępczego jest niższa od usługi przewidzianej w umowie; jeśli organizator nie może zorganizować imprezy zastępczej lub klient z uzasadnionych powodów nie wyrazi zgody na jego przyjęcie, to wówczas organizator na żądanie klienta ma obowiązek zapewnić mu powrót do miejsca rozpoczęcia wycieczki lub innego uzgodnionego miejsca na warunkach nie gorszych niż przewidziane w umowie i to bez obciążania klienta dodatkowymi kosztami z tego tytułu; w tej sytuacji klientowi przysługuje prawo do roszczenia o naprawienie szkody, jeśli organizator nie może wykonać świadczenia zastępczego; roszczenia odszkodowawcze są wyłączone, jeśli niemożność świadczenia zastępczego jest spowodowana siłą wyższą lub działaniami lub zaniechaniami osób trzecich nie uczestniczących w wykonywaniu świadczeń zastępczych; jeżeli takich zachowań nie można było przewidzieć ani uniknąć.
Klient zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania organizatora o wadliwym wykonywaniu umowy lub usługi.
Wykład 4
11.12.02
Odpowiedzialność odszkodowawcza organizatora turystyki
Odpowiedzialność odszkodowawcza - gdy prawo przewiduje odpowiedzialność jakiegoś podmiotu za szkodę poniesioną przez inny podmiot.
Odpowiedzialność sprowadza się obowiązku naprawienia szkody, który może mieć formę zapłacenia kwoty pieniężnej odpowiadającej wysokości szkody (rekompensata) oraz przywrócenie do stanu poprzedniego (sprzed wyrządzenia szkody - restytucja). Formę wybiera osoba poszkodowana.
Zasada dochodzenia roszczeń odszkodowawczych:
odpowiedzialność na zasadzie winy
odpowiedzialność na zasadzie ryzyka
słuszności
gwarancyjno-repartycyjna.
Ad. 1.
Za skutki zawinionego działania lub zaniechania wyrządzającego szkodę odpowiedzialność ponosi sprawca [art.415: każdy komu można postawić zarzut winy, musi ponieść konsekwencje].
Wina umyślna - złamanie prawa
Wina nieumyślna - lekkomyślność, niedbalstwo
Ad. 2.
Uniezależnia powstanie obowiązku odszkodowawczego od winy i łączy obowiązek z samym skutkiem (wyrządzeniem szkody).
PRZESŁANKI EGZONERACYJNE - decydują one o wyłączeniu odpowiedzialności na zasadzie ryzyka:
działanie siły wyższej (powódź, epidemia, konflikt zbrojny)
wyłączna wina poszkodowanego
wyłączna wina osoby trzeciej, za którą prowadzący działalność nie ponosi odpowiedzialności.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KONTRAKTOWA - odpowiedzialność z tytułu nie wykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań umowy. Jest ona związana z niezachowaniem przez dłużnika należytej staranności wykonywania zobowiązań umowy.
Dłużnik będzie ponosił odpowiedzialność, jak za własne zaniechania lub działania, za postępowanie osób, z których pomocą wykonuje zobowiązania, albo którym powierza wykonanie zobowiązań (hotelarzom, restauratorom, itp.)
Organizator turystyki będzie odpowiedzialny za wykazanie, że nie wykonanie lub nienależyte wykonanie powstało na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.
ODPOWIEDZIALNOŚC DELIKTOWA - jest niezależna od istnienia zobowiązań umownych między stronami, a prawo łączy odpowiedzialność odszkodowawczą sprawcy szkody z innym zdarzeniem ( np. brak nadzoru nad zwierzęciem).
Przesłanki, od których łącznego wystąpienia zależy powstanie obowiązku odszkodowawczego:
powstanie szkody (na osobie i mieniu)
zdarzenie, z którym obowiązujące prawo łączy obowiązek odszkodowawczy; niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań umownych w przypadku odpowiedzialności kontraktowej, a w przypadku odpowiedzialności deliktowej - zdarzenie nie związane ze szkodą
związek przyczynowy między szkodą a zdarzeniem wyrządzającym tę szkodę.
szkoda - uszczerbek majątkowy wyrządzony wbrew woli poszkodowanego w jego dobrach lub interesach majątkowych; nie obejmuje on strat moralnych (ból, cierpienie); wyrównanie strat moralnych zadośćuczynienie
Szkody:
na osobie (dobra niemajątkowe [życie, zdrowie], które mają konsekwencje majątkowe [np. zwrot kosztów leczenia, rehabilitacja itp.])
na mieniu (gdy uszczerbek dotyczy majątku poszkodowanego, np. utracony bagaż, torebka, garderoba).
Szkoda może mieć charakter strat rzeczywiście poniesionych (różnica w stanie przed i po zajściu szkody) lub utraconych korzyści (korzyści, których poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby nie doszło do szkody). Te szkody są objęte roszczeniem odszkodowawczym.
Związek przyczynowy między zdarzeniem a wyrządzoną szkodą - gdy szkoda jest naturalnym następstwem zdarzenia (np. gdy ktoś wjechał komuś w dupę samochodem).
Odpowiedzialność kontraktowa organizacji turystycznej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań umownych
Odpowiedzialność ta jest ukształtowana na zasadzie ryzyka. Organizator może się uwolnić od niej, gdy wykaże, że nie ponosi odpowiedzialności na skutek przesłanek. Na organizatorze spoczywa obowiązek udowodnienia okoliczności wyłączających jego odpowiedzialność. Jest tak, gdy:
szkoda jest na skutek poszkodowanego (działania lub zaniechania). Organizator musi wykazać, że klient nie współpracował z nim (np. się spóźnił)
gdy szkoda powstała na skutek działania lub zaniechania osób trzecich (nie uczestniczących w wykonaniu zobowiązań umownych)
szkoda powstała na skutek siły wyższej.
Organizator niezależnie od tego, czy ponosi winę za szkody, ma obowiązek udzielenia pomocy uczestnikom imprezy w czasie jej trwania.
Odpowiedzialności organizatora nie można wyłączyć ani ograniczyć poprzez wybór obcego prawa.
Ograniczenie odpowiedzialności może nastąpić tylko wtedy, gdy organizator ograniczy odpowiedzialność do wysokości dwukrotnej ceny imprezy turystycznej względem każdego klienta. Należy zamieścić w umowie stosowną klauzulę. Ograniczenie nie może dotyczyć szkód na osobie ( w takich przypadkach należy się pełne odszkodowanie )
Wykład 5
18.12.02
Zakres odpowiedzialności kontraktowej biura podróży za utratę lub uszkodzenie bagażu
Biuro podróży ponosi odpowiedzialność za szkody (np. stratę bagażu lub jego uszkodzenie). Nie ma tutaj znaczenia bezpośrednie przyczynienie się biura podróży do szkody. Szkody mogę być wyrządzone przez osoby którymi biuro podróży się posługuje.
Rozróżnienie bagażu:
podręczny - tu pieczę sprawuje sam podróżny; za szkodę odpowiada właściciel bagażu. Jeżeli jednak biuro podróży przyczyni się w jakiś sposób do szkody to będzie ponosiło za nią odpowiedzialność.
bagaż umieszczony w miejscach bagażowych na polecenie organizatora turystyki - za ten bagaż biuro podróży ponosi odpowiedzialność nieograniczoną. Przyjmuje się tu koncepcję winy domniemanej.
Odpowiedzialność pośredników turystycznych.
W zasadzie nie odpowiadają oni za szkody których doznają klienci. Pomiędzy pośrednikiem a klientem dochodzi do zawarcia umowy zlecenia. Treścią tej umowy jest dostarczenie klientowi informacji o imprezie oferowanej prze organizatora. Gdy pośrednik w niewłaściwy sposób poinformuje klientów, wówczas ponosi odpowiedzialność za szkody. Niewłaściwie wykonanie obowiązków informacyjnych może spowodować cofnięcie zezwolenia przez wojewodę.
Gdy pośrednik zawiera umowy z obcym organizatorem musi poinformować klienta o tym, że wszystkie roszczenia klienta podlegają obcemu prawu.
Odpowiedzialność agenta turystycznego
Agent nie ponosi odpowiedzialność za niewykonanie lub niewłaściwie wykonanie zobowiązań przez organizatora turystyki. Musi on jednak w sposób staranny podejmować czynności związane z zawieraniem umów; jest to tzw staranność profesjonalisty czyli pełne, dokładne informowanie klientów. Gdy agent nie poinformuje klientów o tym, że jest tylko agentem, gdy będzie zawierał umowy z obcymi organizatorami lub jeśli działa bez ważnej umowy agencyjnej albo przekracza jej zakres wówczas będzie ponosił odpowiedzialność za organizatora turystyki.
Odpowiedzialność organizatora za szkody na osobie.
Jej źródłem jest obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom imprezy. Bezpieczne warunki obejmują pobyt w hotelu, korzystanie z obiektów gastronomicznych, bezpieczny przejazd.
Jeżeli chodzi o odpowiedzialność za szkody na osobie wyróżniamy:
Reżim kontraktowy-jest preferowany przez sąd; oraz przez klientów - wykazują oni, że ponieśli szkodę, natomiast organizator musi udowodnić iż jest niewinny.
Odpowiedzialność deliktowa - tu klient musi udowodni, że wina jest spowodowana przez osobę trzecią.
Organizator ponosi ryzyko powstania szkód na osobie uczestników imprezy; jego odpowiedzialności nie można ograniczyć (wartościowo).
Odpowiedzialność przewoźnika za śmierć lub uszkodzenie ciała pasażera
Jeżeli przedsiębiorstwo pracuje na zasadzie sil przyrody np. para, gaz (PKP, LOT) wówczas za wszelkie szkody, które są wynikiem prowadzenia pojazdu wchodzącego w skład przedsiębiorstwa ponosi odpowiedzialność przewoźnik. Sprawca może udowodnić powstanie jednej z 3 przesłanek egzoneracyjnych - przyczynienie się bezpośrednie poszkodowanego do szkody (może to ograniczyć odpowiedzialność przewoźnika).
Samoistni posiadacze środków transportu - jest nim biuro podróży, które posiada własny środek transportu, lub wynajmie go ale z własnym kierowcą. Wówczas ponosi odpowiedzialność za szkody.
Jeśli jednak biuro podróży wynajmie autokar wraz z kierowcą - wówczas odpowiedzialność ponosi przewoźnik. Przewoźnik ponosi pełną odpowiedzialność za wszelkie szkody związane z ruchem pojazdu. Obowiązuje tu zasada pełnego odszkodowania: domaganie się zwrotu kosztów leczenia, kosztów dojazdów na rehabilitację czy zabiegi, specjalnego odżywiania (jeśli takie było zalecone przez lekarza), zakupu protez, wózka inwalidzkiego, itp. , pokrycie wydatków na specjalną opiekę, przekwalifikowanie na inny zawód, a w przypadku śmierci -
koszty pochówku, koszty leczenia poprzedzające zgon, renta dla dzieci do uzyskania przez nich pełnoletności.
Roszczenia odszkodowawcze przedawnią się po 3 latach od momentu, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia.
Jeżeli szkoda była wyrządzona na skutek czynu niedozwolonego (np. złamanie przepisów ruchu drogowego) - tego typu szkody przedawniają się po 10 latach od zdarzenia wyrządzającego szkodę.
Odpowiedzialność przewoźników morskich, lotniczych i kolejowych w transporcie międzynarodowym.
Tu są ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej.
PRZEWOŹNIK MORSKI
Kodeks morski art. 176
Szkoda na osobie była w czasie przewozu oraz była wynikiem winy lub niedbalstwa przewoźnika morskiego, albo jego pracowników.
Wina jego opiera się na konstrukcji winy domniemanej.
WINA DOMNIEMANA - winny jest przewoźnik, dopóki nie udowodni, że jest niewinny.
W prawie karnym jest odwrotnie - domniemanie niewinności (nie jest winny dopóki mu się tego nie udowodni).
Granica odpowiedzialności za szkody na osobie 62000$ ( nawet w przypadkach śmiertelnych).
PRZEWOŹNIK LOTNICZY
Odpowiedzialność reguluje Konwencja Warszawska z 1929 roku o Międzynarodowym Przewozie Lotniczym.
16600$ - górna granica odpowiedzialności (przewozy wewnątrz kontynentalne)
75000$ - łącznie z kosztami sądowymi i reprezentacyjnymi (przewozy transatlantyckie), w tym maksymalnie 58000$ - wartość, którą otrzymuje sam poszkodowany.
PRZEWOZY KOLEJOWE
Odpowiedzialność jest związana z wypadkami w ruchu kolejowym, które mają miejsce, gdy podróżny przebywa w wagonie oraz przy wsiadaniu i wysiadaniu z pociągu. Ukształtowana jest na zasadzie ryzyka. Od tej odpowiedzialności przewoźnik może się uwolnić (wykazując wystąpienie jednej z trzech przesłanek egzomeracyjnych). Jest to zasada pełnej odpowiedzialności.
Koszty jak u przewoźników morskich
Granica odpowiedzialności - 94000$ (konwencja z 198p roku o Międzynarodowym Przewozie Kolejowym).
Wykład 6
15 styczeń 2003r.
DZIAŁALNOŚĆ HOTELARSKA
Podlega ona prawu o działalności gospodarczej, z wyjątkiem usług udostępniania pokoi w kwaterach agroturystycznych, które to podlegają prawu o usługach turystycznych.
Działalność hotelarska nie wymaga uzyskiwania żadnych zezwoleń (reglamentacji), ale podlega rejestracji działalności gospodarczej.
Ustawa o usługach turystycznych mówi, że usługi hotelarskie mogą być świadczone w hotelach i innych obiektach hotelarskich.
Obiekt hotelarski trzeba zgłosić do ewidencji obiektów hotelarskich, prowadzonej przez wojewodę (hotele) lub do odpowiedniego organu gminy (pozostałe obiekty hotelarskie). Jeśli obiekt nie zostanie zgłoszony do ewidencji, wówczas takiemu przedsiębiorcy grozi kara grzywny do 5.000 zł.
Ewidencja obiektów hotelarskich jest to kartoteka składająca się z kart ewidencyjnych poszczególnych obiektów. Karta ewidencyjna zawiera m.in. takie informacje jak: wielkość obiektu, ilość miejsc noclegowych, informacja czy usługi mają charakter sezonowy czy całoroczny).
Minimalne wymagania co do ................................... określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 2001r.. Określa ono:
minimalną powierzchnię pokoi
dodatkowe wyposażenie
dodatkowe usługi
wymagania co do personelu.
Ustawa wyróżnia 8 rodzajów obiektów hotelarskich:
hotele (5 podkategorii oznaczonych gwiazdkami)
motele (5 podkategorii oznaczonych gwiazdkami)
pensjonaty (5 podkategorii oznaczonych gwiazdkami)
campingi (4 kategorie oznaczone gwiazdkami)
domy wycieczkowe (3 kategorie oznaczone cyframi rzymskimi)
schroniska młodzieżowe (3 kategorie oznaczone cyframi rzymskimi)
schroniska
pola biwakowe.
Hotele
przynamniej 10 pokoi, w tym większość 1-, 2-osobowe
świadczenie szerokiego zakresu usług związanych z pobytem gości
Motele
hotele położone przy drogach
możliwość korzystania z usług motoryzacyjnych
parking
Pensjonaty
co najmniej 7 pokoi
świadczenie całodziennego wyżywienia swoim gościom
Domy wycieczkowe
co najmniej 30 miejsc noclegowych dostosowanych do samoobsługi klientów
świadczenie minimalnego zakresu usług gościom
pokoje wieloosobowe maksymalne do 20 miejsc
wymagania sanitarne tylko w stosunku do pokoi 1-, 2-osobowych
Schroniska młodzieżowe
indywidualna lub grupowa turystyka młodzieżowa dostosowana do samoobsługi turystów
ogólnodostępna kuchnia
ogólnodostępne urządzenia sanitarne
Schroniska
obiekty poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych
świadczenie minimalnego zakresu usług związanych z pobytem klientów
ogólnodostępna kuchnia
ogólnodostępne urządzenia sanitarne
Campingi
obiekty strzeżone
umożliwiające nocleg z namiotach i przyczepach samochodowych, domkach lub innych obiektach stałych
umożliwienie sporządzenia posiłków i zaparkowanie samochodów
Pola biwakowe
obiekty niestrzeżone
umożliwienie noclegu w namiotach
Warunkiem świadczenia usług w obiekcie hotelarskim jest jego uprzednie skategoryzowanie. Dokonuje się go na podstawie decyzji wojewody właściwego dla położenia obiektu. Wojewoda może zwrócić się o opinię odnośnie danego obiektu do właściwego wyspecjalizowanego stowarzyszenia (np. PTTK, PTSM).
Wniosek o przyznanie kategorii musi zawierać:
adres
nazwę
położenie
opis obiektu potwierdzający spełnianie wymagań co do kategorii, o którą się stara
wskazanie osób reprezentujących jednostkę hotelarską.
W określonych przypadkach wojewoda może odstąpić od rygorystycznych wymagań kategoryzacji:
obiekt musi być wpisany do rejestru zabytków
wnioskodawca musi przedstawić opinię Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, iż bez naruszania stanu obiektu nie jest możliwe dotrzymanie rygorystycznych wymagań co do określonej kategorii
odstępstwo może tylko w nieznacznym stopniu obniżać wymagania i musi być zrekompensowane spełnieniem w wyższym stopniu innych wymagań
informacje o odstępstwach od wymagań danej kategorii muszą być umieszczone w materiałach informacyjnych o obiekcie.
W obiekcie hotelarskim w widocznym miejscu należy umieścić:
adres zamieszkania właściciela
tablicę informującą o rodzaju i kategorii obiektu
informację o podstawowych usługach wraz z cennikiem
informację o przystosowaniu obiektu do obsługi osób niepełnosprawnych.
Wymagania sanitarne w stosunku do obiektów hotelarskich określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 1973 roku.
Wymagania przeciwpożarowe określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 1992 roku.
Gdy kontrola obiektu hotelarskiego wykaże niespełnianie wymagań, to może mieć miejsce jedna z poniższych sytuacji:
wydanie decyzji o ponownej ocenie i zmianie (degradacji) kategorii obiektu
uchylenie decyzji o zaszeregowaniu do danej kategorii
nakazanie wstrzymania świadczenia usług hotelarskich, jeśli w wyniku kontroli wykazano niespełnianie przepisów sanitarnych lub przeciwpożarowych
skierowanie sprawy do sądu, jeśli wbrew wcześniejszemu zakazowi z urzędu właściciel nadal prowadzi działalność.
Klient korzystając z usług hotelarskich zawiera z hotelarzem umowę hotelową. Ma ona charakter mieszany - zawiera elementy różnego rodzaju umów.
Umowa hotelowa nie musi być zawarta przez osobę, która faktycznie będzie korzystać w usług hotelarskich.
Postanowienia przedmiotowo istotne umowy hotelowej:
wskazanie osoby fizycznej lub grupy osób, na rzecz której usługi będą świadczone
ustalenie wynagrodzenia (opłaty) za usługi hotelowe.
Umowa hotelowa jest umową:
odpłatną
wzajemną
konsensualną.
Hotelarz - określenie osoby udzielającej usług hotelarskich.
Hotelarzami nie są:
osoby prowadzące campingi i pola biwakowe
zakłady opieki zdrowotnej (m.in. sanatoria, uzdrowiska)
domy studenckie, internaty, bursy, hotele pracownicze
izby wytrzeźwień, koszary.
Gościem hotelowym może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna.
Potwierdzenie rezerwacji w hotelu jest umową przedwstępną, jeżeli rezerwacja, której dokonał klient zawiera istotne informacje oraz wskazuje termin ewentualnego anulowania zamówienia. W przypadku potwierdzenia rezerwacji a nie stawienia się w hotelu w wyznaczonym terminie hotelarz ma prawo dochodzić uiszczenia przez klienta równowartości opłaty za jedną dobę hotelową.
Wykład 7
29 styczeń 2003r.
Odpowiedzialność utrzymujących hotel za rzeczy gości hotelowych regulowana jest przepisami Kodeksu Cywilnego.
Odpowiedzialność dotyczy utrzymujących hotele, motele i pensjonaty, a także zakłady świadczące usługi hotelarskie, jak również sanatoria, prewentoria, domy wczasowe, zakłady kąpielowe (baseny, łaźnie publiczne). Kampingi, pola biwakowe, schroniska, domy wycieczkowe są wyłączone od tej odpowiedzialności. Odpowiedzialność nie ma zastosowania także do prowadzących internaty, bursy, domy studenckie.
Przyjmuje się, że odpowiedzialność hotelowa nie jest związana z zawarciem umowy hotelowej. Hotelarz ponosi odpowiedzialność, nawet jeśli umowa nie została zawarta.
Powstanie odpowiedzialności jest uzależnione od wniesienia rzeczy do hotelu lub podobnego zakładu (jest to źródło odpowiedzialności).
Rzecz wniesiona - (wg artykułu 846 paragraf 2 K. C):
jest to rzecz znajdująca się w hotelu lub podobnym zakładzie w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu.
rzecz znajdująca się w tym czasie poza hotelem lub podobnym zakładem jeśli została powierzona zarobkowo utrzymującemu hotel albo umieszczona w miejscu wskazanym przez utrzymującego hotel lub jego pracownika, lub w miejscu na ten cel przeznaczonym
rzecz wniesiona w krótki, zwyczajowo przyjętym czasie poprzedzającym lub następującym po tym, jak gość korzystał z usług hotelu lub podobnego zakładu, jeżeli została powierzona utrzymującemu hotel lub jego pracownikowi w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.
Nie są rzeczami wniesionymi:
samochody o rzeczy w nich pozostawione (z wyłączeniem parkingu strzeżonego)
zwierzęta
Odpowiedzialność hotelarza obejmuje utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych. Gościem hotelowym jest osoba, która zawarła umowę, lub która zamierza zawrzeć umowę.
Odpowiedzialność utrzymującego hotel jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka. Do tej odpowiedzialności zwalnia wykazanie jednej z 3 przesłanek egzoneracyjnych, których ciężar udowodnienia spoczywa na hotelarzu:
jeżeli szkoda na mieniu wynika z właściwości rzeczy wniesionej
gdy szkoda jest wynikiem siły wyższej.
gdy szkoda powstała z wyłącznej winy poszkodowanego, osoby, która mu towarzyszyła, odwiedzała lub była u niego zatrudniona.
Warunkiem pociągnięcia hotelu do odpowiedzialności jest niezwłoczne zawiadomienie hotelarza o powstaniu szkody. Niedopełnienie tego obowiązku lub zbyt późne zawiadomienie powoduje wygaśnięcie roszczeń odszkodowawczych. Obowiązek zawiadomienia dotyczy sytuacji, gdy rzecz zostaje oddana na przechowanie.
Ograniczenie obowiązku odszkodowawczego wg Kodeksu Cywilnego w stosunku do hotelarzy - hotelarz ma obowiązek naprawienia szkody względem 1 gościa hotelowego do 100 - krotnej należności za dobę hotelową. Odpowiedzialność za 1 rzecz nie może przekraczać 50 - krotnej wartości doby hotelowej. Ograniczenie te nie dotyczy sytuacji gdy:
hotelarz przyjął rzecz na przechowanie
gdy odmówił przyjęcia rzeczy na przechowanie wbrew obowiązkowi
gdy szkoda wynikła z winy umyślnej, lub niedbalstwa prowadzącego hotel lub osób u niego zatrudnionych.
Obowiązek przyjęcia rzeczy na przechowanie dotyczy pieniędzy, papierów wartościowych, cennych przedmiotów, biżuterii, kosztowności, o wartości naukowej, historycznej itp. Przedmiotów tych hotelarz może nie przyjąć na przechowanie jeżeli zagrażają bezpieczeństwu innych gości, lub jeżeli mają zbyt dużą wartość lub zajmują zbyt dużo miejsca w stosunku do wielkości lub standardu hotelu.
Hotelarz nie może wyłączyć swojej odpowiedzialności ani jej ograniczyć w umowie hotelowej ani poprzez wywieszenie informacji w widocznym miejscu w hotelu.
Roszczenia z tytułu uszkodzenia lub utraty rzeczy wniesionej przedawniają się w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie jednak nie później niż po upływie roku od wymeldowania z hotelu.
Odpowiedzialność prowadzących hotele za szkody na osobie gości hotelowych - Zakład hotelarski ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa w hotelu jak również na terenie hotelu. Jest to obowiązek starannego działania.
O odpowiedzialności można mówić gdy gość wykaże szkodę oraz winę prowadzącego hotel lub osób którymi się posługuje. Winę rozumiemy jako winę umyślną lub winę nieumyślną czyli niedbalstwo.
Osobny rodzaj szkód to szkody związane z nienależytym stanem technicznym obiektu hotelowego. Tutaj istnieje domniemanie winy, czyli hotelarz musi wykazać, że budynek był w porządku, aby uwolnić się od odpowiedzialności.
Prowadzący hotel ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez środki komunikacji należące do hotelu. Odpowiedzialność hotelarz będzie ponosił tak jak za swoje własne działanie za osoby którymi się posługuje.
Odpowiedzialność gościa hotelowego występuje gdy gość nie wywiązuje się z obowiązków względem hotelarza i nie uiszcza należności za mieszkanie, wyżywienie, usługi dodatkowe lub gdy odmawia zwrotu wydatków w związku z pobytem gościa np. opłat za rozmowy telefoniczne.
Dla zabezpieczania należności utrzymującemu hotel przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach gościa hotelowego. Zastaw jest to ograniczone prawo rzeczowe, które umożliwia wierzycielowi zaspokojenie oznaczonej wierzytelności czyli należności związanej z pobytem gościa, z rzeczy ruchomej obciążonej zastawem bez względu na to czyją własnością stała się rzecz z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi dłużnika.
Prawo zastawu na rzeczach gości hotelowych jest niezależne od tego czy rzeczy wniesione przez gościa należą do niego czy nie. Prawo zastawu wygasa z chwilą wyniesienia rzeczy z hotelu niezależnie od okoliczności w jakich to nastąpiło. Ustawowe prawo zastawu nie obejmuje innych należności, które mogą przysługiwać prowadzącym hotel lub innym przedsiębiorcom świadczącym usługi uzupełniające.
Przedawnienie roszczeń z tytułu należności przysługujących hotelarzowi następuje z upływem 2 lat od dnia , w którym gość wymeldował się z hotelu. Kiedy należności hotelowe ulegają przedawnieniu a były zabezpieczone zastawem hotelarz jako zastawnik może zaspokoić wierzytelność spieniężając rzeczy należące do gościa (to obejmuje tylko kwotę nominalną tj bez odsetek, )
Odpowiedzialność deliktowa gościa hotelowego za szkody , które zostają wyrządzone jego czynami niedozwolonymi. Odpowiedzialność dzieli się na 2 obszary:
odpowiedzialność wyrządzona własnymi czynami gościa hotelowego
oraz czynami innych osób.
Gość hotelowy ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta, które pozostają pod jego opieką.
Szkody spowodowane wyrzuceniem, wylaniem spadnięciem przedmiotu z okna pokoju hotelowego - za nie odpowiedzialność ponosi osoba zajmująca pokój. 3 przesłanki egzoneracyjne wyłączające tą odpowiedzialność:
siła wyższa
wyłączna wina poszkodowanego
wyłączna wina osoby 3 za którą osoba zajmująca pokój nie ponosi odpowiedzialności.
Szkody spowodowane używaniem środków komunikacji przez gości hotelowych przypadki potrącenia, stłuczki itp. obciążają gości hotelowych.
Szkody spowodowane przez osoby będące pod nadzorem gościa hotelowego: prze dzieci oraz osoby niepełnosprawne - tu winę ponoszą rodzice albo opiekunowie.
Termin przedawnienia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych gości hotelowych wynosi 3 lata od dnia, w którym hotelarz dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Przedawnienie następuje jednak również z upływem 10 lat od dnia gdy nastąpiło wydarzenie wyrządzające szkodę.
14