egzamin śćiąga, studia, Biologia


1. zasad uzupełniających prawo Shelforda:

2. TEORIA CZYNNIKÓW OGRANICZAJĄCYCH

( niezależnych od zagęszczenia)

podstaw tej teorii leży koncepcja cyklu pierwotnego Clemens i Shelford- zjawiska w przyrodzie można sprowadzić do najprostszych działań.

Wg. tej koncepcji suma reakcji środowiskowych i reakcji odwrotnych decyduje o przeżyciu lub śmiertelności osobników. Organizm nie jest silniejszy aniżeli jedno ogniwo łańcucha pokarmowego - uogólnienie prawa Liebiega.

3. Prosty model regulacji liczebności populacji

MODEL VICKERSA

Zmiana zasobności pokarmu oraz przestrzeni życiowej prowadzi do zmiany liczebności organizmów w środowisku.

Mankamenty czynników ograniczających:

4. REGUŁY EKOGEOGRAFICZNE

  1. Poziom biocenozy

Wg. Trojana = 4 zasady homeostazy biocenozy:

  1. Struktury biocenozy:

  1. Czynniki dynamiki liczebności populacji na zasadzie sprzężenia zwrotnego:

  1. wewnątrzgatunkowe mechanizmy regulujące

  1. biocenotyczne mechanizmy regulujące:

  1. Homeostaza wg. Szujeckiego - system sprężysty , a stabilny

System stabilny - zdolność do pozostawania w stanie równowagi lub powrotu do tego stanu , względnie do słabych i stałych oscylacji, wyrażający małe zmienności , odporność na zmiany. Rozwija się gdy są stałe warunki środowiskowe lub gdy komponenci ( drzewostan, gleba) osiągneli specjalizację w ciągu długiego okresu czasu.

System sprężysty - mimo zakłóceń zachowuje swoją strukturę i funkcje, charakteryzuje się dużą zdolnością przystosowania do zmian. Wiele ekostysemów naturalnych to systemy sprężyste. W ekosysemach stabilnych zdolność do przeciwstawiania się fluktuacjom i zakłóceniom jest mniejsza niż w ekosysemach sprężystych. Ekosysemy sprężyste łatwo osiągają stan równowagi , po zajściu w nich jakiś zakłóceń.

Równowaga ekologiczna - procesy zachodzące w ekosysemie np.: przepływ energii-zostały osiągnięte bez względu na przegrupowania zachodzące w grupach ekosystemu. Ekosystem może być stabilny ale niezrównoważony. Proces dostosowania się układów do nowych warunków - inżynieria ekologiczna.

Środowiska zmienne - obserwujemy dużą śmiertelność , populacje przerzedzone.

Środowiska stabilne - nie występuje tak duża śmiertelność, jedynie wybiórczo, w warunkach przegęszczenia populacji i silnej konkurencji. Przekaz dużej ilości energii na konkurencję , a małej na produkcję. Osobniki o większych rozmiarach.

  1. cechy k i r

Strategia „r”- klimat zmienny; śmiertelność często katastroficzna niezależna od gęstości; krzywe przeżywania typ III (wklęsły); gęstość populacji zmienna w czasie , niezrównoważona, zazwyczaj poniżej pojemności bezpiecznej, każdego roku występuje rekolonizacja; konkurencja zmienna często brak; selekcja sprzyja szybkiemu rozwojowi osobników, wysokie wartości max tempa wzrostu, sprzyja wczesnemu rozrodowi, małej wielkości ciała, jednorozwojowej reprodukcji; długość życia krótka poniżej 1 roku; skutek wysoka produktywność;

Strategia „k”- klimat dość stały; śmiertelność ukierunkowana zależna od gęstości populacji; krzywe przeżywania typ I i II; gęstość populacji dość stała, zrównoważona, bliska pojemności bezpiecznej, rekolonizacja nie jest konieczna; konkurencja ostra; selekcja sprzyja wolniejszemu rozwojowi osobników, większej zdolności do konkurencji, opuźnionemu rozrodowi, dużej wielkości ciała, wielokrotnej reprodukcji; długość życia długa dużo powyżej 1 roku; skutek wysoka wydajność tempa produkcji;

  1. SUKCESJE

Wg. Oduma - 3 główne stwierdzenia:

Klimaks- jest to końcowy etap do którego dąży każda sukcesja

  1. Struktura gatunkowa szeregu sukcesyjnego:

  1. Rodzaje sukcesji

Monoklimaks - końcowe stadium sukcesji - klimaks. Związany jest z czynnikami klimatycznymi.

Poliklimaks- liczne czynniki mogą wpływać na powstawanie klimaksu- czynniki glebowe, biotyczne, organizacja wewnętrzna układu

Industrioklimaks- powstanie takiego układu biocenotycznego na który główny wpływ mają zanieczyszczenia przemysłowe gdzie sukcesja regresywna prowadzi do powstania martwego siedliska.

Dysklimaks-klimaks zniekształcony związany jest z działalnością człowieka, który próbuje przekształcić biocenozę dla swych potrzeb.

Rola człowieka w sukcesji.

Populacja ( populus - ludność) zbiór osobników tego samego gatunku zamieszkujących określony teren ( areał)

  1. Struktura populacji:

  1. Liczebność- liczba osobników populacji

  2. Zagęszczenie- określa liczebność populacji odniesioną do jednostki powierzchni, objętości jednostki wagowej

  3. Rozkład przestrzenny - rozmieszczenie populacji osobników w przestrzeni:

  1. struktura płci - mówi się o udziale w stosunku liczbowym samic do samców np. 1:1, 2:3, 1:2

Struktura płciowa i rozkład wiekowy mają ogromny wpływ na rozrodczość i śmiertelność populacji.

e) struktura socjalna- związki socjalne zachodzące wewnątrz populacji np.; mrówki, termity, pszczoły.

Obserwuje się tu polimorfizm.

  1. Funkcje populacji

  1. rozrodczość

  1. śmiertelność- liczba osobników wymierających w określonym czasie , w określonym % populacji początkowej:

  1. Formy interakcji między populacjami:

  1. antagonistyczne

  1. nieantagonistyczne

  1. Biocenoza- zbiór populacji wszystkich organizmów żywych powiązanych ze sobą pośrednio lub bezpośrednio zależnościami pokarmowymi, konkurencyjnymi, itp.

Cechy biocenozy:

  1. Biotop- środowisko życia zwierząt i roślin które podlegają wpływom czynników abiotycznych ( temp. wilgotność, gleba, opady)

  2. Cechy wyróżniające biocenozy:

Różnice w biotopach można określić przez analizę warunków środowiskowych które są jak gdyby wynikiem działania biocenozy. Aby zebrać informacje na temat biocenozy ( charakterystycznego zbioru gatunków) należy wykorzystać w tym celu: dużą liczbę zebranych gatunków, odpowiednią technikę zbioru, biocenoligię.

19. Zasady biocenotyczne

  1. zasada jedności biocenozy i biotopu - biocenoza oddziaływuje na biotop

  2. zasada organizacji biocenozy- organizmy powiązane zależnościami biocenotycznymi:

  1. zasada autonomii

  1. zasada równowagi ekologicznej- jest to równowaga dynamiczna, stabilność układu

  2. zasada sukcesji ekologicznej: wynik wieloletniego rozwoju historycznego, następuje przekształcenie ekosystemów w czasie

20. Struktura biocenozy:

  1. przestrzenna:

mozaikowość siedlisk i zasiedlanie przez roślinność- przydatność biotopu ( lepsza gleba, wilgotność itp. ) tolerancja organizmu

-struktura pozioma - strefowość w biocenozach wodnych: ekotony ( strefy przejściowe między dwoma różnymi biocenozami np.: las , pole) w lądowych. W strefie styku mogą występować gatunki charakterystyczne dla jednej i dla drugiej biocenozy. Mogą pojawiać się gatunki charakterystyczne tylko dla tej strefy nie występujące w żadnej z tych biocenoz.

  1. biotyczna

Sieć troficzna- różne poziomy troficzne, są między sobą poprzeplatane

biocenozy, charakterystyczne dla populacji zamieszkujących podobne nisze

ekologiczne i mających podobne wymagania.

alelopatia - wzajemna nietolerancja pewnych gatunków, np.: orzech włoski lub piołun

dominanty - powyżej 5%

subdominanty- 2-5% osobników w zespole

influenty- 1-2%

gatunki akcesoryczne- poniżej 1%

21. Jednostki struktury przestrzennej:

  1. merocenoza - w układzie poziomym zgrupowanie organizmów występujących na ochodach ssaków

  2. stratocenoza- organizmy występujące tylko w runie, koronach

22. Wg. Oduma podstawowe komponenty struktury biocenoz to:

  1. substancje organiczne

  2. związki organiczne

  3. klimat

  4. autotrofy

  5. heterotrofy

  1. saprotrofyProdukcja pierwotna

  1. brutto- całkowita ilość materii organicznej wytworzonej przez autotrofy na jednostkę powierzchni w jednostce czasu

  2. netto ( czysta) rośliny zielone tracą część energii na respirację i dlatego

Pp netto= Pp brutto - R respiracja

  1. Szczyt Ziemi w Rio de Janerio VI 1992.

  1. Agenda 21

  2. Deklaracja o ochronie lasów

  3. Konwencja klimatyczna

  1. Konwencja UNEP 5. VII. 1992 r.

Zachowanie pełnej różnorodności form życia w biosferze poprzez ich ochronę i rozsądne , oszczędne użytkowanie . Zachowanie różnorodności biologicznej na poziomie genu. Należy zinwentaryzować pełne zasoby przyrody poprzez ich oznaczenie i monitoring.

Każda ze stron zobowiązuje się :

  1. Państwowy Monitoring Środowiska.

Monitoring środowiska jest systemem pomiarów ocen, diagnoz stanów środowiska , realizowanym przez jednostki organizacyjne organów administracji państwowej i rządowej , organów gmin, przez szkoły wyższe i podmioty gospodarcze.

Kontrolno decyzyjny system oceny stanu i dynamiki zmian biosfery jej części bądź dowolnego jej elementu biotycznego, dokonywany jednocześnie w wielu miejscach metodami powszechnie dostępnymi i znanymi.

Bioindykacja - stan lub dynamika zmian zachodzących w biosferze lub też określenie poziomu zanieczyszczeń.

  1. Zadania monitoringu:

  1. dostarczanie , gromadzenie , przetwarzanie różnorodnych informacji o:

  1. Formy zachowawczej ochrony przyrody:

a) parki narodowe (1000ha)

b) rezerwaty

c) parki krajobrazowe

d) obszary chronionego krajobrazu

e) ogrody zabytkowe

f) parki wiejskie

g) ogrody botaniczne

h) ogrody zoologiczne

i) ochrona gat. roślin

j) ochrona gat . zwierząt

k) pomniki przyrody

l) stanowiska dokumentacyjne

m) użytki ekologiczne

o)zespół przyrodniczo krajobrazowy

p) ochrona indywidualna

  1. SYNANTROPIZACJA -zmiany jakie zachodzą wśród flory i fauny na kuli ziemskiej pod wpływem działalności człowieka . Zmiany te zachodzą poprzez zastępowanie gatunków endemicznych przez kosmopolityczne, zastępowanie składników rodzimych ( autochtonicznych) przez przybyszowe , zastępowanie składników stenotypowych przez eurytypowe , zastępowanie układów pierwotnych przez układy wtórne. Biocenozy leśne ulegają synantropizacji na skutek zanieczyszczeń powietrza , zmian stosunków wodnych, pożarów, kopalnictwa, ruchu turystycznego ( czynniki bezpośrednio nie związane z gospodarką leśną) lub czynników związanych z działalnością leśną ( zręby zupełne, intensywne nawożenie, pestycydy i wydeptywanie )

  2. Hipotezy dotyczące zamierania lasu :

  1. kwaśnego deszczu- ogłoszona przez prof. Ulricha .Szkodliwy wpływ w procesach glebotwórczych , wymywanie związków Ca, Mg i uwalnianie związków Al., które odziaływują na młode korzenie powodując ich obumieranie, na mikoryzę, ogranicza zapotrzebowanie drzew na H2O i składniki pokarmowe ( mniejsze igły, liście, pędy) ograniczone porocesy transpiracyjne i fotosynteyczne.

  2. Hipoteza ozonu - O3 oddziaływuje toksycznie na liście zwiększa przepuszczalność błon komórkowych ( prof. Schut ). Największe szkody na wybrzeżach i na szczytach gór, gdzie stężenie O3 jest największe

  3. Hipoteza stresów- prof. Schut - przemysł emituje do atmosfery ogromną ilość związków chemicznych które nawet w najmniejszych stężeniach powodują uszkodzenia zmiejszenie produkcji asymilatów zmniejszenie odporności drzewostanów , które osłabione są atakami przez szkodniki zminejszenie produkcji fotosyntetycznej wpływa na obumieranie korzeni mikoryzowych.

  4. Hipoteza imisji- Wentzel - bezpośrednią przyczyną zamierania lasów są : CO2 , itp. Oraz ich pochodne. Działają szkodliwie na fotysyntezę , ograniczają wzrost i rozwój , wpływają szkodliwie na systemy korzeniowe.

  5. Hipoteza suszy - bardzo niekorzystnie odbija się na kondycji drzewostanów , potęguje wpływ zanieczyszczeń na las.

  6. Hipoteza amonowa- Nihlgard- w zespole różnorodnych składników zanieczyszczeń są jony NH4+ które zmniejszają aktywność mikoroorganizmów gleby , co powoduje uwalnianie Al. osłabia dostęp fosforu, Mg i boru, wpływa na wymywanie ich z gleby. Wzrost zawartości azotu w korzeniach powoduje wiązanie węglanów i zmniejszanie pobierania H2O z gleby.

  1. Kryteria i wskaźniki zrównoważonego rozwoju lasów i leśnictwa:

  1. zachowanie biologicznej różnorodności lasu

  2. utrzymanie produkcyjnej zasobności lasu

  3. utrzymanie zdrowia i żywotności ekosystemów leśnych

  4. ochrona zasobów glebowych i wodnych w lasach

  5. zachowanie i wzmaganie udziału lasów w globalnym bilansie węgla

  6. utrzymanie i wzmacnianie długofalowych wielostronnych korzyści społeczno ekonomicznych płynących z lasów

  7. prawne , polityczne i instytucjonalne rozwiązania wspomagające trwały rozwój gospodarki leśnej

  1. INŻYNIERIA EKOLIGICZNA- dział ekologii stosowanej której celem jest kształtowanie zrównoważonych ekosystemów w warunkach gospodarczej działalności człowieka . Dostosowanie układów biocenotycznych do zmieniających się warunków środowiskowych , oddziaływanie na układy biocenotyczne poprzez kształtowanie czynników abiotycznych , ochrona ekosystemów i restytucja ekosystemów zniszczonych, tworzenie ekosystemów nowych.


1. Zasad uzupełniających prawo Shelforda:

2. Teoria czynników ograniczających

3. Prosty model regulacji liczebności populacji

4. REGUŁY EKOGEOGRAFICZNE

  1. Poziom biocenozy

Wg. Trojana = 4 zasady homeostazy biocenozy:

  1. Struktury biocenozy:

  1. Czynniki dynamiki liczebności populacji na zasadzie sprzężenia zwrotnego:

  2. Homeostaza wg. Szujeckiego - system sprężysty , a stabilny

  3. Cechy k i r

  4. Sukcesje

  5. Struktura gatunkowa szeregu sukcesyjnego:

  6. Rodzaje sukcesji

  7. Struktura populacji:

  8. Funkcje populacji

  9. Formy interakcji między populacjami:

  10. Biocenoza

  11. Biotop

  12. Cechy wyróżniające biocenozy:

19. Zasady biocenotyczne

20. Struktura biocenozy:

21. Jednostki struktury przestrzennej:

22. Wg. Oduma podstawowe komponenty struktury biocenoz to:

  1. Saprotrofyprodukcja pierwotna

  2. Szczyt Ziemi w Rio de Janerio VI 1992.

  3. Konwencja UNEP 5. VII. 1992 r.

  4. Państwowy Monitoring Środowiska.

  5. Zadania monitoringu:

  6. Formy zachowawczej ochrony przyrody:

  7. Synantropizacja

  8. Hipotezy dotyczące zamierania lasu :

  9. Kryteria i wskaźniki zrównoważonego rozwoju lasów i leśnictwa:

  10. Inżynieria ekoligiczna



Wyszukiwarka