ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Z CHIRURGII TWARZOWO-SZCZĘKOWEJ

1. Jak możemy rozpoznać, czy doszło do złamania:

• zmiana kształtu twarzy,

• zmiana zabarwienia skóry i krwiak okularowy,

• krwawienie z nosa i przewodów słuchowych zewnętrznych,

• wyciek płynu m-rdz,

• zaburzenie zgryzu i uszkodzenie zębów,

• badaniem palpacyjnym,

• ruchomość odłamów,

• upośledzenie funkcji (nos, szczęka),

• Rtg,

• Tk,

Objaw Battle'a - krwiak okularowy (oczy szopa) to tzw. objaw okularowy:

• niepowikłane złamanie podstawy czaszki,

• występuje po kilku lub kilkunastu godzinach od urazu,

• krwiaki okularowe, bóle głowy, krwawienia podpajęcze, przemijające zaburzenia świadomości,

• Objaw monoklowy- kiedy objawia się:

• przy złamaniu czaszki

4. Krwiak okularowy występuje w kilka lub kilkanaście godzin po urazie, w odróżnieniu od:

• stłuczenia nosa, kości jarzmowej lub szczęki.

5. Krwawienia z nosa i z przewodu słuchowego zewnętrznego:

• najczęściej po jego stłuczeniu lub w następstwie złamania środkowej części twarzy,

• złamanie podstawy czaszki w obrębie kości skalistej.

6. Krwawienie z nosa:

• najczęściej po jego stłuczeniu lub w następstwie złamania środkowej części twarzy,

• jest to wynik rozerwania błon śluzowych jamy nosowej, uszkodzenia ścian zatoki szczękowej lub błon śluzowych jamy nosowo - gardłowej,

7. Wyciek płynu mózgowo - rdzeniowego z przewodu słuchowego zewnętrznego:

• objaw złamania podstawy czaszki i części skalistej i uszkodzenie opony twardej,

8. Wyciek płynu mózgowo - rdzeniowego z nosa:

• otwarte złamanie przedniego dołu czaszki z okolicy blaszki sitowej i grzebienia koguciego.

9. Próba chusteczkowa:

• odróżnienie płynotoku od zwykłej wydzieliny z nosa,

• na niekrochmalonym materiale zaschnięta wydzielina daje pergaminowy chrzęst, czego nie ma w przypadku płynu m-rdz.

10. Charakterystyczny objaw złamania uzębionych szczęk z przemieszczeniem odłamów:

• w złamaniu szczęk - zgryz otwarty z podparciem na zębach trzonowych,

• złamaniu żuchwy - mniejszy odłam zwykle w zwarciu z zębami przeciwstawnymi,

• Co dotyczące zgryzu, obserwujemy przy złamaniu szczęk:

• zgryz otwarty,

• uskoki wzdłuż płaszczyzny zgryzu,

• upośledzenie czynności: żucia, połykania, zaburzenia mowy,

12. Co wchodzi w skład badania błony śluzowej:

• jamę ustną oglądamy lusterkiem dentystycznym,

• zwracamy uwagę na błony śluzowe i patologię:

• ocena stanu zębów,

• ocena błony śluzowej, podniebienia,

• podbiegnięcia krwawe,

• perforacja do jamy nosowej,

• perforacja zatoki szczękowej,

• Czy rozerwanie błony śluzowej podniebienia powstaje przy strzałkowych złamaniach szczęki:

• tak,

• Co jest szczególnie niebezpieczne przy obustronnym złamaniu żuchwy:

• język przemieszczony do tyłu, powodujący zamknięcie dróg oddechowych,

• Złamanie szczęki i kości jarzmowej powoduje:

• bolesność uciskową w miejscu złamania,

• badania palpacyjne obrzeży oczodołu wskazuje punkty bolesne - złamanie brzegu oczodołu,

• Objaw bródkowy w złamaniach kąta żuchwy i wyrostków stawowych:

• broda cofnięta ku tyłowi,

17. Czy bolesność miejscowa może stanowić dowód złamania:

• tak, zanim uzyskamy wynik badania Rtg,

18. Kiedy stwierdza się przemieszczenie odłamów i progów kostnych na obwodzie żuchwy:

• w badaniu palpacyjnym,

19. W złamaniu szczęki występuje:

• zaburzenie żucia, połykania, mowy,

20. Ruchomość swobodna:

• kiedy odłamy przemieszczają się względem siebie bez użycia dużej siły,

• pozostają w danym położeniu,

21. Głuchota i natychmiastowe porażenie nerwu twarzowego:

• występuje w przypadku pęknięcia części skalistej kości skroniowej,

22. Ślepota oka:

• występuje w przypadku uszkodzenia kostnego kanału nerwu wzrokowego i ucisku na ten nerw,

23. Późne porażenie nerwu twarzowego:

• w przypadku pęknięcia podstawy środkowego dołu czaszki wzdłuż przedniego brzegu piramidy,

24. Zaburzenie ruchomości gałek ocznych:

• przy uszkodzeniu nerwu okoruchowego lub odwodzącego,

• przy zakleszczeniu części miękkich odłamami,

• przy przeszkodzie mechanicznej,

25. Z czym związana jest znieczulica wargi górnej, skrzydełek nosa i policzka?

• złamanie przebiega przez otwór podoczodołowy.

• Porażenie jakiego nerwu (lub jego uszkodzenie) wywołuje objaw Bella:

• porażenie nerwu VII - twarzowego,

27. Objaw Bella:

• objaw zachodzącego słońca,

• w czasie próby zamknięcia oka, gałka oczna zostaje skierowana ku górze i częściowo tylko zakryta przez niedomkniętą powiekę górną,

• charakterystyczny przy porażeniu n. VII,

28. Przebieg naczyń skroniowych:

29. Możliwość farmakologicznego uspokojenia i postępowanie p/bólowe:

• znieczulenie: wziewne, i.v., miejscowe,

• analgosedacja,

• sedoanalgezja,

30. Monitorowanie stanu świadomości pacjenta w przypadku analgosedacji i sedoanalgezji:

• skala Ramsey'a:

1. przytomny, niespokojny, pobudzony,

2. współpracujący, spokój bez lęku,

3. podsypiający, spełnia polecenia,

4. głęboka sedacja, budzi się pod wpływem stymulacji, zachowana reakcja na polecenia,

5. sen, utrata kontaktu werbalnego, zmienna reakcja na bodźce fizyczne,

6. głęboki sen, brak reakcji na bodźce,

31. Lidokaina, Bupiwakaina:

• najbardziej popularne środki do znieczuleń w chirurgii szczękowo-twarzowej,

• Znieczulenie powierzchowne:

• zależy od wchłaniania środka znieczulającego,

• wady - parestezje,

• Przeciwwskazania do znieczulenia nasiękowego:

• toczące się stany zapalne lub ropne,

34. Czy droga wewnętrzna jest związana z ryzykiem mniejszym, większym, bez znaczenia:

35. Znieczulenie nerwu trójdzielnego zaopatrującego żuchwę:

• nerw zębodołowy dolny; przy wejściu do kanału żuchwy, znieczulenie przewodowe,

36. Znieczulenie II gałęzi nerwu trójdzielnego z dojścia zewnątrzustnego:

• metoda Thomy - przez m. żwacz,

37. Objawy zatrucia z OUN:

• lekkie zatrucie - nudności, zawroty głowy, strach, niepokój, wzmożona rozmowność, metaliczny smak w ustach, pobudzenie, drżenie mięśniowe, zaburzenie słyszenia i wzroku, ↑ RR, tachykardia,

• średnie zatrucie - drgawki toniczno-kloniczne, utrata przytomności,

• ciężkie zatrucia - utrata przytomności, śpiączka, ↓ RR, ↓ tętna do zatrzymania krążenia i oddechu,

38. Krwiak nadtwardówkawy:

39. Górny masyw twarzy (GMT):

• Anatomicznie odpowiada środkowemu piętru części twarzowej czaszki,

• Podwieszony jest do przedniej połowy podstawy czaszki i połączony mocnymi szwami z kośćmi: czołową, sitową i klinową,

40. Jak przebiegają szpary złamania przy Le Fort I, II, III:

1. Dolny, poziomy, oddziela wyrostek zębodołowy od twarzoczaszki. Podstawne oderwanie i przemieszczenie w bloku od reszty GMT płyty podniebiennej wraz z wyrostkami zębodołowymi i dln. częściami wyrostków skrzydłowych kości klinowej.

2. Złamanie piramidy nosa, oderwanie szczęki, złamanie przechodzi przez kości nosowe, wyrostek czołowy szczęki, szew jarzmowy. Przemieszczenie, wgniecenie, zajęcie sitowia, uszkodzenie gałki ocznej. Oderwanie i przemieszczenie monobloku dwuszczękowego w kształcie piramidy, zawierającej również obie kości nosowe najczęściej w połowie oraz przednią część sitowia. Nigdy nie dochodzi do rozdzielenia czaszki jarzmowego. Masyw jarzmowy pozostaje nadal zespolony z kością.

3. Oddzielenie szkieletu twarzoczaszki od podstawy czaszki. Przez szew jarzmowo-czołowy, szczękowo-czołowy. Uszkodzenie zatok szczękowej, sitowej, klinowej. Całkowite oderwanie GMT od kości podstawy czaszki. GMT zawiera obie kości sitowe, jarzmowe, szczękowe, nosowe.

41. Z jakich części składa się głowa:

• część twarzowa czaszki (czaszka twarzowa, twarzoczaszka),

• część mózgowa (czaszka mózgowa, mózgoczaszka),

• Z czego składa się GMT:

• lemiesz,

• kości: nosowa, łzowa, szczękowa, jarzmowa, podniebienna, małżowina nosowa dolna,

43. Łuki podporowe Felizeta w Le Fort:

• kłowy, jarzmowy, skrzydłowy,

• wyróżniona w GMT,

44. Objaw spadającej kropli:

• pośredni objaw radiologiczny złamania dna oczodołu,

45. Z jakim masywem twarzy pokrywa się twarz:

• ze środkowym

46. Gałęzią jakiego nerwu jest nerw oczny:

• nerwu trójdzielnego,

47. Jak dzielimy urazy szczęki:

• na jarzmowo-oczodołowe i jarzmowo-szczękowo-oczodołowe,

• podstawowym objawem złamania jarzmowo-szczękowo-oczodołowego jest złamanie podstawy oczodołu (objaw podwójnego widzenia, objaw zapadającej się gałki ocznej),

48. Od 1948r. najpopularniejszym środkiem znieczulenia miejscowego jest:

• Lignokaina

49. Jako pierwszy środek do znieczulenia oka stosowana była:

• Kokaina,

50. Rokowanie w złamaniach wewnątrz zębodołowych zależy od:

• czasu podjęcia leczenia (powikłania zapalne i możliwość korekty),

• wieku pacjenta i stanu jego uzębienia,

• wielkość linii złamania i szerokość jej przebiegu oraz lokalizacji,

• zakażenia miazgi,

51. Od czego zależy żywotność miazgi:

• od unaczynienia,

• od szerokości szczeliny (duża szczelina - mniejsza żywotność),

• od ewentualnego zakażenia miazgi (współistniejąca infekcja),

• Nie wyrywamy zębów uszkodzonych, tylko umocowujemy je:

• zdania podzielone:

53. Ostatnim elementem leczenia jest:

• naprawa tkanek miękkich.

54. Dwa charakterystyczne wyrostki żuchwy:

• dziobiaste,

55. Najłagodniejsze złamanie Le Fort:

• Le Fort I,

56. Najpoważniejsze złamanie Le Fort:

• Le Fort III,

57. Twarz:

• część twarzoczaszki poniżej linii brwi,

58. Jak możemy rozpoznać, czy doszło do złamania:

• badanie kliniczne - ma na celu określenie rodzaju i rozległości obrażeń

• po ruchomości odłamów kostnych

• zmiana kształtu twarzy

• Krwiak okularowy - oczy szopa to tzw. objaw okularowy:

• zmiana zabarwienia skóry jest spowodowana wynaczynieniem krwi z naczyń bezpośrednio sąsiadujących ze szparą złamania.

• Objaw spadającej kropli:

• występuje przy złamaniu dna oczodołu,

61. Ruchomość swobodna:

• odłamy poruszają się względem siebie bez działania większej siły,

• pozostają w nadanym im położeniu,

1. Opadanie powieki:

• uszkodzenie n. dźwigacza powieki,

• Upośledzenie węchu i smaku:

• objaw niektórych złamań środkowego odcinka twarzy,

• Znieczulica w obrębie brody:

• objaw obustronnego złamania trzonu żuchwy, na wysokości otworów bródkowych,

• Część twarzowa czaszki dzieli się poziomo na trzy piętra:

• górne, środkowe, dolne,

• Charakterystyczny układ przęseł sitowych (tzw. trajektorii):

• zapewnia kostnemu szkieletowi twarzy swoistą sprężystość i odporność,

• Słupy Sichera:

• trzy parzyste i symetryczne słupy z beleczek istoty gąbczastej,

• rozpoczynają się na wyrostkach zębodołowych, idą do góry aż do podstawy czaszki, gdzie łączą się z łukami podporowymi Felizeta,

• zapewniają spoistość i odporność na urazy,

68. Belki oporowe Obermana:

• Strefy wzmocnień istoty zbitej, po 3 z każdej strony GMT,

• Le Fort III - strop sitowy - blaszka sitowa nie uszkodzona,

• Le Fort II - trzon kości jarzmowej nie jest uszkodzony,

69. Strefy osłabienia kostnego:

• Niskie - Le Fort I,

• Średnie - Le Fort II,

• Wysokie Le Fort III - rozdzielenie czaszkowo-twarzowe,

1. Złamanie i rekonstrukcja w obrębie szczęki:

• Przerwanie przewodnictwa nerwowego w obrębie II pnia podoczodołowego,

• Objawy ZJSO (złamania jarzmowo-szczękowo-oczodołowe):

• Podwójne widzenie,

• Złamanie dna oczodołu,

• Wpadnięcie gałki ocznej w głąb oczodołu,

• Złamanie dna oczodołu:

• Występuje w ZJSO,

• Nie występuje w ZJO,

• Główne naczynie tętnicze zaopatrujące twarzoczaszkę:

• T. szyjna zew,

• Kości szczękowe:

• Należą do GMT i środkowego piętra części twarzowej czaszki,

• Kiedy może dojść do wygojenia zębów stałych zwichniętych z przemieszczeniem lub bez:

• Przy zachowanej całości ścian zębodołów,

• Przy wcześniejszym nastawieniu i unieruchomieniu zwichniętych zębów,

• W jakim przedziale wiekowym dochodzi najczęściej do urazów zębów:

• u dzieci 7-9 lat - związane jest to z dużą aktywnością ruchową,

• Które zęby najczęściej ulegają urazowi:

• Górne siekacze,

• Kolejność postępowania przy złamaniu wyrostka zębodołowego:

• Toaleta chirurgiczna,

• Nastawienie, unieruchomienia,

• Zaopatrzenie tkanek miękkich,

• Złamanie środkowego piętra części twarzowej czaszki wywołane przez niskie urazy twarzowe w centralnej strefie przyłożenia:

• DON - dyslokacja oczodołowo-nosowa,

• PGMT - przemieszczenie GMT

70. DON - dyslokacja oczodołowo-nosowa:

• Niski uraz twarzowy pada na piramidę nosa - złamanie nosa,

• Leczenie chirurgiczne ma na celu anatomiczną odbudowe kostnego szkieletu oczodołowo-nosowego,

70. PGMT - przemieszczenie GMT:

• Uraz pada centralnie na piramidę nosa, dln. brzegi oczodołów i okolicę przysieczną,

• Dochodzi do oderwania od przedniej podstawy czaszki i zmiażdżenia GMT,

• Leczenie:

• Drożność dróg oddechowych, opracowanie krwawienia, surowica p/tężcowa,

• Chirurgiczne (jednoczasowo) - od obwodu centralnie, unieruchomienie międzyszczękowe na ok. 2-3 tyg, w razie ubytków pobiera się kości z talerza biodrowego (autoprzeszczep)

70. Złamania środkowego piętra części twarzowej czaszki wywołane przez niskie urazy twarzowe o bocznej strefie przyłożenia:

• złamania izolowane dna oczodołu (ZIDO)

• złamania jarzmowo oczodołowe (ZJO)

• złamania jarzmowo-szczękowo-oczodołowe (ZJSO)

70. Cechy ZIDO:

• zaburzenia równowagi oczno-ruchowej i obuocznego widzenia

71. Cechy ZJO:

• uraz pokonuje kość jarzmową i prowadzi do złamania dolnego brzegu oczodołu

• złamanie i przemieszczenie masywu jarzmowego i oczołodołowego może pociągnąć za sobą:

• przemieszczenie kąta bocznego oka

• asymetrię twarzy

• afunkcję żuchwy (zablokowanie wyrostka dziobiastego)

• podwójne widzenie wskutek krwiaka i obrzęku

• wskazania do leczenia ZJO

• zmiany anatomiczne i czynnościowe

• zaburzenia odwodzenia żuchwy, asymetrię, afunkcję

• Cechy ZJSO:

• uraz pada z boku na powierzchnię kości jarzmowej, rozchodzi się dalej wzdłuż słupa jarzmowego i łuku podoczołodołowego Sichera na szczękę

• charakterystyczną cechą jest złamanie dna oczodołu

• podwójne widzenie (świadczące o złamaniu dna oczodołu) i zapadanie się gałki ocznej w głąb oczodołu

• wskazania do leczenia ZJSO

• zaburzenia czynnościowe układu wzrokowego- trwałe podwójne widzenie, enoftalmia, obniżenie gałki ocznej

• szpecąca asymetria i boczne zniekształcenie twarzy

• nieprawidłowy zgryz

• upośledzeni odwodzenia żuchwy

• Czaszka twarzowa - twarzoczaszka:

• od góry oddzielona od czaszki mózgowej liną włosów

• od dołu oddzielona od szyi fałdem bródkowo-szyjnym

• od tyłu oddzielona obiema liniami zbiegającymi się na wysokości uszu

70. Znieczulenie wyrostka zębodołowego szczęk:

• działa po ok. 5 minutach,

• lignokaina - bolesne przy wstrzykiwaniu,

• znieczula się cały pień nerwu szczękowego lub żuchwowego,

70. Kiedy przenikanie środka znieczulającego jest niedostateczne:

• od kła ku tyłowi, ze względu na grubość istoty zbitej kości i rozproszoną sieć kanałów odżywczych

70. Znieczulenie przewodowe:

• po upływie kilku-kilkunastu min.

• wprowadzenie środka znieczulającego w pobliże pnia nerwowego

70. Przebieg nerwu zębodołowego dolnego:

• wchodzi przez otwór żuchwowy a wychodzi przez otwór bródkowy

70. Nerw oczny:

• stanowi pierwszą gałąź n. trójdzielnego

• biegnie przez szczelinę oczodołową górną gałęzie: n. łzowy, n. czołowy najsilniejsza - n. nadoczodołowy (zaopatrujący spojówkę, powiekę górną, zatokę czołową i skórę czoła)

70. Znieczulenie pnia I gałęzi n. trójdzielnego:

• przerwanie przewodnictwa całego pnia III przed jego podziałem na gałązki końcowe (płyn do przestrzeni skrzydłowo - podniebiennej)

70. Technika znieczulenia nasiękowego w otwór przysieczny wyłączającego przewodnictwo w n. przysiecznym lub nosowo-podniebiennym:

• igłę kieruje się na zewnątrz od fałdu skrzydłowo - żuchwowego na wysokości pierwszego-drugiego zęba przedtrzonowego

70. Wiązanie ligalusous Essyga:

• unieruchomienie zwichniętych zębów, zakładane także na zdrowe zęby

70. Część mózgowa czaszki:

• sklepienie, podstawa i jama czaszki (z trzema zgłębieniami - przednim, środkowym, tylnim)

70. Jakie kości wchodzą w skład części mózgowej czaszki:

• k. potyliczna, klinowa, skroniowa, ciemieniowa, czołowa, kości sitowe.

70. Jakie kości wchodzą w skład części twarzowej czaszki:

• małżowiny, kości łzowe, k. nosowe, jarzmowe, podniebienne, szczęka, żuchwa i lemiesz

70. Miejsca obniżonej odporności na złamania:

• przedłużenie kła

• okolica wyżynania się zębów mądrości

• część w okolicy szyjki żuchwy

70. Uraz mózgu jest wynikiem:

• bezpośredniego urazu tkanki mózgowej

• sił zewnętrznych działających na czaszkę, które przenoszą się do mózgu

• przemieszczenia mózgu wewnątrz czaszki

70. Teoria czterech zderzeń:

• pojazd w drzewo

• głowa w szybę

• mózg w przód czaszki

• mózg w tył czaszki

70. Okresy zagrożenia życia:

1. sekundy, minuty po urazie - ginie 50% wskutek ciężkich urazów mózgu, serca, dużych naczyń, rdzenia kręgowego

2. 1 - 4 godz. po urazie - ginie 35% w skutek niewydolności krążeniowo - oddechowej

3. pozostałe ok. 20% ginie w skutek wtórnej niewydolności OUN, niewydolności wielonarządowej, infekcji

71. Uraz mózgu:

• pierwotny - wynik stłuczenia lub działania przedmiotu drążącego

• wtórny - wynik hipoksji OUN 9obrzek, hipoksja, niedociśnienie)

1. Zespół wklinowania mózgu - cechy charakterystyczne:

• ↑ ICP,

• Śpiączka,

• Szeroka jedna lub dwie źrenice,

• Niedowład połowiczy, przeciwstronny,

• Zwalniający oddech,

• Odruch Cushinga (↓ tętna i ↑ RR),

104. Złamanie sklepienia i podstawy czaszki - podział:

• Zamknięte,

• Otwarte - z przerwaniem ciągłości opony twardej, komunikujące się ranę powłok bądź na zewnątrz w oponie do jam obocznych nosa lub ucha środkowego,

• Złamanie linijne czaszki - charakterystyka:

• w 80% dotyczą sklepienia,

• nadłamanie lub rozejście się szwów,

• dochodzi do uszkodzenia, rozerwania opony twardej i uszkodzenia jej naczyń - tworzą się krwiaki nadtwardówkowe,

• Złamanie wieloodłamowe - charakterystyka:

• najczęściej w okolicy kości czołowej i podstawy czaszki,

• 50% - utrata przytomności, uszkodzenie opony twardej, stłuczenie i obrzęk mózgu,

• krwiak nadtwardówkowy, rzadziej podtwardówkowy,

• prawie zawsze krwawienie podpajęcze,

• Wstrząśnienie mózgu:

• mechanizm bezwładnościowy,

• odwracalne uogólnione wstrząśnienie mózgu (uszkodzenie neuronalne),

• nagła utrata przytomności,

• ostre zaburzenie wegetatywne,

• niepamięć wsteczna i pourazowa,

• Niepamięć wsteczna:

• Okres między urazem a powrotem normalnej pamięci.

---