RACHUNKOWOŚĆ MIĘDZYNARODOWA- [e-mail]

Wykład 1 - 07-03-2010

Tematyka wykładów:

1. Wpływ globalizacji gospodarki światowej na rachunkowość.

2. Definicja i funkcje rachunkowości międzynarodowej.

3. Źródła różnic w rozwiązaniach z zakresu rachunkowości na świecie.

4. Główne modele rachunkowości na świecie.

5. Harmonizacje i standaryzacja rachunkowości.

6. Harmonizacja rachunkowości w ramach Unii Europejskiej.

7. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.

8. Anglosaski model rachunkowości- USA i Wielka Brytania.

9. Kontynentalny model rachunkowości - Niemcy i Francja.

10. Analiza porównawcza struktury raportów rocznych przedsiębiorstw z USA, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec.

11. Analiza porównawcza wybranych elementów sprawozdań finansowych sporządzonych wg US GAAP, UK GAAP, MSSF, UoR.

Literatura obowiązkowa:

1. Winiarska K., Rachunkowość międzynarodowa ODDK, Gdańsk 2009.

2. Bednarski L., Gierusz J., Rachunkowość międzynarodowa PWE Warszawa 2001.

3. Turyna J., Standardy sprawozdawczości finansowej, Difin, Warszawa 2006.

4. Surdykowska S.T.RM Zakamycze, Kraków 1999.

Test, 20 pytań, jednokrotnego wyboru.

Referat: System rachunkowości w Wielkiej Brytanii.

Wpływ globalizacji na rachunkowość

Globalizacja to proces poszerzenia, pogłębiania się współzależności między krajami i regionami wskutek rosnących przepływów międzynarodowych oraz działalności korporacji transnarodowych, co prowadzi do jakościowo nowych powiązań między firmami, rynkami i gospodarkami.

Globalizacja:

• Sfera polityczna

• Sfera społeczna

• Sfera ekonomiczna

• Sfera kulturalna

Uczestnicy rynków finansowych

Rachunkowość „językiem biznesu” wspiera proces komunikowania się inwestorów i przedsiębiorców poprzez dostarczanie informacji niezbędnych do podejmowania decyzji.

Rachunkowość „międzynarodowym językiem biznesu” sprawozdania finansowe muszą stanowić:

- syntetyczny

- przejrzysty

- wiarygodny

- porównywalny w skali międzynarodowej obraz sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego.

PRZEDSIĘBIORSTWA

Przedsiębiorstwo międzynarodowe (international company)

Przedsiębiorstwo wielonarodowe (multinational company) MNC

Przedsiębiorstwo transnarodowe TNC

Przedsiębiorstwo globalne (global company)

To przedsiębiorstwo, które prowadzi produkcję lub działalność operacyjną poza krajem w którym ma siedzibę.

GRUPA KAPITAŁOWA

• JEDNOSTKA DOMINUJĄCA- The Coca-Cola Company

• JEDNOSTKA ZALEŻNA - The Coca-Cola Polska, The Coca-Cola Wielka Brytania.

Grupa kapitałowa to grupa przedsiębiorstw powiązanych zależnościami kapitałowymi, której jednostka dominująca kontroluje jednostki zależne, czyli wpływa na ich politykę finansową i operacyjną tak aby czerpać z tego tytułu korzyści, posiada pomiędzy 50% a 100% udziału w jednostkach zależnych.

Przesłanki rozwoju rachunkowości międzynarodowej:

1. Międzynarodowe powiązania gospodarcze

2. Ekonomiczna zależność jednego kraju od drugiego

3. Rozwój globalnych rynków finansowych i korporacji międzynarodowych.

4. Możliwość osiągania większych zysków poza granicami ojczystego kraju,

5. Brak porównywalności wskaźników finansowych

6. Brak jednolitego „języka biznesu” (rachunkowościowa Wieża Babel)

7. Zapotrzebowanie na globalne standardy rachunkowości i specjalistów z tej dziedziny.

Definicje i funkcje rachunkowości międzynarodowej:

Pojęcie rachunkowość międzynarodowa zawiera trzy wymiary:

1. Rachunkowość jako system uniwersalny, czyli rachunkowość światową.

2. Prezentacje wszystkich metod i standardów stosowanych w poszczególnych krajach- rachunkowość międzynarodową sensu stricto.

3. Opis praktyk rachunkowości stosowanych przez korporacje międzynarodowe, zarówno jednostki dominujące jak i ich zagraniczne jednostki zależne”.

Rachunkowość międzynarodowa pełni dwie funkcje:

1. Porównawczą- bada w jaki sposób i dlaczego zasady rachunkowości różnią się w równych krajach- rachunkowość finansowa.

2. Pragmatyczną - analizuje problemy z jakimi spotykają się osoby i firmy działające na rynkach międzynarodowych- rachunkowość zarządcza.

Funkcja porównawcza dotyczy zagadnień:

• Wielowalutowość i konsolidacje sprawozdań finansowych,

• Ustalania obciążeń podatkowych,

• Uwzględnia w rachunkowości skutki inflacji,

• Ujmowania sprawozdań finansowych według standardów więcej niż jednego kraju,

• Porównawczych analiz systemów rachunkowości,

• Sprawozdawczości segmentowej,

• Zakresu ujawniania informacji przez firmy,

• Badania sprawozdań finansowych.

Funkcja pragmatyczna obejmuje m.in.:

• Zarządzanie ryzykiem kursowym

• Analizę inwestycji zagranicznych

• Stosowanie cen transferowych

• Budżetowanie

• Kontrolę wewnętrzną

• Systemy informacyjne

• Ocenę działalności przedsiębiorstwa i jego elementów

Źródła różnic rozwiązania z zakresu rachunkowości na świecie

Prezentowania, uznawania i pomiaru Rozumienia i interpretowania

Różnice w rachunkowości w zakresie

Różne zasady rachunkowości

Różne cele sprawozdawczości finansowej

Specyficzne dla danego kraju środowisko rachunkowości

Wpływ otoczenia na rachunkowość:

SYSTEM RACHUNOWOŚCI:

- Czynniki historyczne

- Czynniki kulturowe

- Czynniki prawne

- Powiązania pomiędzy krajami

- System edukacji

-System podatkowy

- System finansowania

CZYNNIKI HISTORYCZNE:

• Luca Paccioli pt. Summa de Artimetico Geometria proportioni et Proportioniaita 1494 Genna, Florencja, Wenecja, Włochy są to początki rachunkowości

• Przejęcie włoskiej metody podwójnego zapisu przez Europę i resztę świata

• Wielka Brytania i USA koncepcje true and fair view

• XX w. wielki kryzys ekonomicznej wojny

• Unia Europejska i Komitet ( rada ) Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

• Enron i inne głośne skandale finansowe ostatnich lat

CZYNNIKI KULTUROWE

G. Hofstede - określił cztery podstawowe czynniki socjologiczne, bezpośrednio wpływające na systemy organizacyjne i legislacyjne danego kraju:

1. Indywidualizm - kolektywizm - stopień w jakim, jednostka sama musi zadbać o siebie i dobro swojej rodziny bez opiekuńczej polityki socjalnej ze strony Państwa

2. Akceptowanie hierarchiczne struktury władzy w społeczeństwie - dążenie do jej równego podziału. Stopień w jakim jednostka w sposób naturalny i oczywisty akceptuje zróżnicowanie społeczne, w tym hierarchiczny i wielowarstwowy podział władzy

3. Akceptowanie niepewności - sprzeciw wobec niej - stopień, w jakim jednostka ma poczucie bezpieczeństwa i komfortu psychicznego, mimo ograniczonej władzy i niepewności jutra

4. Cechy męskie - cechy żeńskie. Męskość to stopień, w jakim dane społeczeństwo szanuje determinacje jednostki do osiągnięcia postawionych celów, jej heroizm i dążenie do osiągnięcia sukcesów materialnych. Kobiecość oznacza kolektywizm, troskę o słabszych w państwie oraz duże poszanowanie innych wartości niż wartości materialne, ciepłe relacje, umiar, opieka nad słabszymi, solidarność.

S. J. Gray - wykorzystał zaproponowaną przez Hofstede'a klasyfikacje w swoich dalszych badaniach i zidentyfikował 4 wartości które można przypisać rachunkowości:

1. Profesjonalizm - uregulowania prawne indywidualne, profesjonalne oceny i działalności stowarzyszeń zawodowych - regulacje prawne i kontrola ustawowa

2. Trwałość - elastyczność . Trwałe stosowanie unikalnych rozwiązań w rachunkowości przedsiębiorstw - elastyczność w ich stosowaniu w reakcji na zmniejszające się warunki działania

3. Konserwatyzm - optymizm. Zachowanie ostrożności w działaniu i zwalczanie niepewności co do przyszłości - działania odważne, optymistyczne i ryzykowane.

4. Dyskrecja - jawność. Ograniczenie ujawniania informacji tylko do osób bezpośrednio zaawansowanych w zarządzanie i finansowanie danego przedsiębiorstwa - bardziej przejrzyste, otwarte i publiczne odpowiedzialne podejście do zakresu ujawnianych informacji

KRAJE ANGLOSASKIE:

Cechuje zmienność rozwiązań ( elastyczność) w zakresie rachunkowości oraz duże znaczenie działalności profesjonalnych organizacji księgowych dla stanowienia regulacji w zakresie rachunkowości ( profesjonalizm).

KRAJE AZJATYCKIE:

Wysoko rozwinięte cechuje preferencja dla utrzymania trwałych i jednorodnych rozwiązań z zakresu rachunkowości ( trwałość) oraz potępianie odchodzenia od ustalonych norm zasad, a zarazem proces tworzenia wytycznych z zakresu rachunkowości jest uzależniony od regulacji rządowych ( uregulowania prawne)

Narodowe systemy rachunkowości mogą być optymistyczno - jawne albo dyskretno - konserwatywne.

KRAJE ANGLOSASKIE:

Cechuje optymizm i zgoda na niepewność oraz skłonność do prezentowania szerokiego zakresu informacji ( jawność)

KRAJE GERMAŃSKIE:

Uważają za najważniejszą zasadę ostrożności żywią sprzeciw wobec stanu niepewności ( ostrożność) oraz preferują ograniczenie zakresu ujawnianych informacji

CZYNNIKI PRAWNE

• Prawo rzymskie - Code Law

• Prawo zwyczajowe - Common law

Prawo Rzymskie:

• Zasady rachunkowości tworzy rząd lub ograny ustawodawcze

• Mały wpływ zawodowych środowisk na stanowienie regulacji z zakresu rachunkowości

• Kodeksy handlowe, ustawy w przedsiębiorstwach czy w spółkach akcyjnych

• Odbiorcy informacji, kredytodawcy, organy podatkowe

Prawo zwyczajowe:

• Ograniczona interwencja Państwa

• Standardy rachunkowości tworzą organizacje pozarządowe zrzeszające ekspertów z dziedziny rachunkowości

• Liczne standardy rachunkowości

• Odbiorcy informacji: akcjonariusze

Klasyfikacja wybranych krajów wg systemu prawngo

Prawo zwyczajowe	Prawo Rzymskie
Wielka Brytania	Włochy
USA	Niemcy
Australia	Francja
Kanada	Holandia
Irlandia	Portugalia
Nowa Zelandia	Hiszpania
Singapur	Japonia

---