1.9WYK.KRYMINOLOGIA[1]


PRZEDMIOT, DZIAŁY I ZADANIA KRYMINOLOGII ORAZ METODY BADAŃ KRYMINOLOGICZNYCH

KRYMINOLOGIA - ogólnie to nauka o przestępstwie.

Wg Hołysta jest to nauka o przestępstwie i przestępcy, o przyczynach i przejawach przestępczości, o innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznej oraz o metodach ich eliminacji.

Wg Lernera w znaczeniu wąskim to nauka o czynniku genetycznym przestępstwa;

-----//------- szerokim -----------//----------------//--------------------------- o różnych

cechach i przejawach czynów kryminalnych oraz o strukturze i dynamice kryminalnej.

PRZEDMIOT KRYMINOLOGII - społeczne zjawisko przestępczości, czyli przestępczość jako zjawisko ogólne oraz jej konkretyzacja czyli przestępstwo.

DZIAŁY KRYMINOLOGII -

  1. Symptomatologia kryminalna - formy objawowe przestępczości :

  1. Etiologia kryminalna - badania nad przyczynami przestępczości:

3. Profilaktyka kryminologiczna - wypracowanie metod i środków zmierzających do zapobiegania przestępczości.

Działalność zapobiegania dzielimy na:

ZWIĄZKI KRYMINOLOGII Z INNYMI NAUKAMI

  1. Z prawem karnym materialnym.

Prawo karne zakreśla obszar badawczy dla kryminologii stanowiąc jakie zachowania

są zachowaniami przestępczymi .Badania kryminologii powinny być wykorzystywane

w pracach legislacyjnych, czyli w zmianie części ogólnej KK, w zmianie wysokości sankcji karnej, do wypełniania treścią przepisów o charakterze blankietowym.

  1. Z prawem karnym, procesowym.

Zarówno kryminologia jak i prawo k. Procesowe dąży do ustalenia okoliczności

przestępstwa, sposobu, motywów i pobudek działania sprawcy. Dalsze związki wynikają z przepisów KPK i dotyczą zbierania danych osobo-poznawczych pod względem uwarunkowań

osobistych, rodzinnych, środowiskowych, uprzedniej karalności itp.

  1. Z procesem.

Każde akta postępowania karnego stanowią dla kryminologii bogaty materiał prognostyczny i

diagnostyczny.

  1. Z prawem karnym wykonawczym.

Przedmiotem prawa penitencjarnego jest przestępczość, przestępca i przestępstwo. Ustalenie okoliczności popełnienia przestępstwa, motywów i pobudek działania wpływa na wysokość

sankcji karnych oraz powinno uzależniać właściwe systematyczne jej wykonanie w celu

przeprowadzenia prawidłowego procesu resocjalizacyjnego.

  1. Z kryminalistyką.

Kryminalistyka zajmuje się ujawnianiem konkretnych przestępstw, wykrywaniem ich sprawców oraz zabezpieczaniem dowodów dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości, natomiast kryminologia

Zajmuje się zwalczaniem przestępczości w ujęciu ogólnym. Wiedza z zakresu procesu motywacyjnego może być wykorzystywana przez kryminalistykę w celu ustalenia wyboru przez

Sprawcę odpowiednich technik i taktyki działania przestępczego.

RODZAJE I METODY BADAŃ KRYMINOLOGICZNYCH

Podział rodzajów badań :

  1. Ze względu na przedmiot

Studium przypadku- wielostronne, wieloaspektowe, wielopłaszczyznowe badania poszczególnych przypadków, poszczególnych przestępstw i przestępców. Są to badania natury opisowej o charakterze etiologicznym, symptomatologicznym, wiktymologicznym, ich celem jest zebranie materiału i informacji o badanym przedmiocie. W ramach tych badań stosujemy wstępną fazę badań- opis stanu faktycznego oraz pogłębioną fazę badań, w której stosujemy tzw. Anamnezę i jest to badanie linii podłużnej przestępcy oraz tzw. Katamnezę , która polega na poprzecznym badaniu linii przestępcy. Stosujemy je w celu skonfrontowania rozwoju osobowości, jego postępów w resocjalizacji, powrotu do przestępstwa itp.

Badania monograficzne- zwane badaniami kombinowanymi, bądź próbkowymi, polegają na

badaniu tylko pewnej części, które pod względem uwarunkowań środowiskowych i innych są

charakterystyczne dla całej grupy wszystkich rodzajów przestępstw i zjawisk. Podstawową sprawą w tych badaniach jest odpowiedni dobór tych reprezentacji.

  1. Ze względu na cel.

- diagnostyczne

METODY BADAŃ KRYMINOLOGICZNYCH

CELEM badań kryminologicznych jest formułowanie uogólnień teoretycznych oraz form dyrektyw praktycznych odnoszących się do zapobiegania przestępczości.

Wyróżniamy następujące METODY BADAŃ kryminologicznych:

ZASTOSOWANIE I WYKORZYSTANIE WIEDZY Z ZAKRESU KRYMINOLOGII

  1. W ujawnianiu czynników endogennych i egzogennych warunkujących przestępstwo.

  2. W kształtowaniu polityki kryminologii państwa oraz poglądów społeczeństwa na przestępczość.

  3. W pracy policji - wszystkie piony i ogniwa policji.

WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE ETIOLOGII PRZESTĘPCZOŚCI

CZYNNIK KRYMINOGENNY - to zdarzenia, stany, które ujawniają się nam w polu widzenia rzeczywistości jako fakty wpływające na powstanie przestępczości.

KLASYFIKACJA CZYNNIKÓW KRYMINOGENNYCH:

  1. Czynniki indywidualne i społeczne.

  2. Czynniki egzogenne i endogenne.

  3. Czynniki wg „Malca”

  1. Czynniki prowadzące do demoralizacji.

  2. Czynniki przeciwdziałające ukształtowaniu właściwych norm prakseologicznych lub ich

Przyswajaniu.

  1. Presja czynników sytuacyjnych.

  2. Zaburzenia psychiczne.

  1. Czynniki kryminologii wg „Ferriego”

1. Czynniki antropologiczne (budowa ciała i głowy).

2. ----//----- fizyczne (pora roku, dnia)

3. ----//----- społeczne.

ZJAWISKO PRZESTĘPCZOŚCI W UJĘCIU BIOPSYCHOLOGICZNYM

W ujęciu tym znajduje się szereg teorii i poglądów, które przyczyn przestępczości doszukują się

W uwarunkowaniach biologicznych, genetycznych i psychologicznych sprawcy czynu przestępczego. Zjawisko przestępczości jak i jego sprawca jest postrzegane jako coś nienormalnego i odbiegającego od normy.

Współczesne koncepcje etiologii przestępczości

Literatura : Hołyst „Kryminologia”

  1. zjawisko przestepczosci w ujeciu biopsychologicznym

  2. zjawisko prz. w ujeciu socjologicznym (srodowiskowym)

ad 2

zaburzenia przestepcze jak i jego sprawcy w kierunku środowiskowym postrzegane są jako normalny element współczesnej struktury społecznej w mysl powiedzenia, ze zachowania dewiacyjne są normalna reakcją normalnych ludzi na nienormalne sytuacje zyciowe.

Przyczyny przestepczosci tkwia w zaburzonej strukturze społecznej i ditycza procesów społecznych o znacznym zasięgu takich jak;

-zmiany ustrojowe w danym państwie

-urbanizacja

-industrializacja

-wszelkie procesy ekonomiczne

-restrukturyzacja przemysłu

-migracje ludnosci

-bezrobocie

tkwia również na mniejszych obszarach życia społ. i dotyczą dysfunkcji rodziny , szkoły i grupy rówieśniczej

Teoria nr I

-zróznicowanie powiązań wg Suterlanda(?)

zachowanie przestepcze jest normalnie wyucZonym zachowaniem,a w procesie uczenia się wystepują te wszystkie mechanizmy jak przy uczeniu się innych zachowań. Punktemn wyjścia tej teorii jest tzw. zróznicowana struktura społ. czyli sytuacja w której częśc społeczeństwa skupiona jest wokół norm sprzyjajacych przestrzegania prawa, a pozostała część wokół norm przestepczych

P-stwo jest wynikiem wykształcenia się tzw. nadwyzki określeń przestępczych nad określeniami pozytywnymi czyli prawnymi

Jednostaka styka się jednoczesnie i powszechnie z obiema grupami społ. O tym czy wykształci suie nadwyzka decyduje :

-czas powiązań

-powierzchowność

a także uprzedniość kontaktów

Teaoria anomii wg Durkheina (?)

Człowiek nigdy nie jest zaspokojony w swoich działaniach,im więcej ma , tym więcej chce, granice indywidualne

Dazeniom wyznacza zewnetrzna kontrola ze strony społeczństwa, natomiast o okresie gwałtownych przemian głównie o charakterze ekonom. Dochodzi do tzw. stanu anomii, który charakteryzuje się dezorganizacja społ, , rozluźnieniem bądź załamaniem kontroli społ. w wyniku czego jednostka nie czuje się już związana z dotychczas obowiazujacym systemem norm i wartosci.

Anomia wg Mertona (?)

-kulturowo wyznaczone cele

-zinstytualizowane środki słuzace do realizacji tych celów

w normalnie funkcjonujacym społeczensytwie zarówno cele jek tez środki wzajemnie się rownowazą, natomiast w sytuacji zbytniego akcentowania celów bądź środków dochodzi do załamania się struktury kulturowej społóeczeństwa

1. konformizm - dochodzenie do celów za pomoca legalnyych srodków

2. tzw. sytualizm polega na obnizeniu poziomu aspiracji ew dązeniu do celu w taki sposób, ze nie wywołuje to napieć psychicznych i frustracji u jednostki

3. tzw innowacja-polega na dochodzeniu do legalnych celów za pomoca nielegalnych srodków np. działalność przestepcza