Rysunek projektowy jest zapisem geomet. postaci konstrukcyjnej. Rysunek konstrukcyjny jest zapisem konstrukcji, zawiera wszystkie szczegóły opisu wytworu, niezbędne do jego wytworzenia Rysunek poglądowy zawiera wstępne informacje dla potencjalnych użytkowników wytworu Rysunek złożeniowy zapis geomet postaci konstrukcyjn całego układu, umożliw jednoznaczną identyfikację wzajemnej zależności między elementami układu i ich współpracy Rysunki elementów rysunki konstrukcyjne kolejnych elementów podzespołu i układu Zasada zupełności zapis powinien zawierać wszystkie konieczne i wystarczające informacje niezbędne do zidentyfikowania konstrukcji Zasady jednoznacz. i niesprzeczności: Jednoznaczność zapisu polega na jednoznacz. użytych znaków oraz ich stosowania. Zasada niesprzeczności głosi, że nie należy podawać sprzecznych widomości o konstrukcji w różnych miejscach rysunku Reguła jednorazowego zapisu informacji: Przy wykonywaniu rysunku należy unikać nadmiarowości podawanych informacji, bo może to być przyczyną sprzeczności i błędów Reguła czytelności rysunek powinien być czytelny Rzut ukośny - nie jest prostopadły do rzutni aksonometria - dostosowanie kierunku rzutowania i orientacji rzutni do kształtu rzutowanego obiektu/ rzut środkowy (perspektywa) - wszystkie proste przechodzą przez pewien punkt zwany środkiem rzutu Rzutnia jest najczęściej płaszczyzną, Rzut równoległy na płaszczyznę to odwzorowanie przestrzeni euklidesowej trójwymiarowej na daną płaszczyznę w sposób, że każdemu punktowi przestrzeni przypisany jest punkt przecięcia się prostej, równoległej do kierunku rzutowania, przechodzącej przez dany punkt, z płaszczyzną Rzutem równoległym prostej jest prosta lub punkt, będące zbiorem rzutów równoległych punktów tej prostej. Rzutem równoległym figury jest figura lub odcinek, będące zbiorem rzutów równoległych wszystkich punktów tej figury. Reguła G. Monge; polega na rzutowaniu prostokątnym na wzajemnie prostopadłe rzutnie Odległości rzutów punktu od osi rzutów są określone przez wysokość, głębokość i szerokość punktu. Wysokość punktu w jest to jego odległość od rzutni poziomej Głębokość punktu g jest to jego odległość od rzutni pionowej Szerokość punktu s jest to jego odległość od rzutni bocznej
|
Położenie płaszczyzny w przestrzeni można określić za pomocą krawędzi jej przecięcia z rzutniami, czyli śladów płaszczyzny Krawędź przecięcia płaszczyzn jest to prosta, wzdłuż której przecinają się te płaszczyzny Płaszczyzny równoległe mają odpowiednio równoległe swoje ślady poziome i pionowe. Wielościan to bryła złożona z pewnej liczby wielokątów, których każdy bok jest wspólny dla dwóch wielokątów. Ostrosłup to wielościan utworzony z wielokąta podstawy i z trójkątów o wspólnym wierzchołku. Boki wielokąta podstawy tworzą krawędzie podstawy, zaś wspólne boki trójkątów krawędzie boczne. Odległość wierzchołka ostrosłupa od podstawy jest wysokością ostrosłupa. Ostrosłup prosty ma krawędzie boczne równej długości. Ostrosłup prawidłowy ma jako podstawę wielokąt foremny. Graniastosłup jest wielościanem utworzonym z dwóch takich samych wielokątów - podstaw i z równoległoboków Boki wielokąta podstawy tworzą krawędzie podstawy zaś wspólne boki równoległoboków krawędzie boczne. Odległość podstaw jest wysokością graniastosłupa. Równoległościan to graniastosłup, którego podstawy i ściany są równoległobokami. Graniastosłup prosty ma krawędzie boczne prostopadłe do podstaw, a ściany boczne są prostokątami. Graniastosłup prawidłowy ma jako podstawę wielokąt foremny. Prostopadłościan to graniastosłup prosty, którego podstawy i ściany są prostokątami. Wielościan foremny jest to wielościan utworzony z takich samych wielokątów foremnych. W wielościanie foremnym wszystkie kąty dwuścienne między ścianami o wspólnych krawędziach są równe Rozwinięciem wielościanu nazywamy zbiór kładów wszystkich jego ścian na płaszczyznę rysunku Zbiór wspólnych punktów ścian wielościanów nazywamy ich linią przenikania. Wierzchołkami linii przenikania są punkty przebicia ścian jednego wielościanu krawędziami drugiego wielościanu. Linia przenikania wielościanów jest linią łamaną, łączącą te wierzchołki.
|
bryłami obrotowymi są: kula, walec i stożek. Kula powstaje przez obrót okręgu dokoła jego średnicy. Walec powstaje przez obrót prostokąta dokoła jednego z jego boków. Stożek powstaje przez obrót trójkąta prostokątnego dokoła jednej z przyprostokątnych. Rzuty aksonometryczne stosuje się do przedstawienia przedmiotu na płaszczyźnie rysunku za pomocą jednego rzutu, pozwalającego w czytelny sposób odwzorować jego kształty wyróż. Rzuty aksjonometr. : izometria, dimetria prostokątna i dimetria ukośna. Przedstawianie elementu, zasady: Odpowiednie dobranie rzutu głównego. Rzut główny jest to rzut przedstawiający najwięcej cech charakterystycznych danego elementu. Wzajemne usytuowanie rzutów. Rzuty muszą być tak usytuowane, aby położenie każdego z nich było zgodne z przyjętym układem rzutni Minimalna liczba rzutów. Element należy pokazać tylko w takiej liczbie rzutów, która jest konieczna do przejrzystego przedstawienia jego postaci oraz zwymiarowania Pokazanie na każdym z rzutów wszystkich widocznych krawędzi. Na każdym z rzutów muszą być odwzorowane wszystkie widoczne krawędzie, będące wynikiem załamania płaszczyzn elementu Widok pomocniczy powinien być rzutowany zgodnie z oznaczonym kierunkiem rzutowania widok rozwinięty Może być on stosowany dla przedstawiania przedmiotów walcowych lub stożkowych oraz rozwinąć części giętych widok cząstkowy, którego położenie względem rzutu głównego może być niezgodne z zasadami rzutowania Drobne szczegóły przedmiotu można przedstawiać w zwiększonej podziałce. Przekrojów elementów maszyn dokonuje się dla przedstawienia wewnętrznego ukształtowania tych elementów zasady: Zarys przekroju rysuje się linią grubą ciągłą. Kierunek rzutowania przekroju oznacza się za pomocą strzałek Płaszczyznę przekroju oznacza się dwiema jednakowymi literami wielkimi, umieszczonymi bezpośrednio przy strzałkach określających kierunek rzutowania. Dopuszcza się: nie oznaczać położenia płaszczyzny przekroju, jeśli jest ono oczywiste nie oznaczać literami płaszczyzny przekroju, jeśli przedmiot jest przekrojony tylko jedną płaszczyzną tnącą Jeśli przekrojów jest kilka zaznacza się je kolejnymi literami alfabetu
|
Przy częściach obrotowych stosuje się przekrój łamany o płaszczyznach przekroju nachylonych do siebie pod kątem ≠ 90 przekroju połówkowym, który zawiera informacje zarówno o jego zewnętrznym, jak i wewnętrznym kształcie Liczba wymiarowa podaje wartość wymiaru w odpowiednich jednostkach pisze się je pismem technicznym o wysokości co najmniej h = 3,5 mm umieszcza się je nad linią wymiarową w pobliżu jej środka Znaki wymiarowe służą do dodatkowego oznaczenia kształtu elementu Znak promienia „R” Znak średnicy „” Znak kuli „S” Znaki graniastosłupów foremnych Znak łuku „⁀” Znak grubości „x” Zasada wymiarów koniecznych Należy podać wszystkie wymiary niezbędne do odtworzenia narysowanego elementu a zwłaszcza wymiary gabarytowe największe wymiary określające kształt elementu Zasada niepowtarzania wymiarów Wymiarów nie należy powtarzać na tym samym rzucie ani na innych rzutach. Każdy wymiar podany tylko raz Zasada niezamykania łańcucha wymiarowego Łańcuch wymiarowy składa się z wielu kolejnych wymiarów w jednej linii powinien być on otwarty, zawierać wszystkie wymiary Zasada pomijania wymiarów oczywistych wynikają one bezpośrednio z równoległości i prostopadłości linii rysunkowych lub symetrii bryły czy zarysu rzutu Zasada wymiarów konstrukcyjnych Jeśli elementy mają współpracować ze sobą w zespole należy odpowiednio je zwymiarować Zasada wymiarowania od baz proces wykonania i pomiarów elementów Tolerowanie wymiarów liniowych: Dopuszczalne granice zmienności wymiaru rzeczywistego określa się przez ustalenie dwóch wymiarów granicznych: największego (górnego) i najmniejszego (dolnego), Różnica między wymiarami granicznymi, jest tolerancją wymiaru. Wymiary te określa się za pomocą odchyłek: górnej G i dolnej F, ustalanych względem wymiaru podstawowego, wymiaru nominalnego N. Tolerancja wymiaru jest zawsze dodatnia.
|
Kład jest stosowany w celu uniknięcia dodatkowych rzutów elementu Kład przekroju przedstawia figurę płaską leżącą w płaszczyźnie przekroju poprzecznego przedmiotu. wyróżniamy Kład miejscowy, który powstaje przez obrót pola przekroju o 90° dokoła jego osi symetrii lub krawędzi równoległej do rzutni Kład przesunięty, który powstaje przez obrót pola przekroju o 90° jak poprzednio i przesunięcie go poza obszar rzutu elementu kład widoku, który rysuje się linią cienką. Wymiar rysunkowy ma elementy - linia wymiarowa, - liczba wymiarowa, - pomocnicza linia wymiarowa, - znak wymiarowy. rodzaje wymiarów: zewnętrzne, wewnętrzne, mieszane i pośrednie Wymiary zewnętrzne, wewnętrzne i mieszane toleruje się zwykle w głąb materiału, zaś pośrednie symetrycznie Tolerowanie swobodne Konstruktor dobiera odchyłki wymiarów wg własnego uznania i doświadczenia Tolerowanie normalne Tolerowanie normalne jest oparte na doborze odchyłek wymiarowych według układu tolerancji średnic IT Układ IT dotyczy wymiarów do 10 000 mm. Obejmuje on 19 klas dokładności o oznaczeniach: 01, 0, 1, 2 ... 17 Im klasa jest wyższa, tym jest mniej dokładna Tolerowanie wymiarów kątów: kąty graniczne — górny (największy) dolny (najmniejszy) między którymi powinien być zawarty kąt rzeczywisty oraz kąt nominalny a, względem którego określa się położenie pola tolerancji kąta Pasowanie uzyskuje się, kojarząc otwór i wałek o jednakowym wymiarze nominalnym N i ustalonych odchyłkach wymiarowych dla otworu i wałka Luz najmniejszy lub wcisk największy jest to różnica między dolnym wymiarem granicznym otworu Ao i górnym wymiarem granicznym wałka Bw Luz największy lub wcisk najmniejszy jest to różnica między górnym wymiarem granicznym otworu Bo i dolnym wymiarem granicznym wałka Aw Wyróżniamy: pasowania luźne, w których zawsze występuje luz, pasowania mieszane, w których może występować luz lub wcisk, pasowania ciasne, w których zawsze występuje wcisk
|