23.09.2009

KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO Z EDUKACJĄ KULTURALNĄ W KLASIE V „a”

Imię i nazwisko prowadzącego: Małgorzata Cmela

Czas przeznaczony na realizację tematu: 45 minut.

TEMAT LEKCJI: Analizujemy tekst „Pudełko zwane wyobraźnią” Zbigniewa Herberta.

CELE LEKCJI:

Na poziomie umiejętności:

• Uczeń potrafi wskazać środki stylistyczne oraz określić ich funkcje.

• Uczeń określa nastrój wiersza.

• Uczeń wyróżnia obrazy poetyckie.

• Uczeń posługując się wyobraźnią tworzy obrazy na podstawie wiersza.

Na poziomie wiadomości:

• Uczeń wie co to jest wyobraźnia.

• Uczeń poznaje metaforyczny sens wiersza.

• Uczeń utrwala sobie wiadomości na temat środków stylistycznych.

Na poziomie postaw:

• Uczeń jest wdrażany i motywowany do dbałości o estetykę i etykę komunikacji językowej.

• Uczeń aktywnie uczestniczy w lekcji.

• Uczeń poprzez analizę wiersza dostrzega jak ważną rolę odgrywa wyobraźnia.

MATERIAŁY: Podręcznik do języka polskiego (klasa V, „Między nami”), pudełko, blok rysunkowy.

METODA: pogadanka heurystyczna, burza mózgów, metoda oglądowa.

FORMA PRACY: praca zbiorowa, praca indywidualna.

Etapy lekcji	Czynności Nauczyciela	Czynności Ucznia	Umiejętności Kluczowe
Zaangażowanie	-Nauczyciel wita się z klasą i informuje o celach lekcji. - Nauczyciel pokazuje uczniom pudełko i potrząsa nim. Pyta się: co może być w pudełku? - W chwili, gdy uczniom skończą się pomysły nauczyciel prosi jednego z nich, by wyjął to, co w pudełku jest. Tam znajduje się zmięta kartka z napisem „wyobraźnia”. Nauczyciel prosi ucznia by wyciągnął kartkę i przeczytał co na niej jest napisane. - Nauczyciel mówi: każdy z nas w głowie posiada takie pudełko i może w nim znaleźć, co tylko zechce, należy je jedynie otworzyć. -Nauczyciel pyta: Co to jest więc wyobraźnia? - Na tablicy wiszą pomieszane wyrazy, z których uczniowie tworzą związki wyrazowe: 1. Przemawiać do wyobraźni, 2. Widzieć coś oczami wyobraźni, 3. Działać na czyjąś wyobraźnię- nauczyciel prosi uczniów o dopasowanie. - Nauczyciel pyta uczniów, jaki wyraz łączy te zdania. - Nauczyciel mówi: Zapiszmy sobie teraz temat lekcji: ANALIZUJEMY TEKST „PUDEŁKO ZWANE WYOBRAŹNIĄ” ZBIGNIEWA HERBERTA.	- Uczniowie starają się odgadnąć. - Uczeń wyciąga kartę i odczytuje słowo na niej napisane. - Uczeń odpowiada: Wyobraźnia to zdolność tworzenia w myśli pewnych obrazów. - Uczniowie dopasowują wyrazy w związki. - Uczniowie odpowiadają: Wyobraźnia. - Uczniowie zapisują temat lekcji w zeszytach	- efektywne współdziałanie w grupie. - komunikacja uczeń- nauczyciel - rozumowanie - mówienie - umiejętność logicznego, kreatywnego myślenia.
Badanie	-Nauczyciel prosi uczniów o otworzenie podręczników na stronie 185. Nauczyciel prosi uczniów, aby słuchali wiersza z zamkniętymi oczyma i próbowali to sobie wyobrazić. - Nauczyciel wzorowo odczytuje tekst. - Nauczyciel prosi uczniów o ponowne przeczytanie tekstu indywidualnie. - Nauczyciel pyta: -Kim może być osoba wypowiadająca się w wierszu? - Jakie to mogą być zaklęcia? - Jaki nastrój panuje w wierszu? - Poszukajmy sobie teraz środków stylistycznych w utworze; Nauczyciel wskazuje poznane przez uczniów środki stylistyczne i prosi o odszukanie: 1. Uosobienie. 2. Epitet. 3. Przenośnia. 4. Porównanie.	- Uczniowie otwierają podręczniki. -Uczniowie słuchają tekstu z zamkniętymi oczyma. - Uczniowie czytają tekst w ciszy. - Proponowana odpowiedź ucznia: Osobą mówiącą w wierszy może być jakiś czarodziej, który tworzy malowniczy krajobraz wydając różne zaklęcia. - To są takie zaklęcia: zastukaj palcem, zaświstaj cienko, chrząknij znacząco, zamknij oczy itp. - Jest to taki sielski nastrój, radosny, tajemniczy, spokojny itp. 1. Proponowane odpowiedzi: kukułka wywoła drzewo, stanie las, śnieg zgasi zielone płomyki drzew, przebiegnie rzeka. 2. mocna nić, szczerbaty mur, żółte domki, wieża czerwona, zielone płomyki. 3. rzeka zwiąże góry z dolinami, sowa krajobrazu. 4. domkami żółtymi jak kostki do gry.	- Komunikacja uczeń- nauczyciel - mówienie.
Prezentacja	- Nauczyciel rozdaje uczniom notatki i prosi o głośne jej odczytanie - Nauczyciel prosi, żeby uczniowie wykonali ćwiczenie (na notatkach) przepisując zabawę ze słowami z początku lekcji.	- Uczeń odczytuje notatkę na głos. - Uczniowie wykonują ćwiczenie.	- czytanie - przetwarzanie informacji - pisanie
Przekształcanie	- Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z bloku, na każdej kartce jest napisana cyfra, która oznacza nr strofy wiersza. Zadanie uczniów polega na tym, że mają narysować to, co jest zaprezentowane w danej strofie- mają na to 10 minut.	- Uczniowie wykonują rysunek.	- czytanie ze zrozumieniem - wykorzystywanie informacji - rozumowanie
Podsumowanie	- Uczniowie prezentują swoje rysunki. - Na zadanie domowe uczniowie mają wkleić do zeszytu notatki i swoje rysunki (ewentualnie skończyć w domu). JEŚLI ZOSTANIE CZASU: ZAPYTAĆ UCZNIÓW O RÓŻNICE WYOBRAŹNI DZIECKA I DOROSŁEGO.	- Wywołani uczniowie wychodzą na środek klasy i prezentują rysunki. - Zapisują zadanie domowe.	-samokształcenie

Podmiot liryczny w wierszu wydaje polecenia: zastukaj, zaświstaj, chrząknij, zamknij oczy.
Są to zwykłe czynności, które mają wywołać obrazy: rzekę, miasto, codzienne życie podporządkowane rytmowi przyrody i upływającemu czasowi.
Wyobraźnia ma służyć temu, by umieć dostrzegać piękno i harmonię otaczającego nas świata. Cieszyć się nim i zachwycać dziełem stwórców.

ŚRODKI STYLISTYCZNE:
- Epitety: „dębowego klocka”, „szczerbatym murem”, „domkami żółtymi”, „zielone płomyki”, „wieżę czerwoną”, „błyszczącym zegarem”, „mocna nić”.
- Uosobienie: „pobiegnie rzeka”.
- Przenośnie: „a pobiegnie rzeka, mocna nić, która zwiąże góry z dolinami”, „szczerbatym murem”, „zielone płomyki drzew”, „pod śniegiem jest noc”, „sową krajobrazu”.
- Porównanie: „i domkami żółtymi jak kostki do gry”.

Ćwiczenie.

Dopasuj słowa, aby powstały związki wyrazowe.

patrzeć oczyma

przemawiać do czyjeś

wybujała wyobraźni

bujna wyobraźnia

puszczać lejce wyobraźnię

działać na czyjąś

---