PEDAGOGIKA jest nauką, której przedmiot stanowi sprawa praktycznej pedagogii wszelkiego rodzaju (sztuki, techniki wychowania), czyli wychowawczego prowadzenia dzieci, młodzieży i oddziaływania na rozwój ludzi dorosłych.
PED.TORETYCZNA - czyli ogólna, która jako dział najwyższy obejmujący całość badanego przedmiotu, dąży w oparciu o materiał empiryczny, eksperymentalny i normatywny, dostarczany przez wcześniejsze działy pedagogicznych badań, do stworzenia jednolitej teorii wszechstronnego rozwoju człowieka i jego uwarunkowań, teorii odtwarzającej obiektywnie całą rzeczywistość wychowawczą.
PED.OPISOWA (eksperymentalna) jako dział naukowy uogólniający doświadczenia i badający eksperymentalne prawa rządzące przebiegiem zjawisk biologicznych, psychologicznych, socjologicznych lub kulturowych, uwikłanych i związanych z wychowaniem.
PED.PRAKTYCZNA (empiryczna) obserwująca, zbierająca i badająca całość doświadczenia wychowawczego rodziców, nauczycieli, wychowawców wszelkiego rodzaju, mających do czynienia z dziećmi, młodzieżą i człowiekiem dorosłym, opracowująca także doświadczenia dydaktyczne i metodyczne przy wszelkim nauczaniu i uczeniu się.
PED.NORMATYWNA, która na podstawie filozofii człowieka (antropologia filozoficzna), aksjologii i teorii kultury bada naturę człowieka, wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości, cele, ideały i normy, którymi powinno się kierować wychowania.
KRYTERIA:
-cele działalności wychowawczej (formowanie się zdolności człowieka, np logiczne myślenie) wych. estetyczne, seksualne dydaktyka
-metodologiczne (1.ogólne; historia wychowania 2.czynniki społeczne analizujące środowiska rodzina, media, grupa rówieśnicza >p.społeczna
-rozwojowe (okresy i etapy człowieka-> wiek przedszkolny, wczesnoszkolny, młodzież, dorosłych, ludzi poprodukcyjnych
-dewiacji i defektów rozwoju człowieka (ped.specjalna ped.rewalidacyjna, rehabilitacyjna: oligofrenopedagogika, surdopedagogika, tyflopedagogika<osoby niewidome>, ped.resocjalizacyjna)
-subdyscypliny
-instytucjonalne (organizacja szkolnictwa ->szkolne, pozaszkolne, wojsko itp.)
EDUKACJA-ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka.
WYCHOWANIE-świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków (zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka.
KSZTAŁCENIE-system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata, przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości
NAUCZANIE jest procesem kierowania uczeniem się uczniów w toku planowej pracy nauczyciela z uczniem.
UCZENIE SIĘ jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu(wiadomości, umiejętności, nawyki, postawy) w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczania i ćwiczenia)
SYSTEM OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZY -ogół odpowiednio powiązanych ze sobą placówek i instytucji kształcenia i wychowania.
PODMIOTOWOŚĆ WYCHOWANIA.
Wychowanek: specyficzna osobowość; indywidualność; jego zachowanie jest uzależnione od niego samego; samodzielność (sam podejmuje decyzje); odpowiedzialność
Tworzyć: odpowiedni klimat; sytuacje wychowawcze - otwarte; ograniczyć podmiotowość nauczyciela na cel podmiotu wychowanka.
CEL>ZASADA>SKUTEK-podmiotowość nauczania, wychowania; Wychowanek zna swoje miejsce, swoją wartość.
GŁÓWNE TEZY PED. PERSONALISTYCZNEJ:
1. Wychowanie jest rozumiane jako ważny czynnik (element) wysiłku na rzecz promowania „Universum Personal Nego” albo też „wspólnoty osób”
2. Najwyższym celem wychowania jest uzdalnianie podmiotu (wychowanka) do przejęcia kierownictwa nad własnym procesem rozwoju
3. Pojmowanie wychowania jako „maiuetyki osoby” (wzbudzenia osoby w wychowanku); wychowanek nie jest uważany za przedmiot czy rzecz do napełnienia jej czymkolwiek, nie jest też on istotą do ćwiczenia (szkolenia) lecz jest osobą, którą należy w nim „wzbudzić”
4. Wychowanek jest pierwszym i podstawowym czynnikiem wychowania, wychowawca jest jedynie kooperatorem, współpracownikiem w tym dziele; jest to stanowisko bardzo wyraźnego podkreślenia realistycznego charakteru relacji wychowawczej, występujące wyraźnie przeciwko ujmowaniu jej w idealizmie.
5. Jako osoba, wychowanek nie jest rzeczą ani rodziny, ani państwa i nikomu nie przyznaje się w tym hegemonii ze względna jakiekolwiek aspekty.
6. Stwierdza się istotną rangę i rolę szkoły, ukazując jej zadania obok innych instytucji wychowujących; podkreślany jest tutaj związek między nauczaniem a wychowaniem.
7. Potwierdza się i broni wychowawczej funkcji rodziny, nie ukrywając także przejawów kryzysu, jaki dotyka rodzinę oraz dostrzega się zagrożenia związane z autorytaryzmem, jaki może wystąpić w wychowaniu rodzinnym.
GŁÓWNE ZADANIA SZKOŁY:
-wspieranie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości ucznia w wymiarze intelektualnym, zdrowotnym, emocjonalnym, interpersonalnym, społecznym, estetycznym, moralnym i duchowym, z uwzględnieniem jego dojrzałości sumienia, wyznania i przekonań.
-dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo uczniów.
-przygotowanie ucznia do wartościowego uczestnictwa w życiu kulturowym, społecznym i duchowym
-kształtowanie umiejętności wyboru przyszłej drogi zawodowej, zgodnie z własnymi możliwościami i potrzebami rynku
-budowanie klimatu sprzyjającego pracy i rozwojowi ucznia
-kształtowanie umiejętności kluczowych
-skoordynowanie oddziaływań wychowawczych rodziców, nauczycieli i środowiska lokalnego, by uczeń pragnął przeżyć swoje życie w sposób piękny i wartościowy.
CELE WYCHOWANIA:
-podniesienie autorytetu rodziny
-tworzenie kultury pozytywnych wzorów
-pomoc rodzinie w wychowaniu
-wprowadzenie wychowania do pracy szkoły
-podniesienie prestiżu i poziomu nauczycieli
-współpraca szkoły z rodzicami
-poprawa i rozszerzenie kształcenia młodych
-rozwój zajęć pozaszkolnych
-współpraca ze stowarzyszeniami wychowawczymi oraz organizacjami młodzieżowymi i religijnymi
-włączenie młodych w podmiotowe współtworzenie państwa
-rozwój działalności sportowej, rekreacyjnej i turystycznej
-przygotowanie młodzieży uczącej się i studiującej do wejścia na rynek pracy
-lepszy start młodych w dorosłe życie
-ochrona przed negatywnym wpływem mediów, sekt
-przeciwdziałanie narkomanii, alkoholizmowi, przestępczości nieletnich
-prowadzenie bieżącego systemu oceny zagrożeń
TAKSONOMIA BLOOMA
Działania:
A Uczestnictwo w działaniu polega na świadomym i ważnym odbieraniu określonego rodzaju bodźców oraz wykonywaniu czynności odpowiadających przyjętej roli, jednak bez wykazywania inicjatywy. Wychowanek ani nie unika danego rodzaju działania, ani też go nie podejmuje z własnej woli. Chętnie natomiast dostosowuje się do sytuacji.
B. Podejmowanie działania polega na samorzutnym rozpoczynaniu danego rodzaju działania i wewnętrznym zaangażowaniu w wykonywanie danego rodzaju czynności. Wychowanek nie tylko dostosowuje się do sytuacji w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób. Jest to jednak postępowanie mało jeszcze utrwalone.
Postawy:
są złożonym stanem umysłu ucznia wpływającym na dokonywanie przez niego świadomego wyboru własnego działania wobec przedmiotów, ludzi, zdarzeń. Kształtowanie postaw ma w założeniach sprzyjać realizacji zadań zawodowych. Przez postawę wobec pracy w zawodzie rozumiana jest pewna gotowość pracownika do względnie trwałych przekonań i sposobów zachowań, odpowiadających wymaganiom określonego zawodu czy sytuacji występujących w procesie pracy.
C. Nastawienie na działanie-polega na konsekwentnym wykonywaniu danego rodzaju działania na skutek trwałej potrzeby wewnętrznej i dodatniego wartościowania jego wyników. Wychowanek jest zwolennikiem tego działania i zachęca do niego innych, poglądom jego brak jednak szerszego uogólnienia i pełnej spoistości.
D. System działań-polega na regulowaniu określonego typu działalności za pomocą harmonijnie uporządkowanego zbioru zasad postępowania, z którymi wychowanek identyfikuje się do tego stopnia, że można je uważać za cechy jego osobowości. Wychowanek nie zawodzi nawet w bardzo trudnych sytuacjach, a jego działania odznaczają się skutecznością oraz swoistością stylu.
PROPAGOWANE PRZEZ SZKOŁĘ POSTAWY:
-odpowiedzialność za swoje działania
-fachowość
-życzliwość i zrozumienie
-samodzielność
-umiejętność współpracy z innymi
-twórczość
-poczucie własnej wartości
-umiejętność posługiwania się nowoczesnymi środkami technicznymi i informatycznym
-dbałość o własne zdrowie i rozwój fizyczny.
PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH:
Kl.1 Dziecko znajduje swoje miejsce w grupie i działa w niej
Kl.2 Zna normy dobrego zachowania i wg nich postępuje
Kl.3 Dziecko umie się zachować w trudnych sytuacjach
Kl.5 Uczeń zna swoje mocne i słabe strony, potrafi nad nimi pracować
Kl.6 Uczeń potrafi planować działanie i przepowiedzieć jego efekt
SAMORZĄDNOŚĆ-zasada wg której kształtuje się reguły współżycia jednostek w grupie na posiadaniu i wykorzystywaniu uprawnień do podejmowania decyzji wewnątrzgrupowych, Nie skrępowanych możliwości organizowaniu się, solidnego występowania w obronie interesów grupowych
SAMORZAD SZKOLNY-organizacja społeczna funkcjonujących na demokratycznych zasadach wspólnych między jednostkami i miedzy grupami. Statusowa organizacja uczniów, reprezentowaną na zewnątrz przez wybrane spośród nich organy przedstawicielskie ( rady, zarządy, sekcje)
Czynniki wpływające na związek nauczyciel- uczeń:
- etos i klimat szkoły
- wiek nauczycieka
- płeć nauczyciela i ucznia
- charakter i wygląd nauczyciela
T.Gordon wychodzi z założenia ze uczniowie umieja swobodnie uczyc się, tylko mogą wtedy gdy stosunki nauczyciel- uczen sa dobre.
METODY WYCHOWANIA
Schemat działania wychowawców, które sa stosowane w celu osiągniecia zmienionych zmian zbiorowości klasowych.
ODDZIAŁYWANIE BEZPOSREDNIE:
Metody przekonywania, nagrod i kar
ODDZIAŁYWANIE POŚREDNIE:
Metody przykładu, wzajemnego oddziaływania w zespole
RODZINA - rodzice i ich dzieci i krewni, wieź małżeńska, rodziców z dziećmi- więź rodzicielska, stanowiaca potawe wychowania rodzinnego, jak również więź formalna określająca obowiązki rodziców i dzieci względem siebie.
POSTAWA ODTRACAJACA DZIECKO:
Dziecko jako ciężar, niechec rodzica do dziecka. Otwarta krytyka dziecka
POSTAWA WYMAGAJĄCA KORYGUJĄCA:
Narzucony na dziecko przez nich wzoru do naśladowania, dziecko jest pod presja
DYSTANS UCZUCIOWY:
Dystans miedzy dzieckiem a rodzicem, beztroska wobec rodzicow o dziecko
POSTAWA NADMIERNIE CHRONIĄCA:
Uległość do dziecka przez rodziców, rozpieszczone dziecko. uległosc na zachcianki dziecka. Oczko w głowie
POSTAWA WSPÓŁDZIAŁAJĄCA:
Współdziałanie rodzicow z dzieckiem na plus rozwoju tego dziecka, dobry kontakt miedzy dzieckiem i rodzicami i czerpią z tego korzyści i przyjemności.
POSTAWA UZNANIA PRAW DZIECKA:
dziecko jako równe rodzinie. wie co oczekuja od niego rodzice. sugestie wysuwane dla dziecka przez rodziców
DODANIE DZIECKU RODZINNEJ SWOBODY:
Fizyczne oddalenie się dziecka od rodziców. Rodzice sa autorytetem dla dziecka. Kierowanie dziecka do danego zakresu jaki jest wymagany od rodziców.
Rodzice bierni
Obserwatorzy - wadliwa organizacja pracy przedszkola, szkołyZasoby - w nic nie ingerują, są na każde życzenie nauczyciela, finansują szkołe
Uczniowie - uczestniczą w zebraniach, przychodzą po poradę są jako biorcy
Rodzice aktywni
Działacze - zgłaszają się do pracy w radzie rodziców, są reprezentantami rodziców rodziców klasieKomunikujący się - wyrażają gotowość kontaktu z nauczycielem i rozwiązywanie problemówWalczący - są uciążliwi dla wszystkich pracowników szkoły, mogą walczyć o wszystko i z każdym