Bezpieczeństwo społeczności lokalnych i kształtowanie bezpiecznych przestrzeni - WYKŁAD

Dr Cezary Tatarczuk

Literatura obowiązkowa:

• A. Urban, Bezpieczeństwo społeczności lokalnych, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009

• B. Czarnecki, W. Siemiński, Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej, Wyd. Difin, Warszawa 2004

Literatura fakultatywna

• R. Głowacki, K Łojek, A Urban, Wpływ ukształtowania przestrzeni fizycznej na zapobieganie przestępstwom i wykroczeniom, Wyd. WSPol., Szczytno 2008

• M. Stefański, Uspołecznienie Policji jako proces kształtowania poczucia bezpieczeństwa w środowisku lokalnym. Kierunki rozwoju służb prewencyjnych policji w Polsce, Wyd. WSPol., Szczytno 2007

• R.Głowacki, Europejska sieć prewencji kryminalnej (EUCPN), Wyd. WSPol., Szczytno 2009.

• MSWiA Dep. Analiz i Nadzoru, KGP, Tworzenie i funkcjonowanie grup osiedlowych oraz miejskich map bezpieczeństwa. Poradnik, Warszawa 2010.

• Ustawa o Policji

• Ustawy o samorządach terytorialnych.

FORMA ZALICZENIA PRZEDMIOTU

• Egzamin ustny (zwolnieni najlepsi po zaliczeniu ćwiczeń i wykładu)

• Zaliczenie ćwiczeń: na podstawie prac indywidualnych i grupowych, prezentacji, aktywności oraz obecności.

• Zaliczenie wykładu: na podstawie kolokwium pisemnego

WYKŁAD I

Zasady i metody zapobiegania przestępczości

BEZPIECZEŃSTWO

Bezpieczeństwo wewnętrzne - rzeczywisty stan stabilności wewnętrznej, odzwierciedlający brak zagrożeń w normalnym funkcjonowaniu organów państwa oraz chroniony przez państwo tryb życia obywateli.

Bezpieczeństwo publiczne - ogół warunków i instytucji chroniący życie, zdrowie i mienie obywateli oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenność państwa przed zjawiskami groźnymi dla ładu prawnego.

Zapobieganie przestępczości

• Problem kryminalny - przestępstwo i wykroczenie

• Bezpieczeństwo społeczności lokalnej → poczucie bezpieczeństwa → rozmiar przestępczości nie ma najważniejszego znaczenia. Ważniejsze są czyniki subiektywne, związane z miejscem zamieszkania, np. grupy blokersów, brak oświetlenia, krzyki po zmierzchu, itp.

Patrole reaktywne - ukierunkowane na zatrzymanie sprawcy, odzyskanie utraconego mienia, przywrócenie stanu zgodnego z prawem

Patrole proaktywne - poszukiwanie przyczyn danego zjawiska. Powstrzymanie w zarodku możliwości popełnienia przestępstwa, np. wskutek wylegitymowania potencjalnego sprawcy, włączenie światła w pasażu, uprzedzenie sąsiadów, że wyjeżdżam na urlop, itp.

Skierowanie w określony sektor patroli policyjnych nie gwarantuje niepopełnienia przestępstw i wykroczeń. Na jakie mają oni wpływ?

Istotny jest sposób pełnienia służby, zmotoryzowany, pieszy, aktywny, pasywny, komunikatywny, niekomunikatywny, itp.

Patrol prewencyjny - To forma pełnienia służby przez jednego lub kilku policjantów w celu wyszukiwania bezpośrednich przyczyn powstawania zjawisk niepożądanych i przeciwdziałania im.

To możliwość współdziałania z innymi służbami, ale czy tylko?

Prewencja - profilaktyka

Które pojęcie jest szersze? Prewencja, ponieważ zawiera również profilaktykę.

Zapobieganie przestępczości:

• to usuwanie przyczyn i warunków popełniania przestępstw (B. Hołyst);

• to wszystkie środki, które mają na celu zmniejszyć rozmiar i ciężar przestępczości albo ograniczenie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstw, albo przez oddziaływanie na potencjalnego sprawcę i wszystkich obywateli (J. Czapska)

Kryminologia

To nauka o przestępstwie i przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości i innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznej oraz o ich zapobieganiu, a także o funkcjonowaniu systemu sprawiedliwości społecznej (B. Hołyst).

Potrzeba bezpieczeństwa (w A. Maslowa, twórcy psychologii humanistycznej)

Potrzeby fizjologiczne: głód, pragnienie, wypoczynek, unikanie bólu, zachowanie odpowiedniej temperatury, popęd seksualny

Potrzeby bezpieczeństwa: ochrona przed nieprzyjaznym otoczeniem dzięki domowi i ubraniu, ochrona przed przestępczością i kłopotami finansowymi.

Potrzeby przynależności i miłości - miłość i akceptacja innych dzięki utrzymywaniu intymnych związków, istnienie grup społecznych, podtrzymywanie przyjaźni.

Potrzeby szacunku i dowartościowania - osiągnięcia, kompetencje i aprobata innych, szacunek, prestiż, status.

Potrzeby samourzeczywistnienia - realizacja własnego, niepowtarzalnego potencjału. To zaspokojenie potrzeb poznawczych (nowości, eksploracji, zrozumienia i wiedzy) i estetycznych (sztuka, piękno, porządek).

Bezpieczeństwo nasze

• W najbliższej okolicy

• Dzieci w szkole, w drodze do szkoły

• W domu

• Podczas podróży do pracy lub na wakacje

Kluczem jest tu włączenie się w działania na rzecz bezpieczeństwa → podjęcie działań wyprzedzających - profilaktycznych uniemożliwiających lub utrudniających jego popełnienie.

Trójkąt kryminalny

O rozmiarach przestępczości decyduje podaż okazji przestępczych

W jednym miejscu spotykają się 3 elementy: sprawca, ofiara i miejsce.

II WYKŁAD - 2011-10-23

SPRAWCA

• Zdecydowany na popełnienie przestępstwa

• Planuje lub podejmuje decyzję o popełnieniu przestępstwa pod wpływem korzystnych dlań okoliczności (szacuje skuteczność ataku przestępczego, który przyniesie mu korzyść w postaci mienia, rozładowania napięcia seksualnego, złości), a jednocześnie minimalizuje ryzyko, że zostanie zatrzymany lub rozpoznany.

OFIARA

Atrakcyjna dla sprawcy, np. ze względu na swoje cechy fizyczne (słabsza, chora, nietrzeźwa), roztargnienie, atrakcyjność fizyczną, posiadane mienie.

MIEJSCE

• Pozwalające sprawcy na działanie przestępcze minimalizujące jego rozpoznanie lub zatrzymanie

• Z reguły wybierze miejsce odludne, zaciemnione, z dogodnymi, różnymi drogami dojścia i ucieczki (lub miejsca, gdzie jest tylko jedna droga dojścia i wyjścia, np. klatka schodowa lub winda, gdzie wykorzysta on brak możliwości ucieczki ofiary lub zaskoczenie)

ISTOTA TRÓJKĄTA KRYMINALNEGO

Istota trójkąta kryminalnego odnosić się powinna do istoty profilaktyki - znalezienia przyczyn niekorzystnych zjawisk.

• Jakie przyczyny leżały u podłoża działania sprawcy?

• Jak zachowała się ofiara?

• Dlaczego przestępstwo dokonano w tym miejscu?

WIĘZI SPOŁECZNE

Z teorią podaży okazji przestępczych oraz liczbą popełnianych przestępstw wiąże się kategoria więzi społecznych, słabnących w ostatnim czasie.

Powód:

• procesy urbanizacyjne,

• zmiana modelu funkcjonowania rodziny (coraz rzadsze rodziny wielopokoleniowe, gdzie seniorzy rodziny, nie pracując zawodowo, przejmowali kontrolę na społecznością lokalną - rodziną, blokiem, a nieraz i osiedlem.

CO TO SĄ WIĘZI SPOŁECZNE

• Relacje instytucjonalne i osobowe w grupie ludzi pozwalające zachować ich trwałość

• Trwale kojarzą się z nimi antonimy: znieczulica i anonimowość

• Człowiek jest egoistą, dążącym do krzywdzenia innych w celu zaspokojenia własnych potrzeb

• Więzi społeczne - to element pozwalający społecznościom na pohamowane egoistycznych zachowań człowieka i kontrolę zachowań jednostki przez większość. Jej celem jest zmuszenie jednostki do postępowania zgodnego z normami przyjętymi przez społeczeństwo.

ELEMENTY WIĘZI SPOŁECZNYCH

• Jedną z przyczyn przestępczości są właśnie zerwane więzi społecznej.

• Przywiązanie, zaangażowanie, zaabsorbowanie, przekonanie, samokontrola.

• Więzi społeczne utrudniają popełnianie przestępstw na szkodę takiej społeczności, a także wyłanianie zeń przestępców.

SPOŁECZNE OCZY

Osoby nadzorujące znaczą część życia społeczności lokalnej. Im ich więcej tym bezpieczniej.

DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO I WOLONTARIAT

W 2003 r. weszła w życie ustawa o działalności organizacji pożytku publicznego i o wolontariacie. Sformalizowała ona też udział obywateli w działaniach na rzecz bezpieczeństwa.

Działalność organizacji pożytku publicznego - działanie społecznie użyteczne, prowadzone przez organizacje pozarządowe m.in. w sferze takich zadań jak porządek i bezpieczeństwo publiczne oraz przeciwdziałanie patologiom społecznym.

Każdy płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może przekazać 1% podatku na rzecz wybranych przez siebie organizacji pożytku publicznego.

Możliwość ta może w przyszłości spowodować, że obywatele przekazujący pieniądze na działalność w zakresie bezpieczeństwa będą kontrolowali efekty tej działalności.

WYKŁAD II. KOMPETENCJE I ZAKRES DZIAŁANIA WŁADZ LOKALNYCH

ZADANIA WŁASNE GMIN

W ustawie z dnia 8 marca 1990r o samorządzie gminnym zostały opisane zadania własne gmin. Należy do nich zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Zadania te obejmują sprawy:

• ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej

• gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego

• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz

• działalności w zakresie telekomunikacji,

• lokalnego transportu zbiorowego,

• ochrony zdrowia,

• pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

• gminnego budownictwa mieszkaniowego,

• edukacji publicznej,

• kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

• kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

• targowisk i hal targowych,

• zieleni gminnej i zadrzewień,

• cmentarzy gminnych,

• porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

• utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

• polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

• wspierania u upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej,

• promocji gminy,

• współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów wymienionych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003r. O działalności pożytku publicznego i o współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Związek z bezpieczeństwem mają następujące zadania:

• zapewnienie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

• zapewnienie bezpieczeństwa gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

• uporządkowanie i zabezpieczenie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz

• zabezpieczenie lokalnego transportu zbiorowego

• zapewnienie ochrony zdrowia

• Stworzenie prawnego aparatu pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, bezpieczeństwa osób starych, usprawnienie działalności hospicjów i domów starców

• Zapewnienie edukacji publicznej

• Rozwój ośrodków kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami

• Stworzenie ośrodków kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych

• Zabezpieczenie targowisk i hal targowych

• Zapewnienie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej

• utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnej,

• Promowanie gminy osiągnięciami na płaszczyźnie bezpieczeństwa

• Współpraca z organizacjami pozarządowymi w sferze zadań publicznych związanych z pomocą społeczną, w tym z pomocą rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób oraz w sferze zadań związanych z porządkiem i bezpieczeństwem publicznym oraz przeciwdziałania patologiom społecznym

UPRAWNIENIA SAMORZĄDU GMINNEGO

W zakresie bezpieczeństwa są bardzo szerokie, włącznie z zarządzeniem ewakuacji.

• Prawo stanowienia aktów prawa miejscowego, obowiązujących na obszarze gminy zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisów powszechnie obowiązujących

• Rada Gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego

ZAPOBIEGANIE NARKOMANII

Kompetencją gminy jest ustawowy obowiązek przygotowania Gminnego Programu Zapobiegania Narkomanii i Alkoholizmowi. Zadania te obejmują:

• zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem;

• udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej;

• prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych;

• wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii;

• pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego.

Ustawa przewiduje, że w celu realizacji zadań wynikających z gminnego programu możliwe jest powołanie pełnomocnika do realizacji zadań.

Wójt (itp.) jest zobowiązany do wydania zgody lub nie na uprawę maku i konopi. Jest też uprawniony do wejścia na teren uprawy, dojścia do tych gruntów kontroli dokumentów, żądania wyjaśnień.

ZAPOBIEGANIE ALKOHOLIZMOWI

Obowiązek gminy prowadzenia działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu, poprzez:

• zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu

• udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie

• prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży,

• wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych,

• podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego,

• wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej

W celu realizacji zadań wskazanych w ustawie o przeciwdziałaniu alkoholizmowi gmina ma obowiązek prowadzenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Program ten powinien stanowić część strategii rozwiązywania problemów społecznych, która corocznie musi być ustalana przez radę gminy.

Gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych są powoływane przez wójtów (itp.) w celu podejmowania działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.

Rady Gminy mogą uchwalać liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży.

Określają też usytuowanie miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Sprzedaż może być prowadzona wyłącznie na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (itp.). Mogą czasowo zakazać sprzedaży na terenie całej gminy, albo w jej części. Mogą kontrolować przesteganie zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż alkoholu itd.

Powoływanie Straży Gminnej

• SG powołuje Rada Gminy po zasięgnięciu opinii komendatna wojewódzkiego policji właściwego terytorialnie.

• SG są finansowane całkowicie z budżetów gmin, które je powołują.

ZADANIA STRAŻY GMINNYCH

• ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych

• czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego - w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym

• kontrola publicznego transportu zbiorowego - w zakresie określonym w odrębnych przepisach

• współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków, klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń,

• zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia właściwych służļ, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia

• ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej,

• współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych,

• doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób,

• informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi,

• konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych dla potrzeb gminy.

1) funkcja administracyjno-porządkowa - zapobieganie

2) funkcja operacyjno-rozpoznawcza - wykrywanie

3) funkcja dochodzeniowo-śledcza - ściganie

Policja - 1 do 3, SG - tylko 1.

Uprawnienia strażników

• udzielania pouczeń, zwracania uwagi, ostrzegania lub stosowania innych środków oddziaływania wychowawczego,

• legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości,

• ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia i niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji,

• dokonywania kontroli osobistej, przeglądania zawartości podręcznych bagaży osoby

• nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym za wykroczenia określone w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia,

• dokonywania czynności wyjaśniających, kierowania wniosków o ukaranie do sądu, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych - w trybie i zakresie określonymi w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,

• usuwania pojazdów i ich unieruchamiania przez blokowanie kół w przypadkach, zakresie i trybie określonymi w przepisach o ruchu drogowym,

• wydawania poleceń

• żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych,

• zwracania się, w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych, prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w ustawie o Policji.

SAMORZĄD POWIATOWY

Wykonuje zadania publiczne o charakterze ponad gminnym w zakresie:

• edukacji publicznej,

• promocji i ochrony zdrowia,

• pomocy społecznej,

• polityki prorodzinnej,

• wspierania osób niepełnosprawnych,

• transportu zbiorowego i dróg publicznych,

• kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

• kultury fizycznej i turystyki

• geodezji, kartografii i katastru

• gospodarki nieruchomościami

• administracji architektoniczno-budowlanej,

• gospodarki wodnej,

• ochrony środowiska i przyrody,

• rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,

• porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

• ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,

• przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,

• ochrony praw konsumenta,

• utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

• obronności,

• promocji powiatu,

• współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów,

• działalności w zakresie telekomunikacji.

STAROSTA

Jest on kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.

Komisja Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu

Została utworzona w celu realizacji zadań starosty w zakresie zwierzchnictwa nad powiatowymi służbami, inspekcjami i strażami oraz zadań określonych w ustawach w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.

Zadania Komisji bezpieczeństwa

• ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie powiatu

• opiniowanie pracy Policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży, a także jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

• przygotowywanie projektu powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

• opiniowanie projektów innych programów współdziałania Policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

• opiniowanie projektu budżetu powiatu - w zakresie, o którym mowa w pkt 1

• opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego i innych dokumentów w sprawach związanych z wykonywaniem zadań

Skład Komisji

• starosta jako przewodniczący komisji,

• dwóch radnych delegowanych przez radę powiatu,

• trzy osoby powołane przez starostę spośród osób wyróżniających się wiedzą o problemach będących przedmiotem prac komisji oraz cieszących się wśród miejscowej społeczności osobistym autorytetem i zaufaniem publicznym, w szczególności przedstawicieli samorządów gminnych, organizacji pozarządowych, pracowników oświaty, a atakże instytucji zajmujących się zwalczaniem zjawisk patologii społecznych i zapobieganiem bezrobociu,

• dwóch przedstawicieli delegowanych przez komendanta powiatowego (miejskiego) Policji, a w przypadku m.st. Warszawy delegowanych przez Komendanta Stołecznego Policji.

• w pracach komisji uczestniczy także prokurator wskazany przez właściwego prokuratora okręgowego.

• Starosta może powołać do udziału w pracach komisji funkcjonariuszy i pracowników innych niż Policja powiatowych służb, inspekcji i straży oraz pracowników innych organów administracji publicznej wykonujących zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli

• Prezydent miasta na prawach powiatu i starosta powiatu graniczącego z takim miastem mogą utworzyć, w drodze porozumienia, wspólną komisję bezpieczeństwa

• Obydwaj stają się współprzewodniczącymi komisji

Inne kompetencje

• Możliwość nadania Radzie Powiatu uprawnienia do tworzenia przepisów porządkowych, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo zapewniania porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy

• Samorządy gminne i powiatowe mogą określić w drodze uchwały istotne dla wspólnot samorządowych zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

• Uchwała ta może dotyczyć konkretnej czynności służbowej, bez określania sposobu,

• Mogą żądać od komendanta Policji przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem prawnym lub podjęcia działań zapobiegających naruszenia prawa i zmierzających do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Rola jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa społeczności lokalnych

• koordynacja działań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa na dany terenie, w danym czasie

• Zapewnienie bezpieczeństwa organizacji życia społecznego i jego warunków, by nie powstały sytuacje niebezpieczne, czy też prowokujące zagrożenie

• Zapewnienie dobrej współpracy z mass-mediami w przypadku wystąpienia potencjalnych zagrożeń

• Pełnienie roli koordynatora i organizatora w zakresie wypełniania czasu wolnego młodzieży.

Zachowania antyspołeczne

Aspołeczny - to „niezaangażowany społecznie” lub „nieuczestniczący w życiu społecznym” (np. brak inicjatyw obywatelskich, nieuczestniczenie w wyborach)

Antyspołeczne - to „sprzeczne z interesami społeczeństwa”, czyli działania łamiące normy określone przez społeczeństwo (np. włamanie kradzież, złę zaparkowanie samochodu, używanie słów wulgarnych, niszczenie przyrody, zaśmiecanie, jazda samochodem pod wpływem alkoholu)

Czy te zachowania powodują zagrożenie?

Oczywiście, jedne zniechęcają do zachowań prospołecznych, a drugie stwarzają zagrożenie wprost dla czyjegoś mienia, zdrowia czy życia!

Typologia zachowań antyspołecznych

Niewłaściwe użytkowanie przestrzeni publicznej

• Niedogodności spowodowane niewłaściwym używaniem pojazdów

• Akty seksualne

• Wałęsanie się

• Spożywanie alkoholu na ulicach (publicznie)

• Żebractwo

• Prostytucja

Naruszanie społecznego lub osobistego komfortu

• Hałas

• Zachowania awanturnicze lub uciążliwe

• Problemy ze zwierzętami

• Fałszywe wezwania Policji lub innych służb

Zachowania przeciwko ludziom

• Zastraszanie / nękanie

• Na tle religijnym lub innym

Niszczenie fizycznej przestrzeni

• Niszczenie mienia / wandalizm

• Zaśmiecanie

Community Policing

To polityka (i strategia) nastawiona na osiągnięcie skutecznej kontroli przestępczości , zmniejszenie poczucia zagrożenia przestępczością, poprawienie jakości życia, usprawnienie pracy i podniesienie autorytetu policji poprzez pro-aktywne wykorzystanie środków społecznych do zmiany warunków stanowiących podłoże działań przestępczych.

Jej początki to lata 60/70 XX wieku w USA, kiedy to tamtejsza policja była mocno krytykowana przez społeczeństwo za niską skuteczność działań, korupcję i brutalizację działań.

Działania policji ukierunkowano więc na odzyskanie zaufania społecznego przez połączenie jej ze społecznościami lokalnymi.

Odejście od tradycyjnego pojmowania roli policji jako organizacji walczącej z przestępczością.

Duży nacisk kładzie się na zmniejszenie poczucia strachu, poprawę jakości życia oraz wykorzystanie środków społecznych do zmiany warunków sprzyjających przestępczości.

Elementy strategii Community Policing

• Community partnership - długotrwała partnerska współpraca policjanta z mieszkańcami, kościołem, szkołą, lokalnym biznesem, szpitalem, stowarzyszeniami itp.
  Działania policjanta - stworzenie sieci osób i instytucji współdziałających w celu poprawy bezpieczeństwa społeczności lokalnej.

• Problem solving - wspólne rozwiązywanie problemów, przy współpracy policji z administracją miasta.

Cechy strategii CP

• Konsultacje, systematyczne badania na temat określenia potrzeb mieszkańców oraz ich oczekiwań w stosunku do policji

• Adaptacja, tj. zmiana sposobu dowodzenia siłami i środkami w taki sposób, aby w małych jednostkach policji możliwe było podjęcie decyzji w celu zaspokojenia potrzeb lokalnych społecznościami

• Mobilizacja, zaangażowanie ludzi i instytucji sopza policji w rozwiązywanie problemów związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa

• Rozwiązywanie problemów, eliminowanie tych, które wywołują przestępczość i strach przed staniem się ofiarą przestępstwa, a w konsekwencji skoncentrowanie się na powstrzymywaniu przestępstw

Cechy strategii CP sprowadzają się zatem do:

• Zapytania o problemy istotne dla społeczności lokalnych,

• Właściwe wykorzystanie sił policyjnych

• Pozyskanie partnerów spoza policji, którzy włączą się do działań i rozwiązywania problemów kryminalnych.

Projektowanie działań profilaktycznych

W Polsce mamy smutne doświadczenia (MO, ORMO). Potrzeba partycypacji, czyli udziału pojedynczych obywateli lub całych wspólnot w działaniach na rzecz poprawy bezpieczeństwa oraz współpracy z podmiotami odpowiedzialnymi za stan bezpieczeństwa, jest jednak niezbędna. Potrzeba świadomości, że w przypadku zaangażowania się w działania przeciwprzestępcze nie spotkają nas nieprzyjemności Poczucie bezpieczeństwa swojego i najbliższych. Jeśli to występuje to dobrze! Jeżeli jest odwrotnie...

Są jeszcze:

• Stan wyższej konieczności

• Obrona konieczna

• Zatrzymanie obywatelskie

Zasady projektowania

ofiara

ofiara

miejsce

trójkąt

przestępstwa

---