PRAWO

WYKŁAD

Ograniczone prawa rzeczowe: hipoteka, zastaw, posiadanie

1. Hipoteka i Zastaw cechy wspólne.

• Oba te prawa mają charakter akcesoryjny, co oznacza że są one powiązane z innymi prawami, a dokładniej są powiązane z wierzytelnościami, które tym zastawem lub tą hipoteką są zabezpieczone.

ISTNIEJĄ TAK DŁUGO JAK DŁUGO ISTNIEJE KREDYT!!!

Dług - czynność jaką trzeba wykonać w stosunku do wierzyciela.

Wierzytelność - czynność jakiej można żądać od dłużnika.

• Oba prawa służą zabezpieczeniu wykonania zobowiązań pieniężnych.

• Oba prawa charakteryzują się pierwszeństwem, co oznacza że wierzyciel

który zabezpieczył swoje wierzytelności hipoteką lub zastawem
w przypadku….. otrzyma z rzeczy pieniądze przed wierzycielami, którzy takiego zabezpieczenia nie uczynili.

Np.

Dług wynosi

100 000zł

Linia zielona - brak hipoteki

Linia czerwona - hipotekę

Na podanym przykładzie widzimy że dłużnik który zaciągnął kredyt pod hipotekę nieruchomości wartej 50 000 zł od trzech różnych wierzycieli. Jeżeli nie ma hipoteki każdy wierzycielowi zostanie wypłacona
(w razie niewypłacalności) proporcjonalnie część z wartości nieruchomości. Jeżeli jednak jeden z wierzycieli posiada hipotekę to on dostanie cały dług. Na przykładzie widzimy że nieruchomość warta jest 50 000zł i wierzyciel, który posiada hipotekę ma wierzytelność równą tej kwocie. Oznacza to że żaden z pozostałych wierzycieli nie dostanie nic z nieruchomości gdyż pokrywa ona dług wobec jednego wierzyciela. Gdyby jednak inny wierzyciel posiadał hipotekę np. B zostało by jeszcze 20 000 zł. Oznacza to że wierzytelności zostałyby rozdzielone proporcjonalnie.

• Wierzyciel może prowadzić egzekucję z rzeczy obciążonej hipoteką lub

Zastawem niezależnie od tego kto jest aktualnym właścicielem rzeczy.

PODSTAWOWA RÓŻNICA: HIPOTEKA DOTYCZY NIERUCHOMOŚCI, ZASTAW DOTYCZY RUCHOMOŚCI!!!

2. Hipoteka

• Hipoteka zaczyna się w momencie wpisu do ksiąg wieczystych ze skutkiem od dnia złożenia wniosku.

Hipoteka to prawo do obciążenia nieruchomości

Przykład:

Nieruchomość jest warta 50 000zł i została obciążona trzema hipotekami. W przypadku bankructwa dłużnika o zwrocie wierzytelności decydować będzie kolejność złożenia wniosku o wpisie hipoteki do księgi wieczystej.

Dług - 50 000zł

1) 30 000zł - 100% wierzytelności

2) 30 000zł - ok. 66,67%

3) 40 000zł - 0

Jak napisałem powyżej o zwrocie wierzytelności decyduje kolejność złożenia wniosku (czasem nawet minuty) dlatego przy składaniu wniosku wpisuje się

DATĘ I DOKŁADNĄ GODZINĘ.

Jeżeli jeden z wierzycieli został spłacony zanim doszło do bankructwa pozostali wierzyciele idą o jedną pozycję w górę.

1) Spłacony

2) 30 000zł

3) 40 000zł

W wypadku bankructwa to wierzyciel, który przeszedł na pierwsze miejsce otrzymuje 100% wierzytelności, a wierzyciel który był na trzeciej pozycji otrzyma pozostałą resztę pieniędzy.

SYSTEM WOLNYCH MIEJSC -zakłada że po spłacie pierwszego wierzyciela na jego miejsce może wejść nowa osoba (z poza listy)

1. NOWY WIERZYCIEL

2. 30 000zł

3. 40 000zł

Przedmiot Hipoteki może być ustanowiony :

1. Na prawie własności nieruchomości.

2. Na udziale we współwłasności nieruchomości.

3. Na prawie użytkowania wieczystego.

4. Na udziale w prawie użytkowania wieczystego.

5. Na własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu

6. Na wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie, inaczej mówiąc wierzytelności hipotecznej SUBINTABULAT

SUBINTABULAT

Linia zielona - hipoteka na rzecz Y

Linia czerwona - hipoteka na wierzytelności

Linia fioletowa - spłata z pominięciem Y

Na podanym przykładzie widzimy że dłużnik X który pożyczył pewną kwotę od Y ustanowił jego rzecz hipotekę. Jednocześnie Y zaciągnął pożyczkę od A i nałożył hipotekę (w ramach zabezpieczenia) na swojej wierzytelności. W obecnej sytuacji X zobowiązany jest spłacić dług bezpośrednio do A z pominięciem Y. Jeżeli jednak byłoby tak że data spłaty długu Y wobec A nadejdzie szybciej niż spłata X wobec Y, A może wystąpić z roszczeniem spłaty po upływie terminu spłaty długu X.

RODZAJE HIPOTEK

1. Hipoteka zwykła

Zabezpiecza - wierzytelność istniejącą określonej wysokości wraz z odsetkami.

Np. kredyt odnawialny.

2. Kaucyjna

Zabezpiecza - wierzytelności przyszłe które mogą powstać z określonego stosunku prawnego oraz wierzytelności których wysokości nie można ustalić.

ZABEZPIECZA DO OKREŚLONEJ KWOTY

3. Umowna

Hipoteka umowna powstaje poprzez zawarcie umowy (powstaje między właścicielem a wierzycielem).

Oświadczenie właściciela o ustanowieniu hipoteki musi być sporządzana w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności (wyjątek w prawie bankowym).

4. Przymusowa

Powstaje wbrew woli dłużnika (właściciela nieruchomości) na podstawie tytułu wykonawczego. Np. Gospodarstwo rolne jest obciążone hipoteką za nie opłacanie przez rolnika składek KRUS.

5. Łączna

Hipoteka łączna - jest to hipoteka która obciąża kilka nieruchomości łącznie w pełnej wysokości każdą z nieruchomości.

Powstaje w wyniku umowy lub w wyniku podziału nieruchomości obciążonej.

DŁUG: 100 000zł
A : Hipoteka 100 000zł	B: Hipoteka 100 000zł	C: Hipoteka 100 000zł

Hipoteka rozdzielana jest równo na trzy nieruchomości A, B, C. Jeżeli dług nie zostanie spłacony wierzyciel może egzekwować należności z każdej nieruchomości obciążonej hipoteką do momentu spłacenia długu. W przypadku spłacenia długu wszystkie hipoteki zostają anulowane.

100

000zł

Jeżeli nieruchomość została podzielona to każda jej część nadal jest obciążona hipoteką w wysokości 100 000zł (hipoteka się nie dzieli). Nawet jeśli dłużnik sprzeda część nieruchomości jest ona nadal obciążona hipoteką. Oznacza to że wierzyciel może egzekwować od nowego właściciela spłacenia długu lub przejąć nieruchomość.

Wykreślenie Hipoteki następuje na podstawie dokumentu sporządzonego w formie pisemnej podpisami poświadczonymi notarialnie (wyjątek dla banku gdzie wystarczy poświadczenie w zwykłej formie pisemnej).

ZASTAW

DOTYCZY TYLKO NIERUCHOMOŚCI!!!

1. Zastaw (klasyczny)

Polega na wydaniu rzeczy wierzycielowi celem zabezpieczenia spłaty.

Zastawnik - Odbiera rzecz

Zastawca - Wydaje rzecz

2. Zastaw Rejestrowy

Nie wymaga wydania rzeczy, potrzebna jest umowa zastawcza, która jest spisywana w zwykłej formie pisemnej oraz wpis do rejestru zastawów.

Rejestr zastawów - prowadzony jest w sądzie rejonowym. Zastaw powstaje w momencie wpisania.

3. Zastaw skarbowy - dotyczy zobowiązań publiczno prawnych. Jeżeli ktoś nie płaci np. podatków na jego ruchomość wbrew jego woli może zostać nałożony zastaw.

Zastaw z ustawy - Powstaje w momencie gdy osoba wynajmująca nieruchomość nie płaci czynszu, zostaje nałożony zastaw na rzeczy znajdujące się w środku np. komputer, kasa fiskalna, umeblowanie.

POSIADANIE

POSIADANIE NIE JEST PRAWEM!!!

Posiadanie jest to faktyczne władztwo nad rzeczą

1. Samoistne

Samoistne - występuje w momencie w którym posiadacz zachowuje się jak właściciel nie będąc faktycznym właścicielem rzeczy.

2. Zależne

Zależne - występuje w momencie w którym posiadacz zachowuje się jak najemca.

Posiadanie morze być w dobrej i złej wierze.

Posiadanie morze być zgodne z prawem i bez prawa.

Posiadanie morze być wadliwe i niewadliwe.

Wadliwe - gdy posiadacz wszedł w posiadanie rzeczy z użyciem przemocy.

• Ochrona sądowa

Powództwo POSESORYJNE

Posiadacz może żądać ochrony posiadania, w ciągu roku od utraty posiadania.

Przykład:

Jeżeli złodziej ukradł mi rower i za pół roku odebrałem swoją własność, złodziej może podać mnie do sądu z powództwa posesoryjnego.

• Ochrona Konieczna

Obrona konieczna to odparcie ataku mającego na celu przejęcie władztwa nad rzeczą. Nie można używać przemocy.

• Dozwolona samopomoc (niezwłocznie po ataku)

Można użyć przemocy.

Przykład:

Jeżeli wszedłem do sklepu zostawiając rower przed sklepem, poczym wychodząc ze sklepu zauważyłem że ktoś ukradł mi rower, mogę niezwłocznie odszukać skradzioną mi rzecz i odebrać ją złodziejowi.

2) Przykład:

Jeżeli podczas mojej nieobecności ktoś włamał się do mojego domu i zamieszkał w nim, nie mam prawa wyrzucić danej osoby z użyciem przemocy. Mogę jednak użyć przemocy w stosunku do rzeczy osoby która wtargnęła do mojej nieruchomości np. wystawiając je za drzwi.

• Od posiadania trzeba odróżnić dzierżenie.

Dzierżycielem jest osoba która włada rzeczą ale w cudzym imieniu..

• Władztwo Prekaryjne - Osoba obdarzona takim prawem włada (korzysta) rzeczą z grzeczności. Korzysta z grzeczności właściciela.

Przykład:

Jeżeli pozwalam przejechać się koledze na rowerze, korzysta on z mojej grzeczności (władztwo prekaryjne). Gdy moja grzeczność się kończy kolega obowiązany jest zwrócić mi rower.

Mam nadzieję że wszystko jest jasno i klarownie wytłumaczone. W razie wątpliwości pisać na gg. ;)

---