1. Nawożenie składnikami mineralnymi stosowane przy zakładaniu sadu.
Prace przygotowawcze należy rozpocząć min 2 lata przed planowanym sadzeniem drzewek. W okresie tym wszystkie uprawki zwłaszcza orkę, kultywatorowanie należy wykonać jak najgłębiej. Gleba powinna być zwapnowana wapnem magnezowym, tlenkowym lub węglanowym w zależności od rodzaju gleby (gwarancja odkwaszenie). Na 23 tyg. przed sadzeniem drzewek należy przyorać obornik w dawce 60t/ha oraz nawóz fosforowy 200kg P2O5/ha. Z nawozów fosforowych należy stosować superfosfat potrójny granulowany lub pojedynczy granulowany. Nawozy potasowe 200kg K2O/ha
2. Co to są systemy certyfikacji owoców i do czego służą.
Dokument o charakterze normy służący międzynarodowej certyfikacji Euro-gap (skrót od angielskich słów) 1997 r został opracowany; jest on korzystny dla handlowców, dla supermarketów; posiadanie tego certyfikatu gwarantuje identyfikowalność owocu, jest możliwe prześledzenie całego procesu produkcji, producent musi prowadzić szczegółowe notatki. Jest 189 wymogów, z nich minimum 38 musi być spełnione w 100% a pozostałe w 95%. Założenia: * spełnienie wymogów odnośnie bezpieczeństwa zdrowotnego owoców. W gospodarstwie musi być prowadzony HACCP( analiza zagrożeń i krytyczne produkty kontroli)
3. Jaka jest funkcja podkładki dla odmian drzew owocujących.
PODKŁADKI - korzeń z szyjką korzeniową - rośliny należące do tego samego gatunku do dane odmiany. Mogą nimi być dzikie gatunki, rośliny specjalne wyselekcjonowane, niektóre uprawy uprawne.
Rola podkładki dla drzew odmiany uprawnej:
- wpływ na mrozoodporność drzew
- wpływ na rozmiary drzewa, na siłę wzrostu
- wpływ na wczesność i obfitość plonowania drzew
- wpływ na rozmiary systemu korzeniowego drzew
podkładka - na podkładkach karłowych będą lepsze stanowiska glebowe dobre, gdzie nie występują duże spadki temp. zimą. Mają płytszy system korzeniowy. Na gorsze stanowiska nadają się drzewka na podkładkach pół karłowych oraz silnie rosnących (M26, M7) o głębszym systemie korzeniowym.
4. Co to jest choroba replantacyjna i jej objawy, przyczyny.
Choroba replantacyjna - jest to zmęczenie gleby - po starym sadzie - które może się objawiać na młodych drzewkach, po ich posadzeniu - objawy: osłabienie wzrostu, słaby system korzeniowy, pogorszenie plonowania.Czynniki powodujące zmęczenie gleby to: Nicienie w glebie (niszczą korzenie), chemiczne związki wytworzone przez rozkładające się korzenie np. brzoskwinia, nagromadzenie w glebie bakterii grzybów promieniowców
5.Wymień czynniki decydujące o doborze podkładki przy zakładaniu sadu.
PODKŁADKI - korzeń z szyjką korzeniową - rośliny należące do tego samego gatunku do dane odmiany. Mogą nimi być dzikie gatunki, rośliny specjalne wyselekcjonowane, niektóre uprawy uprawne.
Czynniki:
- wpływ na mrozoodporność drzew
- wpływ na rozmiary drzewa, na siłę wzrostu
- wpływ na wczesność i obfitość plonowania drzew
- wpływ na rozmiary systemu korzeniowego drzew
6. Korona osiowa jej cechy, zasady formowania, zalety.
Kora osiowa - nadaje się do wszystkich drzew owocowych, do półkarłowych i karłowych, nadaje się do odmian mniej silniej rosnących, element stały - przewodnik, nie ma konarów, ma pędy owocujące; zalety: *wymaga mało pracy, cięcie w 4 roku; *drzewka nie rozgałęzione; jabłoń, śliwa, grusza, czereśnia po posadzeniu nie tniemy; *wycina się tylko do 50 cm od ziemi. Owocuje w II roku, wtedy należy rozpocząć cięcie usuwamy pędy 3,4-letnie.
korona osiowa- *jabłonie na podkładkach karłowych i półkarłowych (określonych odmian owocujących na pędach 1, 2-3 letnich); *wiśnie (określone odmiany); * brzoskwinie
7. Omówić zasady nawożenia sadów azotem.
Nawożenie azotem wykonuje się wiosną po posadzeniu drzewek.
Po założeniu sadu najistotniejsze jest nawożenie azotem. W pierwszym i drugim roku po
posadzeniu drzewek wysiew nawozów azotowych na całą powierzchnię jest niecelowy, gdyż
uszkodzony system korzeniowy może pobrać tylko minimalną ilość tego składnika z
najbliższego otoczenia drzewek, a zdecydowana większość azotu byłaby wypłukana do wód
gruntowych. Z tego powodu nawozy azotowe zaleca się wysiewać indywidualnie w ilości 10-
20 g N na 1 m2 powierzchni, półtora raza większej od średnicy korony drzewek. Zwykle w
pierwszym roku wysiewa się ok. 30-40 kg N/ha, ręcznie bądź rozrzutnikiem pasowym,
stosując go w rzędy (pasy o szerokości około 1 m). W drugim roku można zastosować około
50-75 kg N/ha, ale już w pasy szerokości około 1,5 m. Lepsze wykorzystanie oraz mniejsze
straty niebezpiecznego dla środowiska azotu zapewnia też dzielenie dawek. Dlatego
wczesną wiosną, jeszcze przed rozpoczęciem wegetacji, warto wysiać część dawki, a pozostałą
ilość zastosować pod koniec kwitnienia grusz. Od trzeciego roku nawożenie azotem
można stosować już na całej powierzchni w dawce 50-80 kg N/ha lub nadal w zmniejszonej
dawce - 30-50 kg N/ha - w pasy o szerokości 2 m. Niższe dawki polecane są zawsze na
gleby lżejsze, a wyższe na gleby cięższe. Po posadzeniu informacją pomocną w ustalaniu
dawek azotu jest wizualna ocena wzrostu wegetatywnego młodych drzewek. Wzrost roślin,
grubość i długość młodych pędów, wybarwienie liści, ewentualne objawy braku lub nadmiaru
składników świadczą o prawidłowym lub złym nawożeniu.
8. Podać termin i sposób przerzedzania zawiązków jabłoni; celem likwidacji przemiennego owocowania i uzasadnić dlaczego taki termin się stosuje.
Aby zapewnić regularne plonowanie i dobrą jakość owoców, należy przerzedzać
zawiązki. Zbędne kwiaty i zawiązki owoców muszą być bardzo wcześnie usuwane, aby
drzewo mogło regularnie i corocznie tworzyć pąki kwiatowe. W sadach z produkcją
integrowaną dopuszczalne jest przerzedzanie chemiczne zawiązków owocowych
preparatami zawierającymi sole kwasu naftylooctowego. Preparatami handlowymi są
Pomonit i Pommit. Stosujemy je w stężeniu według wskazówek na opakowaniu w okresie od
opadania płatków kwiatowych do 10 dni po kwitnieniu, ale nie później niż zawiązki gruszek
osiągną około 1 cm średnicy. Korony drzew należy obficie opryskiwać. Przerzedzanie
chemiczne zawiązków powinno być stosowane na odmianach, które przy obfitym kwitnieniu
wiążą duże ilości owoców (`Konferencja', `Bonkreta Williamsa', `Faworytka').
Przerzedzanie ręczne warto stosować na wszystkich odmianach grusz w roku obfitego
owocowania. Przerywanie zawiązków rozpoczynamy na przełomie czerwca i lipca, gdy mają
one wielkość przynajmniej orzecha laskowego, lub nieco później, gdy są wielkości orzecha
włoskiego. Zawsze warto zrywać i zrzucać na ziemię zawiązki zniekształcone, uszkodzone
przez szkodniki, mocno ordzawione, porażone przez parcha gruszowego lub znacznie
drobniejsze od przeciętnej średniej. Przy bardzo obfitym owocowaniu przerywamy również
zawiązki dobrze wyrośnięte, co najmniej tak, by nie pozostawały w gronach, lecz
pojedynczo. Optymalne odstępy między zawiązkami na gałązkach powinny wynosić od 10
do 20 cm, w zależności od odmiany, podkładki i warunków uprawowych w sadzie.
Przerzedzanie zawiązków można wykonywać parokrotnie, aż do początku sierpnia.
9. Opisz zabiegi prowadzące do zwiększenia zawartości wapnia w jabłkach.
Zabiegiem zwiększającym zawartość wapnia w owocach jest naniesienie wapnia na skórkę owocu , bo tylko tak może on wniknąć do miąższu owocu.
Doowocowe (Pozakorzeniowe) nawożenie wapniem:
1) sposób - opryskiwanie drzew roztworami; 2) terminy - od połowy VI co 2 tyg. koniec 2-3 tyg. przed zbiorem (max 7 min 3); 3) dawka -
Termin |
CaCl2 i Ca(No3)2 kg/ha |
2 poł VI |
3 |
pocz. VII |
3-4 |
poł. VII |
4-5 |
pocz. VIII |
4-5 |
pocz. IX |
6-7 |
poł. IX |
7-8 |
koniec IX |
7-8 |
4) rodzaje nawozów; - chlorek wapnia- uszkadza skórki owoców, gdy jest go za dużo; może być zanieczyszczony metalami ciężkimi); *saletra wapniowa; *Fruton (chlorek wapnia ulepszony) Chlorku wapnia nie łączymy z fungicydami, Fruton nie ma domieszek, nie powoduje owrzodzeń, ma odpowiednie pH (obojętne) możemy łączyć z fungicydami - drogi. *saletra wapniowa- w początkowym okresie dawki niższe bo: -łatwiejsze i głębsze wnikanie jonów wapnia do młodych zawiązków; -wrażliwość młodych zawiązków na poparzenia w przypadku stosowania nawozów zawierających chlor (chlorek wapnia);* inne nawozy wapniowe: -Wuxal Calcium, Stopit, Calcisal, Fruton; *Potas- wysoka zawartość nie sprzyja dobremu przechowywaniu. Łatwo przenika do owoców i liści, nie należy nim dużo nawozić,
5) od czego zależy liczba oprysków - *odmiany (podatność na choroby, pora zbioru); *obfitość plonowania (mniejszy plon więcej oprysków); *planowanego czasu przechowywania owoców.
6) czynniki wpływające na skuteczność nawożenia; ↓25 K: Ca w owocach - *luźne korony drzew (oprysk musi pokryć zawiązki); *oprysk równomierny; *optymalne warunki pogodowe w czasie oprysku (temp. ↓25*C; bezwietrznie)
Do owoców wapń jest transportowany w fazie początkowego wzrostu i rozwoju. Im więcej w tej fazie dotrze tym lepiej. Istnieje też konkurencja liście i pędy łatwiej przechwytują wapń niż owoce.
10. Wymień przyczyny ordzewiania się jabłek i gruszek.
Stosowanie fungicydów guanidynowych (Syllit; Efuzin; Carpane) w złym terminie; zawierają one substancję aktywną dodynę przed którą roślina broniąc się wytwarza warstwę korka odcinającą widoczna w postaci siateczki ordzawienia.
Ordzawienia pomrozowe.
11. Warunki stosowania chemicznej ochrony przed …w sadach z integrowaną produkcją.
chemicznej ( stosujemy po przekroczeniu progu ekologicznego zagrożenia, stosujemy tylko te pestycydy, które są dopuszczone w IPO {integrowana produkcja owoców}, są to preparaty selektywne bądź częściowo selektywne dla owadów pożytecznych)
Głównym celem Integrowanej Produkcji jest maksymalne ograniczanie stosowania
syntetycznych środków ochrony roślin, nawozów sztucznych czy regulatorów wzrostu roślin.
Chemiczna ochrona roślin przed chorobami, szkodnikami czy chwastami, gdy jest to
możliwe, powinna być zastępowana metodami alternatywnymi takimi jak: biologiczne,
fizyczne i agrotechniczne.
W celu uzyskiwania wysokich i wysokiej jakości plonów, w IP dopuszczalne jest
stosowanie selektywnych lub wybranych częściowo selektywnych środków ochrony roślin.
Niezwykle ważne jest również, aby chemiczne zwalczanie szkodników stosować tylko
wówczas, gdy ich liczebność przekracza przyjęty próg szkodliwości. Aby to jednak
stwierdzić, konieczne jest systematyczne prowadzenie lustracji pod kątem występowania
szkodników, chorób i chwastów - jest to podstawowy element racjonalnej ochrony roślin.
12. Co stanowi podstawę do prawidłowego terminu opryskiwania przeciw owocówce jabłkóweczce, owocnicy w integrowanej produkcji.
Termin zabiegu chemicznego ustala się na podstawie hodowli w izolatorach, sumy temperatur efektywnych, wyłapywania motyli na światło i pułapki feromonowej. Zabieg chemiczny powinien być wykonany w ciągu 2-3 dni od ukazania się w osłonkach jajowych stadium „czarnej główki”. Preparaty: Nomolt; Rimon; Steward; Mospilan
13. Które czynniki klimatyczne i glebowe są nie sprzyjające dla upraw sadowniczych.
CZYNNIKI KLIMATYCZNE
1 - Temperatura - wymagania cieplne roślin, uzależnione są od ich właściwości genetycznych. Spadek temp. poniżej zera (przymrozki) mogą być groźne w okresie wczesnowiosennym, natomiast w okresie późnojesiennym są również groźne, ale mniej niż wczesnowiosenne.
Przymrozki występują w okresie wegetacji roślin i dlatego są groźne. Przymrozki wiosenne zdarzają się najczęściej na początku maja lub czerwca. Przymrozki wiosenne powodują przemarzanie pąków kwiatowych, kwiatów, zawiązków owocowych.
2 - Usłonecznienie - ma wpływ na temperaturę i decyduje o intensywności fotosyntezy
3 - Opady atmosferyczne
Dany rejon pod względem opadów atmosferycznych charakteryzuje się średnią suma rocznych opadów.
Dla Polski średnia ta wynosi 601 ml
W Polsce rozkład opadów rocznych jest korzystny dla roślin. Najwięcej wody potrzebują rośliny sadownicze na koniec maja i w czerwcu.
Pokrywa śnieżna jest również bardzo korzystna dla roślin sadowniczych bo chroni je przed przymrozkami np. truskawki, i dostarcza wody przy roztapianiu.
4 - Wiatr - łagodne wiatry są korzystne, natomiast silne są niekorzystne ponieważ powodują wyłamywanie drzew, opadanie kwiatów, zawiązków owoców, zwiększają transpirację, roślina jest mniej odporna na mróz. W sadownictwie polecane są osłony w postaci wysokich drzew (szpalery) lub budynków
CZYNNIKI GLEBOWE
1 - Poziom wody gruntowej - PPW, Woda która zalega stale, nie odpływa nie ma powietrza. Na glebie przesyconej wodą gruntową nie ma życia dla roślin.
Orzech włoski, winorośl - 200-250cm, grusze, czereśnie, morele, brzoskwinie - 160-200cm, jabłonie, wiśnie - 130-170cm, śliwy - 90-110cm, truskawki - 60cm,
2 - Woda kapilarna - ilość wody kapilarnej zależna jest od zwięzłości gleby. Jest to woda z opadów z której mogą korzystać rośliny. Część tej wody tzw. grawitacyjna przepływa w głąb.
3 - pH gleby - borówka wysoka i żurawina - pH 3,8-4,2; truskawka, jeżyna, malina, agrest, aronia - pH 5,5-6,2; jabłoń, grusza, porzeczka, leszczyna, winorośl - pH 6,2-6,7; brzoskwinia, morela, wiśnia, czereśnia, śliwa - pH 6,7-7,2
4 - Rodzaj gleby - Mineralne - nie nadają się, są zbyt płytkie; Wapniowcowi, rędziny, prarędziny - mają zwykle odczyn zasadowy, czasem obojętny. Jeżeli są dostatecznie głębokie to nadają się pod uprawę orzecha włoskiego i śliwy. Nie nadają się pod grusze, maliny i truskawki; Czarnoziemie - bardzo żyzne, jeśli woda nie zalega zbyt płytko to są przydatne; Brunatnoziemnie - bardzo przydatne; Bielicoziemne - mają odczyn kwaśny. Nadają się pod warunkiem, że nie są zbyt piaszczyste; Mady - Najczęściej są bardzo żyzne, występują na dnie dolin rzecznych, woda gruntowa może być bardzo płytka, przydatna dla roślin mrozoodpornych.
5 - Kwalifikacja gleby/przydatność bonitacyjna - Klasa I-IV - przydatne; klasa V-VI nieprzydatne (piaszczyste lub podmokłe)
14. Wymienić rośliny sadownicze stosowane jako przedplon obniżający występowanie nicieni w glebie.
Nicienie w glebie (niszczą korzenie)
Rośliną stosowaną jako przedplon jest gorczyca która ma działanie nicienio- i grzybobójcze. Dla skutecznego działania należy przyorać.
15. Wymienić metody służące do ustalenia dawek podczas nawożenia roślin sadowniczych.
Wysokość dawki nawozów wapniowych zależy od zwięzłości gleby, czyli od jej składu mechanicznego oraz od aktualnego odczynu, mierzonego w KCl. Analiza chemiczna gleby, rośliny (liście, owoce) wygląd rośliny i owoców.
16. Jakie są warunki ściółkowania gleby w sadach.
Ściółkowanie, młode sady. Uniemożliwiają wyrastanie chwastów. Znajduje zastosowanie w rzędach drzew. Mogą być ściółki organiczne (rozdrobniona kora drzew iglastych, trociny, słoma rzepakowa, kompost przemysłowy, obornik- tylko wokół, nie za blisko pnia) Wykłada się na oczyszczoną z chwastów glebę, na wilgotną glebę i wiosną , około 1-1.5m szerokości, grubości ściółki 10-15cm Bardzo dobry materiał, wzbogacają glebę w próchnicę, bardzo dobra żyzność i struktura gleby, zabezpieczają przed parowaniem, zatrzymują wilgoć(nieorganiczne też).Ściółki nieorganiczne- czarna folia polietylenowa, włóknina polipropylenowa czarna). Wilgotna gleba szerokość jak wyżej
Ściółka nie daje parowania, dlatego na glebę wilgotne nie kładzie się, wyższa temp gleby, lepszy wzrost korzeni, po wyłożeniu ściółek organicznych w 2 roku, zwiększamy nawożenie azotem nawet o 50%, w 3 roku ok. 20%. Mikroorganizmy glebowe, które rozkładają ściółkę organiczną zużywają dużo azotu, dlatego trzeba donawozić. Ściółki mają zastosowanie najczęściej w sadach młodych, jest to kosztowne
Wady ściółki rozwijają się gryzonie (zabezpiecza się siatkami), korzenie rozwijają się płytko(najbardziej wierzchnia warstwa jest żyzna, wada mogą korzenie przemarzać gdy nie ma pokrywy śnieżnej). Aby chwasty nie rosły trzeba cały czas dokładać co 2 lata ściółki-organiczne), trwałość folii 4-5lat, nieorganiczna włóknina ok. 3 lata. Ściółki nieorganiczne trzeba spalać powyżej 1000stopni C
17. Wymienić rośliny sadownicze najbardziej wrażliwe na mróz zimą.
Brzoskwinia, morela, czereśnia ptasia, jeżyna, winorośl.
18. Wymienić czynniki klimatyczne mogące stanowić zagrożenie dla upraw sadowniczych.
1 - Temperatura - wymagania cieplne roślin, uzależnione są od ich właściwości genetycznych. Spadek temp. poniżej zera (przymrozki) mogą być groźne w okresie wczesnowiosennym, natomiast w okresie późnojesiennym są również groźne, ale mniej niż wczesnowiosenne.
Przymrozki występują w okresie wegetacji roślin i dlatego są groźne. Przymrozki wiosenne zdarzają się najczęściej na początku maja lub czerwca. Przymrozki wiosenne powodują przemarzanie pąków kwiatowych, kwiatów, zawiązków owocowych.
2 - Usłonecznienie - ma wpływ na temperaturę i decyduje o intensywności fotosyntezy
3 - Opady atmosferyczne
Dany rejon pod względem opadów atmosferycznych charakteryzuje się średnią suma rocznych opadów.
Dla Polski średnia ta wynosi 601 mlW Polsce rozkład opadów rocznych jest korzystny dla roślin. Najwięcej wody potrzebują rośliny sadownicze na koniec maja i w czerwcu.Pokrywa śnieżna jest również bardzo korzystna dla roślin sadowniczych bo chroni je przed przymrozkami np. truskawki, i dostarcza wody przy roztapianiu.
- Wiatr - łagodne wiatry są korzystne, natomiast silne są niekorzystne ponieważ powodują wyłamywanie drzew, opadanie kwiatów, zawiązków owoców, zwiększają transpirację, roślina jest mniej odporna na mróz. W sadownictwie polecane są osłony w postaci wysokich drzew (szpalery) lub budynków
19. Etapy przygotowania gleby pod sad w punktach.
1 - Skuteczne odchwaszczanie pola
2 - Doprowadzenie właściwości fizyko - chemicznych gleby do odpowiedniego poziomu. Zawartość substancji organicznej w glebie, odczyn, zasobność w dostępne składniki pokarmowe.
3 - Poprawa struktury gleby - 2-2 lata przed założeniem sadu
20. Postępowanie z drzewkami tuż po ich posadzeniu.
1 - jesienią - kopczyk, założyć osłonki przeciw zającom
2 - wiosną - zarzucony kopczyk, etykietkę przypiąć na gałązkę.
Drzewka karłowe muszą być przy podporach - paliki, rusztowania - przez całe życie sadu.
Drzewka półkarłowe paliki są pożądane przynajmniej przez okres formowania koron 3-4 lata.
wiosną: tniemy gdy: drewka są niezbyt dobrej jakości( cienkie, niskie, nie rozgałęzione); wymęczone transportem( przesuszone, zmarznięte); słabe gleby, brak wilgoci;
cięcie jest konieczne: dla wiśni i brzoskwiń (pestkowe)
nie musimy ciąć: drzewek dobrej jakości, z dużą ilością rozgałęzień; gdy są jednopędowe, duże, grube, wysokie; dobre warunki glebowe: dobra kondycja drzewek.
21. Korona wrzecionowa jej cechy i zasady formowania, zalety.
KORONA WRZECIONOWA- forma stożka, silny konar centralny (przewodnik) prowadzi się go do wysokości 2-3m. Konary odchodzące od przewodnika są cieńsze, odchodzą poziomo, pień 50-60cm.
ETAPY FORMOWANIA KORONY:
I rok- *drzewko przywiązane do palika; * wskazane jest przycięcie drzewka ale nie konieczne; *przyginanie pędów do poziomu; *wycinanie pędów zbyt nisko, pod kątem ostrym, konkurencyjnych z przewodnikiem;
II rok- *czynności jak w I roku; *jeśli gałęzie górne są dłuższe niż dolne- skracamy;
III rok- *usuwać pędy grubsze od przewodnika; * usuwać pędy wyrastające pionowo i zbyt licznie; *utrzymywać formę stożka (skracanie górnych pędów)
22. Która z metod pielęgnacji gleby w sadzie jest najlepsza na glebach słabych, mało żyznych; uzasadnić odpowiedz.
Murawa trwała - wysianie traw wieloletnich i systematycznym koszeniu. W międzyrzędziu się stosuje. Należy ją wprowadzić do sadu, w zależności od jakości gleby: żyzne jest w pierwszym roku po posadzeniu drzewek, słabe 2-3 roku po posadzeniu drzewek 40kg/h trzeba mieszanki 20kg/ha- życicy trwałej, 11kg/ha Kostrzewy czerwonej, 9kg/ha wiechliny łąkowej, wysiać najlepiej na glebę odchwaszczoną i zwałowaną, murawę należy kosić gdy ma wysokość 10-15cm, w ciągu wegetacji 10, kilkanaście razy kosić. Tylko w terenach górzystych stosuje się murawę na całej powierzchni, bo zapobiega erozji. Wady murawa pobiera dużo wody i sole mineralne z gleby (można to zmniejszyć za pomocą odpowiedniego nawożenia, zwłaszcza więcej azotu, nawadniać). Temperatura powietrza tuż przy glebie może być niższa (większa możliwość wystąpienia przymrozków). Zalety najlepsza metoda, ciężki sprzęt może wjeżdżać, gleba nie jest wygniatana, nie ma ubytku próchnicy w glebie, a nawet zwiększenie jej, dobra struktura. Trawa się rozkłada, w murawie rozwija się fauna pożyteczna, korzenie drzew nie są uszkodzone, wyższa temperatura gleby pod murawą, zapobieganie erozji gleby.
23. Omówić zasady nawożenia sadów owocujących.
WŁAŚCIWE NAWOŻENIE POWINNO ZAPEWNIĆ optymalny wzrost, wysoki plon, dobrą jakość owoców, zdrowotność roślin, nie zachwiania równowagi składników mineralnych w glebie, nie zanieczyszczanie środowiska glebowego(nadmiar N, metale ciężkie).
Sady czteroletnie i starsze nawozi się stosując azot na całej powierzchni w dawkach 50-
80 kg N/ha lub nadal w zmniejszonych dawkach - 30-50 kg N/ha - w pasy o szerokości
około 2 m. Informacją pomocną w ustalaniu dawek azotu jest nadal wizualna ocena wzrostu
wegetatywnego drzew. W sadzie można już zweryfikować dotychczasowy stan odżywienia
roślin na podstawie analizy liści. Uzyskane wyniki analiz należy porównać z wartościami
granicznymi, określającymi zawartość deficytową, niską, optymalną i wysoką, oraz
odpowiadającym im wysokościom dawek danego składnika. Wskazane jest, aby liście grusz
zawierały optymalne ilości składników, ponieważ tylko wtedy można uzyskać maksymalne
plony owoców, dobrej jakości. Wprawdzie w dalszym ciągu nie poleca się nawożenia drzew
fosforem, to jednak po stwierdzeniu zawartości tego składnika w liściach poniżej 0,15%, sad
należy zasilić jednorazowo dawką 60-100 kg P2O5/ha. Wskazane jest, by analizy liści
wykonywane były łącznie z analizą gleby. Często się bowiem zdarza, że pomimo silnego
nawożenia rośliny słabo pobierają składniki pokarmowe. Przykładowo, silne zakwaszenie
gleb utrudnia znacznie pobieranie makroskładników (N, P, K, Mg, Ca), ułatwiając pobieranie
mikroskładników i metali ciężkich (Zn, Cu, Co, Pb, Cd, As), których nadmierne ilości
w owocach są szczególnie niewskazane. Zatem należy pamiętać o systematycznym
wapnowaniu gleb, by nie dopuścić do spadku pH poniżej 5,5
24. Czynniki decydujące o rozstawie drzew w sadzie.
Gęstość sadzenia (rozstawa)
1 - Rozstawa między rzędami zależy od rozstawu maszyn
2 - Rozstawa w rzędzie zależy od siły wzrostu odmiany i od formy korony, oraz od siły wzrostu podkładki i od jakości gleby.
Dana gęstość musi być tak ustawiona, aby drzewka sobie nie przeszkadzały.
ROZSTAWY:
Jabłonie - dla korony wrzecionowej
4m x 2 - 3m - półkarłowe
3,5 x 1 - 2m - karłowe
Grusze 4m x 2-3m - silnie rosnące
3,5 x 1 - 2m - karłowe
Czereśnie 4 - 4,5m x 3 - 4m - silnie rosnące
3,5 - 4m x 2m - półkarłowe
Wiśnie - dla korony prawie
Naturalnej 3,5 - 4,5m x 2 - 3m
Śliwy 4 - 4,5 x 2,5 - na ałyczy
3,5 - 4m x 1,5 - 2,5m na W. Wang
Brzoskwinie 4 - 5m x 2,5 - 4m
Morele 5m x 4 - 5m - forma naturalna
4m - 3m - forma wrzecionowa
25. Omówić cechy i metody przerzedzania zawiązków jabłoni.
Przerzedzanie zawiązków (wpływ na wielkość, wybarwienie, dobre plonowanie)
Aby zapewnić regularne plonowanie i dobrą jakość owoców, należy przerzedzać
zawiązki. Zbędne kwiaty i zawiązki owoców muszą być bardzo wcześnie usuwane,
drzewo mogło regularnie i corocznie tworzyć pąki kwiatowe. W sadach z produkcją
integrowaną dopuszczalne jest przerzedzanie chemiczne zawiązków owocowych
preparatami zawierającymi sole kwasu naftylooctowego. Preparatami handlowymi
Pomonit i Pommit. Stosujemy je w stężeniu według wskazówek na opakowaniu w okresie
opadania płatków kwiatowych do 10 dni po kwitnieniu, ale nie później niż zawiązki gruszek
osiągną około 1 cm średnicy. Korony drzew należy obficie opryskiwać. Przerzedzanie
chemiczne zawiązków powinno być stosowane na odmianach, które przy obfitym kwitnieniu
wiążą duże ilości owoców (`Konferencja', `Bonkreta Williamsa', `Faworytka').
Przerzedzanie ręczne warto stosować na wszystkich odmianach grusz w roku obfitego
owocowania. Przerywanie zawiązków rozpoczynamy na przełomie czerwca i lipca, gdy
one wielkość przynajmniej orzecha laskowego, lub nieco później, gdy są wielkości orzecha
włoskiego. Zawsze warto zrywać i zrzucać na ziemię zawiązki zniekształcone, uszkodzone
przez szkodniki, mocno ordzawione, porażone przez parcha gruszowego lub znacznie
drobniejsze od przeciętnej średniej. Przy bardzo obfitym owocowaniu przerywamy również
zawiązki dobrze wyrośnięte, co najmniej tak, by nie pozostawały w gronach,
pojedynczo. Optymalne odstępy między zawiązkami na gałązkach powinny wynosić
20 cm, w zależności od odmiany, podkładki i warunków uprawowych w sadzie.
Przerzedzanie zawiązków można wykonywać parokrotnie, aż do początku sierpnia.
26. Co to jest ferdygacja w sadach.
FERTYGACJA nawożenie w formie rozpuszczonych nawozów w wodzie oraz z nawadnianiem, nawozy są pobierane bardzo szybko, możemy korygować nawożenie podczas wegetacji, można zmieniać pH gleby. Do fertygacji stosujemy nawozy 100% rozpuszczające się w wodzie: saletra amonowa, wapniowa, potasowa, kwaśny fosforan potasu, siarczan magnezu, siarczan potasu, siarczan manganowy, kwas borowy, boraks, siarczan cynkowy, chelat żelazowy. Jest dużo nawozów ulepszonych pod względem fertygacji od początku V rozpoczynamy do VIII, raz w tygodniu
27. Które herbicydy mogą być stosowane w sadach z integrowaną produkcją wymienić i uzasadnić dlaczego.
Herbicydy w sadach prowadzonych systemem IP powinny być stosowane nie
później niż miesiąc przed zbiorem owoców.
Do zwalczania chwastów w sadzie, polecane są herbicydy dolistne z grupy
aminofosfonianów: glifosat (Roundup 360 SL i jego odpowiedniki, Avans 330 SL) oraz
glufosynat amonowy (Basta 150 SL). Główną zaletą tych środków jest ich szybka
biodegradacja, do prostych nietoksycznych substancji, a co za tym idzie niska szkodliwość
dla środowiska naturalnego. Do zalet glifosatu należą także relatywnie niska cena oraz
szerokie spektrum zwalczanych chwastów. Opryskiwania herbicydami dolistnymi wykonuje
się wyłącznie pod koronami drzew, w pasach herbicydowych, najczęściej w trzech
podstawowych terminach: na przełomie kwietnia i maja, w czerwcu lub w lipcu oraz jesienią -
w listopadzie.
28. Wymienić czynniki glebowe które należy uwzględnić przy zakładaniu sadu.
1 - Poziom wody gruntowej - PPW, Woda która zalega stale, nie odpływa nie ma powietrza. Na glebie przesyconej wodą gruntową nie ma życia dla roślin.
Orzech włoski, winorośl - 200-250cm, grusze, czereśnie, morele, brzoskwinie - 160-200cm, jabłonie, wiśnie - 130-170cm, śliwy - 90-110cm, truskawki - 60cm,
2 - Woda kapilarna - ilość wody kapilarnej zależna jest od zwięzłości gleby. Jest to woda z opadów z której mogą korzystać rośliny. Część tej wody tzw. grawitacyjna przepływa w głąb.
3 - pH gleby - borówka wysoka i żurawina - pH 3,8-4,2; truskawka, jeżyna, malina, agrest, aronia - pH 5,5-6,2; jabłoń, grusza, porzeczka, leszczyna, winorośl - pH 6,2-6,7; brzoskwinia, morela, wiśnia, czereśnia, śliwa - pH 6,7-7,2
4 - Rodzaj gleby - Mineralne - nie nadają się, są zbyt płytkie; Wapniowcowi, rędziny, prarędziny - mają zwykle odczyn zasadowy, czasem obojętny. Jeżeli są dostatecznie głębokie to nadają się pod uprawę orzecha włoskiego i śliwy. Nie nadają się pod grusze, maliny i truskawki; Czarnoziemie - bardzo żyzne, jeśli woda nie zalega zbyt płytko to są przydatne; Brunatnoziemnie - bardzo przydatne; Bielicoziemne - mają odczyn kwaśny. Nadają się pod warunkiem, że nie są zbyt piaszczyste; Mady - Najczęściej są bardzo żyzne, występują na dnie dolin rzecznych, woda gruntowa może być bardzo płytka, przydatna dla roślin mrozoodpornych.
5 - Kwalifikacja gleby/przydatność bonitacyjna - Klasa I-IV - przydatne; klasa V-VI nieprzydatne (piaszczyste lub podmokłe)
29. Zasady nawożenia gleby przed założeniem sadu.
Prace przygotowawcze należy rozpocząć min 2 lata przed planowanym sadzeniem drzewek. W okresie tym wszystkie uprawki zwłaszcza orkę, kultywatorowanie należy wykonać jak najgłębiej. Gleba powinna być zwapnowana wapnem magnezowym, tlenkowym lub węglanowym w zależności od rodzaju gleby (gwarancja odkwaszenie). Na 23 tyg. przed sadzeniem drzewek należy przyorać obornik w dawce 60t/ha oraz nawóz fosforowy 200kg P2O5/ha. Z nawozów fosforowych należy stosować superfosfat potrójny granulowany lub pojedynczy granulowany. Nawozy potasowe 200kg K2O/ha.
Właściwe nawożenie powinno zapewnic optymalny wzrost, wysoki plon, dobrą jakość owoców, zdrowotność roślin, nie zachwiania równowagi składników mineralnych w glebie, nie zanieczyszczanie środowiska glebowego(nadmiar N, metale ciężkie).
30. Przyczyny nie przyjęcia się drzewek po posadzeniu.
Drzewka mogą się nie przyjąć przez: zły termin posadzenia; wystąpienie suszy podczas sadzenia wiosennego; duże uszkodzenia systemu korzeniowego, choroby systemu korzeniowego (guzowatość korzeni)
31. Na czym polega cięcie odmładzające drzew owocowych i jaki jest tego cel.
Cięcie odmładzające polega na usuwaniu starszych konarów i gałęzi; należy pozostawić gałęzie 2, 3- letnie. . Cięcie odmładzające jest zabiegiem stosowanym na starszych drzewach celem odmłodzenia korony. Silne skrócenie gałęzi pobudza drzewo do intensywnego wzrostu wegetatywnego, co ułatwia szybkie odtworzenie korony i ponowne uzyskiwanie wysokiego i jakościowo dobrego plonu oraz lepsze wybarwienie owoców..
32. Które z metod pielęgnacji gleby w sadzie jest najlepsza na zboczu; uzasadnić odpowiedz.
Najlepszym systemem utrzymywania gleby w sadzie na zboczach jest murawa w międzyrzędziach a w rzędach ugór herbicydowy. Zaletą tego systemu jest:
1 - zapobieganie erozji wodnej na terenach o zróżnicowanej konfiguracji, zatrzymanie wody z opadów (system korzeniowy traw zabezpiecza glebę przed osuwaniem i wymywaniem.
2 - możliwość bezobornikowego prowadzenia sadu,
3 - zmniejszenie głębokości przemarzania gleby zimą,
4 - wcześniejsze kończenie wegetacji i lepsze wybarwianie się owoców,
5 - łatwiejszy przejazd ciągnikami,
6 - zmniejszenie ugniecenia gleby przez koła ciągników
33. W jakich przypadkach stosuje się nawożenie pozakorzeniowe w sadach, terminy tego nawożenia.
Dokarmianie pozakorzeniowe stosuje się w celu szybkiego dokarmienia drzew i owoców, ewentualnie szybkie uzupełnienie niedoboru jakiegoś składnika np. wapnia w owocach.
34. Wymienić czynniki decydujące o wyborze odmiany do sadu.
Jakość gleby i ukształtowanie terenu, klimat,
35. Omówić objawy niedoboru i nadmiaru azotu roślin sadowniczych.
AZOT składnik budulcowy komórek roślinnych, od niego zależy wzrost i plonowanie, objawy niedoboru: starsze liście żółkną, młodsze są jasnozielone, liście są małe i jest ich mało na pędzie, pędy są krótkie, cienkie i zabarwiona kora na pędach - czerwona, drzewa kwitną słabo, mało pąków kwiatowych, objawy na owocach, są małe nie wyrośnięte, twarde, mocno wykolorowane, słodkie. Występowanie niedoboru brak nawożenia, gleby słabe, po długotrwałej suszy, po ulewach. Objawy nadmiaru pędy nadmiernie długie, liście ciemnozielone, grube, duże na pędach, opóźnione wchodzenie młodych drzewek w okres owocowania, owoce są duże, wyrośnięte, zielone, słaby rumieniec, mało jędrne, kwaśne, żle się przechowują, krótko, nadmiar azotanów w owocach, drzewa są mniej odporne na mróz, są łatwiej porażane przez choroby i szkodniki, zanieczyszczanie wód gruntowych
36. Wymienić zabiegi agrotechniczne sprzyjające intensywnemu wybarwieniu jabłek.
1 - Dobór podkładki do odmiany
2 - Gęstość sadzenia (rozstawa)
3 - Formy koron (stożek, osiowa)
4 - Termin ciecia drzew
5 - Nawożenie mineralne (doowocowe Ca w IV, poł VII co 2-3 tyg, nie przenawozić azotem i potasem)
6 - Przerzedzanie zawiązków (wpływ na wielkość, wybarwienie, dobre plonowanie)
7 - Ochrona przed chorobami i szkodnikami
8 - Letnie prześwietlanie jabłoni,
37. Podać terminy lustracji w sadzie jabłoniowym z integrowaną produkcją dla oceny występowania przędziorków.
LUSTRACJA- oglądanie drzew w różnych fazach rozwoju. W I okresie wegetacji co tydzień, w II okresie co 2 tygodnie. Przeglądamy liście, pędy, owoce, pąki, konary. Potrzeba jest lupa z 8 krotnym powiększeniem, płachta entomologiczna, pałka do strącania owadów na płachtę. Owady pożyteczne- biedronki, złotooki, skorki, pająki. Ministacja meteorologiczna- dobrze jak jest w sadzie, pułapki feromonowi, lepowe, binokular też jest potrzebny.
Fazy rozwojowe: * okres bezlistny; * nabrzmiewanie pąków; * pękanie pąków; * zielony pąk kwiatowy; *różowy pąk kwiatowy; *pełnia kwitnienia; *zawiązki; *wzrost zawiązków; *wzrost owoców.
38. Wymienić metody służące do ograniczenia siły wzrostu drzew owocowych.
Metody ograniczania wzrostu drzew (regulowanie wzrostu drzew)
Powinna być równowaga pomiędzy wzrostem a plonowaniem, nie pożądany jest silny wzrost drzew, wtedy owocowanie jest słabsze. Drzewa powinny być niewielkich rozmiarów.
1 - metody genetyczne - a) wybór odpowiedniej podkładki (karłowe); b)wybór odpowiedniej odmiany; c)wysokość okulizacji ( im wyższa okulizacja, tym silniej skamlające działanie podkładki, jabłonie 5-10 cm {niska} max 30cm{wysoka} 10 cm -pestkowe; jak wysoko okulizujemy to mogą przemarzać, gryzonie mogą obgryzać.
2 - metody agrotechniczne - a) cięcie: *zimowe; *odnawiające; * po kwitnieniu, wyrywanie pędów latem, cięcie letnie przed zbiorami, przyginanie pędów, nacinanie pnia (starsze drzewa, nacina się pień ok. 20cm poniżej korony z 2 stron na 2-3cm- wyrasta mniej pędów i są one krótsze, ale owoce często drobnieją - tylko dla jabłoni)
*Cięcie korzeni ogranicza wzrost drzew od 20-50%, wiosną- kwiecień co roku powtarzać, głębokość 30cm, w odległości 50-70cm. od rzędu drzew. Po usunięciu korzeni drzewa wytwarzają więcej pąków kwiatowych, dlatego należy je potem przerzedzać.
*Opryskiwanie drzew retardantami ( Regalis; Paturyl)
*Smarownie ran po cięciu preparatami ograniczającymi wzrost (farba emulsyjna; Arbsal) ograniczają wyrastanie wilków wokół ran.
39. Wymienić sposoby ochrony roślin sadowniczych przed skutkami wiosennych przymrozków.
METODY OCHRONY PRZED PRZYMROZKAMI:
przykrywanie roślin (utrudnienie wyparowywania ciepła) w dużych sadach się to nie sprawdza.
zmętnienie powietrza, zadymianie, spala się w sadzie trawę wydziela się dym, zagęszcza powietrze, tworzy pokrywę)
deszczowanie drzew (zraszanie wodą)
mieszanie powietrza nad sadem (wiatraki, wiatromaszyny)
ogrzewanie sadu (piecyki i spalanie)
opryskiwanie drzew bioregulatorami.
Zadymianie- skuteczność jest największa gdy: *przymrozek jest umiarkowany; *nie ma wiatru lub jest slaby; *wilgotność powietrza >70%
Ograniczenia zadymiania- *duża zależność od pogody; *zakaz zadymiania w sąsiedztwie dróg transportowych i lotnisk; *skuteczny na sadach o dużej powierzchni (duża ruchliwość dymu); *duże kłopoty ze znalezieniem materiałów, które na zagrażają środowisku.
Deszczowanie drzew- pokrywanie drzew (kwiatów) wodą w czasie przymrozku za pomocą zraszaczy obrotowych (dobra metoda) zraszacze montuje się nad koroną drzew, cały czas są zraszane przez okres przymrozku, woda zamarza i wydziela ciepło, wadą jest to iż woda musi być podawana non stop.
Biostymulatory- Gemar; Asah SL; Plomtakur; Help; poprawienie jakości owoców, reguluje uszkodzenia mrozowe, dobrze jest stosować nawozy wieloskładnikowe po wiosennych przymrozkach.
40. Na czym polega biologiczne zwalczanie przędziorków w integrowanej produkcji.
W zwalczaniu tego pajęczaka, oprócz preparatów chemicznych, przydatny jest roztocz drapieżny - dobroczynek gruszowy, wielkością zbliżony do dorosłego przędziorka. Na liście jabłoni zakłada się 5 - 10 liści fasoli z dobroczynkiem. Dolną stronę liści fasoli przykładamy do dolnej strony liści jabłoni. Do przymocowania liści używa się szpilek lub zapałek. Najlepszym terminem introdukcji jest czas od maja do lipca. Im wcześniej wprowadzony zostanie dobroczynek, tym większa jest szansa jego zasiedlenia. Przyjęcie się dobroczynka należy sprawdzić w drugiej połowie sierpnia. W tym celu z 20 zasiedlonych drzew należy pobrać po 5 liści i przez szkło powiększające sprawdzić ilość osobników. Obecność już kilku sztuk dobroczynka na 100 liści wskazuje na udaną introdukcję. W następnych latach ścina się pędy z drzew zasiedlonych dobroczynkiem i przenosi do sadu z przędziorkami. Pędy ścina się w czasie największej liczebności drapieżcy, czyli w okresie lipiec - sierpień. W ciągu 3 - 4 lat utworzy się silna populacja, zdolna utrzymać ilość przędziorków poniżej progu zagrożenia. W sadach z zasiedlonym dobroczynkiem, inne szkodniki można zwalczać chemicznie jedynie preparatami nie niszczącymi tego pożytecznego drapieżcy.
1