MODELE PRAWA:

-nakazowy- związany z gosp. Centralnie sterowaną (np. z gosp. Realnego socjalizmu). Państwo decyduje o tym jaki kształt mają procesy produkcji i konsumpcji (co,ile,gdzie,przez kogo) jest produkowane i konsumowane. Władza określa normatywy produkcji i konsumpcji, zachowania producentów i konsumentów jedne preferując inne dyskryminując. W razie deficytu dób państwo dokonuje ich administracyjnego podziału (system kartkowy) prawo przekształca się w spiralę prawną. Tworzy się coraz większa ilość bardziej szczegółowych przepisów, ponieważ w szybkim tempie rozrasta się szara strefa. Za pomocą szczegółowych przepisów próbuje się opanować jej wielkość.

-wolnorynkowy-oparty na tym ze wolny rynek rozwiązuje wszelkie problemy, państwo i prawo powinny być ograniczone do niezbędnego minimum (regulacje dotyczące ochrony granic zewnętrznych-wojsko, bezpieczeństwa wewn. I umów-prawo ścigające złodziei, morderców, sprawna policja i sprawne sądy, przepisy dotyczące wyboru władzy i podatków.

-mieszany-reguluje formy udziału państwa w gospodarce oraz formy interwencjonizmu państwowego, zmierzające do korekty niedostatków rynku (regulacje dotyczące monopoli, dóbr publicznych, ochrona konsumenta, negatywne efekty zewn.)

UWARUNKOWANIA KSZTAŁTU PRAWA:

-doktryna ekonomiczna uznawana przez rząd

-interesy elit rządzących

-tradycje historyczne

-zobowiązania międzynarodowe wynikające z przynależności do organizacji międzynarodowych, ugrupowań gospodarczych

-dążenia związane z ochroną rynku wewn.

-ryzyko monopoli i istniejące monopole

-potrzeby związane z ochroną rzadkich zasobów

-potrzeby związane z ochroną środowiska

ZASADA WOLNOŚCI GOSP.

Podmiotowe: podmiot. Gosp. Ma prawo żądać, żeby państwo nie integrowało w jego działalność gosp. Chyba że istnieje ustawa która daje możliwość ingerencji (dotyczy przedsiębiorstw prywatnych)

Przedmiotowe: określa zakres swobód które posiadają podmioty gosp: (swoboda podejmowania działalności gosp, wyboru formy działalności, konkurowania z innymi podmiotami, kształtowania cen, zbytu oferowanych dóbr i usług, zatrudnienia, zmiany profilu dział. Gosp, dysponowania własnością, przepływu dóbr, usług, pracy i kapitału w granicach UE.

GWARANCJE ZASADY WOLNOŚCI GOSP.:

-wszelkie ograniczenia wolności mogą być wprowadzane wyłącznie za pomocą ustaw

-ustawy mogą być wprowadzane bądź uchwalane jedynie dla ochrony ważnego interesu publicznego

-regulacje prawne powinny być sprowadzane do niezbędnego min., koniecznego dla ochrony interesu publicznego.

ZASADA POSZANOWANIA SŁUSZNYCH INT. KON.

-bezpieczeństwo zdrowotne-mamy prawo do takich dóbr i usług, które nie zagrażają naszemu życiu i zdrowiu. Standardy produktowe zostały określone na poziomie UE.

-bezpieczeństwo ekonomiczne-konsument ma prawo być chroniony przed nieuczciwymi praktykami konkurencyjnymi, przede wszystkim przed cenami monopolistycznymi

-prawo do informacji-obejmuje informacje o wszystkich kosztach związanych z produktem, instrukcję obsługi po polsku obejmującą wszystkie istotne informacje(musza się znajdować na produkcie)

-prawo do dochodzenia roszczeń i reprezentacji przed sądem konsumenckim

ZASADA RÓWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW

Żaden rodzaj przedsiębiorstw nie może posiadać niesłusznych przywilejów ani nie może być dyskryminowanym państwo ma obowiązek zapewnić w sensie formalnych gwarancje (równe reguły prowadzenia działalności gosp, traktowanie różnych form własności, równość sektorów gospodarki, obciążeń podatkowych, dostępu do kredytu, obciążeń administracyjnych)

ZASADA SWOBODNYCH UMÓW GOSP.

-swoboda przystępowania do umowy-w granicach prawa nikt nie może być zmuszony do zawarcia umowy gosp.

-wyboru kontrahenta-swoboda wyboru podmiotów, z którymi zawieramy umowę.

-wyboru rodzaju umowy gosp.-istnieje wybór odnośnie tego jaką umowę zwieramy

-swoboda kształtowania treści i warunków umowy.

PRZEDSIĘBIORCA-osoba, fizyczna, prawna lub inna jednostka organizacyjna, która samodzielnie występuje w obrocie prawnym i wykonuje w swoim imieniu działalność gosp. Jako główny lub uboczny rodzaj działalności. Musi powiadać tzw. zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych

PRZEDSIĘBIORSTWA O CELACH SPOŁECZNYCH

Dział. Gosp. Ma charakter uboczny służy finansowaniu działań realizujących cele statutowe przeds. Które nie mają charakteru gosp.

Stowarzyszenie-może prowadzić dział.gosp która nie ma charakteru zarobkowego; 15 członków założycieli, statut określający strukturę, cele i przedmiot działalności; dochody muszą być przeznaczone na cele statutowe, członkowie nie mogą dzielić zarobków między siebie; może zatrudniać pracowników etatowych; opiera się na społecznej działalności członków; odpowiedzialność za zobowiązania finansowe ponosi osoba która zaciągnęła zobowiązanie.

Fundacja-osoba prawna realizująca cele społeczne działająca w oparciu o majątek ufundowany przez fundatora i przeznaczająca ten majątek na cele statutowe(wyłącznie); może zatrudniać pracowników etatowych; zobowiązania finansowe są pokrywane wyłącznie z majątku fundacji; ze względu na ograniczoną odpowiedzialność fundacji jest ona poddawana szczególnej kontroli (sądu, ministra z danej dziedziny)

SPÓŁKA CYWILNA

Spółka odrębnych podm.gosp. realizująca wspólne cele gosp. (spółka małżeńska-traktowana jako jeden podmiot, konsorcjum-z udziałem osoby prawnej, cicha-co najmniej jeden wspólnik nieujawniony, jednorazowego użytku-do konkretnego zamierzenia gosp.)

SPÓŁKA JAWNA

Każda zarejestrowana spółka osobowa prawa handlowego, która nie została określona jako inna soph; skład komplementariusze (ponoszą osobistą i nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania finansowe);założenie wymaga umowy pisemnej (w niej: poszczególne udziały wspólników i ich kompetencje);każdy wspólnik ma prawo i obowiązek do prowadzenia spraw spółki, osoba trzecia jest chroniona przed ewentualnymi nieuprawnionymi zobowiązaniami wspólnika; nie wolno powierzać prowadzenia spraw osobom trzecim; opiera się na zasadzie nieograniczonej odpowiedzialności wspólników (odpowiedzialność ponosi się z majątku spółki (najpierw) i z osobistego majątku wspólników; odpowiedzialność jest solidarna-wszyscy wspólnicy odpowiadają za zobowiązania zaciągnięte przez któregokolwiek z nich wierzyciel może wybrać z czyjego majątku ściągnie wierzytelność)

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Co najmniej 1 komplementariusz 1 komandytariusz (osoba fizyczna, której odpowiedzialność jest ograniczona do kwoty określonej jako wkład komandytowy-max kwota do jakiej komandytariusz odpowiada za zobowiązania)

Utworzenie wymaga aktu notarialnego inaczej będzie traktowana jak spółka jawna; nazwa musi być ujawniona w nazwie przedsiębiorstwa; prowadzenie spraw należy do komplementariusza; jeśli komandytariusz zaciągnie zobowiązania w imieniu spółki to odpowiada za nie w stopniu nieograniczonym jakby był komplementariuszem.

SPÓŁKA PARTNERSKA

Rodzaj ten jest zastrzeżony na rzecz osób fizycznych wykonujących wolne zawody (adwokacja, lekarska);do utworzenia podstawą jest akt notarialny (w nim: kto jest partnerem, przedmiot dział, udziały partnerów); nazwa spółki musi zamierać nazwę spółka partnerska; odpowiedzialność partnerów nieograniczona-dotyczy wyłącznie zobowiązań zaciągniętych przez partnera lub w jego imieniu; poszczególni partnerzy nie odpowiadają za te zobowiązania które zaciągnęli inni partnerzy.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA

Co najmniej 1 komplementariusz 1 akcjonariusz; wymaga aktu notarialnego (imiona i nazwiska komplementariuszy); komplem. Odpowiadają w stopniu nieograniczonym, akcjonariusze do wysokości umieszczonego kapitału; działa w oparciu o statut (kompetencje komplementrariuszy); akcjonariusze odsunięci od prowadzenia spraw spółki; wymóg utworzenia-kapitał zakładowy 50000.

SPÓŁKI KAPITAŁOWE PRAWA HANDLOWEGO

Posiadają osobowość prawną, związki kapitału-oparte na powiązaniach kapitałowych (zobowiązania tych spółek są pokrywane z majątku spółki, nie istnieje osobista odpowiedzialność za zobowiązania); założenie wymaga kapitału zakładowego.

-S z O.O.- jest zakładana w formie aktu notarialnego (w nim: określeni udziałowcy, wielkość udziałów, przedmiot działalności organy) udziały w spółce mogą mieć charakter pieniężny lub rzeczowy(aport).

-S. AKCYJNA-do utworzenia konieczne sporządzenie statutu (sprawy istotne dla spółki organy spółki i ich kompetencje), którego ustalenia weryfikuje sąd rejestrowy; wspólnicy-akcjonariusze, majątek umieszczony w spółce-akcje.

-S. EUROPEJSKA-utworzona przez krajowe podmioty gosp. Działająca w co najmniej 2 krajach UE; musi spełniać wymogi formalne przewidziane we wszystkich krajach, w których zamierza działać.

OSOBA FIZYCZNA

Może prowadzić dział.gosp. pod własnym imieniem i nazwiskiem, odpowiedzialność za zobowiązania jest taka jak komplementariusza w so (osoba fizyczna ponosi odpowiedzialność bezpośrednią i całym swoim majątkiem, ale wszelkie zobowiązania z nich wynikające muszą być najpierw z majątku przedsiębiorstwa potem z osobistego)

SPÓŁKA MAŁŻEŃSKA

W latach 98-06 były rejestrowane jako pojedynczy podmiot gosp. (tzn jako osoba fizyczna)od 06 małżonkowie mogą prowadzić wspólna dział.gosp. na dwa sposoby:

-mogą rejestrować się jako osoby fizyczne prowadzące dział.gosp. i utworzyć spółkę cywilną;

-mogą skorzystać z przepisów kodeksu cywilnego i założyć przedsiębiorstwo rodzinne, zarejestrować je jako odrębny podmiot gosp. (w takim przeds. Małżonkowie są traktowani jak komplementariusze w spółce jawnej).

PRZEDSIĘBIORSTWO:

-zespół praw własności i innych uprawnień które umożliwiają prowadzenie danego rodzaju działalności gosp.

-składniki służące dział.gosp.(majątek, prawa i obowiązki o char. Majątkowym, patenty i licencje, księgi, dokumentacja)

PRZEDSIĘBIORSTWA SEKTORA PUBLICZNEGO

PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWE-właściciel- skarb państwa, organ założycielski-minister z danej branży lub wojewoda (zależy od wielkości przeds.)działają na zasadach:

-samodzielności - przedsiębiorstwo podejmuje decyzje samodzielnie, bez udziału organu założycielskiego;

-samorządności - decyzje podejmuje załoga przeds.

-samofinansowania - przedsiębiorstwa mają być nastawione na zysk;

PRZEDSIĘBIORSTWA GOSPODARKI KOMUNALNEJ - samorządowe, zadanie-realizacja kompetencji samorządu w zakresie zaspokajania potrzeb społ. Działają w oparciu o kodeks spółek handlowych; mogą przyjmować charakter spółki (najczęściej kapitałowa)

ZAKŁAD BUDŻETOWY - prowadzi własną dział.gosp. ale nie ma pełnej swobody podejmowania decyzji;

JEDNOSTKA BUDŻETOWA - jest w całości utrzymywana z budżetu innej jednostki sektora budżetowego, jednostka budżetowa nie może prowadzić działalności przynoszącej zyski, wyjątki są ściśle uregulowane przez prawo.

PARTNERSTWWO PUBLICZNO-PRYWATNE - wspólne przedsięwzięcie jednostki sektora publicznego oraz przedsiębiorstw prywatnych, które ma na celu realizację określonego zadania sektora publicznego.

PRAWO PRACY - gałąź prawa, która reguluje tzw. stosunki pracy, czyli relacje między pracownikiem a pracodawcą.

-model amerykański - liberalny, pracownik i pracodawca mają szeroki zakres swobody w zakresie kształtowania stosunku pracy tzn. istnieje niewiele przepisów prawa pracy a większość relacji jest pozostawiona do uznania między pracodawcą i pracownikiem; pracownik i pracodawca nie są ze sobą ściśle związani tzn. mają możliwość rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia.

-model europejski - pracownik jest strona słabszą dlatego zakres regulacji prawa pracy musi być szeroki, aby prawa pracownika były należycie chronione:

*pracodawca i pracownik są silnie ze sobą związani - istnieje konieczność wypowiedzenia stosunku pracy, jeśli chce się go rozwiązać;

*szczegółowo uregulowane są kwestie wynagrodzeń, urlopów, BHP, praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia, praca osób młodocianych, spory między pracownikiem a pracodawcą, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.

CECHY STOSUNKU PRACY:

-pracownik jest podporządkowany pracodawcy - ma obowiązek słuchać jego poleceń;

-wykonywanie pracy ma charakter osobisty - pracownik ma obowiązek sam wykonywać pracę;

-koniecznym elementem stosunku pracy jest wynagrodzenie;

-ryzyko gospodarcze związane z wykonywaną praca ponosi pracodawca.

TRYBY ZAWIERANIA UMÓW GOSPODARCZYCH

TRYB OFERTOWY- zawarcie umowy następuje za pośrednictwem oferty złożonej przez jedną ze stron, w której określa się warunki na jakich umowa ma być zawarta; druga strona może przyjąć ofertę albo złożyć nowa ofertę

TRYB ROKOWANIOWY- strony przeprowadzają negocjacje, w których ustalają poszczególne warunki umowy, żądna ze stron nie składa kompletnej oferty, wszystkie warunki są ustalane wspólnie

TRYB PRZETARGOWY- jedna ze stron zbiera oferty zawarcia umowy i wybiera tę, która uzna za najbardziej korzystną; składanie ofert może nastąpić w drodze przetargu lub w drodze licytacji; w drodze przetargu wyznacza się termin i miejsce składania ofert, natomiast podczas licytacji oferty składa się bezpośrednio

NIEPRCOWNICZE STOSUNKI ZATRUDNIENIA (zatrudnienie które nie posiada wszystkich cech stosunku pracy):

-zatrudnienie w celu przyuczenia zawodowego-mające na celu naukę pracy, wynagrodzenie za pracę ma znaczenie drugorzędne;

-zatrudnienie typu parlamentarnego-zatrudnienie prawne posłów i senatorów - brak wynagrodzenia, zatrudniany otrzymuje wyłącznie dietę, mającą na celu zapełnienie wypełniania jego obowiązków.

-zatrudnienie typu penalnego-zatrudnienie osób pozbawionych wolności, część wynagrodzenia podlega egzekucji w związku z kosztami utrzymania osadzonego, grzywny. Potrącenia max 75%wynagrodz.

-typu administracyjnego - osób w służbach mundurowych, rygorystyczne podporządkowanie pracownika pracodawcy oraz zwiększona dyscyplina pracy.

-umowa o dzieło - między zleceniodawcą a wykonującym dzieło, istota jest wykonanie w określonym terminie konkretnego produktu lub usługi, w umowie o dzieło chodzi o konkretne dobro finalne nie ma znaczenia czas trwania wykonywania dzieła.

-umowa o zlecenie - wykonawca zobowiązuje się wykonywać określoną pracę przez określony czas, jest umową należytego starania-istotne jest staranne wykonywanie pracy, efekt nieistotny.

TYPY UMÓW GOSPODARCZYCH

UMOWY O GOSPODARCZE KORZYSTANIE Z RZECZY CUDZYCH - umowy te umożliwiają korzystanie z rzeczy i praw majątkowych, które są cudzą własnością; WŁASNOŚĆ- jest to pełne prawo do rzeczy lub prawa majątkowego, właściciel może korzystać z rzeczy z wyłączeniem osób trzecich, właściciel może też rozporządzać rzeczą

-Umowa najmu- umowa na podstawie której najemca uzyskuje prawo do korzystania z cudzej rzeczy lub do korzystania i pobierania z niej pożytku

-Umowa dzierżawy- umowa dotycząca wyłącznie rzeczy ruchomych i polega na korzystaniu i braniu pożytku z rzeczy; umowa ta dotyczy wyłącznie nieruchomości; dzierżawca po określonym czasie trwania dzierżawy uzyskuje pewne uprawnienia, przede wszystkim jest to prawo pierwokupu rzeczy, jeśli właściciel chce ją sprzedać

-Umowa leasingu- umowa dotyczy wyłącznie rzeczy ruchomych i polega na korzystaniu i braniu pożytku z rzeczy w zamian za umówiony czynsz; leasingo-biorca po upływie terminu umowy może kupić rzecz od leasingo-dawcy jako rzecz używaną

-Umowa użytkowania wieczystego- umowa ta dotyczy nieruchomości skarbu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego; jest zawierana na okres 99 lat lub co najmniej 40 i użytkownik wieczysty uzyskuje uprawnienia właściciela rzeczy

-Umowa licencji- dotyczy korzystania z cudzego prawa majątkowego

UMOWY ZWIĄZANE Z OBROTEM GOSPODARCZYM- są to umowy, które umożliwiają przenoszenie własności

-Umowa sprzedaży- sprzedający zobowiązuje się do wydania rzeczy kupującemu i do przeniesienia na niego własności, natomiast kupujący zobowiązuję się do zapłacenia umówionej ceny i do odebrania rzeczy

-Umowa komisu- komisant zobowiązuje się do sprzedaży rzeczy należącej do komitenta ale w ramach własnego przedsiębiorstwa i we własnym imieniu, natomiast komitent zobowiązany jest do zapłacenia umówionej prowizji

-Umowa agencyjna- agent w zamian za prowizję zobowiązuje się do zawierania umów w imieniu zleceniodawcy albo do pośredniczenia w zawieraniu umów przez dającego zlecenie

UMOWY ZWIĄZANE Z WYKONANIEM OKREŚLONYCH PRAC

-Umowa o dzieło

-Umowa zlecenia

UMOWY UBEZPIECZENIOWE

-Ubezpieczenia osobowe- dotyczące ochron zdrowia i życia osób fizycznych

-Ubezpieczenia majątkowe- dotyczą ochrony mienia

UMOWY WARUNKOWE

Są to umowy, które mają związek z prowadzeniem działalności bankowej

UMOWY TRANSPORTOWE

Dotyczą przewozu osób i mienia. Wymienia się

-Umowy czarterowe- dotyczą wynajęcia określonej przestrzeni, natomiast nie ma znaczenia liczba osób lub wielkość ładunku

-Umowy bukingowe- ściśle określona liczba osób i wielkość ładunku

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NIEDOTRZYMANIE WARUNKÓW UMOWY GOSPODARCZEJ

Odpowiedzialność za niezgodność świadczenia z warunkami określonymi w umowie- w tej sytuacji wybór sposobu zachowania należy do podmiotu na rzecz którego wykonano świadczenia

28. PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ (duopole i oligopole)

-Uzgodnienia cen i warunków sprzedaży

-Kontrola wspólna produkcji zbytu i technologii

-Podział rynku między przedsiębiorstwa

-Stosowanie różnych warunków umów między sobą i między podmiotami gospodarczymi

-Uzależnianie zawarcia umowy od spełnienia dodatkowych świadczeń

-Ograniczanie dostępu do rynku i uzgadnianie oferty

UMOWY ZWIĄZANE Z OBROTEM GOSPODARCZYM

umożliwiają przenoszenie własności

-Umowa sprzedaży- sprzedający zobowiązuje się do wydania rzeczy kupującemu i do przeniesienia na niego własności, natomiast kupujący zobowiązuję się do zapłacenia umówionej ceny i do odebrania rzeczy

-Umowa komisu- komisant zobowiązuje się do sprzedaży rzeczy należącej do komitenta ale w ramach własnego przedsiębiorstwa i we własnym imieniu, natomiast komitent zobowiązany jest do zapłacenia umówionej prowizji

-Umowa agencyjna- agent w zamian za prowizję zobowiązuje się do zawierania umów w imieniu zleceniodawcy albo do pośredniczenia w zawieraniu umów przez dającego zlecenie

CZYNY NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI

Stosowanie wzorów umów, które są niezgodne z prawem; Nierzetelne informacje o produktach; Nieuczciwe ceny; Nieuczciwe reklamy

HISTORIA PRAWA O ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM istnieje po to aby:

- zapewnić utrzymanie ładu przestrzennego

- racjonalnie rozmieścić inwestycje związane z działalnością gospodarczą i z zaspokajaniem potrzeb

- zapewnić wysoką estetykę krajobrazu

- ochronić wartości wysoko cenione, np. zdrowie i życie ludzi, zabytki, zabytkowe układy przestrzenne, środowisko, przyrodę

33. PLANOWANIE PRZESTRZENNE JAKO UWARUNKOWANIE DZIAŁ. GOSP.

Z punktu widzenia przedsiębiorcy, który zamierza ulokować inwestycje, wyróżnia się 4 rodzaje obszarów :

I. Obszary zamknięte - nie wolno wnosić żadnych inwestycji, np.

- obszary ochronne

-obszary o znaczeniu dla obronności kraju

- tereny wojskowe

- rezerwaty przyrody

II. Obszary specjalne - są to obszary na których w szczególny sposób chroni się różne wartości, z tego powodu na takich obszarach:

1) można lokować tylko niektóre rodzaje inwestycji

2) lokalizacja inwestycji jest poprzedzona specjalną procedurą i można nałożyć na inwestora dodatkowe obowiązki np. obszary Natura 2000

3)Obszary objęte miejscowym prawem zagospodarowania prawa miejscowego( plan miejscowy)

Plan miejscowy jest sporządzony przez gminę przy czym inwestorzy mogą składać wnioski do planu, tzn. mogą proponować sposób zagospodarowania danej działki; inwestorzy mają obowiązek postrzegania ustaleń planów miejscowych tzn. charakter inwestycji musi odpowiadać wymogom planu

4)Obszary dla których nie sporządzono planów miejscowych- w takiej sytuacji inwestycja zostaje wznoszona w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy ale inwestycja musi być oparta o zasadę kontynuacji zabudowy, tzn. inwestor musi wykazać że w najbliższym otoczeniu już istnieje inwestycja która spełnia podane funkcje.

34. PRZEDMIOT PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA

Prawo ochrony środowiska obejmuje nast. Dziedziny:

I. Prawo o ochronie przyrody ( ochrona obszarów cennych przyrodniczych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt)

II. Ochrona elementów składowych środowiska

- Ochrona klimatów

- ochrona powietrza

- ochrona wód

- ochrona powierzchni ziemi

- ochrona gleb

- ochrona lasów

- ochrona kopalin

- ochrona flory i fauny

- ochrona krajobrazów

III. Ochrona przed uciążliwościami

- ochrona przed odpadami

- ochrona przed zanieczyszczeniami powietrza i wód

- ochrona przed hałasem

- ochrona przed promieniowaniem jonizującym i nie jonizującym

IV. Gospodarowanie zasobami środowiska

- prawo wodne

- prawo górnicze i geologiczne

- prawo łowieckie

V. Organy administracji i procedury związane z ochroną

- wyznaczanie obszarów chronionych( rezerwaty przyrody; parki krajobrazowe; parki narodowe; obszary chronionego krajobrazu; obszary natury 2000)

-uznawanie za chronione gatunki roślin i zwierząt

- okresy i wiek ochronny ryb i zwierząt podlegających prawu łowieckiemu

- normy emisji zanieczyszczeń wyznaczane dla urządzeń i przedsiębiorstw

- normy jakości środowiska ( normy jakości wód)

- normy energetyczne

- normy technologiczne w zakresie ochrony środowiska

- opłaty ekologiczne

- ocena oddziaływania na środowiska

-ograniczenia i zakazy związane z ochrona środowiska

---