Wykładowca: dr J. Dobrowolski
Ćwiczenia z 03.04.2011
(niedziela)
Zajęcia z fizjoterapii ogólnej z dn. 7-8.05.2011 odwołane.
Prawidłowa postawa ciała
To taki układ poszczególnych odcinków ciała niedotkniętych zmianami, który zapewnia optymalne zrównoważenie i stabilność ciała, wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego, zapewnia dużą wydolność statyczno-dynamiczną oraz stwarza warunki właściwego ułożenia i działania narządów wewnętrznych. Poprawna postawa ciała jest warunkiem prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.
Cechy prawidłowej postawy ciała.
Powinna:
1. Zapewniać zrównoważenie i stabilność ciała dzięki prawidłowej budowie układu kostno stawowego oraz mięśniowego, odpowiedniemu umiejscowieniu środka ciężkości, oraz zrównoważenia poszczególnych segmentów ciała;
2. Zapewniać ekonomię wydatku energetycznego, w wyniku wykształcania prawidłowego nawyku postawy dzięki sprawnie działającemu mechanizmowi regulacji napięć mięśniowych, głównie mięśni antygrawitacyjnych;
3. Zapewniać dogodną pozycję wyjściową dla ruchów poprzez odpowiednie zakresy ruchomości wszystkich stawów, optymalne napięcie torebek stawowych i koordynację działania różnych grup miejscowych;
4. Nie zaburzać czynności narządów wewnętrznych;
5. Zapewniać dużą wydolność statyczno-dynamiczną;
6. Spełniać wymogi estetyczne i psychologiczne;
Tak sformułowane kryteria prawidłowej postawy nie są jednak niepodważalne i stanowią raczej zbiór oczekiwań, a nie właściwych kryteriów, na podstawie których dałoby się jednoznacznie odgraniczyć postawy prawidłowe od nieprawidłowych.
W praktyce bowiem, w wielu przypadkach znanych nawet odchyleń od prawidłowej postawy ww. wymogi są spełnione.
Podporowa funkcja szkieletu i wytrzymałość kości
Jest znaczna. Wytrzymałość na obciążenie statyczne wynosi od 20x do 50x ciężaru ciała. Znacznie mniejsza jest wytrzymałość na rozciąganie. Najmniejsza na zginanie i skręcanie, zwłaszcza, gdy obciążenia są dynamiczne. Łączy się z działaniem sił na kość, z tworzeniem dźwigni, istotne jest też jaki jest stan czynnościowy kości, wiek, obecność lub brak chorób kości (np. osteoporoza).
Kości dzieci mają większość substancji organicznych (osteocyty i włókna kolagenowe). Kości dorosłych są mocno zmineralizowane z nieznaczną ilością substancji organicznych.
Dlatego kości dziecięce są bardziej elastyczne. Wytrzymują siły gnące bez złamań, a łamią się często w typie „zielonej gałązki”. Kości dorosłych są sztywniejsze i łamią się często w typie „suchej gałęzi”.
Niebezpieczeństwa złamań kości
Dynamiczne i silnie obciążane nieosiowo w układzie ruchu człowieka są znakomicie minimalizowane przez współdziałanie grup mięśniowych, gdzie skurcze mięśni zachodzące równocześnie z dynamicznym, nieosiowym, obciążeniem kości zamieniają sytuację na taką, jak gdyby obciążenie byłoby osiowe.
Ciężar własny kości jest znaczny, ale stanowi u ludzi maksimum 20% masy własnej ciała. Wytrzymałość na ściskanie to około 15kg na 1 mm2 pola przekroju powierzchni. Na rozciąganie to około 10kg na 1 mm2 pola przekroju powierzchni. Tzn. że kość udowa może podnosić obciążenie osiowe do prawie 8 ton i wytrzymuje rozciąganie do 5-6 ton.
Kość udowa łamie się przy działaniu siły poprzecznej już przy 380kg.
Proces remodelażowy kości
W ciągu życia człowieka dokonuje się stała przebudowa kości przez działanie ciągłe osteoklastów (komórki kościotwórcze) i osteoklastów (komórki kościogrubne)
W skali roku wymienia się w człowieku ok. 8% materiału budulcowego szkieletu, czyli co 12 lat dochodzi do wymiany całego materiału budulcowego kości, przy czym kość beleczkowa wymieniona jest średnio co 4 lata, a korowa co 25.
Dzięki przemianom w kościach możliwy jest stały proces remodelowania kości. Kształt kości może się zmieniać w ciągu życia w zależności od sposobu obciążania danej kości.
Zjawisko piezoelektryczne
To pojawienie się napięcia elektrycznego w czasie ściskania kryształu. Wykryto je przy badaniach właściwości kwarcu. Jest to przyłożenie zmiennego napięcia, które w rytm zmian napięcia powoduje zmiany długości kryształu (magnetostrykcja). Wykorzystane do budowy głowicy USG.
W kości znajdują się kryształy hydroksyapatytów, które w trakcie normalnej funkcji układu ruchu podlegają stałym zmianom obciążenia.
W miejscu obciążenia kości w wyniku zjawiska piezo elektrycznego pojawiają się ładunki ujemne. Stymulują one osteoblasty. Tak więc kości regularnie obciążane utrzymują i poprawiają swój kształt, uwapnienie, przyspieszają gojenie, umożliwiają remodelaż kości odpowiedni dla ich obciążenia.
Nic dziwnego więc, że pacjenci nienauczeni prawidłowo chodzić o kulach źle się goją po złamaniach.