System źródeł prawa administracyjnego Źródła prawa powszechnie obowiązującego ( Konstytucja, ustawy, rozporządzenie z mocą ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego) Źródła prawa wewnętrznego (uchwały RM, zarządzenia Prezesa RM, zarządzenia ministrów, zarządzenia Prezydenta RP) Źródła prawa wewnętrznego administracji Mają charakter wewnętrzny i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec osób fizycznych, osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej Są skierowane do sfery wewnętrznej działania administracji tj do podmiotów podporządkowanych organizacyjnie lub służbowo Mogą kształtować sytuację prawną Źródłami wewnętrznego prawa administracji oprócz aktów wskazanych w Konstytucji w związku z wyrokiem TK mogą być: Instrukcje Regulaminy Wytyczne Decyzje Ogólniki Konstytucja Najwyższej rangi i o specjalnej nazwie akt normatywny Jest podstawą całego systemu prawnego Określa ustrój polityczny Ma pierwszeństwo przed postanowieniami innych aktów normatywnych a jej przepisy stosuje się bezpośrednio Rozporządzenie Wydawane przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania Organy uprawnione do wydawania rozporządzenia: Prezydent RP, RM, Minister kierujący działem administracji rządowej, przewodniczący komitetu do spraw europejskich Ustawa Akt władzy ustawodawczej o charakterze normatywnym, zajmującym najwyższe miejsce w systemie prawa krajowego po Konstytucji o nieograniczonym zakresie przedmiotowym W demokratycznym państwie prawnym stanowi podstawową formę i środek realizacji zasady suwerenności narodu w systemie przedstawicielskim
Administracja publiczna może działać tylko wtedy, gdy jej działanie ma podstawy w obowiązujących ustawach
Rozporządzenie z mocą ustawy To akt normatywny wydawany przez organ władzy wykonawczej wskazany w Konstytucji, zstępujący ustawę Wiąże się z konkretną ustawą Ratyfikowane umowy międzynarodowe Źródło prawa powszechnie obowiązującego pod warunkiem ukazania się w Dz. Urzędowym Ratyfikacja dokonywana jest przez Prezydenta RP 5 kategorii umów międzynarodowych wymaga do ratyfikacji zgody Sejmu wyrażonej w ustawie Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową Źródła prawa: W znaczeniu formalnym- to akty normatywne zawierające w swojej treści zakazy, nakazy, obowiązki lub uprawnienia; W znaczeniu materialnym- to ogół okoliczności o społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturowym charakterze, których oddziaływanie wpłynęło na treść, formę obowiązującego prawa W znaczeniu instytucjonalnym- to instytucje, które prawo tworzą albo sankcjonują oraz źródła poznania prawa czyli publikacyjne, z których można dowiedzieć się o treści prawa Prawo miejscowe i organy je stanowiące akty prawa miejscowego Są źródłem prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Akty prawa miejscowego stanowią organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej (wojewoda) na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Akty prawa miejscowego zaliczane są do lokalnych źródeł prawa, obowiązują na terenie działania organu, który taki akt wydał. Do aktów prawa miejscowego zaliczamy: statuty, przepisy wykonawcze i porządkowe. Podział źródeł prawa administracyjnego W systemie źródeł prawa administracyjnego można wyróżnić kilka ich rodzajów. Jeżeli przyjmie się kryterium usytuowania organu stanowiącego akt normatywny, to wyodrębnić można: · źródła prawa stanowione przez naczelne organy państwa· źródła prawa stanowione przez naczelne i centralne organy administracji · źródła prawa stanowione przez organy administracji rządowej w województwie i organy jednostek samorządu terytorialnego. Z punktu widzenia sfer działania administracji ( zewnętrznej i wewnętrznej) wyróżnić można:· źródła prawa powszechnie obowiązującego (np.ustawy)· źródła prawa wewnętrznego (np. zarządzenia ministra). Przyjmując za kryterium rozróżnienia treść aktu prawnego, można dokonać podziału na: · źródła ustrojowe (Konstytucja)· źródła funkcjonalne (np. ustawy tworzące urzędy ministrów)· źródła określające prawa i obowiązki obywateli (np. ustawa-Ordynacja wyborcza do Sejmu). Cechy aktów administracyjnych prawa wewnętrznego. Cechy źródeł prawa administracyjnego: ma moc obowiązującą wobec adresata Jest szczególna formą czynności prawnych organów administrujących Musi mieć podstawę prawną Musi pochodzić od organu uprawnionego do jego wydania Władcze działanie prawne organu administracji skierowane na wywołanie konkretnych indywidualnie oznaczonych skutków prawnych, regulujących konkretna sprawę skierowana do konkretnego adresata Celem jest skutek prawny który zmienia lub tworzy prawo i obowiązki Prawne formy działania administracji. Prawna forma działania-> to określony przepisami prawa typ czynności organu administracji bez względu na przynależność normy prawnej określającej ten typ do określonej gałęzi prawa, sferę działania administracji ani też powiązania tej czynności z innymi działaniami tego organu. Prawne formy działania są: 1) wprost określone przepisami prawa 2) określone są celami jakie ma osiągnąć organ administracji publicznej. Wybór prawnej formy działania może nastąpić w 3 sytuacjach: 1) prawo wprost wskazuje konkretną formę i nie pozostawia organowi możliwości wyboru innej formy, 2) prawo wprost wskazuje prawne formy działania , ale organ administracji publicznej dokonuje alternatywnego wyboru prawnej formy działania (np. „rygory stanu klęski żywiołowej wprowadza: 1) wojewoda z rozporządzenia lub decyzji administracji publicznej” - od administracji zależy jaką formę weźmie) 3) prawo ogólnie określa zadania organu i pozostawia organowi wybór prawnej formy działania spośród form niezakazanych prawem. Klasyfikacja prawnych form działania a) kryteria klasyfikacji prawnych form działania: 1) ze względu na usytuowanie adresata prawnej formy działania i organu wyróżniamy: Formy zewnętrzne - stosowane w stosunku do adresata niepodporządkowanego organowi administracji publicznej. Formy wewnętrzne - stosowane w odniesieniu do pracowników podległych organów administracji publicznej albo jednostek organizacyjnych i jemu podległych. 2) ze względu na możliwość stosowania środków przymusu państwowego prawne formy działania dzielą się na: Formy władcze - to takie formy, gdzie organ administracji publicznej jednostronnie rozstrzyga o pozycji prawnej drugiego podmiotu, który musi podporządkować się woli organu mającego uprawnienia do stosowania środków przymusu państwowego w postaci: Odpowiedzialności karnej, Dyscyplinarnej, Administracyjnej. Formy niewładcze - to takie formy, w których pozycja administracji publicznej i drugiego podmiotu są równe lub organ nie posiada pozycji zdecydowanie nadrzędnej. Podmiot nie ponosi tu odpowiedzialności, a jednocześnie organ nie zawsze ma możliwość jednostronnego ukształtowania sytuacj prawnej. 3) ze względu na skutki prawne formy działania dzielą się na: Czynności prawne - bezpośrednio zmierzają do wywołania określonych skutków prawnych. Inne działania - mogą, choć nie muszą wywołać skutek prawny. Typy prawnych form działania wg J. Starościaka: Wydawanie aktów administracyjnych Stanowienie ogólnie obowiązujących przepisów Zawieranie porozumień administracyjnych Zawieranie umów Wykonywanie czynności materialno-technicznych Prowadzenie działalności społeczno-organizatorskiej Czynności faktyczne i cywilno-prawne
Dziennik ustaw. Kto wydaje i co. Jest to jedyne źródło poznania powszechnie obowiązującego prawa w RP. W Dziennikach Urzędowych ogłasza się przede wszystkim: Konstytucję Ustawę Rozporządzenie z mocą ustawy Rozporządzenie wydane przez premiera, RM, prezydenta RP, ministrów kierujących działem administracji rządowej, przewodniczący określonych w ustawach komitetów będących członkami RM oraz KRRiT Teksty jednolite Orzeczenie trybunału konstytucyjnego dotyczące aktu podlegającego ogłoszeniu w Dz.U. Uchwały RM uchylające rozporządzenie ministra Monitor Polski ogłasza: Zarządzenie prezydenta RP Uchwały RM i zarządzenia prezesa RM wydane na podstawie uchwały Teksty jednolite w/w aktów Orzeczenia trybunału konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Monitorze lub aktów, które nie zostały ogłoszone Wojewódzki Dz.U. ogłasza: Akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej Akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik wojewódzki, organ powiatu/gminy w tym statuty województwa/powiatu/gminy. Statuty związków międzygminnych i związków powiatu Akty prezesa RM uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej Wyniki sądów administracyjnych w sprawach skarg na akty prawa miejscowego Porozumienia w sprawie wykonania zadań publicznych Uchwały budżetu wojewódzkiego i sprawozdanie z wykonania budżetu Obwieszczenia o rozwiązaniach organu samorządu terytorialnego Statut wyd. wojewódzkiej Publikacja tego czasopisma jest wyłącznie w gestii premiera RP. Prezydent RP podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dz. U. RP Pojęcie administracji publicznej. Administracja- jest zorganizowaną działalnością, realizowaną przy pomocy określonego aparatu i zmierzającą do osiągnięcia pewnych celów.
Administracja publiczna- jest sprawowana przez państwo w najszerszym tego znaczeniu, czyli przez organy państwowe, związki publiczno-prawne (samorządy) i inne podmioty administracji Podział administracji publicznej. Pierwsza grupa to administracja samorządowa trzech szczebli - gminnego, powiatowego oraz wojewódzkiego. Organy każdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze swojej właściwości miejscowej, czyli po prostu na swoim terenie. Samorząd terytorialny wykonuje swoje zadania, w celu zaspokojenia potrzeb ludzi zamieszkujących obszar działania danej jednostki organizacyjnej.Druga grupa to administracja rządowa, dzieląca się, ze względu na zakres jej działania, na centralną (Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie oraz centralne organy administracji rządowej) oraz terenową (wojewoda i służby działające regionalnie). Organy administracji rządowej centralnej obejmują swoim zasięgiem całe terytorium kraju, natomiast organy administracji rządowej terenowej działają tylko na ściśle określonym terytorium.
Ostatnia grupa to administracja państwowa, nie podlegająca rządowi. Można do niej zaliczyć między innymi: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Najwyższą Izbę Kontroli, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową Radę Sądownictwa czy Narodowy Bank Polski. Cechy administracji. jest zjawiskiem społecznym - reguluje status i obowiązki Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć Aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość Działanie w sposób ciągły i stabilny Charakter władczy Działanie w interesie publicznym Działanie w imieniu i na rachunek państwa Monopolistyczny charakter Organizacja o charakterze jednolitym i ogólnym Działanie nie podstawie prawa i w granicach dla niej wyznaczonych przez prawo Pojęcie cudzoziemca i kontrola Cudzoziemiec - każda osoba nieposiadająca obywatelstwa państwa w którym przebywa. Kategorie cudzoziemców: Turyści Uchodźcy Dyplomaci Bezpaństwowcy Cudzoziemcy mający zezwolenie na pobyt stały lub tymczasowy Obligatoryjnie kontrolę legalności pobytu cudzoziemców na terytorium RP sprawują: Organy Policji Organy Straży Granicznej Fakultatywnie kontrola ta może być wykonywana przez: Szefa urzędu ds. cudzoziemców Wojewodę Organy Służby Celnej Kontrola legalności pobytu obejmuje: Okazanie dokumentów i zezwoleń uprawniających cudzoziemca do pobytu na terytorium RP; Okazanie środków utrzymania na czas planowanego pobytu bądź dokumentów potwierdzających możliwość uzyskania takich środków Podmioty administracji organ administrujący to każdy podmiot, który uczestniczy w realizacji funkcji administracji rodzaje podmiotów administrujących: Organy administracji państwowej- rządowej i samorządowej Związki samorządów Przedsiębiorstwa państwowe Organizacje społeczne, społeczno-zawodowe i zawodowe Osoby prawne prawa prywatnego oraz tworzone przez samorządy terytorialne dla realizacji własnych zadań- wodociągi, oczyszczalnie, cmentarze Organy jednostek organizacyjnych (pomocnych) rada osiedla, sołtys, rada dzielnicy Dyrektor szkoły, rektor uczelni wyższej Prawo o zgromadzeniach. Zgromadzenie-> zebranie co najmniej kilku osób w jednym miejscu oraz psychiczny związek pomiędzy zebranymi osobami (wynikający z chęci wrażenia Opin i lub poglądów) Zgromadzenie publiczne-> zgrupowanie co najmniej 15 osób w celu wspólnego wrażenia stanowiska lub wspólnych obrad, zorganizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób. Ma charakter okazjonalny i nie tworzy stałej więzi miedzy uczestnikami Uczestnictwo nie jest określone imiennie; pozostają grupy ludzi anonimowych Pokojowy charakter Zwołane przez organizatorów Zaplanowane i zwołane
Od decyzji zakazującej odbycia zgromadzenia przysługuje odwołanie do wojewody. Zgodę na odbycie zgromadzenia publicznego wydaje organ gminy. Prawo o obywatelstwie polskim. ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim. Obywatelstwo-> więź prawna łącząca jednostkę (osobę fizyczną) z państwem, na mocy której jednostka ma określone prawa i obowiązki wobec państwa, a państwo ma obowiązki i prawa wobec jednostki. Zasady nabycia obywatelstwa: Podstawową formą uzyskania obywatelstwa w Polsce jest prawo krwi (zasadę prawa ziemi stosuje się pomocniczo) Obywatel Polski nie może utracić obywatelstwa inaczej niż przez jego zrzeczenie się Obywatelsko polskie nadaje Prezydent RP; musi legalnie zamieszkiwać przez 5 lat Decyzję o uznanie za obywatela polskiego wydaje wojewoda; musi zamieszkiwać w PL co najmniej 3 lata Pojęcie dokumentu administracyjnego. To zewnętrzne akty administracji skierowane do indywidualnie oznaczonego adresata, rozstrzygający co do istoty konkretne sprawy w konkretnej sytuacji, wiążące adresata i organ ze skutkami właściwymi prawu administracyjnemu. Wydaje organ administracji państwowej upoważnia pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwienia spraw w jego imieniu. Pojęcie broni i amunicji. Amunicja - naboje przeznaczone do strzelania z broni palnej Broń palna - każda przenośna broń lufowa, która miota, jest przeznaczona do miotania lub może być przystosowana do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego. Za dający się przystosować do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego uznaje się przedmiot, który ze względu na swoją budowę lub materiał, z którego jest wykonany może być łatwo przerobiony w celu miotania. Rodzaje broni: Broń palna, w tym bojowa, myśliwa, sportowa, gazowa, alarmowa i sygnałowa Broń pneumatyczna Miotacze gazu obezwładniającego Narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu: Broń biała w postaci kastetów, pałek, nunczaków Przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.
Komendant powiatowy policji- miotacze gazu i pozwolenie na broń. Komendant wojewódzki policji- wydaje karty rejestracyjne broni palnej pozbawionej cech użytkowych.
Organy właściwe ws. imprez masowych
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, starosta, wojewoda, Policja, Straż Pożarna( organizacja ochrony) wydaje zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej albo odmawia jego wydania. Za bezpieczeństwo odpowiada organizator.