1. Proszę podać podane na wykładzie definicje architektury (2) i wynikające z jednej z nich nurty w architekturze (3).
Architektura- nauka i sztuka projektowania, konstruowania i wykonywania budynków oraz innych budowli przestrzennych. Architektura zajmuje się również organizowaniem przestrzeni używanej przez człowieka. Potoczne rozumienie wiązane jest z pochodzeniem słowa architektura: architectura (łac), zapożyczonego przez Rzymian z greckiego architekton - budowniczy. Znaczenie również dotyczy środowiska budowy, przez rozszerzenie terminu oznacza sztukę i dyscyplinę tworzenia aktualnego planu każdego kompleksu lub systemu. Obiekt, dzieło architektury, powinien odpowiadać zamierzonej funkcji, celowości technicznej, wymaganiom ekonomicznym i estetycznym, a przede wszystkim, dążeniom i oczekiwaniom użytkowników jego przestrzeni.
Def:
Wg Witruwiusza
„O architekturze ksiąg dziesięć”
Architektura polega na zachowaniu trzech zasad:
Firmitas,
Utilitas,
Venustas.
Architekt powinien dążyć do jak najlepszego wykonania tych trzech atrybutów:
trwałość - powinno stać niewzruszone,
użyteczność - powinno być użyteczne i funkcjonalne dla społeczności,
piękno - powinno zachwycać ludzi i podnosić ich na duchu
Wg Le Corbusiera
„Vers une architecture”. (...) „Sześcian , stożek,kula, walec czy ostrosłup to wielkie formy podstawowe, które ujawniają się w świetle; ich obraz jest dla nas jasny i łatwy do zrozumienia, jednoznaczny. Dlatego są to piękne, najpiękniejsze kształty.”
Wg Egona Eiermanna
„Grosse Architekten”: “Architektura nie ma nic wspólnego ze sztuką, stanowi czysty proces rozumowania. Architektura powstaje dziś wedle uwarunkowań ekonomicznych, konstrukcyjnych i funkcjonalnych.”
Wg Vacchini, Snozzi, Galfetti
współcześni neomoderniści definiują architekturę, jako „rzecz bezużyteczną, która pojawia się dopiero wtedy, gdy potrafimy przekroczyć granice banalnej użyteczności”
Wg John'a Ruskin'a
Wg XIX wiecznego angielskiego krytyka sztuki w pracy „Seven Lamps of Architecture (1849)”, estetyka była nadrzędna natomiast inne walory funkcjonalne obiektu nie miały już takiego znaczenia
2. Proszę podać czynniki kształtujące formę architektoniczną.
Funkcja budynku, konstrukcja, kształt bryły budynku, zabudowa ?
3. Jakie, podstawowe przepisy prawne regulują przebieg procesu budowlanego (dwie ustawy i rozporządzenie) - podaj ich tytuły.
Ustawa prawo budowlane
Ustawa z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Ustawa Prawo zamówień Publicznych
rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
4. Wymień znane ci porządki (3) w architekturze starożytnego Rzymu.
Toskański, kompozytowy, spiętrzony
5. Wymień cztery elementy kompozycji i podaj jaki element zewnętrzny ma wpływ na sposób postrzegania kompozycji.
Jakimi aspektami kompozycji możemy sterować?
1. liczbą elementów
2. wielkością elementów
3. położeniem elementów względem siebie (lub też stopniem zmniejszania, stopniem przenikania)
4. kształtem elementów (2d i 3d)
5. kolorem elementów (lub też stopniem jasności i ciemności czyli walorem)
6. jakością powierzchni (gładka- chropowata, błyszcząca- matowa)
7. rodzajem substancji (materiału)
6. Wyjaśnij pojęcie formy strukturalnej, konstrukcyjnej i niestrukturalnej, podaj przykłady.
Forma strukturalna: Formę architektoniczną obiektu budowlanego można określić jako formę strukturalną. Forma strukturalna obiektu łączy w sobie względy użytkowe i estetyczne z wymaganiami budowlanymi {właściwości materiałów, rodzaj konstrukcji, technologię wykonawstwa). Forma strukturalna jest ściśle określona gdy jest stworzony model geometryczny projektowanego obiektu. Elementami składowymi takiego modelu są powierzchnie, nazywane również powłokami.(Budynek kongresu w Brasilii, Opera w Sydney)
Forma konstrukcyjna w architekturze prąd charakteryzujący się podkreślaniem cech konstrukcyjnych obiektu budowlanego, oparty na teorii mówiącej, że o estetycznej wartości obiektu decyduje logicznie zastosowana i właściwie ustalona jego konstrukcja. Jeden z głównych kierunków architektury modernistycznej, rozwijający się w latach 20. i 30. XX wieku, głównie w ZSRR, oraz innych państwach europejskich.( Hala widowiskowo-sportowa Arena w Poznaniu)
???Forma niestrukturalna-
7. Podaj średnicę kopuły rzymskiego Panteonu i z czego była wykonana?
Panteon jest rotundą o średnicy 44 m i takiej samej wysokości. Kopuła wykonana jest sposobem w Rzymie rozpowszechnionym, tj. składa się ze szkieletu z łęków ceglanych wypełnionego masą tłucznia kamiennego i gęstego wapna. Jako tłucznia używano z reguły lekkich, porowatych tufów wulkanicznych (kopuła budowli odlana jest z niezbrojonego, monolitycznego betonu z centralnym otworem (oculusem) o średnicy ok. 7,9 m, jedynym otworem w kopule oświetlającym wnętrze).
8. Wymień znane ci porządki (3) w architekturze starożytnej Grecji.
Porządek dorycki
Porządek joński
Porządek koryncki
9. Co to jest tympanon.
Tympanon - trójkątna przestrzeń na frontonie świątyni znajdująca się nad belkowaniem i ograniczona gzymsami. Najczęściej w tympanonie umieszczano reliefy przedstawiające sceny mityczne związane z bogami lub herosami, którym świątynia była dedykowana.
10. Co to jest forma spoista? Podaj przykład.
Formą spoistą nazywamy formę, której cechy są dobitne i jednoznaczne , a usunięcie jednej z części powoduje zaburzenie układu.
Forma spoista jest przeciwieństwem formy swobodnej. Tendencją do tworzenia form spoistych jest formotropizm będący czynnikiem silnie zakorzenionym w psychice ludzkiej, co objawia się nie tylko w architekturze ale i w życiu codziennym. Czynniki decydujące: regularność, symetria, proporcja, harmonia, rytm. Przykładowo zamalowane kółeczka tworzące kształt dużego koła są formą spoista.
11. Wymień pięć obiektów z czasów Peryklesa na Akropolu w Atenach.
posąg Ateny Promachos (Przodowniczki boju),
Partenon - świątynia Ateny Partenos (Dziewicy)
Odeon - czworoboczny, zadaszony budynek przeznaczony wyłącznie do występów muzycznych
Propyleje
świątynia Ateny Nike Apteros
Erechtejon
12. Co to jest forma swobodna? Podaj przykład.
Forma swobodna to forma, której cechy nie są dobitne i jednoznaczne, usunięcie jednej z części nie powoduje zaburzenia układu??
W formach swobodnych części mogą być indywidualnie silne, gdyż całość nie ma na to tak znacznego wpływu.
Przykładem są rozrzucone kółeczka.
13. Co to jest forma silna?
Forma silna to element łatwo dostrzegalny, wybijający się z otoczenia, dominujący i przygniatający inne. Forma silna może występować we wnętrzu lub na zewnątrz, np. ekran w kinie. Jest to coś, co skupia uwagę, co jest charakterystyczne, np. fontanna na końcu alei. Siła formy zależy od:
Odrębności (odrębność fakturalna, np. budynek wśród zieleni a budynek wśród budynków) Przewagi w masie (w średniowiecznych miastach największy był kościół) Spoistości uformowania (proste rzeczy bardziej się wybijają na zasadzie kontrastu)
14. Wyjaśnij pojęcia: menhir, dolmen, kromlech.
Menhir - w kulturze celtyckiej nieociosany lub częściowo obrobiony głaz (najczęściej zaostrzony od góry) ustawiony pionowo na grobie zmarłego, pełniący rolę pomnika.
Spotykany jest w Anglii, Irlandii, Bretanii, Skandynawii, Francji, na Korsyce ale znany jest także w Afryce, Azji i Ameryce, gdzie pełnił prawdopodobnie funkcje kultowe.
Menhiry posiadały rozmiary od 4 do 20 m wysokości oraz do 50 ton wagi. Występują pojedynczo, ustawione w szereg (tzw. alignment) lub w formie kręgów kamiennych.
Kromlech (z celtyckiego crom - wygięty, lech - kamień) - krąg zbudowany z ustawionych pionowo kamieni, często wokół grobowca lub miejsca kultu. Stawiane były w neolicie oraz w epoce brązu, najczęściej na terenach Bretanii, Anglii i Irlandii - pierwsze kromlechy pojawiły się w drugiej połowie IV tysiąclecia p.n.e. Było to najprawdopodobniej miejsce kultu i zebrań plemiennych. Do najbardziej znanych należy Stonehenge.
Dolmen - prehistoryczna budowla megalityczna o charakterze grobowca. Składała się z głazów wkopanych pionowo w ziemię i wielkiego płaskiego bloku skalnego, który był na nich ułożony. Pierwotnie dolmen był przysypywany ziemią. Budowle te są charakterystyczne dla neolitu europejskiego.
Słowo jest pochodzenia celtyckiego (daul - tablica, maen - kamień). Choć dolmeny są charakterystyczne dla Europy (Bretania, Irlandia), ich odmiany można spotkać również w Japonii (dolmen kryty kurhanem) i na północy Afryki.
15. Wyjaśnij pojecie: formotropizm.
??? sposób postrzegania/tendencja do układania i postrzegania form w danym porządku.
16. Co to jest rytm w kompozycji?
Rytm w kompozycji - to powtarzanie się takich samych lub podobnych plam, kresek lub brył w pewnych określonych odstępach.
17. Podaj imiona faraonów, których piramidy znajdują się na płaskowyżu w Gizie.
18. Podaj imię i nazwisko odkrywcy grobu faraona Tutenkhamona i rok tego odkrycia.
Grób Tutanchamona odkrył angielski archeolog Howard Carter - 4 listopada 1922 roku
Schematyczny plan megaronu:
1. Przedsionek
2. Izba
3. Kolumny
charakterystyczny typ budowli w starożytnej kulturze egejskiej, składowa, reprezentacyjna część pałaców mykeńskich i jednocześnie prototyp podstawowej formy starożytnych świątyń greckich. Służył celom reprezentacyjnym oraz kultowym.
20. Co to jest dekonstruktywizm podaj jednego przedstawiciela.
Dekonstruktywizm w architekturze, zwany także dekonstrukcją, to rozpoczęta w późnych latach 80. XX wieku kontynuacja architektury postmodernistycznej. Charakteryzuje się ideą fragmentacji, zainteresowaniem manipulacją pomysłami dotyczącymi powierzchni lub pokrycia konstrukcji, krzywoliniowymi kształtami, które służą zaburzeniu i przemieszczeniu takich elementów architektury jak konstrukcja szkieletowa oraz bryła. Końcowy efekt wizualny obrazowany przez budynki w wielu dekonstruktywistycznych „stylach” charakteryzuje się stymulującą nieprzewidywalnością i kontrolowanym chaosem. Przedstawiciel
Vitra Design Museum - Frank Gehry
21. Co to jest perystyl.
Perystyl (gr. peristyles - otoczony kolumnami) - w starożytnych świątyniach egipskich wewnętrzny dziedziniec lub ogród otoczony portykiem kolumnowym. W zamożnych domach greckich lub rzymskich (łac. peristilium) był to najczęściej ogród położony pośrodku domu i otoczony kolumnadą.
22. Podaj nazwę materiału budowlanego - odpowiednika betonu stosowanego w starożytnym Rzymie.
Bitumen - odpowiednik betonu, używany w starożytnym Rzymie
